Coffeeshopbeleid gemeente Zaanstad - 2019

Het coffeeshopbeleid van de gemeente Zaanstad is voor het eerst vastgesteld op 17 mei 1999. Omdat het in de loop van de tijd uit de pas was geraakt met maatschappelijke, geografische en juridische ontwikkelingen is het in 2017 aangepast.

Vanwege de vereiste invoering van een beperkte looptijd aan coffeeshopvergunningen, de afgifte van gedoogverklaringen en de introductie van een aanvraag- en selectieprocedure voor de verdeling van de schaarse coffeeshopvergunningen was een nieuwe aanpassing vereist. Voorliggend hernieuwd beleid voorziet hierin.

De doelstellingen van het coffeeshopbeleid van de gemeente Zaanstad zijn:

• -

  bescherming van het woon- en leefklimaat;

• -

  tegengaan van overconcentratie van verkooppunten van softdrugs;

• -

  voorkomen van verstoring van de openbare orde.

Het beleid sluit aan bij de landelijke kaders en ondersteunt de landelijke doelstellingen:

• -

  voorkomen van handel in drugs vanuit niet-gedoogde verkooppunten en straathandel;

• -

  beschermen van de volksgezondheid tegen het gebruik van drugs in zijn algemeenheid en in het bijzonder voor personen onder de 18 jaar.

In het beleid zijn de volgende wijzigingen verwerkt:

3.1 Gedoogverklaring

Nieuw in het coffeeshopbeleid is dat de gedoogcriteria worden opgenomen in een aparte gedoogverklaring, die bij de horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop wordt gevoegd. Op deze manier is duidelijk welke activiteiten worden vergund en welke activiteiten worden gedoogd.

3.2 Looptijd

De horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop wordt niet langer voor onbepaalde tijd verleend, maar slechts nog voor een bepaalde periode, in dit geval vijf jaar. Deze eis vloeit voort uit recente rechtspraak (o.a. ABRvS 2 november 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2927, Speelautomatenhal Vlaardingen).

3.3 Verdeling schaarse vergunningen

Het beleid is aangevuld met een verwijzing naar de Aanvraag- en selectieprocedure horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop – 2019. Op grond van rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gelden voor de verdeling van schaarse vergunningen, zoals de horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop, specifieke normen. Zo dient het verdelende bestuursorgaan met het oog op het creëren van een gelijk speelveld voldoende mededingingsruimte te creëren door alle potentiële gegadigden gelijke kansen te bieden om in aanmerking te komen voor deze vergunningen. Ook is het verdelende bestuursorgaan verplicht om een passende mate van openbaarheid te verzekeren als het gaat om de wijze waarop de beschikbare schaarse vergunningen worden verdeeld en verleend. Hiertoe is de Aanvraag- en selectieprocedure horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop – 2019 opgesteld. Deze treedt gelijktijdig met deze beleidswijziging in werking.

3.4 Overgangsrecht

Omdat de bestaande vergunningen nog voor onbepaalde tijd zijn verleend is een overgangsbepaling in het beleid opgenomen die uitwerkt hoe hiermee wordt omgegaan.

3.5 Voorlichting

De verplichting tot cannabisvoorlichting wordt als voorwaarde gesteld aan het verkrijgen van een gedoogverklaring. Preventieve interventies voor het verminderen van cannabisgebruik, het informeren over risico’s van cannabisgebruik en het in een vroeg stadium signaleren van problemen of doorverwijzen naar hulpverlening is van groot belang bij het tegengaan van middelenverslaving. Coffeeshophouders hebben daar een grote mate van verantwoordelijkheid in. Al het personeel van een coffeeshop is verplicht een training te volgen als het gaat om informeren van bezoekers over middelenmisbruik, gezondheidsrisico’s en het herkennen van problematisch gebruik.

4.1 Wet- en regelgeving

Gemeentewet

Artikel 174 van de gemeentewet bepaalt dat de burgemeester is belast met het toezicht op de voor het publiek openbare gebouwen. Artikel 125 geeft de burgemeester de bevoegdheid tot oplegging van een last onder bestuursdwang, indien de last dient tot handhaving van regels welke hij uitvoert.

Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob)

Het toepassingsbereik van de Wet Bibob is vastgelegd in de gepubliceerde beleidslijn voor vergunningverlening in het kader van de Wet Bibob. Coffeeshops vallen in de hoedanigheid van alcoholvrij horecabedrijf onder deze beleidsregels.

Richtlijnen Openbaar ministerie (Aanwijzing Opiumwet)

De Aanwijzing Opiumwet heeft betrekking op de opsporing en de vervolging van personen die delicten uit de Opiumwet begaan. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de bestuurlijke en strafrechtelijke aspecten van het gedoogbeleid ten aanzien van coffeeshops. In de aanwijzing zijn criteria geformuleerd waaraan coffeeshops dienen te voldoen, de zogeheten gedoogcriteria. Deze zijn van toepassing op het coffeeshopbeleid van alle gemeenten in Nederland waaronder Zaanstad.

Algemene plaatselijke verordening (APV)

Coffeeshops vallen onder het begrip horecabedrijf als bedoeld in de APV. De APV regelt in afdeling 8 van hoofdstuk 2 verschillende zaken rondom de vergunningverlening, intrekking en wijziging van de vergunning, sluitingstijden en het toezicht op horecabedrijven waaronder coffeeshops.

4.2 Bevoegdheden burgemeester

Artikel 13b van de Opiumwet (wet Damocles) biedt de burgemeester de mogelijkheid om bestuursrechtelijk op de treden wanneer er een overtreding van de Opiumwet is geconstateerd. Op basis van dit artikel is het mogelijk dat panden, inclusief woningen en niet voor publiek toegankelijke ruimten, gesloten worden. In Zaanstad is er beleid artikel 13b Opiumwet van kracht. Coffeeshops zijn van dit 13b Opiumwetbeleid uitgezonderd. Dat verandert niets aan de bevoegdheid van de burgemeester, deze kan uiteraard op grond van zijn wettelijke bevoegdheid en de bepalingen vastgelegd in dit coffeeshopbeleid bestuursrechtelijk handhavend optreden.

4.3 Bestuursorganen

• -

  Het vaststellen van coffeeshopbeleid is een bevoegdheid van de burgemeester;

• -

  De Algemene plaatselijke verordening (hierna: APV) is vastgesteld door de gemeenteraad;

• -

  Het Openbaar Ministerie gedoogt de handel in softdrugs als de exploitant zich houdt aan de AHOJGI-criteria.

Artikel 1. Algemeen

• 1.

  Een coffeeshop is een alcoholvrij horecabedrijf waar de verstrekking en het gebruik van softdrugs kan plaatsvinden.

• 2.

  De burgemeester gedoogt deze bedrijfsvoering als voldaan wordt aan de AHOJGI-criteria en de uitgangspunten van dit beleid.

Artikel 2. Exploitatievergunning

• 1.

  Het exploiteren van een coffeeshop is verboden zonder een horeca-exploitatievergunning van de burgemeester op grond van artikel 2:28 van de APV.

• 2.

  De vergunning is zowel locatie- als persoonsgebonden en bevat de aantekening ‘coffeeshop’ zoals genoemd in artikel 2:27, vijfde lid, van de APV.

Artikel 3. Gedoogverklaring

• 1.

  Voor het exploiteren van een coffeeshop is naast een horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop ook een gedoogverklaring vereist. Deze wordt bij vergunningverlening afgegeven aan de exploitant.

• 2.

  Aan de gedoogverklaring worden nadere voorwaarden verbonden die toezien op het omgevingsbeheer en op medewerking aan het verlenen van informatie over risico's van middelengebruik. Daarbij gelden ook de AHOJGI-criteria.

Artikel 4. Maximumstelsel

• 1.

  In Zaanstad worden maximaal drie horeca-exploitatievergunningen met de aantekening coffeeshop verleend.

• 2.

  Een vergunning, zoals bedoeld in het tweede artikel van deze beleidsregels, kan alleen worden verleend indien het maximum aantal van drie horeca-exploitatievergunningen met de aantekening coffeeshop nog niet bereikt is en er geen verdere gegadigden zijn, of wanneer de aanvrager na het doorlopen van de Aanvraag- en selectieprocedure horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop – 2019 in aanmerking komt voor het aanvragen van een horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop.

Artikel 5. Verdeling schaarse vergunningen

Verdeling van een vrijgekomen horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop zal overeenkomstig het bepaalde in de Aanvraag- en selectieprocedure horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop – 2019 geschieden.

Artikel 6. Looptijd exploitatievergunning

• 1.

  De horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop wordt verleend voor een periode van vijf jaar.

• 2.

  Na afloop van deze termijn komt de vergunning opnieuw beschikbaar en zal er een nieuwe aanvraag- en selectieprocedure worden opgestart.

Artikel 7. Locatiecriteria

Naast het bepaalde in de APV gelden de volgende locatiecriteria voor het beoordelen van een aanvraag voor een horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop:

a. Afstandscriterium

Geen vestiging binnen 300 meter (loopafstand) van scholen voor middelbaar en hoger onderwijs, jongerencentra die zich hoofdzakelijk richten op een publiek vanaf 15 jaar en ouder of andere gevoelige bestemmingen.

b. Spreidingsbeleid / deconcentratie

Geen concentratie van coffeeshops, of van coffeeshops en andere horecabedrijven, in een gebied waarvan redelijkerwijs verwacht mag worden dat als gevolg van deze concentratie het woon- en leefklimaat in het betrokken gebied in ontoelaatbare mate worden belast.

c. Mogelijke vestigingslocaties

Coffeeshops zijn alleen toegestaan in Zaandam, met uitzondering van het volgende gebied:

• •

  Gedempte Gracht

• •

  Rustenburg (tussen Gedempte Gracht en Rozengracht)

• •

  Rozengracht

• •

  Czarinastraat (tussen Rozengracht en Czaar Peterstraat)

• •

  Czaar Peterstraat (tussen Rozengracht en Nicolaasstraat)

• •

  Nicolaasstraat

• •

  Wilhelminastraat

• •

  A.F. de Savornin Lohmanstraat

• •

  Peperstraat

• •

  Zuiddijk (tussen de Wilhelminakade en de A.G. Verbeekstraat)

• •

  Westzijde (tussen Gedempte Gracht en Stationsstraat)

• •

  Ankersmidplein

• •

  De Buiging

d. Nabijheid horeca

Geen vestiging nabij een ander horecabedrijf met een andere bezoekersgroep, als door de vestiging van de coffeeshop bij ontmoeting van de bezoekersgroepen problemen voor de openbare orde kunnen ontstaan.

e. Terrasverbod

Een coffeeshop heeft geen terras.

f. Bestemmingsplan

Het geldende bestemmingsplan moet de functie horeca op de betreffende locatie toestaan.

Artikel 8. Gedoogcriteria voor coffeeshops (AHOJGI)

De verkoop van softdrugs wordt door het Openbaar Ministerie gedoogd als wordt voldaan aan de zogenaamde AHOJGI-criteria:

A) geen affichering

Reclame, anders dan een summiere aanduiding op de betreffende lokaliteit, is verboden.

H) geen harddrugs

Er mogen geen harddrugs voorhanden zijn en/of verkocht worden.

O) geen overlast

De exploitatie van de coffeeshop mag geen overlast veroorzaken.

J) geen jeugdigen

• 1.

  Het is verboden om personen onder de 18 jaar toe te laten in een coffeeshop

• 2.

  Het is verboden om softdrugs te verkopen aan personen onder de 18 jaar.

G) geen grote hoeveelheden

• 1.

  Het is verboden om per transactie meer dan 5 gram te verkopen.

• 2.

  Het is verboden om een handelsvoorraad van meer dan 500 gram softdrugs in de coffeeshop aanwezig te hebben.

I) geen verkoop aan niet ingezetenen

Het is verboden om toegang te verlenen en softdrugs te verkopen aan anderen dan ingezetenen van Nederland.

Artikel 9. Eisen aan exploitant en leidinggevende(n)

Aan de exploitant en de leidinggevende(n) van een horecabedrijf met de aantekening coffeeshop, worden de volgende eisen gesteld:

• a.

  De exploitant en leidinggevende(n) moeten voldoen aan de eisen genoemd in afdeling 8 van de APV;

• b.

  De minimumleeftijd van de exploitant en leidinggevende(n) is 25 jaar;

• c.

  Een exploitant mag maximaal één coffeeshop binnen de gemeente Zaanstad exploiteren.

Artikel 10. Overige eisen

• 1.

  In de coffeeshop wordt geen alcoholhoudende drank verstrekt of gebruikt.

• 2.

  De coffeeshop is vrij toegankelijk voor ingezetenen van Nederland van 18 jaar en ouder.

• 3.

  De exploitant van de coffeeshop voert bij zijn huisreglement een legitimatieplicht voor bezoekers in en houdt deze in stand.

• 4.

  De coffeeshop heeft naar buiten toe een ‘open karakter’.

• 5.

  De exploitant zorgt voor een adequate voorlichting met betrekking tot het gebruik van cannabis aan bezoekers.

Artikel 11. Handhaving

• 1.

  Overtredingen van de gedoogcriteria uit dit coffeeshopbeleid worden beëindigd door het opleggen van een last onder dwangsom of door het toepassen van bestuursdwang in de vorm van een (tijdelijke) sluiting volgens onderstaande tabel.

De aanwezigheid van of de handel in harddrugs is niet toegestaan. Een belangrijk uitgangspunt van het coffeeshopbeleid is de scheiding van de markten van soft- en harddrugs. Wanneer harddrugs worden aangetroffen in een coffeeshop is de openbare orde per definitie in het geding. Dit is ook het geval wanneer aannemelijk is dat deze drugs wordt verhandeld in of vanuit de inrichting, ook indien dit buiten medeweten van de exploitant of zijn personeel om gebeurt.

Een coffeeshop mag geen overlast veroorzaken. Hierbij wordt op dezelfde wijze gehandeld als bij reguliere horecabedrijven conform de Horeca Sanctiestrategie en Sluitingenbeleid Zaanstad. Onder overlast kan worden verstaan parkeeroverlast, geluidshinder, vervuiling en/of voor of nabij de coffeeshop rondhangende klanten. De exploitant dient er zorg voor te dragen dat in en nabij de inrichting geen overlast/verstoring van de openbare orde wordt veroorzaakt.

Een coffeeshop mag niet toegankelijk zijn voor en niet verkopen aan jeugdigen (leeftijdsgrens 18 jaar). De exploitant dient vast te stellen dat degene aan wie hij toegang verleent en degene aan wie hij verkoopt, meerderjarig is. Het tonen van een geldig identiteitsbewijs is een instrument waarmee de exploitant dit kan vaststellen.

Onder ‘verkooptransactie’ wordt begrepen alle koop en verkoop in één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper. Hoe de coffeeshophouder dit registreert kan onderdeel zijn van diens ondernemingsplan.

Gezien de jurisprudentie in het strafrecht rond de ‘achterdeurproblematiek’ (aanhouden handelsvoorraad) wordt er voor gekozen om een onderscheid te maken tussen een handelsvoorraad van 500 tot 1000 gram of van 1000 gram of meer.

Alleen meerderjarige ingezetenen van Nederland kunnen toegang krijgen tot een coffeeshop op vertoon van een geldig identiteitsbewijs. Handhaving van het ingezetenencriterium wordt ter hand genomen als objectief wordt vastgesteld dat het bezoek van niet-ingezetenen aan de Zaanse coffeeshops leidt tot overlast.

• 2.

  In afwijking van artikel 11, eerste lid, kan bij wijze van uitzondering in concrete gevallen, waar het middel van sluiting niet adequaat of niet evenredig is, een andere vorm van bestuursdwang worden toegepast of een last onder dwangsom worden opgelegd.

• 3.

  De in de tabel genoemde termijnen en bedragen zijn richtlijnen. Indien de burgemeester dit nodig acht, kan hiervan gemotiveerd worden afgeweken.

• 4.

  Overtredingen van de geldende regels voor horecabedrijven worden beëindigd conform de Horeca Sanctiestrategie en Sluitingenbeleid Zaanstad.

• 5.

  Het Beleid artikel 13b Opiumwet van de gemeente Zaanstad is niet van toepassing op de handhaving van overtredingen van de gedoogvoorwaarden door coffeeshops.

Artikel 12. Overgangsbepaling

• 1.

  De horeca-exploitatievergunning voor onbepaalde tijd van de huidige exploitanten wordt na inwerkingtreding van dit beleid ingetrokken. Gelijktijdig wordt aan deze exploitanten, in het kader van het overgangsrecht, een horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop verleend met een looptijd van vijf jaar. Hierbij kan eenmalig worden afgeweken van het bepaalde in artikel 7.

• 2.

  Na afloop van de termijn als bedoeld in het eerste lid komen de vergunningen beschikbaar en zal de aanvraag- en selectieprocedure, zoals bedoeld in artikel 5, worden gevolgd.

Artikel 13. Citeertitel

Dit beleid kan worden aangehaald als: Coffeeshopbeleid gemeente Zaanstad – 2019.

Artikel 14. Bekendmaking

Dit beleid zal worden bekendgemaakt door plaatsing in het Gemeenteblad en publicatie op overheid.nl.

Artikel 15. Inwerkingtreding

• 1.

  Dit beleid treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.

• 2.

  Met de inwerkingtreding van dit beleid vervalt het Coffeeshopbeleid Zaanstad 2017 dat op 5 september 2017 is vastgesteld.

Aldus vastgesteld door de burgemeester van de gemeente Zaanstad op 2 april 2019.

Drs. J. Hamming