Mandaatbesluit FUMO

Ondertekening

Toelichting

Algemeen

Mandaat, volmacht en machtiging

Over mandaat zijn spelregels opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Onder mandaat wordt in de Awb verstaan: de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan (publiekrechtelijke) besluiten te nemen. Deze redactie staat er overigens niet aan in de weg, dat mandaat plaatsvindt aan een met name genoemd persoon dan wel aan een bepaalde functie. In dit besluit is aangesloten bij de functie algemeen directeur/secretaris.

Mandaat is de bestuursrechtelijke tegenhanger van volmacht, dat handelt over het verrichten van privaatrechtelijke rechtshandelingen. Ingevolge de Awb zijn de bepalingen over mandaat van overeenkomstige toepassing indien het bestuursorgaan binnen zijn eigen organisatie volmacht verleent om een privaatrechtelijke rechtshandeling te verrichten. Het zou ongewenst zijn indien de regeling van mandaat en volmacht binnen een bestuursorgaan verschillend zou zijn.

Daarnaast kent de Awb dan nog het begrip machtiging dat staat voor handelingen die noch een besluit, noch een privaatrechtelijke rechtshandeling zijn. Ook daarvan zegt de Awb dat gemelde spelregels van overeenkomstige toepassing zijn.

Hierna spreken we steeds over mandaat, maar dit dus geldt evenzeer voor volmacht of machtiging.

De toerekening van in mandaat genomen besluiten

Een door de gemandateerde binnen de grenzen van zijn bevoegdheid genomen besluit geldt als een besluit van de mandaatgever. Handelt de gemandateerde binnen de grenzen van zijn bevoegdheid, dan wordt een door hem genomen besluit aan de mandaatgever toegerekend. Het besluit geldt dus als een besluit van de mandaatgever en heeft dezelfde juridische consequenties als een door hemzelf genomen besluit. De bepaling komt overeen met artikel 3:66 BW, dat voor de volmacht eenzelfde regeling geeft.

De bepaling dat een binnen de grenzen van het mandaat genomen besluit geldt als een besluit van de mandaatgever, betekent niet dat een buiten de grenzen van die bevoegdheid genomen besluit onder alle omstandigheden niet aan het bestuursorgaan kan worden toegerekend. Het vertrouwensbeginsel beschermt degene die op de aanwezigheid van een geldig mandaat vertrouwt en daarop ook mocht vertrouwen.

Grenzen aan mandaatverlening

Een bestuursorgaan kan mandaat verlenen, tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald of de aard van de bevoegdheid zich tegen de mandaatverlening verzet.

Daarnaast zegt de Awb dat mandaat in ieder geval niet wordt verleend indien het betreft een bevoegdheid:

a. tot het vaststellen van algemeen verbindende voorschriften, tenzij bij de verlening van die bevoegdheid in mandaatverlening is voorzien;

b. tot het nemen van een besluit ten aanzien waarvan is bepaald dat het met versterkte meerderheid moet worden genomen of waarvan de aard van de voorgeschreven besluitvormingsprocedure zich anderszins tegen de mandaatverlening verzet en

c. tot het vernietigen van of tot het onthouden van goedkeuring aan een besluit van een ander bestuursorgaan.

Er kunnen zich twee gevallen voordoen waarin de aard van de bevoegdheid zich tegen de mandaatverlening verzet. Ten eerste het geval dat de bevoegdheid een zodanig karakter heeft, dat mandaatverlening in het geheel uitgesloten moet worden geacht, omdat de besluitvorming door het orgaan dat de wetgever heeft aangewezen (meestal het hoogste politieke orgaan) moet plaatsvinden. Ten tweede is er het geval dat de aard van de bevoegdheid niet ten principale aan mandaatverlening in de weg staat, maar dat de mandaatverlening in concreto, gelet op de aard van de bevoegdheid, niet is toegestaan. Daarbij kan ook de positie van de gemandateerde, op zichzelf of ten opzichte van de mandaatgever er toe leiden dat de aard van de bevoegdheid aan de mandaatverlening in de weg staat. Daarbij moet bij voorbeeld gedacht worden aan de situatie dat de te mandateren bevoegdheid niet in de sfeer van de normale bevoegdheidsuitoefening van de gemandateerde ligt, maar ook het feit dat de gemandateerde zelf belanghebbende is bij de uitoefening van die bevoegdheid kan aan de mandaatverlening in de weg staan. Indien de gemandateerde niet werkzaam is onder verantwoordelijkheid van de mandaatgever, behoeft de mandaatverlening de instemming van de gemandateerde en in het voorkomende geval van degene onder wiens verantwoordelijkheid hij werkt. De eis van instemming behelst geen vormvereiste. In veel gevallen ligt voorafgaand overleg voor de hand. Dit zal veelal uitlopen op schriftelijke instemming, maar van die instemming kan ook blijken uit de uitoefening van het mandaat. Wanneer de gemandateerde heeft ingestemd met het mandaat, onderwerpt hij zich aan de verplichtingen die een gemandateerde heeft, bij voorbeeld de inlichtingenplicht.

Instructies en inlichtingen

Om de verantwoordelijkheid die de mandaatgever heeft voor het in mandaat genomen besluit te kunnen waarmaken, dient hij steeds instructies te kunnen geven over de uitoefening van de gemandateerde bevoegdheid. De gemandateerde verschaft de mandaatgever op diens verzoek inlichtingen over de uitoefening van de bevoegdheid. Omdat hij steeds kan worden aangesproken op de wijze waarop de bevoegdheid wordt uitgeoefend, moet hij immers over de informatie kunnen beschikken die nodig is om die verantwoordelijkheid te kunnen dragen.

Zelf doen en intrekken

De mandaatgever blijft bevoegd de gemandateerde bevoegdheid uit te oefenen. Mandaatverlening is dus geen absolute overdracht van bevoegdheid. Ook kan de mandaatgever het mandaat te allen tijde intrekken. De mandaatgever moet het mandaat kunnen beëindigen, indien hij een voortzetting daarvan niet langer voor zijn verantwoordelijkheid kan nemen.

Ondermandaat

De mandaatgever kan toestaan dat ondermandaat wordt verleend. Een dergelijk ondermandaat moet schriftelijk worden genomen.

Ondertekening

Ook naar buiten moet duidelijk zijn dat de gemandateerde de bevoegdheid uitoefent onder verantwoordelijkheid van de mandaatgever. Daarom is voorgeschreven dat in een besluit dat krachtens mandaat wordt genomen, moet worden aangegeven namens welk bestuursorgaan de gemandateerde handelt.

Bijlage 1 - Mandaatbesluit FUMO

Initieel mandaat aan: algemeen directeur/secretaris

Laatstelijk vastgesteld door het dagelijks bestuur en de voorzitter, d.d.: 19 december 2013

Met inachtneming van het bepaalde in kolom III en artikel 1 van het Mandaatbesluit FUMO worden onder de hieronder genoemde bevoegdheden tevens begrepen de daarmee samenhangende taken en bevoegdheden van procedurele en/of administratieve aard.

Onderdeel A-Privaatrechtelijke rechtshandelingen en feitelijke handelingen

Onderdeel B-Personeel & Organisatie