Marktverordening gemeente Kerkrade 1999

Ondertekening

Nota-toelichting Artikelsgewijze toelichting

Inleiding.

De Marktverordening Kerkrade 1999 is geconcipieerd naar het voorbeeld van de model-marktverordening die door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is uitgebracht. Dit betekent niet dat de Marktverordening een kopie is geworden van deze model-marktverordening. De modelverordening heeft in sterke mate het karakter van raamwetgeving, van een kader-regeling, die beoogt enkel de hoofdlijnen aan te geven, terwijl elders de detail-uitwerking plaats heeft. Op zichzelf een valide beginsel, dat op plaatselijk initiatief reeds werd geïntroduceerd in de vorige regeling. Nu kan er echter een verschil van opvatting bestaan, over wat als hoofdlijn moet worden beschouwd en wat niet. Dit is ook hier het geval gebleken, met als consequentie dat in deze marktverordening een aantal bepalingen voor komen, die volgens de modelverordening geacht worden in nadere regelgeving te zijn ondergebracht. Met name ten aanzien van de rechtspositie van de standplaatshouders, is ervoor gekozen een bredere basis te leggen in de verordening en minder over te laten aan nadere regelgeving. Verder zijn ook enige bepalingen anders geredigeerd dan in de model-verordening. Hier en daar is zelfs bewust van de modelverordening afgeweken, omdat de behoefte werd gevoeld om voor een inhoudelijk andere regeling van het betreffende onderwerp te kiezen. Dit laatste is soms het geval geweest waar de Marktcommissie daarop aangedrongen heeft. Bij de totstandkoming van deze verordening is die commissie betrokken geweest.

Nochtans is de VNG-modelverordening in het voorliggende concept van de plaatselijke marktverordening als voorbeeld duidelijk herkenbaar gebleven. Deze herkenbaarheid werd onder meer nagestreefd door de artikelnummering in de verordening zoveel mogelijk gelijk te laten lopen met de nummering van overeenkomstige artikelen in het VNG-model. Dit heeft tot gevolg gehad dat artikelen die in de model-verordening niet voorkomen en vanwege het behoud van een logische structuur tussengevoegd werden, een nummering vertonen die afwijkt van die van de overige artikelen. Omdat dit de enige reden is voor die afwijkende nummering, mag daaraan geen inhoudelijke betekenis worden gegeven.

Met ingang van 1 januari 2004 is de verordening aangepast aan het duale stelsel. Dit heeft inhoudelijk geen consequenties gehad; enkel juridisch-technisch. Enige artikelen zijn in verband hiermee vervallen of aangepast.

Hoofdstuk 1 - Inleidende bepalingen.

In de artikelen 1.2 en verder van dit hoofdstuk zijn de aan Burgemeester en Wethouders toegekende bestuursbevoegdheden samengebracht, welke niet specifiek gericht zijn op de individuele vergunninghouders (de beschikkingsbevoegdheid in het bijzonder dus), maar op de inrichting en het organiseren van de markten als zodanig alsook op de beschikkingsbevoegdheid in het algemeen. De besluiten die op grond van de samen gebrachte bepalingen worden genomen (de artikelen 1.6 en 1.7 uitgezonderd), dienen daarom niet te worden aangemerkt als beschikkingen, maar als besluiten van algemene strekking, gericht op het functioneren van de markt of het marktwezen als zodanig.

Artikel 1.1 begripsbepalingen

Dit artikel is niet alleen opgenomen ter bevordering van de duidelijkheid, maar heeft uiteraard ook een juridische betekenis, aangezien de in de overige artikelen gebruikte begrippen voldoen aan de in dit artikel genoemde definities. De inhoud van de eerste twee leden van dit artikel spreekt verder voor zich.

In verband met de gewijzigde terminologie uit de vernieuwde Gemeentewet, waarbij niet langer sprake is van Burgemeester en Wethouders, maar van het college van burgemeester en wethouders, c.q. van het college, is lid 3 aan dit artikel toegevoegd en met ingang van 1.1. 2004 van kracht. Ook de in houd hiervan spreekt voor zich.

Artikel 1.2 tijd en plaats van de markten

De oorspronkelijke, in 1999 opgenomen bepaling behelsde de instelling van de respectieve weekmarkten in Kerkrade door de raad. Na de invoering van de vernieuwde, aan het duale stelsel aangepaste Gemeentewet, moest deze bepaling ingevolge artikel 122 van die wet als van rechtswege vervallen worden beschouwd. De bepaling is namelijk in strijd met de nieuwe bevoegdheidstoedeling uit de Gemeentewet, waarbij niet langer de raad, maar het college de competentie heeft tot het instellen, veranderen of afschaffen van onder andere (week)markten. Nu deze competentiegrondslag in een wet (in formele zin) is neergelegd, en als uitputtend geregeld moet worden beschouwd, komt de raad terzake geen verordenende bevoegdheid meer toe. Omdat de bevoegdheid van het college tot het nemen van besluiten tot instellen, veranderen of afschaffen van weekmarkten rechtsreeks zijn grondslag vindt in de gemeentewet, dient de oorspronkelijke competentiebepaling niet te worden gewijzigd (met het college als bevoegd orgaan), maar zelfs in zijn geheel te vervallen.

Artikel 1.2-a incidenteel afgelasten weekmarkt

De oorspronkelijke, in 1999 ingevoerde bepaling is met ingang van 1 januari 2004 vervallen. De bevoegdheid tot het incidenteel afgelasten van een weekmarkt, wordt namelijk geacht deel uit te maken van de algemene bevoegdheid tot het instellen, afschaffen of veranderen van weekmarkt. Zie voor het overige de toelichting horende bij artikel 1.2.

Artikel 1.2-b tijdelijk andere locatie van de markt

De oorspronkelijke, in 1999 ingevoerde bepaling is met ingang van 1 januari 2004 vervallen. De bevoegdheid tot het tijdelijk aanwijzen van een alternatieve locatie voor het houden van een weekmarkt, wordt namelijk geacht deel uit te maken van de algemene bevoegdheid tot het instellen, afschaffen of veranderen van weekmarkt. Zie voor het overige de toelichting horende bij artikel 1.2.

Artikel 1.3 inrichting van de markt en begrenzing van het marktterrein

De oorspronkelijke, in 1999 ingevoerde bepaling is met ingang van 1 januari 2004 vervallen. De bevoegdheid tot het bepalen van de inrichting van de markten en het begrenzen van de marktterreinen, wordt namelijk geacht deel uit te maken van de algemene bevoegdheid tot het instellen, afschaffen of veranderen van weekmarkt. Zie voor het overige de toelichting horende bij artikel 1.2.

Artikel 1.4 instelling Marktcommissie

Dit artikel schrijft het college van burgemeester en wethouders de instelling voor van een adviescommissie als bedoeld in artikel 84 van de Gemeentewet, die dit college adviseert inzake het algemene marktbeleid en over andere zaken die het marktwezen betreffen. Let wel: de bevoegdheid om een adviescommissie in te stellen ontleent het college rechtstreeks aan artikel 84 van de Gemeentewet. De strekking van onderhavige bepaling is nu dat de raad, daarbij gebruik makend van een haar toekomende aanvullende verordenende competentie, bepaalt dat het college van bedoelde bevoegdheid in dit geval gebruik moet maken, waarmee die bevoegdheid niet langer facultatief is, maar imperatief wordt. Strekking hiervan is dat de raad gewaarborgd wenst te zien dat de marktkooplieden als primair betrokken actoren, invloed kunnen uitoefenen op de totstandkoming van het door het college te ontwikkelen en uit te voeren marktbeleid.

Het initiatief tot het inwinnen van advies ligt bij Burgemeester en Wethouders; zonder een uitnodiging van dit bestuursorgaan wordt in principe geen advies uitgebracht. In dit verband zij evenwel gewezen op het (huidige) tweede en derde lid, dat ten aanzien van een reeks van besluiten het horen van de Marktcommissie voorschrijft alvorens een van deze besluiten te nemen. Zo is de betrokkenheid van deze commissie bij de meeste onderwerpen betreffende het algemeen marktbeleid toch gewaarborgd. Een hoorplicht als in dit artikel opgenomen, brengt met zich mee dat de commissie tijdig om advies moet worden verzocht, d.w.z. tijdens de voorbereiding van een beslissing, in een stadium dat de inhoud van die beslissing nog volledig beïnvloedbaar is. De hoorplicht wordt in de verordening nagenoeg beperkt tot uitsluitend zaken die het algemeen marktbeleid regarderen. Het staat Burgemeester en Wethouders uitdrukkelijk vrij om daarnaast de Marktcommissie ook te consulteren in andere aangelegenheden die het verschijnsel weekmarkt betreffen. Het ligt overigens voor de hand dat Burgemeester en Wethouders met het vragen van advies van de commissie omtrent beslissingen van individuele, concrete aard (anders gezegd: van beslissingen in de beschikkingensfeer), grote terughoudendheid zullen betrachten en deze alleen voor advies voorleggen in die gevallen waarin daartoe een uitzonderlijke reden bestaat. Het facultatief horen van de commissie inzake de uitoefening van bestuursbevoegdheid in individuele gevallen zal dan ook naar verwachting eerder uitzondering dan regel zijn.

Het artikel bepaalt voorts dat de Marktcommissie in een aantal gevallen gehoord moet worden. Om redenen van urgentie kan hiervan worden afgezien. Daarbij mag het natuurlijk niet zo zijn dat de voorbereiding van een besluit zeer kortstondig plaats heeft, terwijl het mogelijk was om dit tijdig te doen. Met andere woorden: de urgentie moet een van buitenaf komende oorzaak hebben en niet door het gemeentebestuur zelf zijn veroorzaakt.

Oorspronkelijk was in het toenmalig tweede lid van dit artikel, en daarmee dus bij raadsverordening bepaald dat de vaststelling van de instellingsverordening - dus niet de keuze of er al dan niet een zodanige commissie wordt ingesteld - en daarmee de wijze van functioneren alsmede de samenstelling van de Marktcommissie, was overgelaten aan Burgemeester en Wethouders. Na invoering van het duale stelsel in de gemeentelijke verhoudingen tussen de bestuursorganen, wordt artikel 84 Gemeentewet in verbinding met het bepaalde in artikel 83 lid 1 van die wet (tweede volzin), geacht uitputtend te regelen dat de bevoegdheid tot het vaststellen van de instellingsverordening (regelende de taak, werkwijze, samenstelling etc. van de Marktcommissie) aan het college toekomt en is het niet langer aan de raad om deze bevoegdheid toe te delen.

Artikel 1.4-a hoorplicht Marktcommissie

Deze bepaling is deel gaan uitmaken van het huidige artikel 1.4 (tweede en

derde lid).

Artikel 1.5 nadere regels

Deze Marktverordening beperkt zich ertoe de hoofdlijnen aan te geven betreffende de ontwikkeling van het algemeen marktbeleid, het organiseren van de weekmarkten en de rechtspositie van de vergunninghouders. Met name ten aanzien van de orde op de weekmarkt en het toezicht hierop, waaronder het innemen van standplaats en alles wat daaruit voortvloeit, wordt de nadere invulling in dit artikel overgelaten aan Burgemeester en Wethouders. Hiertoe is de raad bevoegd ingevolge artikel 156 Gemeentewet.

De door Burgemeester en Wethouders vast te stellen nadere regels hebben - anders dan beleidsregels - de status van algemeen verbindende voorschriften.

Artikel 1.6 voorschriften en beperkingen

Door de mogelijkheid om aan een vergunning (of ontheffing) voorschriften of beperkingen te verbinden, kan een verfijning worden aangebracht in de gewenste rechtstoestand. Voorschriften en beperkingen vormen het sluitstuk van de regelgeving. Zij bieden de mogelijkheid om heel specifiek gericht op een bepaalde situatie te kunnen voorzien in de behoefte aan regulering. Dat enkel voorschriften en beperkingen aan de vergunning mogen worden verbonden die strekken tot bescherming van het belang dat met de vergunningverlening wordt nagestreefd, is een algemeen bestuursrechtelijk beginsel.

Het spreekt vanzelf dat bij gebruikmaking van de bevoegdheid uit het tweede lid het vertrouwensbeginsel gerespecteerd dient te worden.

Artikel 1.7 voorwaarden

Voorwaarden mogen niet worden verward met de in het vorige artikel bedoeld voorschriften. Voorschriften zijn regels voor het juiste gebruik van een vergunning. Voorwaarden daarentegen bepalen de werking van de vergunning zelf. Voorwaarden kunnen een opschortend karakter hebben (de vergunning geldt pas, zodra aan de voorwaarde is voldaan) of juist een ontbindend karakter (de vergunning vervalt met het vervullen van de voorwaarde).

Bij een voorwaardelijke vergunning moet in de praktijk in eerste instantie gedacht worden aan een vergunning onder ontbindende voorwaarde. Zo wordt de mogelijkheid gecreëerd om vergunning te verlenen voor een standplaats op de markt, waarvan nog niet geheel zeker is of deze duurzaam beschikbaar zal blijven. Zonder de mogelijkheid om een voorwaardelijke vergunning te verlenen, zou dan enkel een dagplaats kunnen worden toegewezen. Vanwege het verschil in het Marktgeldtarief is dit echter om financiële redenen nadelig voor de vergunninghouder. Uit een oogpunt van rechtszekerheid jegens de vergunninghouder dient de voorwaarde wel zo nauwkeurig mogelijk te worden omschreven. Ook mag geen voorwaardelijke vergunning worden verleend, indien het gemeentebestuur geen gegronde reden heeft, die zich verzet tegen een onvoorwaardelijke vergunningverlening.

Artikel 1.8 verboden handelswaar

Het is moeilijk om vooraf een opsomming te geven van concrete handelsartikelen waar het artikel op van toepassing zou kunnen zijn. Wel kan worden gesteld dat bij "openbare orde" wordt gedacht aan waren die een pornografisch karakter dragen of anderszins inbreuk (kunnen) maken op de eerbaarheid van personen of commotie onder het publiek teweeg (kunnen) brengen. De bedoeling is om Burgemeester en Wethouders, in gevallen als deze, een instrument te bieden om, indien zij dit nodig achten, effectief te kunnen ingrijpen.

Ter nadere concretisering van de toepassing van deze bepaling kunnen Burgemeester en Wethouders zonodig nadere regels stellen. De begrippen openbare orde en veiligheid dienen overigens eng te worden geïnterpreteerd, hetgeen een terughoudend gebruik van deze bevoegdheid impliceert.

Hoofdstuk 2 - Het aanvragen, verlenen en intrekken van een vergunning.

Paragraaf 1 - Algemene Bepalingen

Artikel 2.1 vergunningplicht voor innemen standplaats

Dit artikel legt de grondslag voor de vergunning die verplicht is voor het innemen van een standplaats op een weekmarkt. Het biedt daarbij de mogelijkheid om op te kunnen treden tegen iedereen die zonder vergunning, en daarmee dan onrechtmatig, een standplaats op de markt bezet houdt. Het heeft tevens de functie van een competentiebepaling: Burgemeester en Wethouders worden erin aangewezen als het bestuursorgaan dat terzake bevoegd is.

In het tweede lid wordt nadrukkelijk bepaald dat de vergunninghouder bij het bezetten van zijn standplaats gebonden is aan de grenzen die in de vergunning zijn aangegeven.

De vergunning is persoonlijk en niet zonder meer overdraagbaar. Overschrijving kan alleen door het bevoegd gezag plaatsvinden (met toepassing van artikel 2.10), nooit door de vergunninghouder.

Artikel 2.2 verlening van een standplaatsvergunning

Wordt in artikel 2.1 de grondslag gelegd voor de vergunningverlening, dit artikel geeft een opsomming van de criteria waaraan een gegadigde moet voldoen om in aanmerking te kunnen komen voor een standplaats.

Zo kan alleen vergunning worden verleend op aanvraag en uitsluitend aan een natuurlijk persoon, niet aan een rechtspersoon. Met dit laatste wordt beoogd tegen te gaan dat rechtspersonen een overheersende positie op de markt gaan innemen en wordt een bijdrage geleverd aan een zo eerlijk mogelijke verdeling van de marktstandplaatsen in Nederland. Tevens wordt getracht te voorkomen dat malafide handelaren op de markt verschijnen. Voorts zijn ingevolge het bepaalde in eerste lid onder d "beunhazen", die eigenlijk een ander beroep hebben en de markthandel slechts als bijbaantje beschouwen, van een standplaats uitgesloten. Dit laatste om de kring van echte handelaren die in de markthandel hun broodwinning hebben, te beschermen.

De genoemde publiekrechtelijke verplichtingen zijn de vestigingsvergunning (indien van toepassing), de inschrijving in het handelsregister en de registratiekaart van het Centraal Registratiekantoor (CRK). Deze eisen strekken ertoe tegen te gaan dat malafide handelaren op de markt verschijnen.

Gewezen wordt voorts op de vrijstelling van de verplichting om een verzekering af te sluiten tegen wettelijke aansprakelijkheid voor vergunninghouders die hiertegen gemoedsbezwaren hebben. In 1981 is in een AROB-procedure namelijk een bepaling uit de Marktverordening van Krimpen aan den Ijssel betreffende de verzekeringsplicht door de Afdeling Rechtspraak van de Raad van State in een concreet geval buiten toepassing verklaard, vanwege strijd met artikel 10 van het Verdrag van Rome. De betrokken vergunninghouder had uit hoofde van godsdienst/levensovertuiging te respecteren gemoedsbezwaren. Overigens dient degene die een beroep wenst te doen op de vrijstellingsbepaling aan te tonen dat deze op hem van toepassing is. Dit zou kunnen door het bewijs te leveren dat zijn gemoedsbezwaren tegen het fenomeen *verzekeren+, notarieel zijn vastgelegd.

De opsomming van de criteria is imperatief in die zin, dat een vergunning geweigerd moet worden indien niet aan de criteria wordt voldaan en daarnaast cumulatief in die zin dat aan alle criteria moet zijn voldaan. De opsomming is in zoverre limitatief, dat er in beginsel geen andere criteria zijn waaraan moet zijn voldaan. Hieruit mag echter niet worden afgeleid dat degene die eraan voldoet ook steeds een vergunning zal krijgen. Dit laatste hangt namelijk af verder nog af van zijn plaats op de wachtlijst in relatie tot branchepatroon en beschikbaarheid van een standplaats op de markt. Bovendien kan de vergunning worden geweigerd met toepassing van artikel 2.3. Derhalve wordt ook de formulering "komt in aanmerking" gebruikt, en niet "wordt verleend aan".

Tot slot nog dit. De bewijslast omtrent het voldoen aan de verplichtingen ligt bij de aanvrager van de vergunning. Niet het gemeentebestuur moet aantonen dat de aanvrager niet aan de te stellen eisen voldoet, teneinde een standplaats te kunnen weigeren, maar omgekeerd moet aanvrager aantonen dat hij wèl aan die eisen voldoet om voor toewijzing in aanmerking te komen. Of hij hierin slaagt is bovendien ter beoordeling van B & W; deze beoordeling dient in redelijkheid plaats te vinden. Het tweede lid is aan dit artikel toegevoegd om degene op wie de overgunning wordt overgeschreven in geval van overlijden gedurende een redelijke termijn de gelegenheid te bieden om te gaan voldoen aan de eisen uit het eerste lid onder b. Er bestaat geen aanleiding om voor de andere in artikel 2.2. genoemde eisen een tijdelijke vrijstelling te verlenen. Het is aan Burgemeester en Wethouders om het begrip "tijdelijk" in het individuele geval nader in te vullen.

Artikel 2.3 weigeringsgronden vergunningverlening

De bedoeling van dit artikel is om te voorkomen dat een vergunning moet worden afgegeven aan personen waarvan vaststaat dat zij zich bij het innemen van standplaats op een weekmarkt (ook buiten de gemeente) ernstig hebben misdragen, dan wel er blijk van hebben gegeven zich niet te kunnen of willen voegen naar het regime op de markt en zo onvoldoende passen binnen de gemeenschap van standplaatshouders. Deze bepaling beoogt te voorkomen dat iemand wiens vergunning bij wijze van sanctie is ingetrokken na verloop van (te) korte tijd via een achterdeur weer toetreding tot de markt kan verkrijgen. Ten aanzien van kooplieden die als dagplaatshouder negatief zijn opgevallen is dit overigens de enige mogelijkheid om deze van de markt te weren; dagplaatshouders hebben immers geen vergunning voor onbepaalde tijd, die als sanctie kan worden ingetrokken. Overigens dient hier de grootst mogelijke prudentie in acht te worden genomen; het dient te gaan om extreme gevallen, terwijl toepassing niet plaats dient te vinden dan na een zorgvuldig uitgevoerd onderzoek.

De weigeringsgronden zijn facultatief; Burgemeester en Wethouders kunnen maar moeten niet een vergunning weigeren. Het verdient aanbeveling dat in gevallen als deze de Marktcommissie wordt gehoord, alvorens te beslissen.

Paragraaf 2 - Vaste plaatsen

Artikel 2.4 algemene bepaling

De inhoud van dit artikel spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 2.5 verlening van de vergunning

Ten aanzien van de bevoegdheid om een plaats op de markt definitief als vaste plaats toe te wijzen, dan wel deze (voorlopig) als dagplaats te handhaven, wordt het volgende opgemerkt. Een weekmarkt die een goede algemene warenmarkt wil zijn, is gebaat bij continuïteit in de samenstelling van de diverse categorieën van vergunninghouders. Een hoge mate van herkenbaarheid voor wat betreft het aangeboden assortiment, alsook de plaats op de markt waar de diverse artikelen verkrijgbaar zijn, is belangrijk om het bij het publiek levende verwachtingspatroon niet te frustreren, en daarmee afbreuk aan de aantrekkelijkheid van de markt te voorkomen. Daarom dient de toewijzing van standplaatsen te geschieden volgens het beginsel dat de voorkeur wordt gegeven aan het toewijzen van vaste plaatsen, tenzij dit uit praktisch oogpunt onwenselijk of onmogelijk is, dan wel strijdig is met het belang van een goede markt. Wanneer zulks het concreet het geval is, bijvoorbeeld in het geval van standwerkers, wordt ter vrije beoordeling aan Burgemeester en Wethouders overgelaten.

Het derde lid biedt de mogelijkheid om vergunning te verlenen voor vaste plaatsen, die enkel behoeven worden ingenomen tijdens een bepaald seizoen. Het is de bedoeling, dat het recht om standplaats in te nemen in zo'n geval jaarlijks eindigt op een in de vergunning nader te bepalen datum (en daarmee ook financiële en andere verplichtingen van de vergunninghouder), en vervolgens telkens weer herleeft op een eveneens in de vergunning aan te duiden datum. De overige bepalingen uit het artikel spreken voor zich en behoeven geen nadere toelichting.

Artikel 2.6 inschrijving anciënniteitslijst

Deze lijst is van belang bij het toewijzen van standplaatsen, indien er houders zijn van een vaste standplaats die graag een andere standplaats op de markt wensen.

Artikel 2.7 inschrijving wachtlijst

Voor het goed functioneren van de markt is een goede registratie van kandidaat-vergunninghouders noodzakelijk. Zo'n wachtlijst is bedoeld voor die personen die graag een vaste plaats op de markt willen verwerven, maar aan wie op het moment van aanvraag nog geen plaats kan worden toegewezen (bij gebrek aan plaats op de markt, of omdat het branchepatroon dit niet toelaat). Om de aanvrager rechtszekerheid te verschaffen is het wenselijk dat deze van de inschrijving op de wachtlijst een schriftelijk bewijs krijgt.

Onder wachtlijst dient hier niet alleen te worden begrepen, een lijst volgens het traditionele begrip (d.w.z. een papieren produkt waarop achtereenvolgens de namen van kandidaten staan genoteerd), maar elk administratief systeem dat ervoor geschikt is om de bedoelde gegevens op zorgvuldige wijze te registreren, waarbij de chronologische volgorde naar datum ontvangst van aanvraag is gewaarborgd.

De wachtlijst-registratie behoeft een periodieke verlenging. Deze wordt nader geregeld door Burgemeester en Wethouders. Tevens kunnen voor registratie en verlenging legeskosten verschuldigd zijn. Of dit zo is en in welke mate, wordt geregeld in de algemene legesverordening van de gemeente. De branche-organisaties achten zo'n legesheffing redelijk. Door deze legesheffing worden de kosten van instandhouden van de wachtlijst gedragen door de ingeschrevenen en niet door de niet door de vergunninghouders (via een kosten-doorberekening in het Marktgeldtarief). Daarnaast hebben periodieke verlenging en legesheffing het beoogd effect dat doorgaans alleen personen met een serieuze belangstelling hun inschrijving blijven verlengen. Met dit laatste wordt een permanente "opschoning" van de wachtlijsten bereikt.

Artikel 2.8 doorhaling van wachtlijst-inschrijving

De inhoud van dit artikel spreekt geheel voor zich en behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 2.9 volgorde bij toewijzing

In dit artikel is de volgorde van toewijzing van vaste plaatsen geregeld. Het systeem van toewijzing is gebaseerd op de volgende voorrangsregels: * houders van een vaste plaats, die kenbaar hebben gemaakt de toe te wijzen plaats in kwestie te ambiëren, komen het eerst in aanmerking en wel naar volgorde van hun inschrijving op de anciënniteitslijst; Aangezien niet alle standplaatsen dezelfde mogelijkheden bieden is het niet onredelijk dat in eerste instantie kooplieden die reeds een vaste plaats hebben de gelegenheid wordt geboden een naar hun oordeel betere plaats te verkrijgen.

* vervolgens is de plaats op de wachtlijst bepalend, evenwel met dien verstande dat indien voor de markt een branchepatroon met toepassingsregels is vastgesteld, deze toepassingsregels bij de volgorde-bepaling van wachtlijst-kandidaten steeds in acht moeten worden genomen. Zo wordt voorkomen dat Burgemeester en Wethouders ingevolge het eerste lid gehouden is een vaste plaats toe te wijzen aan een vergunninghouder wiens aanbod niet past binnen het branchepatroon.

Het derde lid geeft aan dat er een uitzondering bestaat op de toepassing van de normale voorrangsregels voor de toerwijzing van vaste plaatsen. Deze bepaling moet daarbij worden gelezen in samenhang met artikel 2.10. Onderhavige bepaling legt de grondslag voor het überhaupt kunnen afwijken van de normale toewijzingsregels; in artikel 2.10 wordt aangegeven wanneer zulks het geval is. Gelet op de imperatieve redactie ontbreekt bij de toepassing van onderhavige bepaling beleidsvrijheid voor Burgemeester en Wethouders. Het is evenwel aan belanghebbende om aan te tonen dat hij een persoon is op wie het bepaalde in dit lid van toepassing is. Vervolgens komt dan aan Burgemeester en Wethouders beoordelingsvrijheid toe, die met name toegepast zal worden in geval van standplaats-toekenning aan een partner. Dus, zodra Burgemeester en Wethouders van oordeel zijn dat iemand belanghebbende is in de zin van deze bepaling, dient aan deze het recht op de vaste plaats met voorbijgaan aan (andere) anciënniteits- of wachtlijst-kandidaten te worden toegekend.

Artikel 2.10 overschrijving vergunning

Deze bepaling moet worden gelezen in samenhang met het bepaalde in artikel 2.9, derde lid. Komt een vergunninghouder van een vaste plaats te overlijden of wordt hij blijvend arbeidsongeschikt, dan wel trekt hij zich terug uit zijn bedrijf in het kader van een pensionering, dan wordt het op sociale overwegingen gerechtvaardigd geacht dat diens vergunning op de achterblijvende echtgenoot/levenspartner of op een eventuele geregistreerde bedrijfspartner kan worden overgeschreven. Of anders op een kind dat hem op de standplaats heeft geassisteerd. In afwijking van de VNG-modelverordening, komt (mede op advies van de Marktcommissie) ook het kind in aanmerking voor de plaats en niet slechts een (dus eventueel andere) plaats.

Van het opnemen van een hardheidsclausule ten behoeve van medewerkers van de scheidende vaste vergunninghouder (niet zijnde mede-eigenaren van het eventuele marktbedrijf van vergunninghouder), zoals voorgesteld in de VNG-modelverordening, wordt bewust afgezien. Het rekenschap geven van de gerechtvaardigde belangen van de wachtlijst-kandidaten brengt met zich mee dat ervoor gewaakt moet worden dat de kring van potentiële overschrijvingskandidaten te groot wordt. In de toelichting die hoort bij het voorgaande artikel is reeds uitgelegd dat de algemene regels omtrent de volgorde bij toewijzing van vaste plaatsen in geval van een overschrijving buiten toepassing blijven.

Artikel 2.11 inhoud van de vergunning

Onder de omschrijving als bedoeld onder b.-2 wordt gedacht aan het nummer dat de standplaats heeft op de situatie-tekening horende bij het vigerende standplaatsenplan.

De opsomming in dit artikel is niet limitatief, maar wel imperatief; de hier opgesomde bestanddelen moet, andere bestanddelen mag de vergunning bevatten.

Voor zover aan de vergunning voorschriften worden verbonden moeten ook deze op de vergunning vermeld worden. Bij voorschriften dient te worden gedacht aan regels die aangeven hoe de vergunninghouder zich bij het bezetten van zijn standplaats dient te gedragen. Het blijft evenwel aan Burgemeester en Wethouders overgelaten in hoeverre van het verbinden van voorschriften aan de vergunning gebruik wordt gemaakt. Denkbaar is immers ook dat, anders dan de VNG-modelverordening als optie voorstelt, Burgemeester en Wethouders ervoor kiezen om gedragsregels als algemeen verbindend voorschrift vast te stellen, door opneming ervan in de nadere regels als bedoeld in artikel 1.5. Ze gelden dan rechtens, zonder dat ze expliciet aan een vergunning dienen te worden verbonden. In ieder geval wordt daarmee voorkomen dat bij de vergunningverlening voorschriften over het hoofd worden gezien of om een andere reden abusievelijk niet aan de vergunning worden verbonden en zo er een storend hiaat of een naar andere vergunninghouders toe niet gerechtvaardigde ongelijkheid ontstaat.

Artikel 2.12 uitbreiding/wijziging standplaats/assortiment

Het kan voor komen dat een vergunninghouder na verloop van tijd vraagt om wijziging van zijn assortiment of standplaatsomvang. De onderhavige bepaling strekt ertoe om Burgemeester en Wethouders de bevoegdheid te verlenen om zo'n wijziging toe te staan, zonder dat een nieuwe aanvraag- en besluitvormingsprocedure als bedoeld in artikel 2.5 noodzakelijk is.

Het formuleren van eventuele criteria voor het al dan niet honoreren van een verzoek als bedoeld in het derde lid kan door Burgemeester en Wethouders geschieden, bijvoorbeeld in een beleidsregel.

Artikel 2.13 intrekking vergunning

De intrekkingsgronden in het eerste lid zijn imperatief: doen ze zich voor dan dient de vergunning te worden ingetrokken en blijft er voor Burgemeester en Wethouders geen beleidsruimte.

De intrekkingsgronden in het tweede lid zijn daarentegen facultatief. Op deze gronden kan, maar hoeft niet altijd, intrekking te volgen. Doorgaans is het echter wel de bedoeling dat de vergunning wordt ingetrokken wanneer de gronden zich voor doen. Alleen in bijzondere gevallen, als daarvoor een dito reden bestaat, ware van intrekking af te zien.

Paragraaf 3 - Andere standplaatsen

Artikel 2.14 algemene bepaling

De inhoud van dit artikel spreekt geheel voor zich en behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 2.15 toewijzing dagplaats

Het ligt voor de hand dat Burgemeester en Wethouders de verlening van de in het eerste lid vereiste vergunning mandateren aan de marktmeester. Het ligt uit praktische overwegingen voorts voor de hand dat de vergunning mondeling wordt verleend.

Artikel 2.16 weigeringsgrond

De hier genoemde weigeringsgrond is niet limitatief, maar moet worden gezien ter aanvulling op andere gronden, zoals die welke gelden voor alle standplaatsen in het algemeen (artikel 2.3). De ratio achter deze bepaling is dat houders van een vaste standplaats aanspraak hebben op meer bescherming ten opzichte van de houder van een dagplaatsvergunning dan ten opzichte van de overige vaste vergunninghouders. Hiermee wordt een zekere, gerechtvaardigde rangorde tot uitdrukking gebracht tussen de kooplieden die samen de markt maken en die welke slechts incidenteel, mogelijk zelfs slechts eenmalig, een standplaats innemen.

Artikel 2.17 toewijzing standwerkersplaats

Deze groep heeft een geheel eigen wijze van werken. Bij de benadering van het publiek treden zij geheel anders op dan de zogenaamde "stille kramers". Zij verhogen de levendigheid en de aantrekkelijkheid van de warenmarkten en zijn daarmee een gewaardeerde component binnen het marktgebeuren. Teneinde verstarring (waarmee aan deze bijzondere functie afbreuk wordt gedaan) tegen te gaan, ware te voorkomen dat standwerkersplaatsen langdurig door één en dezelfde standwerker worden bezet. Het risico wordt dan te groot dat deze zich gaandeweg als een "stille kramer" gaan gedragen. Daarom is gekozen voor het systeem dat ook de eventueel op een markt beschikbare standwerkersplaatsen slechts per marktdag worden toegewezen. Het is verder aan Burgemeester en Wethouders overgelaten om nader te regelen of te bepalen op welke wijze een aanvraag moet worden ingediend en hoe hier op wordt beslist.

Hoofdstuk 3 - Het innemen van standplaats

Artikel 3.1 persoonlijk bezetten standplaats

Deze bepaling dient ertoe om te voorkomen dat vaste standplaatsen door hun houders de facto worden overgedragen aan derden en er zo een clandestiene "handel" in standplaatsen ontstaat, die zich geheel aan de greep van de gemeente onttrekt. Dit zou het hele toewijzingssysteem van de gemeente frustreren en is alleen daarom al onaanvaardbaar. Door de vergunninghouder te verplichten om persoonlijk aanwezig te zijn kan aan dit bezwaar op afdoende wijze tegemoet worden gekomen.

Omdat in artikel 2.2 is bepaald dat de vergunninghouder een natuurlijk persoon moet zijn, heeft onderhavige bepaling tot gevolg dat de standplaats niet door bijvoorbeeld een mede-vennoot van de vergunninghouder kan worden bezet. Uiteraard zijn er gevallen denkbaar, waarin het mogelijk moet zijn dat de vergunninghouder niet zelf aanwezig is en zich laat vervangen. Dit is het geval bij afwezigheid in verband met vakantie, ziekte of indien dit uit anderen hoofde in redelijkheid niet van de vergunninghouder kan worden verlangd. Het zou ook niet in het belang van de markt zijn om de vergunninghouder tijdens een afwezigheid als hier bedoeld, te beletten om zijn standplaats toch te doen innemen. De markt als geheel is immers gebaat bij een continu zo compleet mogelijke bezetting.

Artikel 3.2 feitelijk innemen standplaats

Het feitelijk innemen van standplaats moet niet worden verward met het persoonlijk bezetten ervan, als bedoeld in het vorige artikel. Feitelijk innemen van standplaats kan namelijk ook indien de standplaats wordt bezet door een vervanger van de vergunninghouder.

Voor de gewenste continuïteit in de marktopstelling is het van groot belang om de vergunninghouder van een vaste plaats aan de verplichting tot het innemen van die plaats te houden. Lege plekken wegens het niet bezetten van standplaatsen doen in hoge mate afbreuk aan de aantrekkelijkheid van een markt, en dit niet alleen in optisch opzicht. Met name bij de wat kleinere markten kan de noodzakelijke diversiteit in het assortiment dan in het gedrang komen.

Derhalve moet het niet innemen van standplaatsen tot een minimum beperkt worden en wel tot die gevallen waarin zulks in alle redelijkheid niet van de vergunninghouder kan worden verlangd. De verordening zelf geeft in het tweede lid aan dat zulks het geval is bij afwezigheid wegens vakantie, respektievelijk tijdelijke arbeidsongeschiktheid.

De verlenening van de ontheffing bedoeld in het tweede is dwingend voorgeschreven. Facultatief daarentegen is de bevoegdheid tot ontheffing om bijzondere redenen (derde lid).

Artikel 3.3 tijdstip van verkoop en van bezetten standplaats

Uit een oogpunt van goed verloop van de markt, dienen standplaatsen uiterlijk op het aanvangsuur van de markt te zijn bezet. Verder is het van belang, zowel vanwege de orde op de markt alsook vanwege de aantrekkelijkheid voor het publiek, dat de vergunninghouder zijn standplaats tot het einde van de markt bezet blijft houden. Het is hem daarom niet toegestaan zijn standplaats op een willekeurig, vóór het sluitingsuur van de markt gelegen moment te ontruimen. Evenmin is het wenselijk dat vergunninghouders te laat komen.

Voorts is het de vergunninghouder niet toegestaan om zijn artikelen te verkopen, buiten de officiële openingstijden van de markt, ook niet als hij zijn kraam reeds heeft ingericht. De ratio achter deze beperking is gelegen in het verschijnsel, dat het eerder beginnen met verkopen door de ene vergunninghouder, andere vergunninghouders (met name uit dezelfde branche) onder druk plaatst hetzelfde te doen. Om die manier ontstaat een hellend vlak en tendeert de markt ertoe steeds vroeger te beginnen, met alle gevolgen van dien. Zoals het te vroeg aanvoeren van de waren, indien de gelegenheid daartoe aanwezig wordt vermoed bij afwezigheid van een toezichthouder. Te laat stoppen met verkopen, en daardoor onnodig laat gereedkomen met het ontruimen van de standplaats is evenmin gewenst. Dit gedrag kan bijvoorbeeld een tijdige en doelmatige reiniging van het marktterrein in de weg staan.

Teneinde zo min mogelijk plek op de markt onnodig verloren te laten gaan en de realisering van een aaneengesloten marktopstelling te bevorderen, biedt lid 3 van dit artikel Burgemeester en Wethouders de mogelijkheid om een niet tijdig bezette standplaats, alsnog als dagplaats toe te wijzen. Overigens is bewust gekozen voor de formulering: "vervallen worden verklaard van het recht op het innemen van zijn standplaats". Hij verliest niet het recht op de standplaats als zodanig, alleen op het innemen daarvan op de betreffende marktdag. Daarmee wordt beoogd om de in verzuim verkerende vergunninghouder niet de mogelijkheid te bieden om voor die marktdag met succes het door hem verschuldigde marktgeld achter te houden, dan wel terug te vorderen. Dat blijft hij volgens deze redactie, in verbinding met het bepaalde in de marktgeldverordening, verschuldigd als degene aan wie een standplaats is toegewezen.

Artikel 3.4 tijdstip aan/afvoer waren

Dit artikel beoogt de aan- en afvoer van de te verkopen waren, en daarmee het tijdstip waarop de standplaatsen feitelijk worden ingenomen c.q. bezet, te reguleren, teneinde daarmee de omvang van de overlast voor de omgeving tot een aanvaardbaar niveau te beperken. Het tweede lid strekt er bovendien toe om een tijdige reiniging van het marktterrein mogelijk te maken.

De inhoud van het artikel spreekt verder voor zich.

Artikel 3.5 legitimatie en identiteit vergunninghouder

De eerste twee leden van dit artikel hebben de strekking om een grondslag te bieden voor een effectieve controle door de marktmeester op de markt. Zo moet de marktmeester (of een andere toezichthouder) kunnen controleren wie er nu precies een standplaats bezet houdt en wie eventueel als vervanger van een vaste vergunninghouder optreedt. Het is in sommige gevallen immers niet ondenkbaar dat een vergunninghouder een toezichthouder niet persoonlijk bekend is. Voorts is het mogelijk dat onrechtmatig standplaats wordt ingenomen of bezet; daartegen kan met toepassing van artikel 4.4 (in verbinding met artikel 2.1) alleen doeltreffend worden opgetreden, indien de identiteit van de diegene die zich op de standplaats bevindt, kan worden vastgesteld. De bevoegdheid van de marktmeester en andere toezichthouders om te vragen het bewijs van standplaats te controleren is rechtstreeks aan dezen toegekend, waarmee hier dus niet het gebruikelijke systeem wordt gevolgd dat de marktmeester uitsluitend een door Burgemeester en Wethouders aan hem te mandateren bevoegdheid uitoefent. De reden hiervoor is gelegen in het feit dat het terzake gaat om een ter plaatse uit te oefenen inspectie-bevoegdheid, die praktisch gezien niet door het Burgemeester en Wethouders kan worden uitgeoefend, maar uitsluitend door een controlerend ambtenaar. Het tweede lid is voor het publiek bedoeld, teneinde reclames tegen de vergunninghouder en een doeltreffende rapportage van eventuele misdragingen aan de marktbeheerder mogelijk te maken.

Hoofdstuk 4 - Handhaving

Artikel 4.1 strafbepaling

Tegen handelingen in strijd met het bepaalde in deze verordening verdient een administratiefrechtelijke afhandeling de voorkeur. Daarbij zij verwezen naar het pakket maatregelen als bedoeld in de artikelen 4.2 tot en met 4.3. Evenwel kent de verordening ook een aantal bepalingen die niet of niet uitsluitend zijn gericht tegen vergunninghouders. Een effectieve handhaving van deze bepalingen ten opzichte van overtreders die niet behoren tot de kring van vergunninghouders, vraagt om het volgen van de strafrechtelijke weg. Een administratiefrechtelijke afwikkeling kan alleen werken als er op dat vlak ook een doeltreffend sanctiemiddel voorhanden is. En dat ontbreekt ten aanzien van anderen dan de vergunninghouders. Voor wat betreft de strafmaat is aansluiting gezocht bij de sanctie zoals die is voorzien tegen overtreding van bepalingen uit de Algemene plaatselijke verordening.

Artikel 4.2 schorsing en intrekking vergunning als sanctie

De bepalingen uit dit artikel en de volgende twee beogen een administratiefrechtelijk optreden met een sanctie-karakter mogelijk te maken tegen vergunninghouders die zich gedragen in strijd met de bepalingen uit de Marktverordening. Het sanctiemiddel bij uitstek is daarbij de overtreder het recht te ontzeggen om gedurende één of meer marktdagen zijn standplaats in te nemen.

Daarbij is gekozen voor een stelsel van in zwaarte oplopende sancties, naar rato van de hardleersheid van een recidivist. Het is in dat kader van belang op te merken dat het strafverhogend mechanisme niet gebaseerd is op het aantal keren dat iemands gedrag in strijd wordt bevonden met deze verordening, maar op het aantal keren dat hij daarvoor een sanctie heeft ontvangen. Hiermee wordt voorkomen dat iemand onverwacht met een sanctie wordt geconfronteerd, doordat een aantal overtredingen is "afgewacht", zonder de vergunninghouder tijdig met het plegen van die overtredingen en de ontoelaatbaarheid daarvan te confronteren. Het gekozen systeem biedt, in samenhang met de rechtsbescherming ingevolge de Algemene wet bestuursrecht, de vergunninghouder voldoende waarborgen dat van gemeentewege met de onderhavige sanctiebevoegdheid verantwoord en weloverwogen wordt omgegaan.

Met betrekking tot het derde lid, kan aan het vorenstaande nog worden toegevoegd dat er situaties denkbaar zijn, dat het uit een oogpunt van redelijkheid respektievelijk evenredigheid geboden respektievelijk geoorloofd is om iemand voor zeer lange tijd van de markt te verwijderen, door de beschikking waarbij hem standplaats toegewezen is definitief (of voorwaardelijk) in te trekken. Een nadere concretisering van de hier bedoeld situaties is aan Burgemeester en Wethouders overgelaten. Deze kunnen een en ander uitwerken in door hen te stellen nadere regels. Gedacht kan daarbij worden aan een soort van "sanctie-catalogus", waarin een reeks van in de praktijk vaker voorkomende overtredingen in relatie wordt gebracht met een bepaalde sanctie. Uit een oogpunt van rechtszekerheid en vermijding van willekeur, is dit zeker aan te bevelen.

Artikel 4.2-a doorhaling inschrijving wachtlijst als sanctie

De inhoud van dit artikel spreekt geheel voor zich en behoeft derhalve geen nadere toelichting.

Artikel 4.3 uitsluiting voor dagplaats als sanctie

Omdat een dagplaatshouder niet kan worden geschorst en geen voor onbepaalde tijd doorlopende vergunning heeft die kan worden ingetrokken, is de aangewezen sanctie hier een tijdelijke uitsluiting van het recht om voor toewijzing van een dagplaats in aanmerking te komen. De criteria voor toepassing van deze sanctie komen overeen met die uit artikel 4.2.

Artikel 4.4 onmiddellijke verwijdering

Deze bepaling biedt de grondslag om tegen een ieder die handelt in strijd met de verordening of zich anderszins misdraagt op een wijze als in de verordening bedoeld, een terstond werkende ordemaatregel te kunnen treffen. Verwijdering van de markt is dan ook geen sanctie maar een vorm van bestuursdwang (waartoe Burgemeester en Wethouders in artikel 125 van de Gemeentewet bevoegd worden verklaard), waarbij de spoedeisendheid als bedoeld in artikel 5:24 zesde lid Awb wordt verondersteld. De Awb-voorschriften rond bestuursdwang-toepassing brengen met zich mee dat het besluit tot verwijdering achteraf in de vorm van een beschikking aan de belanghebbende bekend dient te worden gemaakt.

Overigens zij opgemerkt dat in de Awb geregeld is dat de aldaar opgenomen bestuursdwangbepalingen niet van toepassing zijn, indien wordt opgetreden ter handhaving van de openbare orde in de enge zin van het woord (o.a. het bestrijden/voorkomen van wanordelijkheden etc.).

Van de hier toegekende bevoegdheid dient alleen gebruik te worden gemaakt in dringende en spoedeisende gevallen. Het treffen van de maatregelen als deze leent zich bij uitstek voor mandatering door Burgemeester en Wethouders aan de marktmeester. Anders dan in de model-marktverordening van de VNG wordt voorgesteld, is in dit artikel het niet actief zijn als standwerker niet als criterium opgenomen. Niet omdat dit onnodig wordt geacht, maar omdat zo'n bepaling overbodig is, daar ook deze handelwijze een overtreding van deze verordening inhoudt (zie artikel 2.17) en derhalve reeds ingevolge het eerste lid een reden tot verwijdering kan opleveren.

Artikel 4.5 toezichthouders

De ambtenaar belast met handhaving van deze verordening en het fysieke toezicht op de markt is primair de marktmeester. Dit is een als zodanig door Burgemeester en Wethouders benoemde ambtenaar in dienst van de gemeente. Hij is de eerst verantwoordelijke voor dit toezicht en heeft op de markt uitgebreide bevoegdheden. Daarom wordt hij ook apart genoemd in het eerste lid van deze verordening. De overige toezichthouders zijn weliswaar eveneens bevoegd om deze verordening het handhaven, maar zij treden in de praktijk louter op als assistent of vervanger van de marktmeester. Voor een definitie van het begrip toezichthouder wordt verwezen naar artikel 5:11 Awb.

Artikel 4.6 orde-aanwijzingen

De inhoud van dit artikel spreekt geheel voor zich en behoeft derhalve geen nadere toelichting.

Artikel 4.7 objectiviteits-code

Het was denkbaar geweest een bepaling als deze op te nemen in een ambtsinstructie voor de marktmeester, in plaats van in deze verordening. Anderzijds werd het naar de vergunninghouders toe niet onsympathiek geacht om de van de marktmeester geëiste integriteit als basis voor diens functioneren in de Marktverordening zelf vast te leggen. Deze benadering werd ook door de Marktcommissie hogelijk gewaardeerd.

Hoofdstuk 5 - Overgangs- en slotbepalingen.

Dit hoofdstuk en de hierin opgenomen artikelen spreken alle geheel voor zich en behoeven derhalve geen nadere toelichting.