Welstandsnota Heusden

Onderwerp Welstandsnota Heusden

Portefeuillehouder De heer C.A.M. van Bokhoven

Datum raadsvergadering 14 mei 2019

Samenvatting

De huidige Welstandsnota is toe aan actualisatie. Met de vaststelling van deze nota in 2012 werd een eerste stap gezet in het toegankelijker, maar ook eenvoudiger maken van het welstandsbeleid. Op basis van de goede praktijkervaringen met het werken met deze nota, is ervoor gekozen om nu naast de actualisatie ook te laten onderzoeken of het welstandsbeleid nog toegankelijker en eenvoudiger gemaakt kan worden. Daarbij wel oog houdend voor de beschermende waarde van Welstand en de kwaliteit en toegankelijkheid van de huidige systematiek.

In verschillende stappen is onderzocht hoe het welstandsbeleid nog een doorontwikkeling zou kunnen maken. Dit gebeurde in samenwerking met diverse partners, waaronder ook de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK). Het resultaat is een vereenvoudiging van het beleid op zeven punten. Daarmee is niet alleen het welstandsbeleid weer helemaal bij de tijd, maar sluit het ook nog beter aan bij het gemeentelijke motto ‘Dromen. Doen. Heusden.’, de huidige tijdgeest en de aankomende Omgevingswet.

Met de actualisatie van het welstandsbeleid komt de welstandsplicht voor bepaalde gebieden te vervallen of wordt deze aangepast en/of versoepeld. Nergens wordt een welstandsplicht opgelegd waar die voorheen niet gold. Daarnaast blijft het overgrote deel van het welstandsbeleid ongewijzigd. De praktijkervaringen met de Welstandsnota 2012 geven het vertrouwen om te kunnen stellen dat er geen negatieve effecten of risico’s zijn te verwachten. Het voorstel is om de ‘Welstandsnota Heusden’ vast te stellen.

Aanleiding

De huidige Welstandsnota is door u in 2012 vastgesteld en zorgde voor een toegankelijker en eenvoudiger welstandsbeleid. Naast dat een actualisatie van het beleid nodig was, gaf de praktijkervaring van werken met deze nota het vertrouwen om de volgende stap te zetten. Het doel is het verder verbeteren en vereenvoudigen van het beleid, met behoud van haar beschermende waarde.

Feitelijke informatie

Voorgeschiedenis

Zoals opgemerkt is de huidige welstandsnota van 2012. Deze nota is het resultaat van een herziening van de welstandsnota uit 2004. De opdracht was op dat moment om tot een meer toegankelijke nota te komen, mede in het licht van de wijzigende bouwregelgeving. Daarbij is met vertrouwen veel verantwoordelijkheid bij de inwoners gelegd door welstand te beperken tot de ruimtelijk kwetsbare delen van de gemeente en de overige gebieden welstandsvrij te maken. Dit vertrouwen is de afgelopen jaren beloond. Gezien die ervaring had de nota uit 2012 zelfs nog wat scherper kunnen worden ingestoken. Dit was voor ons reden om, naar aanleiding van het jaarverslag van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK), te laten onderzoeken of er op dit gebied nog meer gedereguleerd zou kunnen worden. Ook omdat dit past binnen het gemeentelijke motto ‘Dromen. Doen. Heusden.’, de huidige tijdgeest en de aankomende Omgevingswet.

Voor de vernieuwing van de welstandsnota zijn allereerst een aantal brede werksessies gehouden. Resultaten en ideeën daarvan werden in schetsvorm besproken met de welstandsleden van de CRK. Hierna hebben wij in april 2018 ingestemd met een eerste conceptversie. In nauw overleg met de CRK en in samenspraak met partijen als parkmanagement en het bedrijvenplatform, is er daarna verder gewerkt om een aantal details, zoals bijvoorbeeld de algemene regels voor reclame en schoorstenen of de welstand voor bedrijventerreinen, verder uit te werken en/of aan te passen.

Op 5 februari 2019 hebben wij ingestemd met de uiteindelijke conceptversie van de Welstandsnota met bijbehorende kaarten en de stukken daarmee vrijgegeven voor inspraak. Zoals ook door de Woningwet verplicht wordt gesteld, is er een inspraakperiode van zes weken geweest. In deze periode zijn twee informatiebijeenkomsten gehouden. Op 13 maart in Vlijmen (opkomst: 1) en op 18 maart in de vesting Heusden (opkomst: 0). Er zijn geen zienswijzen ingediend op het concept van de Welstandsnota. Ambtelijk zijn nog wel een aantal kleine tekstuele correcties doorgevoerd.

Kaders (beleid en wettelijk)

De welstandscriteria die in deze welstandsnota worden geformuleerd, zijn maatgevend voor de gemeentelijke welstandsbeoordeling in het kader van de Woningwet en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Deze criteria bieden een objectief en beleidsmatig kader voor besluitvorming en een richtinggevend kader voor opdrachtgevers en vormgevers.

Overige informatie

Tijdens het proces van actualisatie van de welstandsnota zijn verschillende afwegingen gemaakt om het welstandsbeleid te kunnen versoepelen, met oog voor de beschermende waarde daarvan en met behoud van de kwaliteit van de huidige nota en kaart.

De belangrijkste onderwerpen die hierbij aan bod kwamen, zijn:

• Historische dorpsgebieden en bebouwingslinten

Verschillende delen van vooral historische bebouwingslinten zijn door het invoegen van nieuwbouw in bepaalde mate ontdaan van hun cultuurhistorische karakteristiek, waardoor op stedenbouwkundig niveau de kwaliteit van het straatbeeld niet altijd meer overeind is gebleven. Er is daarom een opsplitsing gemaakt van de huidige categorie H1 in een welstandsplichtig deel H1a en een welstandsvrij deel H1b. Historische bebouwing met een monumentstatus blijft ook in gebieden met categorie H1b door deze status automatisch beschermd met een welstandsplicht.

• Thematische bebouwing, complexwaarde hoog

Omdat de complexwaarde van deze gebieden al hoog is, zoals het Meliepark in Vlijmen, wordt het behoud van kwaliteit als het ware gegarandeerd. Door de ervaring van het uitblijven van excessen, kan de welstandsplicht bij deze categorie met vertrouwen worden losgelaten.

• Bijzondere bebouwing

Binnen deze welstandsplichtige categorie vallen voornamelijk op zichzelf staande gebouwen met een semipublieke functie, zoals religieuze gebouwen, scholen, sportaccommodaties en buurthuizen. Wanneer dit soort gebouwen in verder welstandsvrije gebieden liggen, zijn deze ook welstandsvrij gemaakt en toegewezen aan een subcategorie zonder welstandsplicht.

• Beeldkwaliteitsplannen

Voor verschillende locaties in onze gemeente gelden beeldkwaliteitsplannen, waarmee de kwaliteit van de bebouwing door algemene regels en een welstandstoets wordt geborgd. Er is voor gekozen om vast te houden aan het beeldkwaliteitsplan totdat de volledige ontwikkeling is gerealiseerd. Zo blijft er duidelijkheid voor initiatiefnemers en kan de CRK één lijn vasthouden in de beoordeling van plannen.

• Beeldkwaliteitsplannen bedrijventerreinen

De bedrijventerreinen langs de A59 hebben allemaal een beeldkwaliteitsplan. Op de meeste van deze terreinen vinden nog ontwikkelingen plaats en kan het beeldkwaliteitsplan dienst doen. Voor een bedrijventerrein als Nieuwkuijk, dat volgebouwd is, bestaat nu een beheersituatie. Het beeldkwaliteitsplan heeft daar in feite geen functie meer. Voor zichtlocaties vanaf de A59 en Spoorlaan blijft het beeldkwaliteitsplan behouden.

• Diepe percelen

Typerend voor onze gemeente zijn de dorpslinten met hun vaak relatief smalle, maar diepe percelen. Op dit soort percelen staat de primaire bebouwing (hoofdgebouw met eventuele aan- en/of bijgebouwen) vaak vooraan op het perceel, gericht naar de straat. Voor deze diepe percelen is de welstandsplicht beperkt. Voor percelen die dieper zijn dan 75 meter geldt de welstandsplicht nu tot 10 meter achter de laatste (primaire) bebouwing.

• Schoorstenen en reclameborden

Als laatste is er ook specifiek gekeken naar hoe om te gaan met schoorstenen en reclameborden/-uitingen in de welstandsplichtige gebieden. Voor een aantal situaties zijn algemene regels opgesteld. Deze geven een duidelijk kader voor de dimensionering en uitvoering van schoorstenen en reclameborden.

Inzet van middelen

De kosten voor het opstellen van de welstandsnota worden gedekt uit het reguliere budget advieskosten derden. Verder zullen door de nieuwe welstandsnota enerzijds de legesopbrengsten iets lager zijn, maar daarentegen zullen de kosten voor welstandadvies ook lager zijn.

Risico's

Dit voorstel heeft geen risico’s.

Afweging

Met deze nota wordt opnieuw een stap gezet in het verder dereguleren van welstand, maar met behoud van de beschermende waarde daarvan. Daarnaast is er een kwaliteitsslag gemaakt. De nota en kaart zijn weer geactualiseerd en aangescherpt en in de toekomst ook beter actueel te houden. Het voorstel is daarom om de nieuwe welstandsnota vast te stellen.

Procedure / vervolgstappen

Uw besluit treedt pas in werking nadat het is bekendgemaakt in het elektronisch Gemeenteblad, te vinden op www.overheid.nl. Het besluit wordt ook bekendgemaakt op de gemeentelijke informatiepagina in het Weekblad Drunen/Vlijmen en op onze gemeentelijke website.

Voorgenomen besluit

Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.

Het college van Heusden,

de secretaris, de burgemeester,

mr. H.J.M. Timmermans

drs. W. van Hees

De raad van Heusden in zijn openbare vergadering van 14 mei 2019;

gezien het voorstel van het college van 9 april 2019;

gelet op de beraadslaging;

b e s l u i t :

de ‘Welstandsnota Heusden’ vast te stellen.

de griffier,

mw. drs. F.E.H.M. Backerra