Verordening financiën Rotterdam 2021

1. De raad stelt met de vaststelling van de eerste begroting van een nieuwe raadsperiode de indeling naar programma’s vast die geldt voor deze raadsperiode.

2. De indeling naar programma’s staat voor de raadsperiode vast, tenzij er dringende redenen zijn om deze te wijzigen.

1. Het college biedt de raad jaarlijks een voorjaarsnota aan.

2. In de voorjaarsnota is aangegeven binnen welke beleidskaders en financiële kaders de eerstvolgende ontwerpprogrammabegroting zal worden opgesteld.

3. De voorjaarsnota bevat ook de eerste herziening van de lopende begroting en de technische, beleidsneutrale begrotingswijzigingen uit de interne budgetronde.

4. Het college legt een eventueel voorstel voor het gescheiden aanbieden van de voorjaarsnota en de eerste herziening van de begroting aan de raad voor.

5. De voorjaarsnota strekt zich uit van het jaar t-2 tot en met het jaar t+3, waarbij t gelijk staat aan het eerstvolgende begrotingsjaar.

6. De voorjaarsnota wordt overeenkomstig de indeling van de programmabegroting opgesteld en bevat in ieder geval:

• a.

  voortgangsinformatie in relatie tot de beoogde maatschappelijke effecten en de daarvoor te leveren inspanningen;

• b.

  een uitleg waarom een beoogd effect of een te leveren inspanning niet is of wordt gerealiseerd;

• c.

  de wijzigingen die worden doorgevoerd om de beoogde maatschappelijke effecten en de daarvoor te leveren inspanningen te realiseren;

• d.

  een overzicht van in de programmabegroting opgenomen indicatoren waarvan de streefwaarden worden bijgesteld;

• e.

  een overzicht van ontwikkelingen die een substantieel effect hebben op de risico’s die per programma worden onderscheiden;

• f.

  een overzicht van ontwikkelingen die nopen tot bijstelling van de geraamde baten en lasten of die een substantieel effect hebben op het risicoprofiel;

• g.

  een overzicht van beleidswijzigingen die leiden tot vermijdbare ramingsbijstellingen of die een substantieel effect hebben op het risicoprofiel;

• h.

  een overzicht van taakmutaties, mutaties in reserves, kasschuiven en technische ramingsbijstellingen;

• i.

  een overzicht van onvermijdelijke ramingsbijstellingen, intensiveringen, bezuinigingen, taakstellingen en vermijdbare ramingsbijstellingen;

• j.

  de bedragen van de geraamde baten en lasten per programma die oorspronkelijk in de programmabegroting waren opgenomen;

• k.

  een beschrijving van de wijze waarop met het saldo van de bijstelling van de geraamde baten en lasten zal worden omgegaan;

• l.

  indien van toepassing, een voorstel tot aanwending van de post onvoorzien;

• m.

  de investeringskredieten per programma die eerder door de raad zijn gevoteerd en nog niet zijn afgesloten;

• n.

  de wijzigingen van de investeringskredieten die eerder door de raad zijn gevoteerd en nog niet zijn afgesloten, onder vermelding van de daarbij behorende kapitaallasten en onderhoudslasten;

• o.

  de te voteren investeringskredieten inclusief een omschrijving van het hetgeen gerealiseerd gaat worden, onder vermelding van de daarbij behorende kapitaallasten en onderhoudslasten;

• p.

  investeringsvoorstellen voor nieuwe investeringen die worden gedekt uit de reguliere en bijzondere investeringsruimte, te verwerken in en te voteren bij de eerstvolgende begroting.

7. De raad stelt de voorjaarsnota en een eventueel aparte eerste herziening van de begroting vóór zijn zomerreces vast.

8. Als een amendement van de voorjaarsnota financiële gevolgen heeft, wordt in het amendement vermeld hoe deze gevolgen worden opgevangen.

1. Het college biedt de raad uiterlijk op 30 september van het jaar dat voorafgaat aan het begrotingsjaar de ontwerpprogrammabegroting ter vaststelling aan.

2. De ontwerpprogrammabegroting bevat ook de tweede herziening van de begroting.

3. De ontwerpprogrammabegroting bevat in ieder geval:

• a.

  de risico’s die per programma worden onderscheiden;

• b.

  een overzicht van de investeringen, waaruit per programma blijkt:

  • 1°

    de investeringskredieten per programma die eerder door de raad zijn gevoteerd en nog niet zijn afgesloten;

  • 2°

    de wijzigingen van de investeringskredieten die eerder door de raad zijn gevoteerd en nog niet zijn afgesloten, onder vermelding van de daarbij behorende kapitaallasten en onderhoudslasten;

  • 3°

    de te voteren investeringskredieten inclusief een omschrijving van het hetgeen gerealiseerd gaat worden, onder vermelding van de daarbij behorende kapitaallasten en onderhoudslasten.

4. De ontwerpprogrammabegroting bevat zo mogelijk indicatoren inzake de maatschappelijke effecten die per programma worden beoogd, indicatoren inzake de daartoe te leveren inspanningen en de hieraan verbonden streefwaarden.

5. De ontwerpprogrammabegroting bevat de verplichte beleidsindicatoren, bedoeld in artikel 25, tweede lid, onder a, van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten.

6. Per programma wordt een onderscheid gemaakt tussen de programmalasten en de apparaatslasten. De wijze waarop de apparaatslasten worden toegerekend aan de programma’s staat voor een begrotingsjaar vast en wordt in de ontwerpprogrammabegroting toegelicht. Een wijziging van de wijze van toerekening wordt expliciet toegelicht.

7. De wettelijke paragrafen in de beleidsbegroting zijn gebaseerd op afzonderlijke beleidsdocumenten. De raad stelt deze beleidsdocumenten kort na aanvang van iedere raadsperiode vast.

8. Als een amendement van de ontwerpprogrammabegroting financiële gevolgen heeft, wordt in het amendement vermeld hoe deze gevolgen worden opgevangen.

9. De ontwerpprogrammabegroting bevat in ieder geval de volgende informatie over de uitvoering van de lopende begroting:

• a.

  voortgangsinformatie in relatie tot de beoogde maatschappelijk effecten en de daarvoor te leveren inspanningen;

• b.

  een uitleg waarom een beoogd effect of een te leveren inspanning niet is of wordt gerealiseerd;

• c.

  de wijzigingen die worden doorgevoerd om de beoogde maatschappelijke effecten en de daarvoor te leveren inspanningen alsnog te realiseren;

• d.

  een overzicht van in de programmabegroting opgenomen indicatoren waarvan de streefwaarden worden bijgesteld;

• e.

  een overzicht van ontwikkelingen die een substantieel effect hebben op de risico’s die per programma worden onderscheiden;

• f.

  een overzicht van beleidswijzigingen die leiden tot vermijdbare ramingsbijstellingen of die een substantieel effect hebben op het risicoprofiel;

• g.

  een overzicht van taakmutaties, mutaties in reserves, kasschuiven en technische ramingsbijstellingen;

• h.

  een overzicht van onvermijdelijke ramingsbijstellingen, intensiveringen, bezuinigingen, taakstellingen en vermijdbare ramingsbijstellingen;

• i.

  de bedragen van de geraamde baten en lasten per programma die oorspronkelijk in de programmabegroting waren opgenomen;

• j.

  een beschrijving van de wijze waarop met het saldo van de bijstelling van de geraamde baten en lasten wordt omgegaan;

• k.

  indien van toepassing, een voorstel tot aanwending van de post onvoorzien.

1. Het college kan de raad voorafgaand aan de jaarstukken een 10-maandsrapportage aanbieden, waarmee de raad geïnformeerd wordt over de uitvoering van de lopende begroting.

2. De 10-maandsrapportage bevat informatie over prognose-inzichten en begrotingsrisico’s voor de rechtmatige uitvoering van de lopende begroting.

3. Het college legt bij de 10-maandsrapportage de raad het besluit voor tot:

• a.

  wijzigingen van de bedragen van de geraamde baten en lasten en mutaties in reserves per programma in de lopende begroting, die een incidenteel karakter hebben; en

• b.

  het toewijzen van nieuwe, of het bijstellen van bestaande, investeringskredieten per programma.

1. Het college biedt de raad de ontwerpjaarstukken en de bijbehorende controleverklaring aan op uiterlijk 30 april volgend op het verslagjaar.

2. De ontwerpjaarstukken worden overeenkomstig de indeling van de programmabegroting opgesteld en bevatten in ieder geval:

• a.

  voortgangsinformatie in relatie tot de beoogde maatschappelijke effecten en de daarvoor te leveren inspanningen;

• b.

  een uitleg waarom een beoogd effect of een te leveren inspanning niet is of niet wordt gerealiseerd;

• c.

  de wijzigingen die worden doorgevoerd om de beoogde maatschappelijke effecten en de daarvoor te leveren inspanningen alsnog te realiseren;

• d.

  een overzicht van in de programmabegroting opgenomen indicatoren waarvan de streefwaarden zijn of worden bijgesteld;

• e.

  een overzicht waaruit de mate blijkt waarin de doelstellingen zijn gerealiseerd, mede aan de hand van de verplichte beleidsindicatoren, bedoeld in artikel 25, tweede lid, onder a, van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten;

• f.

  een overzicht van ontwikkelingen die een substantieel effect hebben op de risico’s die per programma worden onderscheiden;

• g.

  de bedragen van de geraamde baten en lasten per programma die oorspronkelijk in de programmabegroting waren opgenomen;

• h.

  een overzicht van de investeringen, waaruit per programma blijkt:

  • 1°.

    de investeringen die zijn gedaan, met de daarbij behorende kapitaallasten;

  • 2°

    de investeringskredieten die oorspronkelijk in de programmabegroting waren opgenomen;

• i.

  een kasstroomoverzicht.

1. Het college mag alleen al dan niet meerjarige uitgaven of verplichtingen aangaan die passen binnen de beleidsmatige en financiële kaders van de vastgestelde programmabegroting en de daarbij behorende meerjarenraming.

2. De bij staand beleid gedurende het begrotingsjaar binnen een programma van de vastgestelde programmabegroting ontstane tegenvallende lasten worden zonder voorafgaande begrotingswijziging opgevangen door direct gerelateerde meevallende baten binnen hetzelfde programma. De dekking van het restant vereist een begrotingswijziging.

3. De bij staand beleid gedurende het begrotingsjaar binnen een programma van de vastgestelde programmabegroting ontstane meevallende lasten worden zonder voorafgaande begrotingswijziging ingezet voor de dekking van direct gerelateerde tegenvallende baten binnen hetzelfde programma. Het restant komt ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen en kan zonder voorafgaande begrotingswijziging niet voor een ander dan het vastgesteld beleid worden ingezet.

4. De bij staand beleid gedurende het begrotingsjaar binnen een programma van de vastgestelde programmabegroting ontstane tegenvallende baten worden zonder voorafgaande begrotingswijziging door direct gerelateerde meevallende lasten binnen hetzelfde programma opgevangen. De dekking van het restant vereist een begrotingswijziging.

5. De bij staand beleid gedurende het begrotingsjaar binnen een programma van de vastgestelde programmabegroting ontstane meevallende baten worden zonder voorafgaande begrotingswijziging ingezet voor de dekking van direct gerelateerde tegenvallende lasten binnen hetzelfde programma. Het restant komt ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen en kan zonder voorafgaande begrotingswijziging niet voor een ander dan het vastgestelde beleid worden ingezet.

6. Bij het niet geheel kunnen uitvoeren van een programma van de programmabegroting in een begrotingsjaar t kan het goed in te schatten bijbehorende budget via een begrotingswijzigingsvoorstel van het college naar het begrotingsjaar t+1 worden overgeheveld. De raad besluit uiterlijk 31 december van het begrotingsjaar t een bestemmingsreserve te vormen voor het over te hevelen budget.

De overheveling wordt in de jaarstukken van het begrotingsjaar t verwerkt en de programmabegroting van het begrotingsjaar t+1 wordt op deze overheveling aangepast.

7. Indien de raad geen besluit als bedoeld in het zesde lid heeft genomen, neemt de raad vooruitlopend op de eerstvolgende begrotingswijziging én voorafgaand aan de uitvoering van deze werkzaamheden in het nieuwe begrotingsjaar t+1 zo snel mogelijk een besluit over deze overheveling. De over te hevelen werkzaamheden komen, al dan niet in eerste instantie, ten laste van de algemene reserve of het budget van het begrotingsjaar t+1.

1. Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen, het saldo van agio en disagio worden niet geactiveerd.

2. Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor het realiseren van materiële vaste activa worden niet geactiveerd.

3. Voorbereidingskosten voor het realiseren van bouwgronden in exploitatie worden alleen geactiveerd als er sprake is van een reëel en stellig voornemen dat de gronden binnen een termijn van 5 jaar in exploitatie zullen worden genomen, blijkend uit een door de raad genomen besluit.

4. Indien bijdragen aan activa in eigendom van derden worden geactiveerd, vindt activering plaats tegen het bijgedragen bedrag en de bijkomende kosten.

1. De vervaardigingsprijs omvat ook een redelijk deel van de toerekenbare indirecte vervaardigingskosten en de rentekosten over het vervaardigingstijdvak die aan de geactiveerde investering toegerekend kunnen worden.

2. Nieuwe uitgaven met betrekking tot een bestaand activum worden als een investering beschouwd:

• a.

  als hiermee de toekomstige gebruiksduur van het bestaand activum ten opzichte van de oorspronkelijke termijn verlengd wordt; of

• b.

  als hiermee een uitbereiding van de capaciteit of een kwalitatieve verbetering van het bestaand activum wordt bereikt.

3. In de in het tweede lid, onderdelen a en b, bedoelde gevallen wordt de waarde van deze nieuwe investeringsuitgaven gevoegd bij de resterende boekwaarde van het bestaand activum.

4. Investeringen met een meerjarig economisch nut en investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut worden geactiveerd als het bruto-investeringsbedrag € 100.000 of meer bedraagt.

5. In afwijking van het voorgaande lid worden investeringen als onderdeel van gebiedsontwikkeling die vóór 1 januari 2021 zijn gestart geactiveerd als het bruto-investeringsbedrag € 5 miljoen of meer bedraagt.

1. Investeringskredieten die bij gelegenheid van herziening van de vigerende begroting worden aangevraagd worden slechts toegewezen als de aan de investering verbonden lasten in de vigerende begroting en meerjarenraming zijn verwerkt.

2. Bij investeringskredieten, die tussentijds worden aangevraagd, worden de aan de investering verbonden lasten bij gelegenheid van de eerstvolgende herziening van de vigerende begroting in deze begroting en in de meerjarenraming verwerkt.

3. Bij duurzame waardevermindering van een bestaand actief wordt de boekwaarde gecorrigeerd met een te treffen voorziening als waardeherstel nog mogelijk is.

1. Op materiële vaste activa met een onbeperkte gebruiksduur wordt niet afgeschreven.

2. Op materiële vaste activa met een meerjarig nut en bijdragen aan activa in eigendom van derden die beiden een beperkte gebruiksduur kennen wordt lineair afgeschreven. Hierbij:

• a.

  wordt afgeschreven over de som van het netto-investeringsbedrag minus de restwaarde van het activum;

• b.

  is de afschrijvingstermijn maximaal de toegestane afschrijvingstermijn, zoals opgenomen in bijlage 1;

• c.

  kan bij de afschrijving van vastgoedobjecten en van materiële vaste activa, die als onderdeel van gebiedsontwikkeling zijn vervaardigd, die samengesteld zijn uit twee of meer componenten die in de afschrijvingstabel zijn opgenomen, één gezamenlijke afschrijvingstermijn worden gehanteerd, waarbij geldt dat deze gezamenlijke afschrijvingstermijn niet langer is dan de maximaal toegestane afschrijvingstermijn van de component met de langste afschrijvingstermijn;

• d.

  vangt de afschrijvingsperiode van het activum aan per 1 januari van het begrotingsjaar dat volgt op het begrotingsjaar waarin het activum in gebruik is genomen.

3. In afwijking van het tweede lid:

• a.

  worden vastgoedobjecten annuïtair afgeschreven;

• b.

  vangt de afschrijvingsperiode van vervoersmiddelen in eigen beheer direct bij ingebruikname van het activum aan.

4. Materiële vaste activa waarvoor rijksbijdragen zijn ontvangen die afwijkende afschrijvingsvoorwaarden voorschrijven worden afgeschreven in overeenstemming met deze rijksvoorschriften.

1. De raad besluit tot het in exploitatie nemen van bouwgronden en tot grote programmatische wijzigingen in grondexploitaties met een omvang groter dan 120 woningen of 5.000 m2 bruto vloeroppervlakte of een netto contante waarde van € 1.000.000.

2. Het college is bevoegd te besluiten tot het in exploitatie nemen van bouwgronden en tot programmatische wijzigingen met een kleinere omvang dan 50 woningen of 5.000 m2 bruto vloeroppervlakte en een netto contante waarde of een effect op de netto contante waarde van maximaal 1.000.000 euro.

3. Voor de in het tweede lid bedoelde bevoegdheid geldt, in het geval van een omvang van tussen de 50 en 120 woningen, als voorwaarde dat niet ten minste 1/5 van de raadsleden heeft aangegeven een verklaring van geen bedenkingentraject te willen doorlopen.

4. Grondexploitaties worden slechts in uitvoering genomen met een looptijd die niet langer is dan 10 jaar, tenzij de raad de motivatie voor een langere looptijd goedkeurt.

5. Het college legt de raad jaarlijks, vooruitlopend op de jaarstukken, een besluit voor over de vaststelling van het totaal aan grondexploitaties, de looptijden van plannen langer dan 10 jaar en over het reëel en stellig voornemen van dan lopende initiatieven voor ontwikkeling van gronden, zoals bedoeld in artikel 8, derde lid.

6. De vervaardigingskosten respectievelijk de vervaardigingsprijs van bouwgronden omvatten een redelijk deel van de toerekenbare indirecte kosten en ook de rentekosten over het vervaardigingstijdvak die aan de desbetreffende bouwgronden toegerekend kunnen worden.

7. Op al dan niet in exploitatie genomen bouwgronden wordt niet afgeschreven.

8. Geprognosticeerde en onvermijdbare verliezen op een specifieke bouwgrond in exploitatie worden als voorziening voor het betreffende bouwgrondexploitatieplan verwerkt. De omvang van deze voorziening wordt berekend op basis van netto contante waarde.

1. Het college stelt de gemeentelijke prijzen vast en zendt deze ter kennisneming naar de raad.

2. Het college doet de raad jaarlijks een voorstel tot vaststelling van de gemeentelijke tarieven.

3. De algemene methode voor de berekening van gemeentelijke tarieven wordt opgenomen in de kadernota lokale lasten.

4. Het college neemt bij de vaststelling van een prijs of een voorstel tot vaststelling van een tarief als uitgangspunt dat de kosten die zijn verbonden aan het leveren van het product, de dienst of het werk of het verlenen van het recht volledig worden gedekt.

1. Het college zorgt voor een zodanige opzet en werking van een intern beheersingsstelsel dat de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid van het gevoerde bestuur, alsmede de getrouwheid en rechtmatigheid van de daarbij tot stand gekomen verantwoordingsinformatie gewaarborgd is. Bij afwijkingen neemt het college maatregelen tot herstel.

2. Het interne beheersingsstelsel omvat de volgende bouwstenen:

• a.

  door functionarissen in het primaire proces uit te voeren beheersmaatregelen;

• b.

  beheersmaatregelen, uit te voeren door functionarissen die adviseren en concernkaders verstrekken, regie voeren op concernbrede processen en die vaststellen dat aan de kaders wordt voldaan; en

• c.

  door Financial auditing en Concernauditing uitgevoerde controles.

3. Onderdeel van het in het tweede lid genoemde stelsel is de afstemming van werkzaamheden en planning tussen de verschillende actoren.

1. De treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de daaraan verbonden risico’s.

2. De treasuryfunctie van de gemeente dient tot:

• a.

  het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten;

• b.

  het beschermen van gemeentelijke vermogens-, rente- en overige resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s;

• c.

  het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities;

• d.

  het optimaliseren van de renteresultaten;

• e.

  het opzetten en onderhouden van een goede en efficiënte financiële infrastructuur; en

• f.

  het realiseren van adequate informatiestromen ter ondersteuning van beleid en ter verantwoording hierover.

3. Het college stelt nadere regels inzake de treasuryfunctie.

1. De uitvoering van het financieel beleid wordt gebaseerd op het beginsel van totaalfinanciering.

2. Bij het verstrekken van leningen aan rechtspersonen wordt in de regel afgeweken van het gestelde in het eerste lid.

3. De financiering van de investeringen geschiedt in eerste instantie met de reserves en voorzieningen en de overige door het college aan te wijzen interne financieringsmiddelen.

1. Het college stelt in begrotingsjaar t de percentages vast die in het begrotingsjaar t+1 gelden voor:

• a.

  de omslagrente voor bouwgronden in exploitatie;

• b.

  de omslagrente voor vaste activa.

2. De omslagrente voor bouwgronden in exploitatie wordt geactiveerd.

3. De omslagrente voor vaste activa wordt toegerekend aan de programma’s waarop de vaste activa betrekking hebben.

4. In afwijking van het derde lid wordt de omslagrente geactiveerd bij materiële en immateriële vaste activa in uitvoering.

5. Een materieel of immaterieel vast actief wordt geacht in uitvoering te zijn tot het moment dat de afschrijvingsperiode aanvangt.

6. Met betrekking tot de volgende activa wordt de omslagrente berekend over de boekwaarde aan het begin van de maand:

• a.

  de materiële, immateriële en financiële vaste activa, niet zijnde aan derden verstrekte geldleningen waarvan de rentebaten worden verantwoord op het programma Algemene middelen;

• b.

  de bouwgronden in exploitatie.

7. In afwijking van het derde lid wordt aan de programma’s waar de desbetreffende vaste activa betrekking op hebben, marktconforme rente toegerekend als sprake is van:

• a.

  investeringen in publiek bezit die door de gemeente in samenwerking met een derde partij worden gedaan en waarbij voor de financiële haalbaarheid van het project een zo efficiënt mogelijke kostprijs wordt berekend en beide partijen ondernemingsrisico lopen;

• b.

  participaties van de gemeente in een samenwerkingsverband, waarbij de aanleg, de bouw of het onderhoud in een afzonderlijke juridische entiteit wordt geplaatst en waarbij de gemeente de positie van financier of medefinancier inneemt;

• c.

  investeringen, waarvoor de gemeente voorfinanciering toepast voor reeds vastgelegde, nog te ontvangen overheidsfinanciering.

8. Bij de berekening van de omslagrente over de erfpachtgronden wordt op de boekwaarde van de erfpachtgronden de boekwaarde van de afkoopsommen erfpacht in mindering gebracht.

9. Over de aan derden verstrekte geldleningen uit hoofde van de publieke taak waarvan de rentebaten worden verantwoord op het programma Algemene middelen, wordt de inleenrente toegerekend.

1. Over de reserves en voorzieningen en de overige door het college aan te wijzen interne financieringsmiddelen wordt bespaarde rente berekend.

2. Het college stelt in begrotingsjaar t het percentage van de bespaarde rente voor begrotingsjaar t+1 vast.

3. De bespaarde rente over:

• a.

  de bestemmingsreserves ter dekking van de kapitaallasten van materiële en immateriële vaste activa wordt toegevoegd aan desbetreffende reserve(s);

• b.

  de door derden ter beschikking gestelde subsidiegelden worden toegevoegd aan het programma waarvoor de subsidie is verkregen ter dekking van het afgesproken beleidsdoel, voor zover deze specifieke rentetoevoeging bij de subsidieverstrekking is opgelegd;

• c.

  de in het eerste lid genoemde middelen, met uitzondering van de in het derde lid, onderdelen a en b, bedoelde middelen, wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserves ter dekking van de lasten van door de raad vast te stellen investeringsprojecten.