Beleidsregel van de gemeenteraad van de gemeente Harderwijk houdende regels omtrent de beleidsnotitie reclamemasten langs A28, N302 en N303

Inleiding

Bedrijven, maatschappelijke instellingen, overheden en andere instanties maken gebruik van een breed scala aan middelen om de producten of diensten die ze aanbieden te promoten. Door het maken van reclame worden potentiële klanten geprikkeld om deze producten of diensten af te nemen. Ondanks de sterk groeiende promotie via internet, houden ook of misschien wel juist de traditionele fysieke reclameobjecten hun waarde al was het maar om aandacht op hun website te vestigen. Dat geldt evenzeer voor reclamemasten langs snelwegen. Het aantal reclamemasten neemt dan ook nog steeds toe. De beleidsnotitie ‘Reclamemasten A28/N302/N303’ is geschreven vanwege de toenemende behoefte vanuit het bedrijfsleven aan reclame-uitingen en verwijzingen langs de A28, N302 en N303. Op deze belangrijke verkeersaders passeren dagelijks duizenden mensen Harderwijk. Op dit moment bestaan in Harderwijk beperkte mogelijkheden om langs de A28, N302 en N303 reclame te maken. Alleen bedrijven die gevestigd zijn langs de A28, N302 en N303 kunnen reclame plaatsen op de gevel van hun bedrijfspand. Er is geen mogelijkheid in de vigerende bestemmingsplannen voor het plaatsen van hoge masten bij deze bedrijven en voor het plaatsen van reclamemasten. In de structuurvisie Harderwijk 2031 staat als doelstelling dat Harderwijk een aantrekkelijke stad wil zijn om te wonen, leven en werken. Tevens is er behoefte om een stad te zijn met een aantrekkelijke ruimtelijke kwaliteit.

Vanwege het gevaar van horizonvervuiling ontstaat regelmatig weerstand tegen de plaatsing van reclamemasten. Ook kunnen reclamemasten zorgen voor lichthinder. Naast de promotie van bedrijven in Harderwijk en omstreken wordt ook nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheden van promotie van Harderwijk zelf met haar kernkwaliteiten van historie, natuur en water. Een reclamemast is een goed middel om de poorten van de stad (Structuurvisie Harderwijk 2031) te markeren. Uitgevoerd met een zorgvuldige, creatieve en opvallende materialisatie, vormgeving en uitvoering versterkt een reclamemast de identiteit van de Harderwijk en Hierden. Met een bijzonder vormgegeven mast is het tevens mogelijk om iconen te realiseren die bijdragen aan een positieve beeldvorming van Harderwijk en Hierden. Diverse Harderwijkse thema’s zoals water, bos, Harderwijkse historie en Dolfinarium bieden aanknopingspunten voor de vormgeving van een bijzondere mast. Reclamemasten kunnen ook worden gebruikt om plaatselijke evenementen te promoten en/of aan te kondigen.

Dat wil niet zeggen dat reclamemasten zomaar op elke willekeurige plek geplaatst kunnen worden. Te veel reclamemasten leiden tot een verrommeld beeld en verlies van ruimtelijke kwaliteit en tevens tot verlies van functionaliteit. Naast deze ruimtelijke doelstelling is de laatste tijd vanuit de economische invalshoek een toenemende vraag ontstaan om Harderwijk meer zichtbaar te maken en bedrijven te faciliteren in de mogelijkheden tot het maken van reclame langs rijks- en provinciale wegen.

Om enerzijds de kansen te benutten en anderzijds hinder te voorkomen, wil de gemeente Harderwijk met dit document kaders en voorwaarden scheppen voor én actief sturing geven aan de plaatsing van reclamemasten en in de toekomst bij de vervanging van masten. Op basis van deze nota wil de gemeente Harderwijk samen met initiatiefnemers de plannen uitwerken voor de realisatie van reclamemasten.

Ter nadere verduidelijking zij opgemerkt dat deze beleidsregel alleen gaat over de hoge reclamemasten en onverlet laat de mogelijkheden die vigerende bestemmingsplannen reeds bieden voor bedrijven om lagere reclamemasten (verwijsmasten) te plaatsen bij hun bedrijf. Het is dus denkbaar dat een bedrijf langs de N302 op zijn eigen perceel een lagere verwijsmast kan plaatsen als het bestemmingsplan daar nu reeds al mogelijkheden voor biedt. Deze beleidsregel gaat uitsluitend over specifieke locaties, waaronder de knooppunten, voor hoge masten van 30 meter.

Ten slotte kunnen reclamemasten ook een mogelijkheid zijn om middelen (incidenteel dan wel structureel) te genereren die voor het algemeen nut kunnen worden ingezet. Met de notitie ‘samen kleuren we de stad’ en de al bestaande mogelijkheid om rotondes te sponsoren, zijn de eerste penseelstreken op het witte doek van onze openbare ruimte al gezet.

Doelstelling

De doelstelling van deze beleidsregel is een toetsingskader te geven waar aanvragen omgevingsvergunning voor het bouwen van reclamemasten aan getoetst kunnen worden.

De doelstelling van reclamemasten langs de A28 / N302 / N303 is reclame te kunnen maken voor Harderwijkse bedrijven en mogelijkheden te bieden voor stadspromotie.

1. Leeswijzer

Deze beleidsnotitie start met een korte inleiding en omschrijving van de doelstelling van deze beleidsregel en de beoogde reclamemasten. Na deze leeswijzer volgt in hoofdstuk 3 het juridisch kader met de wettelijke grondslag voor dit beleid.

Hoofdstuk 4 is het hart van dit beleidskader, en bevat de toetsingscriteria voor het plaatsen van de reclamemasten (beleidsregels) en een ruimtelijke analyse (met behulp van een Geografisch Informatie Systeem). Hoofdstuk 5 bevat een omschrijving van grondpolitieke strategische beleidskeuzes. Hoofdstuk 6 geeft nadere informatie over het proces van totstandkoming van deze beleidsregel.

3. Juridisch kader en wettelijke grondslag beleidsregel

3.1. Gemeentelijk beleid

Deze ontwerp beleidsnotitie is gebaseerd op:

• -artikel 12a Woningwet (criteria welstandsnota);

• -artikel 2.1 lid 1 sub c juncto artikel 2.12 lid 1 sub a onder 3 Wabo (omgevingsvergunning uitgebreide procedure voor het afwijken van bestemmingsplan).

Voor het plaatsen van een reclamemast is een omgevingsvergunning voor de activiteit ‘bouwen’ nodig. Een aanvraag omgevingsvergunning om een dergelijke mast te plaatsen, dient te worden getoetst aan het bestemmingsplan en de welstandsnota.

Ook wordt in deze beleidsregel (in hoofdstuk 5) een koers uitgezet omtrent grondpolitieke (strategische) beleidskeuzes.

Bestemmingsplan

Omdat het bestemmingsplan niet in de mogelijkheid voorziet om dergelijke masten te plaatsen, dient de aanvraag omgevingsvergunning ook de activiteit ‘handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening’ te omvatten. Als de afwijking van het bestemmingsplan niet kan worden opgelost met een binnenplanse of buitenplanse afwijking, is een aanvraag omgevingsvergunning met goede ruimtelijke onderbouwing (uitgebreide procedure) nodig. Overigens behoort ook een bestemmingsplanwijziging altijd nog tot de mogelijkheden.

Deze beleidsregel is een toetsingskader voor aanvragen omgevingsvergunning en/of verzoeken om bestemmingsplanwijziging. Het bevat criteria voor welstandstoetsing en voor een ruimtelijke toetsing.

Verklaring van geen bedenkingen

Bij een omgevingsvergunning uitgebreide procedure is ook een verklaring van geen bedenkingen nodig van de gemeenteraad. De raad kan op basis van artikel 2.27 Wabo juncto artikel 6.5 BOR categorieën van gevallen aanwijzen waarvoor deze verklaring van geen bedenkingen niet nodig is. Dit scheelt aanzienlijk in proceduretijd. Voorgesteld wordt om reclamemasten die binnen deze beleidsregel passen, aan te merken als categorie van geval waarvoor een verklaring van geen bedenkingen niet vereist is.

Reclameverordening Harderwijk 2010

Conform artikel 2 .van de ‘Reclameverordening Harderwijk 2010, moet er voor het plaatsen van handelsreclame een omgevingsvergunning voor de activiteit ‘Handelsreclame’ worden aangevraagd. Op grond van artikel 2, lid 2 sub van deze verordening hoeft dit voor onverlichte handelsreclame op daarvoor aangewezen constructies. Met deze beleidsregel worden reclamemasten tevens aangewezen als een constructie als bedoeld in artikel 2, lid 2 sub b van de Reclameverordening Harderwijk 2010. Deze uitzondering (vergunningvrije reclame) geldt niet voor verwijsmasten

Aanvulling welstandsnota

In de huidige welstandsnota zijn er geen criteria opgenomen voor reclamemasten. Daarom wordt de welstandsnota aangevuld met specifieke welstandscriteria voor reclamemasten. Het is een bewuste keuze dat de in deze beleidsregel opgenomen toetsingscriteria geen ‘sneltoetscriteria’ zijn, geen ‘vinklijstje’ waarmee meteen duidelijk is wat wel en niet kan. Dit zou betekenen dat exact elke locatie tot op de vierkante meter voorgeschreven is, evenals hoe de mast er precies uit zou moeten zien. Dat is ongewenst, omdat hiermee geen enkele ruimte is voor ontwerpcreativiteit.

Deze systematiek past ook goed binnen de opzet van de welstandsnota. In de welstandsnota staan criteria opgenomen waar bouwwerken aan moeten voldoen als het gaat om uiterlijke vormgeving. In de welstandsnota zijn ook alleen voor veel voorkomende bouwwerken zoals dakkapellen en schuttingen standaard ‘smart’ criteria opgenomen. Masten langs de N302 en A28 zijn geen standaard bouwwerken. Met deze criteria geven we een kader, een prima handvat om een initiatief verder te kunnen uitwerken. De commissie Ruimtelijke Kwaliteit (welstandscommissie) geeft advies aan het gemeentebestuur over de aanvraag. De welstandsnota wordt aangevuld met de welstandscriteria zoals opgenomen in deze beleidsregel.

3.2. Provinciaal beleid: randvoorwaarden provincie

Langs de N302 liggen ‘beheergebieden’ van de provincie Gelderland. Zie de als bijlage 1 opgenomen kaart. Bovendien is de omgevingsverordening van de provincie Gelderland van toepassing. Zonder toestemming van de provincie is het niet mogelijk om bouwwerken in deze zone te plaatsen. Dit betekent dat per concrete aanvraag omgevingsvergunning alsnog toestemming gevraagd en verkregen dient te worden van de provincie, anders kan de mast niet geplaatst worden.

3.3. Rijksbeleid: randvoorwaarden Rijkswaterstaat

Langs de A28 moet rekening worden gehouden met het rijksbeleid voor het plaatsen van objecten nabij rijkswaterstaatswerken. Rijkswaterstaat heeft specifieke criteria opgesteld waar bij het plaatsen van een mast rekening mee gehouden dient te worden. Deze criteria zijn als bijlage 3 bij dit beleidskader gevoegd. Mocht Rijkswaterstaat deze wijzigen of vernieuwen, dan geldt uiteraard de vernieuwde versie van Rijkswaterstaat.

Verlichting

Verlichting moet voldoen aan de richtlijn ‘Lichthinder’ voor de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde. Dit ter voorkoming van lichthinder voor nabijgelegen percelen en gebouwen. Bovendien is verlichting alleen mogelijk als hiervoor de benodigde vergunning op basis van de Natuurbeschermingswet kan worden verkregen, alsmede de benodigde ontheffing op basis van de Flora en Faunawet.

4. Beleidskader

Reclamevoering vindt in veel verschillende vormen en maten plaats. Om duidelijk te hebben op welk type reclameobjecten onderhavige nota van toepassing is, schetsen we hier een beeld. Een reclamemast is een drager voor het maken van reclame en promotie, gericht op wegen met een groot aantal weggebruikers. Reclamemasten kenmerken zich door een aanzienlijke hoogte en omvangrijke reclameborden. Door de maatvoering oefent een reclamemast grote invloed uit op de directe omgeving. De te voeren reclame voor het aanbieden of promoten van ondernemingen, instellingen, voorzieningen, evenementen, producten, diensten of gebieden wisselen, maar kunnen ook vast van één aanbieder zijn. De reclamemast hoeft geen directe binding te hebben met de daar aanwezige bedrijvigheid. Om goed zichtbaar te zijn boven de bebouwing, bomen en de hoogteverschillen van het terrein bedraagt de hoogte van een reclamemast doorgaans minimaal 15 meter. Daarmee overstijgen reclamemasten de hoogte die doorgaans op basis van bestemmingsplannen is toegestaan voor bouwwerken geen gebouw zijnde.

4.1.Definities

Definitie reclamemast

Er zijn twee soorten reclamemasten te onderscheiden: reclamemasten en verwijsmasten.

Reclamemasten

Een reclamemast is een drager voor reclame-uitingen voor bedrijven uit Harderwijk of Hierden en stadspromotie. Dit zijn reclamemasten die bedoeld zijn om reclame te maken voor bedrijven uit Harderwijk en Hierden en (stads)promotieboodschappen te tonen, niet per sé alleen voor een bedrijf dat op die locatie ook is gevestigd.

Verwijsmasten

Verwijsmasten zijn reclamemasten die geplaatst worden met als doel reclame te maken specifiek voor een bedrijf dat op die locatie is gevestigd.

Waar in deze beleidsregel over ‘reclamemasten’ wordt gesproken, worden zowel reclamemasten als verwijsmasten bedoeld.

Omdat de reclamemasten worden aangewezen als constructie als bedoeld als bedoeld in artikel 2, lid 2 sub b van de Reclameverordening Harderwijk 2010 is er geen vergunning vereist wanneer er van een reclameboodschap wordt gewisseld. Bestemmingsplannen maken geen onderscheid tussen een solitaire reclamemast met wisselende reclames en een verwijsmast met een statische reclame. Dit is een beleidskader op het gebied van ruimtelijke ordening en welstand, om aanvragen omgevingsvergunning of verzoeken om bestemmingsplanwijziging aan te kunnen toetsen.

Definitie stedelijk gebied

Het stedelijk gebied is het gebied dat op onderstaande kaart staat aangegeven en dat bestaat uit de bebouwde kern van Harderwijk. De geschikte locaties voor het plaatsen van reclamemasten (zie figuur 3 in paragraaf 4.3) liggen in dit stedelijk gebied.

Kaart begrenzing stedelijk gebied (binnen rode belijning)

Kaart met gedeelten A28 en N302 gelegen in buitenstedelijk gebied (binnen blauwe belijning)

4.2.Criteria

Plaatsing

• •

  Het idee is om het plaatsen van reclamemasten langs de gehele A28, N302 en N303 mogelijk te maken voor zover gelegen in stedelijk gebied 1 , mits deze voldoen aan de in dit hoofdstuk opgenomen criteria. Wel is gekeken naar de vier ‘poorten van Harderwijk’ zoals aangeduid op de kaart ‘aantrekkelijke stad’ in de structuurvisie Harderwijk 2031 aangevuld met het kruispunt N302/Verkeersweg/Newtonweg die van vergelijkbare aard is qua poortfunctie (figuur 1).

• •

  Als geschikte locatie voor het plaatsen van reclamemasten is in het stedelijk gebied een zevental locaties aangewezen. Reclamemasten kunnen uitsluitend geplaatst worden op deze locaties, die nader staan aangeduid op figuur 3 van paragraaf 4.3.

Aantal

• •

  Op elke geschikte locatie is maximaal 1 reclamemast toegestaan om daarmee rust in het beeld te bewaren en de zichtbaarheid en effectiviteit te van de reclame-uiting te behouden.

Hoogte

• •

  De hoogte van reclamemasten bedraagt maximaal 30 meter, behalve als daar beargumenteerd (vanwege omliggende elementen die het zicht belemmeren) van af geweken moet worden (zie volgende aandachtsstreepje);

• •

  bij de beoordeling of een reclamemast hoger mag zijn dan 30 meter, wordt meegewogen dat de reclamemast vanuit het blikveld van de automobilist goed zichtbaar moet zijn, zonder dat het zicht op de mast vanuit omliggende woonomgevingen teveel als solitair element in het oog springt. Er dient sprake te zijn van een goede ruimtelijke inpassing op de specifieke locatie. De onderbouwing van de noodzaak voor een hogere hoogte dient te worden bewezen in een ‘artist impression’, waarin wordt aangetoond dat door de ligging van de locatie ten opzichte van de A28, N302 en/of N303 vanwege de aanwezigheid van obstakels (bomen, gebouwen, verwijsborden, viaducten etc.) de zichtbaarheid van de reclamemast een grotere hoogte vereist en waarin de effecten op de omgeving in beeld gebracht zijn. Aan de hand van die nadere onderbouwing wordt beoordeeld of een hogere hoogte dan 30 meter is toegestaan. In bijlage 2 zijn voorbeelden te zien van referentiebeelden voor hoogtebepaling.

Ruimtelijke kwaliteit

• •

  De hoofdvorm en contour van de reclamemast is uniek en het ontwerp maakt één of meerdere kernkwaliteiten van Harderwijk zichtbaar, te weten bos, water, historie en Dolfinarium (‘Verhaal van de stad’);

• •

  Het ontwerp van een verwijsmast is hoogwaardig en voorziet in een goede ruimtelijke en architectonische afstemming op het bedrijf of de bedrijven waarbij de verwijsmast geplaatst wordt. Hoogwaardig betekent duurzame materialisering (geen kale betonnen paal met grote driehoekige reclameborden) en zorgvuldige afstemming op de omgeving. Ook is mogelijk dat de verwijsmast geïntegreerd wordt in een andere functie die bijdraagt aan het algemeen toeristische belang van Harderwijk. Hiermee wordt bedoeld dat de drager bijvoorbeeld bestaat uit een uitkijktoren of klimtoren;

• •

  Voor verwijsmasten geldt dat er alleen reclame gemaakt mag worden voor diensten of producten die in het bedrijfspand of op het bedrijfsterrein plaatsvinden;

• •

  de reclamemasten mogen niet leiden tot een onevenredige aantasting van reeds aanwezige architectuur (gebouwen), zichtlijnen en het ruimtelijke beeld;

• •

  de masten passen in de schaal en de sfeer van de omgeving;

• •

  verhoudingsgewijs dient de hoeveelheid reclame-uitingen per reclamemast zorgvuldig te zijn ingepast en afgestemd op het ontwerp van de reclamemast.

Vormgeving en kleurstelling

• •

  Het integreren van de reclamemast in een andere functie verdient de voorkeur;

• •

  voor reclamemasten geldt een duurzame en hoogwaardige materialisering, bijvoorbeeld in de vorm van cortenstaal of hout. Cortenstaal heeft een roestbruine kleur, die goed aansluit bij het bosachtige karakter van de Veluwe (ook diverse accenten in viaducten van de N302, de Botterbrug en de fietsbrug bij de N302 kennen deze materialisering);

• •

  het ontwerp van de mast zelf mag geen felle of contrasterende kleuren bevatten;

• •

  de kleurstelling van het ontwerp van de mast zelf is in kleuren afgestemd op de natuurlijke waarden van Harderwijk (bos en water).

Referentiebeeld: fietsbrug over de A28 bij Harderwijk (de ‘Botterbrug’).

Verlichting

• •

  Knipperende en/of periodiek oplichtende reclame/promotie of andere elementen zijn niet toegestaan;

• •

  de verlichting van de reclamevlakken geschiedt van binnenuit, dan wel zijn de verlichtingsarmaturen geïntegreerd in het ontwerp van de reclamemast of wordt gebruik gemaakt van energiezuinige schermen.

Inhoudelijke boodschap

• •

  In geen geval mag de reclame-uiting of promotionele boodschap zowel in woord als in beeld op enigerlei wijze aanstootgevend of kwetsend zijn;

• •

  in geen geval mag de reclame-uiting of promotionele boodschap zowel in woord als in beeld op enigerlei wijze negatief zijn voor de promotie van Harderwijk en Hierden of daaraan gerelateerde evenementen of attracties.

Toelichting op de criteria

Toelichting op criteria ‘plaatsing’

Reclamemasten zijn in eerste instantie mogelijk op de vier knooppunten die op de kaart ‘aantrekkelijke stad’ in de structuurvisie staan aangegeven, en het knooppunt N302/Newtonweg. Deze vormen de ingangen, de poorten naar de stad. Ruimtelijk gezien is het logisch om die ingangen een accent te geven. Het buitengebied en de bosgebieden zijn bewust ontzien, omdat de mogelijkheden hiervoor eerst nader onderzocht moeten worden. Hiervoor is nader advies nodig vanuit de provincie, omdat het buitengebied valt binnen het Nationaal landschap ‘De Veluwe’, het Gelders Natuurnetwerk (GNN) en natura 2000 gebied.

Aan deze vier knooppunten uit de structuurvisie is een vijfde locatie (ook een knooppunt) toegevoegd, te weten het kruispunt Burgemeester de Meesterstraat met de N302.

Tot slot zijn langs de A28 grenzend aan de wijk Drielanden ook een tweetal geschikte locaties gevonden. Al deze zeven locaties zijn als geschikte locatie naar voren gekomen uit een ruimtelijke analyse die gemaakt is met behulp van een Geografisch Informatie Systeem.

Toelichting op criteria ‘aantal’

Per geschikte locatie mag maximaal 1 reclamemast worden geplaatst.

Per knooppunt is hiermee een maximum aantal van 1 reclamemast voorgesteld. Het idee hierachter is dat bij meerdere masten een ongewenste verrommeling ontstaat. Bij het realiseren van een mast kan, net als bij het zendmastenbeleid, gewerkt worden met het principe van ‘site sharing’. Dit betekent dat meerdere reclamemakers gebruik kunnen maken van één mast.

Toelichting op criteria ‘hoogte’

Dit criterium geeft een hoogtegrens aan, waarbij maatwerk mogelijk is aan de hand van de locatie specifieke omstandigheden. Hierdoor is het per aanvraag nog mogelijk om te bekijken of een hogere hoogte mogelijk is. Omdat voor elke aanvraag een omgevingsvergunning nodig is om af te wijken van het bestemmingsplan, bestaat ook altijd nog ruimte voor afweging van belangen van aangrenzende percelen.

Toelichting op criteria ‘ruimtelijke kwaliteit’ en ‘ vormgeving’ en ‘kleurstelling’

De criteria over vormgeving en kleurstelling beogen de goede ruimtelijke inpassing van de masten mogelijk te maken. In de werksessie met de raadsleden van de commissie Ruimte op 16 april 2015 is hier nadrukkelijk aandacht voor gevraagd. Met deze criteria beoogt de gemeente te voorkomen dat er standaard betonnen palen met fantasieloze grote lompe reclamevlakken ontstaan, die enkel en alleen ingegeven zijn door commerciële belangen. Om die reden wordt ook de voorkeur gegeven aan een integraal ontwerp met een andere functie zoals de combinatie van reclame-uiting met een uitkijktoren.

Van de initiatiefnemer wordt een zekere inspanning verwacht om een ontwerp neer te zetten dat zich door materialisering, vormgeving en kleurstelling goed voegt in het omringende landschap, en niet in negatieve zin opvalt. Hiertoe worden initiatiefnemers gedwongen met een gedegen ontwerp met een goede kwalitatieve onderbouwing te komen. Het inschakelen van een architect of (industrieel) ontwerper kan noodzakelijk zijn om op creatieve wijze invulling te geven aan de gestelde criteria.

De reclamemasten worden de echte ‘eyecatchers’ van Harderwijk. In de reclamemasten dient het imago, de identiteit van Harderwijk zichtbaar te worden gemaakt. In één oogopslag moet de reclamemast één van de kernkwaliteiten van Harderwijk laten zien, die bestaan uit bos, water en (cultuur)historie. Ook wel het blauw, groen en goud van Harderwijk genoemd. Dit sluit goed aan bij het Verhaal van de Stad, dat deze elementen met daaraan toegevoegd het Dolfinarium ook als basis heeft voor de marketing en promotie van toeristisch Harderwijk. De reclamemast moet een (positieve) indruk maken op degenen die de mast passeren.

Voorbeelden van standaard betonnen palen met fantasieloze grote lompe reclamevlakken

Toelichting op criteria ‘verlichting’

Verlichting moet voldoen aan de richtlijn ‘Lichthinder’ voor de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde. Dit ter voorkoming van lichthinder voor nabijgelegen percelen en gebouwen. Bovendien is verlichting alleen mogelijk als hiervoor de benodigde vergunning op basis van de Natuurbeschermingswet kan worden verkregen, alsmede de benodigde ontheffing op basis van de Flora en Faunawet.

Toelichting op criteria ‘inhoudelijke boodschap’

Met dit criterium beoogt de gemeente eventuele negatieve uitingen richting bepaalde bevolkingsgroepen uit te sluiten. Tevens beoogt de gemeente te voorkomen dat de belangen van Harderwijk en Hierden geschaad worden. Het geven van een voorkeursbehandeling aan bedrijven en instellingen van binnen de gemeentegrenzen alsmede promotie-uitingen van activiteiten binnen de gemeentegrenzen is juridisch niet afdwingbaar door middel van deze beleidsnotitie, de Welstandsnota of het bestemmingsplan.

De enige manier om invloed hierop te kunnen uitoefenen is doormiddel van het behoud van onze eigen grondpositie (meer over de strategische grondbeleidskeuzes in hoofdstuk 5).

4.3. Ruimtelijke analyse

Om te komen tot een goede locatiebepaling is een GIS-analyse uitgevoerd. Daarvoor zijn een aantal stappen doorlopen:

• a.

  Er is alleen gekeken naar locaties binnen het stedelijk gebied van Harderwijk (zie figuur 1);

• b.

  er is een zone bepaald van minimaal 13 meter (eis Rijkswaterstaat) en maximaal 50 meter afstand tot de kant van de A28, N302 en N303 en N303 (daarna is de afstand voor een goede zichtbaarheid vanaf genoemde wegen te groot);

• c.

  van alle bedrijfsgebouwen ( bedrijfspanden, kantoorgebouwen en winkelunits) is een afstand van 75 meter aangehouden als minimale ruimte tussen bebouwing en object;

• d.

  van alle overige panden (woningen, maatschappelijke doeleinden, sport, etc.) is een afstand van 100 meter aangehouden als minimale ruimte tussen bebouwing en object.

Figuur 1: Poorten van Harderwijk inclusief kruising Newtonweg/N302 in combinatie met de buffers langs A28, N302 en N303 in stedelijk gebied.

Na het uitvoeren van deze 4 stappen blijft een beperkt aantal locaties over die geschikt zijn voor een reclamemast (figuur 2).

Figuur 2: Overzicht geschikte locaties na GIS-analyse

Er blijft na deze analyse een aantal plekken over die geschikt zijn voor het plaatsen van reclamemasten. De buffer rond de bedrijfspanden en de overige panden is weergegeven alsmede de groene zone aan beide zijden van de weg 13 meter van de rand van de weg en maximaal 50 meter van de weg. De overgebleven groene plekken in de kaart zijn de geschikte locaties voor reclamemasten.

Deze locaties blijken verrassend goed overeen te komen met de eerder genoemde ‘Poorten van Harderwijk’ (Figuur 3). Naast deze locaties is nog een locatie 6 bij de kruising spoorbaan/A28 en locatie 7 nabij de Crescent Drielanden welke ruimte bieden aan een reclamemast. Omdat locatie 6 zich op korte afstand bevindt van locatie 5 wordt deze locatie verder niet onderzocht. Locatie 7 staat in het panorama van de appartementen aan de Crescent en wordt om deze reden niet verder onderzocht.

Figuur 3: Geschikte locaties komen overeen met Poorten van Harderwijk inclusie locatie 4 als entree van de stad vergelijkbaar met de ‘poorten’.

4.4. Beoordeling locaties

Per locatie wordt verder ingezoomd en bekeken welke (on)mogelijkheden blijven bestaan. Om een kwalitatieve beoordeling te kunnen geven zijn algemeen geldende criteria opgesteld.

Locatie 1: A28, afslag 12 Harderwijkerweg/Oranjelaan

Op deze locatie is in de zuidoost hoek van de kruising ruimte voor een reclamemast waarbij wel rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid van bebouwing op deze locatie. In de Structuurvisie Harderwijk 2031 is deze locatie benoemd als studiegebied waarmee bedoeld wordt dat een directe invulling nog niet bekend is en vanwege de prominente ligging de samenleving wordt uitgedaagd tot het indienen van initiatieven die aan de locatie recht doen.

Locatie 2: A28, Deventerweg

Op deze locatie is aan beide zijden van de Deventerweg de mogelijkheid van plaatsing van een reclamemast. Voor de zuidoost hoek is daarin al voorzien door de aanvraag van Van der Valk in combinatie met een uitkijktoren. Daarmee is deze locatie voorlopig ingevuld.

Locatie 3: A28, N302

Op deze locatie is volgens het kaartbeeld ruimte in Natura2000 gebied. Afgezien van de vraag of daarvoor vergunning zal worden verleend voldoet een dergelijk object in een natuurgebied niet aan de gewenste ruimtelijke inpasbaarheid. Daarentegen laat de kaart een belemmering zien voor de Boekhorstlaan vanwege de aanwezigheid van woningen. De woonkwaliteit op deze locatie is beneden de (geluids)norm. Het is zeer wel denkbaar dat deze locatie op kortere termijn een andere invulling gaat krijgen. Daarvoor is inmiddels een initiatief ingediend. De Boekhorstlaan leent zich dan voor de plaatsing van een reclamemast en is gezien de enorme passantenstromen zeer interessant. Voorwaarde is dat het gebied dan wordt getransformeerd naar een andere functie met veel dynamiek. De noordoostelijke hoek (Zandlaan) is een 2e mogelijkheid mits daarin de samenhang word gezocht met de ontwikkelingen op de Boekhorstlaan.

Locatie 4: N302, Newtonweg

In de noordoost hoek is hier ruimte voor de plaatsing van een reclamemast. Deze locatie is zeer geschikt door de ruime afstand tot de diverse objecten en de aanwezigheid van bedrijvigheid op 3 van de 4 hoeken.

Locatie 5: N302, Lorentzstraat

Het kaartbeeld is vertekend. In de toekomst zal woningbouw plaatsvinden in de westelijke hoek (Waterfront). Wanneer daarvoor een buffer van 100 meter zou worden aangehouden zal er vrijwel geen ruimte overblijven voor een reclamemast.

In het kaartbeeld zit nog een omissie: een trafohuisje in de oostelijke hoek met buffer beperkt de ruimte daar waar feitelijk wel een plek zou kunnen ontstaan voor een reclamemast.

Locatie 6: A28, spoorlijn Zwolle-Amersfoort

Deze locatie is ook een entree van Harderwijk zowel per spoor als de A28. De locatie bevindt zich meer dan 500 meter van locatie 1 en is daarom geschikt in zowel de noordoostelijke als de zuidwestelijke hoek.

5. Strategische grondpolitieke beleidskeuzes

Uitgangspunt is dat de reclamemasten binnen de geschikte locaties op gemeentegrond worden gezet en de gemeente deze exploiteert. Dat heeft de voorkeur op basis van de volgende overwegingen:

- sturing / grip kunnen houden op de inhoud van de reclameboodschappen (specifiek voor bedrijven uit Harderwijk en Hierden en ruimte voor stadspromotie);

- opbrengsten uit de reclameboodschappen komen ten gunste van de gemeentelijke kas en kunnen worden geoormerkt voor stadspromotie.

In uitzonderingssituaties kan van dit uitgangspunt worden afgeweken en kan de mast op grond van een derde neergezet worden. Waarbij de exploitatie in handen is van een ondernemer of marktpartij. Bij het maken van deze uitzonderingen spelen de volgende overwegingen mee:

- er is sprake van een gezamenlijke herontwikkeling tussen gemeente en marktpartijen waarbij de reclamemast als verwijsmast voor 1 of meerdere ter plaatse gevestigde bedrijven fungeert (bijvoorbeeld een mogelijk beoogde verwijsmast bij de herontwikkelingslocatie

De Harder). Daarbij geldt dat zoveel als mogelijk is het principe van site-sharing wordt toegepast naar analogie van het zendmastenbeleid. Dat wil zeggen dat er 1 mast geplaatst wordt met meerdere reclame-uitingen voor meerdere ter plaatse gevestigde bedrijven).

Voorbeeld: Boekhorstlaan waarbij een leisure-ontwikkeling plaatsvindt in combinatie met snelweghoreca;

- er is sprake van een ontwikkeling waarbij de mast als drager van de reclameboodschap tegelijkertijd een functie vervult die tegemoet komt aan het algemeen - toeristisch belang van Harderwijk en/of Hierden. Voorbeeld: de mast van Van der Valk waarbij de drager een uitkijktoren is.

Aan het algemene uitgangspunt en de uitzonderingssituaties hangen verschillende financiële plaatjes. Er is ook sprake van verschillende parameters (denk aan bouwkosten reclamemast, hoogte, eisen met betrekking tot ontwerpkwaliteit). Het voert in het kader van deze beleidsregel te ver om per locatie dit financiële plaatje helemaal door te rekenen. Dat kan ook niet omdat niet alle parameters op dit moment bekend zijn en afhankelijk van marktomstandigheden ook kunnen wijzigen.

6. Proces en totstandkoming

Op 16 april 2015 is een themabijeenkomst in de commissie Ruimte gehouden over reclamemasten langs de A28, N302 en N303. Een stedenbouwkundige visie is gepresenteerd, met de volgende viertal varianten:

0.Geen masten toestaan langs A28/N302 (voortzetting huidige beleid)

1.Reclamemasten alleen toestaan langs de knooppunten A28/N302 zoals opgenomen in structuurvisie

2. Reclamemasten toestaan langs A28/N302 in binnenstedelijk gebied

3. Reclamemasten toestaan langs A28 N302, zowel in binnenstedelijk gebied als buitengebied.

De aanwezige raadsleden en aanwezigen op de publieke tribune konden hun op- en aanmerkingen en voor- en nadelen per variant kenbaar maken. Ook is voorzichtig gepolst welke variant aanspreekt.

Uit deze commissievergadering kwam naar voren dat de derde variant het meeste aansprak om nader uit te werken, met als doel om er nader over te kunnen nadenken, beraadslagen en besluiten. Alle opties liggen daarbij overigens nog open.

De ontwerp beleidsregel heeft ter inzage gelegen van 24 juni 2015 tot en met 5 augustus 2015.

In deze periode zijn er in totaal drie zienswijzen ingediend. Voor een overzicht van deze zienswijze, het commentaar daarop en in hoeverre deze aanleiding hebben gegeven tot aanpassing van deze beleidsregel, wordt verwezen naar de commentaarnota op de zienswijzen.