Nota Parkeernormen 2020 gemeente Maasdriel

1.1 Aanleiding

Parkeren is een belangrijk aspect in het dagelijks leven. Denk aan parkeren in woonwijken, bij bedrijven en winkels of in het centrum van een stad of dorp. De vraag naar parkeerruimte neemt toe en dat is ook merkbaar in de gemeente Maasdriel. Er is aanleiding om de parkeernomen die in 2009 zijn vastgelegd in de Mobiliteitsnota Maasdriel 2020 te actualiseren. Vanuit de praktijk is voorts een vraag ontstaan hoe met maatschappelijk belangrijke ontwikkelingen in de centrumgebieden van Ammerzoden, Hedel en Kerkdriel kan worden omgegaan. Tevens wordt de parkeernorm uitgebreid met parkeernormen voor fietsen. Er is behoefte aan geactualiseerde parkeernormen (gebaseerd op laatste CROW-parkeernormen) en een beleidsafweging over mogelijkheden voor maatwerk.

1.2 Doel

Het doel van het parkeerbeleid en parkeernormen is om een juiste parkeerbalans op te kunnen stellen, zodat bij ontwikkelingen en wijzigingen in gebruik en bij (ver-)bouwen, de (parkeer)leefbaarheid gewaarborgd is. Deze Nota Parkeernormen vervangt het bestaande parkeerbeleid zoals deze verwoord is in het mobiliteitsplan 2009.

1.3 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 zijn de beleidskaders beschreven die relevant zijn voor parkeren. Vanuit de gemeentelijke visie op parkeren waarvan de toelichting in hoofdstuk 3 staat worden in hoofdstuk 4 de parkeernormen voor gemotoriseerd verkeer toegelicht. Hoofdstuk 5 tot en met 7 geven praktische info over zaken als afmetingen en de werkwijze bij het opstellen van een parkeerbalans. Parkeernormen voor de fiets zijn terug te vinden in hoofdstuk 8. In hoofdstuk 9 worden de ontwikkelingen op gebied van mobiliteit en de mogelijke gevolgen behandeld. Hoofdstuk 10 bevat de afwijkende parkeernorm die geldt voor de centrumgebieden in Ammerzoden, Hedel en Kerkdriel.

2.1 Juridisch kader

Deze Nota Parkeernormen is van toepassing op ruimtelijke ontwikkelingen zoals aanpassingen in de bestaande voorraad, nieuwbouw, de beoordeling van een vooroverleg of een aanvraag omgevingsvergunning.

Op 6 juni 2018 heeft de gemeenteraad van Maasdriel het ‘Paraplubestemmingsplan Parkeren 2018’ vastgesteld1. Met dit besluit is het gemeentelijke parkeerbeleid verankerd in de huidige bestemmingsplannen. In het Parapluplan zit een dynamische verwijzing wat betekent dat indien beleidsregels wijzigen er getoetst wordt aan de gewijzigde beleidsregels en eventuele bijlagen. Op deze wijze blijven de parkeernormen waaraan getoetst wordt actueel. Deze dynamische verwijzing zal ook gaan gelden in nieuwe bestemmingsplannen die opgesteld gaan worden. De parkeernormen die gehanteerd worden liggen vast in deze nota.

2.2 Gemeentelijk verkeersbeleid

Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Maasdriel 2019 (GVVP)

In het GVVP zijn ten aanzien van parkeren de volgende opgaven en basisprincipes opgesteld:

• •

  Realiseren van voldoende parkeergelegenheid op basis van actuele publicatie aangaande parkeerkencijfers van het CROW, zonder dat de leefbaarheid onder druk wordt gezet;

• •

  Het uitgangspunt bij bedrijven is dat vrachtwagen parkeren, parkeren voor bezoekers en werknemers, laden en lossen en manoeuvreren plaatsvindt op eigen terrein. Dit komt ten goede aan de verkeersveiligheid en voorkomt overlast in de openbare ruimte;

• •

  Het uitgangspunt bij woningen is dat bij woning typologieën die dit toelaten parkeren zo veel mogelijk op eigen terrein plaats vindt. Parkeerruimte voor bezoekers wordt in de openbare ruimte gerealiseerd;

• •

  Aandacht voor voldoende (overkapte) fietsenstallingen in de centrumgebieden, ingepast op een ruimtelijk kwalitatief aanvaardbare wijze.

Algemene Plaatselijke Verordening

In de Algemene Plaatselijke Verordening zijn regels opgenomen ten aanzien van parkeerexcessen, waardoor handhaving mogelijk is ten aanzien van situaties zoals defecte voertuigen, campers, voertuigwrakken en dergelijke.

4.1 CROW als basis

Basis voor de parkeernormering is de meest recente publicatie van het CROW ‘Toekomstbestendig parkeren, deel A: van parkeerkencijfers naar parkeernormen’ (publicatie 381, december 2018). In deze publicatie zijn parkeercijfers opgenomen voor wonen, werken, winkelen, sport, cultuur en ontspanning, horeca en recreatie, gezondheidszorg, sociale voorzieningen, en onderwijs. Deze CROW-richtlijn wordt landelijk gezien breed gedragen door gemeenten en projectontwikkelaars. Ook in de rechtspraak wordt deze publicatie vaak gebruikt.

4.2 Situatie in Maasdriel

Een belangrijk gegeven om de parkeersituatie te beoordelen is het autobezit. Als het autobezit hoog is, heeft dit direct gevolgen voor de parkeerdruk. Op basis van CBS gegevens uit 2018 is in de gemeente Maasdriel het autobezit ruim 25% hoger dan het landelijk gemiddelde. In Maasdriel zijn 1,35 personenauto’s per huishouden aanwezig, terwijl voor Nederland dit gemiddeld 1,07 is. Dit betreft auto’s die daadwerkelijk in bezit zijn. Lease auto’s, private-lease en bedrijfsauto’s zijn hierin niet opgenomen.

Het gebruik van het openbaar vervoer is in Gelderland lager dan het landelijk gemiddelde. In Gelderland worden dagelijks 0,09 verplaatsingen per persoon met het openbaar vervoer gemaakt (trein, bus, tram of metro), terwijl voor Nederland dit gemiddeld 0,13 is. Dit is een verschil van ruim 40%.

4.3 Indelingen CROW

Het CROW hanteert indelingen om de parkeernormen te ordenen. Onderstaand worden deze indelingen uitgelegd en wordt aangegeven op welke wijze deze indeling wordt toegepast voor de gemeente Maasdriel. Gelet op bovenstaande wil de gemeente Maasdriel reële parkeernormen hanteren die aansluiten bij de situatie in Maasdriel. Daarom wordt aangesloten bij de hogere CROW-norm om tot een balans te komen tussen het autobezit binnen de gemeente en de parkeerbehoefte. Hieronder volgt hierop een toelichting.

Stedelijkheidsgraad

Binnen de CROW-kencijfers wordt op basis van de stedelijkheidsgraad onderscheid gemaakt in de hoogte van de parkeernormen. Dat wordt gedaan omdat er verschil bestaat tussen een stad zoals Den Haag en bijvoorbeeld een plattelandsgemeente als Maasdriel. De omgevingsadressendichtheid van Maasdriel bedraagt circa 485 adressen per km22. Hiermee valt de gemeente Maasdriel in de categorie ‘niet stedelijk’.

Stedelijke zone

Voor het bepalen van de parkeernorm is ook de ligging van de locatie van belang. Het CROW maakt onderscheid in: centrum, schil rondom het centrum, rest bebouwde kom en buitengebied. Gelet op het hoge autobezit en beperkte openbaar vervoer is de gehele gemeente Maasdriel gecategoriseerd als ‘rest bebouwde kom’.

Bezoekersdeel

Een parkeernorm is opgebouwd uit een gebruikersdeel en een bezoekersdeel. Afhankelijk van de functie moet het parkeren voor bezoekers worden opgelost op eigen terrein of (deels) in de (over te dragen) openbare ruimte. De toegankelijkheid van bezoekers parkeren moet binnen een initiatief/project worden gegarandeerd ongeacht of dit op eigen terrein is of in de (over te dragen) openbare ruimte ligt.

Woningen

Het CROW deelt de parkeernormen voor woningen in op basis van prijsklasse, type en huur of koopwoningen. De verscheidenheid die de CROW hanteert is te uitgebreid voor een gemeente zoals Maasdriel. Binnen Maasdriel wordt uitgegaan van een ontwikkeling met diversiteit in de woningtypologieën die (in de toekomst) voor meerdere doelgroepen gebruikt kunnen worden. Binnen de woningmarkt zien wij tevens dat huurwoningen op langere termijn soms omgezet worden naar koopwoningen. Door uit te gaan van een gemiddelde norm wordt beoogd tot een stabiele parkeersituatie voor de langere termijn te komen. Dit zijn redenen om uit te gaan van het gemiddelde van de CROW normen. Dit gemiddelde komt op 2,3 en deze norm geldt voor iedere woning of appartement. Voor aanleunwoningen en kamerverhuur (bijvoorbeeld huisvesting van arbeidsmigranten) gelden afwijkende normen.

Tabel 4.1 parkeernorm functie wonen

Parkeercijfers overige functies

Naast het parkeren bij woningen geeft het CROW ook parkeerkencijfers voor diverse andere functies. De diversiteit van deze functies en de bijbehorende parkeernorm is zeer divers. De gemeente Maasdriel neemt deze cijfers 1 op 1 over. Hierbij wordt, net zoals bij de woningen, gekeken naar de categorie ‘niet stedelijk’, ligging ‘rest bebouwde kom’ en hanteert de gemeente de hogere norm van het CROW. Een overzicht van veel voorkomende functies met bijbehorend parkeerkencijfer is opgenomen in Bijlage A.

Daarnaast heeft de gemeente een norm gedefinieerd voor het halen en brengen bij de diverse onderwijscategorieën. Bij het halen en brengen is sprake van een bandbreedte. In de planvormingsfase moet gekeken worden naar een aantal zaken:

• •

  ligging van school binnen de kern;

• •

  heeft de school een regiofunctie (door grondslag of onderwijsvorm).

Ook is een parkeerkencijfer voor de categorie ‘Dorpshuis’ toegevoegd.

7.1 Stap 1: Berekenen parkeervraag (behoefte binnen plangebied)

De parkeervraag wordt berekend aan de hand van de norm (oppervlakte/aantallen) die behoort bij de functie/functies die gerealiseerd gaat/gaan worden Bij afronding wordt naar boven afgerond op hele parkeerplaatsen.

Als binnen een ontwikkeling bebouwing gehandhaafd blijft waarvan het gebruik niet wijzigt6, dan hoeft deze bestaande situatie niet meegenomen te worden bij de berekening. Als bestaande parkeerplekken komen te vervallen maar toehoren aan een te behouden bestaande situatie (al of niet binnen plangebied), dan moeten deze plekken voor 100%, op een functionele plaats gecompenseerd worden.

Dubbelgebruik

In voorkomende gevallen kunnen verschillende functies gebruikmaken van dezelfde parkeervoorzieningen. Het is dan mogelijk om rekening te houden met dubbelgebruik van parkeerplaatsen, bijvoorbeeld als overtuigend blijkt dat er overdag andere gebruikers zijn dan in de avonduren. Voorwaarde is dat de parkeerplaatsen die voor dubbelgebruik in aanmerking komen voor alle gebruikers toegankelijk zijn en blijven. Dubbelgebruik van parkeerplaatsen wordt berekend aan de hand van aanwezigheidspercentages. Een overzicht van de aanwezigheidspercentages die de gemeente hanteert zijn terug te vinden in Bijlage B.

Planologische relevantie (bestaande situatie versus nieuwe situatie)

In het bestemmingsplan is de planologische ruimte vastgelegd voor gebruik en bouwen. Indien er bij een nieuwe ontwikkeling sprake is van het verwijderen van bestaande functie(s) mag, bij het berekenen van het aantal benodigde parkeerplaatsen voor de nieuwe ontwikkeling, worden onderzocht welke parkeerclaim (behoefte) de bestaande (te slopen) planologische situatie heeft. Tenzij de ontwikkelaar overtuigend en objectief anders aantoont, moet voor de claim uitgegaan worden van een norm van 75% van de in dit beleid opgenomen parkeernormen (een woning komt dan uit op ca. 1,7 parkeerplaats – situatie voor 2009). Tevens dient rekening gehouden te worden met de aanwezigheidspercentages voor dubbelgebruik. Deze aanwezigheidspercentages zijn terug te vinden in Bijlage B.

Daarna wordt nagegaan welke parkeerbehoefte de nieuwe situatie met zich meebrengt op basis van de actuele parkeernormen. De oude situatie wordt in mindering gebracht van de nieuwe situatie en het restant is het aantal parkeerplaatsen dat gerealiseerd moet worden. Voorwaarde voor toepassing hiervan is dat een situatie uitsluitend als bestaand mag worden meegenomen als het pand minder dan 5 jaar leeg staat. Daarna vervalt de planologische relevantie en wordt ervan uitgegaan dat er geen parkeerclaim voor het betreffende pand is. Indien het bestaande gebruik niet mogelijk is op basis van de bestemmingsplanbepalingen, wordt er eveneens vanuit gegaan dat er geen parkeerclaim is.

7.2 Stap 2: Bepalen parkeeraanbod (capaciteit binnen plangebied)

Tellen aantal plekken binnen initiatief/project

Voor het bepalen van de benodigde parkeercapaciteit wordt gekeken naar het aantal parkeerplaatsen dat feitelijk wordt gerealiseerd/beschikbaar is binnen het plangebied van een ontwikkeling. Daarbij dient onderscheid te worden gemaakt tussen parkeerplaatsen op eigen terrein (privé) en openbaar toegankelijke parkeerplaatsen. Meer openbare parkeerplaatsen geeft meer flexibiliteit en mogelijkheden voor eventueel gecombineerd gebruik. Bij het bepalen van het parkeeraanbod wordt rekening worden gehouden met maatvoering, beschikbaarheid en loopafstand:

Maatvoering

Zie hoofdstuk 6.

Beschikbaarheid

Parkeerplaatsen die niet 24 uur per dag vrij toegankelijk of beschikbaar zijn, worden niet meegenomen in het parkeeraanbod. Het gaat hierbij om:

• •

  parkeerplaatsen voor het (tijdelijk) opladen van elektrische voertuigen;

• •

  parkeerplaatsen voor laden/lossen;

• •

  parkeerplaatsen die niet onderdeel zijn van de openbare weg.

Gehandicaptenparkeerplaatsen vallen hier niet onder.

Acceptabele Loopafstanden

Voor goed gebruik van de parkeerplaatsen moeten deze binnen acceptabele loopafstand liggen van de bestemming. Hiervoor gelden waarden zoals weergegeven in onderstaand overzicht. Het gaat hierbij om de werkelijk af te leggen afstand (en niet hemelsbreed).

Tabel 7.1 acceptabele loopafstanden

7.3 Stap 3: Is de parkeervraag (behoefte) en het parkeeraanbod (capaciteit) in balans?

Door de berekende parkeervraag te vergelijken met het in het initiatief/project opgenomen parkeeraanbod wordt duidelijk of en hoe wordt voldaan aan de parkeernorm. Er is sprake van een goede parkeeroplossing als de parkeervraag op het drukste moment gelijk is aan het parkeeraanbod. Een klein overschot in parkeeraanbod ten opzichte van de berekende parkeervraag is, als dat niet ten koste gaat van de ruimtelijke kwaliteit, geen bezwaar. Minder parkeerplaatsen realiseren dan het aantal berekende parkeerplaatsen mag niet en vraagt vanuit parkeeroptiek om bijstelling van de ontwikkeling. In het uiterste geval kan na een integrale afweging door de raad gekozen worden om af te wijken van het beleid.

7.4 Stap 4: Opleveren gegevens door initiatiefnemer

De gemeente Maasdriel zal bij het beoordelen van de parkeerbalans toetsen aan het beleid en de parkeernormen uit deze nota. De initiatiefnemer dient hiervoor alle relevante documenten (berekeningen, tekeningen, schetsen, etc.) aan te leveren.

8.1 Inrichting openbare ruimte

De gemeente zelf dient te zorgen voor voldoende fietsparkeergelegenheid in de openbare ruimte. Bij herinrichtingsprojecten moet worden nagegaan of de bestaande fietsparkeergelegenheid nog voldoet qua capaciteit en locatie. CROW-publicatie 381 geldt hierbij als richtlijn. Op deze manier wil de gemeente Maasdriel het fietsgebruik in en om de gemeente stimuleren.

8.2 Overige functies

Voor alle overige functies wordt de CROW-publicatie 381 als norm gebruikt. Op deze wijze wordt fietsgebruik verder gestimuleerd. Maatwerk wordt alleen overwogen als een initiatiefnemer overtuigend en objectief motiveert dat de norm in praktijk niet aansluit bij het feitelijke functioneren/activiteiten van een inrichting en niet met bijvoorbeeld de reisafstand van medewerk(st)ers.

8.3 Wonen

Per woning (huur, koop, grondgebonden of gestapeld) moeten ten minstens twee fietsen op eigen terrein geparkeerd kunnen worden in de achtertuin of op een passende plek in de buitenruimte. Al of niet overkapt of in de vorm van een gebouwde berging (zie tevens bepalingen in artikel 4.31 van het Bouwbesluit). Het fietsparkeren zal meegenomen moeten worden in het gebouwontwerp indien er sprake is van een interne oplossing, of er zal op een terreininrichtingsvoorstel inzichtelijk gemaakt moeten worden waar het fietsparkeren wordt voorzien.