Verordening op het beheer en het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen van de gemeente Zaltbommel 2019

Ondertekening

TOELICHTING BEHEERVERORDENING BEGRAAFPLAATSEN 2019

A. ALGEMENE TOELICHTING

INLEIDING

1. De verordenende bevoegdheid

1.1 Begraafplaats op grondgebied van de eigen gemeente

In artikel 147, eerste lid, van de Gemeentewet is bepaald dat gemeentelijke verordeningen door de raad worden vastgesteld voor zover de bevoegdheid daartoe niet bij de wet of door de raad krachtens de wet aan het college of burgemeester is toegekend. Ingevolge artikel 149 van de Gemeentewet maakt de raad de verordening die de raad in het belang van de gemeente nodig acht. Sinds de inwerkingtreding van de Wet dualisering gemeentebestuur op 7 maart 2002 zijn in de gemeente de bevoegdheden van de raad en het college ontvlecht. In het kader hiervan zijn de bestuursbevoegdheden van de Gemeentewet geconcentreerd bij het college en zijn de kaderstellende en controlerende bevoegdheden van de raad versterkt.

De grondslag voor de verordenende bevoegdheid voor begraafplaatsen berust op artikel 149 van de Gemeentewet. Daarnaast moet worden genoemd artikel 35 van de Wet op de lijkbezorging dat een verordening eist voor de dagen en uren dat de gemeente gelegenheid moet geven tot begraven.

2. Gemeentelijk begraafplaatsenbeleid

Het hoofd van de buitendienst is aangewezen als beheerder van de gemeentelijke begraafplaatsen en de contactpersoon voor de inwoners, het LOB, de Oorlogsgravenstichting en de besturen van kerkgenootschappen en religieuze gemeenschappen en voor het in ontvangst nemen. De administratieve en uitvoerende werkzaamheden worden onder leiding van de beheerder uitgevoerd.

De verantwoordelijkheid van de gemeente voor de begraafplaats kan worden vergeleken met de verantwoordelijkheid die zij heeft bij de zorg voor andere collectieve voorzieningen zoals wandelgebieden en fietspaden. Er zijn regelmatig momenten van contact met de begrafenisondernemers om specifieke kennis op dit gebied te delen. Er wordt geen toegevoegde waarde voor een adviescommissie gezien, mede omdat burgers via de gebruikelijke contacten met wethouders en raad al voldoende mogelijkheden hebben om aandacht voor specifieke problemen te vragen. Aanpassingen van beleid of onderhoudsniveau hebben vrijwel altijd financiële consequenties, waarover een adviescommissie geen zeggenschap heeft. Voorkomen moet worden, dat een adviescommissie een papieren tijger wordt zonder status.

De waarde van begraafplaatsen uit oogpunt van cultuurhistorie en maatschappelijke beleving wordt onderkend. In Zaltbommel zijn meerdere algemene en bijzondere begraafplaatsen aangewezen als rijks- of gemeentelijk monument. Op dit moment zijn individuele graven niet als monument aangewezen. In 2012 vindt een globale inventarisatie plaats op begraafplaats Bossche poort, maar de kans op aanwijzing van een individueel grafmonument tot gemeentelijke monument wordt klein geacht. Er zijn geen graven van markante inwoners aanwezig behalve van de familie Philips. Oorlogsslachtoffers worden met een -door de gemeente aangebrachte en onderhouden- algemene plaquette geëerd op elke begraafplaats waar zij zijn bijgezet. De oorlogsgravenstichting beheert ook een zevental graven namens de CCWC, waarbij de gemeente de landelijk gebruikelijke hand- en spandiensten verricht ten aanzien van het schoonmaken van deze graftekens.

3. Wijzigingen in wet- en regelgeving

3.1. Wet op de lijkbezorging

De Wet op de lijkbezorging is op 12 juni 2009 gewijzigd. De wijziging werd van kracht op 1 januari 2010.

3.2. Vermindering administratieve lasten

Vele zaken zijn in het model geregeld door middel van een meldingsplicht, zoals het houden van plechtigheden (art. 4), het doen begraven en het doen bijzetten of doen verstrooien van as en het door de nabestaanden zelf openen en sluiten van een graf (art.6). Een melding genereert weinig administratieve lasten.

Slechts in twee gevallen dient een vergunning te worden aangevraagd, i.e. voor het aanbrengen van een grafkelder of graftombe (art. 15) en voor het hebben van een grafbedekking (art. 19).

De vergunningsplicht voor het hebben van een grafkelder, graftombe of grafbedekking is in het nieuwe model gehandhaafd. Controle achteraf met als uiterste consequentie correctie is ongewenst. Het ontwerpen, de aanschaf en de plaatsing van grafkelder/graftombe of een grafmonument gaat doorgaans met emoties gepaard. Wanneer achteraf blijkt dat het monument niet aan de eisen voldoet, is het niet eenvoudig om nabestaanden alsnog te vragen het gedenkteken aan te passen of te verwijderen.

B. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Artikel 1.

In dit artikel worden de gebruikte begrippen gedefinieerd.

In de Wet op de lijkbezorging wordt de term particulier graf geïntroduceerd voor een ‘eigen graf’. In de beheerverordening wordt hierbij aangesloten. Naast ondergrondse grafkelders worden ook bovengrondse grafkelders onder voorschriften toegestaan. Gezien de bovengrondse afmetingen is een bovengrondse grafkelder niet overal mogelijk. Om onderscheid te maken wordt voor een bovengrondse grafkelder de naam graftombe ingevoerd.

Ook dient er onderscheid gemaakt te worden tussen particuliere en algemene grafkelders. Daarvoor wordt gedefinieerd, dat een particuliere ondergronds constructie/bouwwerk grafkelder blijft heten en wordt voor een ondergrondse constructie/bouwwerk, waar algemene bijzettingen plaatsvinden, aangesloten bij de ingevoerde term van keldergraf. Het college neemt in overweging bij algemene graven over te gaan op het bijzetten in keldergraven.

De mogelijkheid wordt geboden as te doen verstrooien in de particuliere graven. Bij graven afgesloten met een grafbedekking is dit niet goed mogelijk. Ook kunnen andere nabestaanden zich onbedoeld geconfronteerd zien met een voor hen onwenselijke en onverwachte asverstrooiing. Daarom is in de verordening opgenomen, dat bij particuliere graven alleen ondergronds verstrooid mag worden, waarna de steen weer wordt aangebracht. Voor algemene graven is een strooiveld beschikbaar.

De nabestaande van een particulier graf, die het grafrecht beheert, wordt rechthebbende genoemd. Om ook de nabestaande van een overledene te kunnen benaderen en inlichten over de status van het graf is de term belanghebbende ingevoerd. De modelverordening spreekt hierbij zowel van belanghebbende als gebruiker. Zaltbommel kiest voor belanghebbende, omdat het de nabestaande betreft. De term ‘gebruiker’ duidt meer op de overledene in het graf.

Artikel 2.

Dit artikel maakt het de beheerder tevens mogelijk de begraafplaats geheel of gedeeltelijk te sluiten wanneer dit voor het ruimen van graven noodzakelijk is.

Artikel 3.

Dit artikel bevat gedragsvoorschriften voor hen die van de begraafplaats gebruik maken, in het belang van orde, rust en netheid. Overtreding kan bestraft worden. De politie kan tegen ordeverstoringen optreden en zo nodig proces verbaal opmaken.

Het is niet meer nodig dat personen die werkzaamheden aan grafbedekkingen op de begraafplaats hebben te verrichten daarvoor toestemming van het college dienen te vragen. Steenhouwers en hoveniers zijn zich er steeds van bewust zijn dat hun werkzaamheden storend kunnen zijn. De bevoegdheid van de beheerder om personen weg te sturen als zij zich niet aan zijn aanwijzingen houden biedt echter, samen met de verbodsbepalingen, voldoende mogelijkheden om tegen ongewenste activiteiten op te treden.

Aan een uitzondering op de regel als bedoeld in het derde lid onder a bestaat behoefte omdat men soms dichtbij een graf moet kunnen komen met een motorrijtuig. Aangezien een dergelijke handeling niet overeenstemt met het beeld van orde en rust dient met het verlenen van de ontheffing uiterst terughoudend te worden omgegaan. De situatie kan uiteraard per begraafplaats verschillen.

Artikel 4.

Met dit artikel wordt beoogd plechtigheden ordelijk te doen verlopen. Door te eisen dat de mededeling zes werkdagen vooraf moet plaatshebben, kan worden voorkomen dat de plechtigheid samenvalt met een begrafenis. Een begrafenis dient volgens de wet uiterlijk op de zesde werkdag na het overlijden te geschieden.

Bijeenkomsten die het karakter van een plechtigheid te buiten gaan, kunnen het karakter hebben van een openbare manifestatie. Hiervan moet vooraf kennisgeving worden gedaan aan de burgemeester volgens de Wet openbare manifestaties van 1988 en de APV, artikel 2.24 en 2.25. Herdenkingsbijeenkomsten vallen onder afdeling 7, Evenementen van de APV. In tegenstelling tot herdenkingsbijeenkomsten in de openbare ruimte volstaat voor een herdenkingsbijeenkomst met een plaatselijk en familiair karakter op de begraafplaatsen een melding aan de beheerder.

Artikel 5.

Uitdrukkelijk is gesteld dat bij opgraving van een lichaam of bij ruiming van één of meer graven alleen de personen aanwezig mogen zijn die met de werkzaamheden zijn belast.

Artikel 6.

Een schriftelijke kennisgeving is nodig omdat duidelijk vast moet liggen wat voor graf er wordt gevraagd. De as kan volgens artikel 62 van de Wet op de lijkbezorging worden bijgezet in of op een graf dan wel op een afzonderlijke plaats zoals een urnennis of strooiplaats.

Indien de nabestaanden alle of bepaalde werkzaamheden zelf willen verrichten zijn, ook om redenen van veiligheid, toch de aanwijzingen en de hulp van het personeel van de begraafplaats nodig. Het gaat dan vooral om het openen en sluiten van het graf. De werkzaamheden kunnen eventueel door de nabestaanden en het personeel van de begraafplaats samen worden verricht. Zo kunnen de nabestaanden bijvoorbeeld een begin maken. Vervolgens kan het personeel de handelingen verrichten waar ervaring voor nodig is of die van de nabestaanden te zware lichamelijke inspanning vragen. Werkzaamheden als het aanbrengen van de grafranden ter stutting van de grond om het geopende graf en het verwijderen van die randen voor het sluiten van het graf zullen door het personeel moeten worden verricht.

Artikel 7.

Het gebruik tijdens de buitenplechtigheid van een geluidsinstallatie is toegestaan ter ondersteuning van de sprekers, zodat aanwezigen de laatste woorden of muziek door omgevingsgeluid niet hoeven te missen. Uiteraard geldt dat het bereik van het geluid beperkt moet blijven tot de kring van aanwezigen.

Artikel 8.

De Wet op de lijkbezorging schrijft voor dat de behandelende arts of de gemeentelijke lijkschouwer een verklaring van overlijden afgeeft aan de ambtenaar van de burgerlijke stand (artikel 12). Vervolgens geeft deze schriftelijk verlof tot begraven of cremeren (artikel 11). Dit verlof dient te worden overlegd aan de beheerder. Door de medewerking aan de begrafenis te weigeren wanneer dit verlof niet in zijn bezit is voldoet de beheerder aan de wettelijke vereisten.

Vanuit het oogpunt van vermindering van administratieve lasten verdient het aanbeveling het hierboven genoemde traject zo soepel mogelijk te doen verlopen. Door de onderlinge contacten tussen gemeentelijk en uitvaartpersoneel voorafgaand aan de bijzetting levert dit ook in Zaltbommel geen problemen op.

Er mag van worden uitgegaan dat het stoffelijk overschot van de rechthebbende zelf in het particuliere graf mag worden bijgezet (lid 2). Het verzoek tot overschrijving van het recht dient in dit geval wel vóór de bijzetting te worden gedaan volgens artikel 16, tweede lid.

Artikel 9.

Artikel 35 van de Wet op de lijkbezorging verplicht tot de mogelijkheid van begraven op iedere dag gedurende een bij gemeentelijke verordening te bepalen tijd, met uitzondering van zon- en feestdagen. Gemeenten zijn vrij te bepalen dat ook op zondag of een algemeen erkende feestdag wordt begraven. Joodse begrafenissen vinden niet plaats op de sabbat (i.e. zaterdag). Het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap heeft een eigen begraafplaats aan de Marten van Rossemsingel en kan voor de bijzettingen rekening houden met de specifieke wensen.

Er is een islamitisch gedeelte aangewezen op Nieuwe Tijningen. Daarnaast zijn er ook andere gevallen denkbaar waarin de nabestaanden er een belang bij hebben om op een zon- of feestdag een begrafenis te kunnen doen plaatshebben. In de praktijk is het mogelijk om de begraafplaats alleen in bijzondere gevallen hiervoor open te stellen, enerzijds wanneer de termijn van begraven overschreden dreigt te worden, anderzijds wanneer vanuit geloofsovertuiging zo spoedig mogelijk binnen of na de minimale termijn van 36 uur dient te worden bijgezet.

Voor het bijzetten van een urn of doen verstrooien van as zijn deze zwaarwegende redenen niet aanwezig.

Daarnaast kan spoed geboden zijn in geval van lijkvinding.

Artikel 10.

Gedenkplaatsen kunnen bijvoorbeeld worden uitgegeven voor personen, die elders zijn gecremeerd en verstrooid, voor vermisten of als de persoon in het buitenland is overleden en het stoffelijk overschot niet naar Nederland is vervoerd. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de algemene en particuliere gedenkplaats. Op dit moment is alleen een gedenkplaats met mogelijkheid tot het aanbrengen van een gedenkplaatje op begraafplaats Nieuwe Tijningen. Gedenkplaatjes kunnen worden aangebracht voor 10 -, 20 - en 30 jaar. Deze voorzieningen kan bij veelvuldig verzoek ook bij andere begraafplaatsen worden gerealiseerd.

De begraafplaats Bossche Poort is onderdeel van de bolwerken. Daarnaast zijn de poort, het hekwerk en het baarhuisje aangewezen als rijksmonument.

Artikel 11.

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 12.

Een particulier graf zal alleen buiten de volgorde van ligging worden toegewezen als dit niet bezwaarlijk is voor de situatie op de begraafplaats. Hierbij kan worden gedacht aan het aanzien van de begraafplaats, de beschikbare ruimte en de gesteldheid van de bodem.

De beperking in de vorige verordening, dat slechts één graf kan worden gereserveerd naast een graf kan vervallen, aangezien de nieuwe verordening de mogelijkheid biedt om bij één diep begraven direct een dubbelgraf te reserveren. Het college heeft –indien gewenst- voldoende mogelijkheden om misbruik van deze vrijheid in regelgeving tegen te gaan. De meeste families hebben slechts behoefte aan één dubbelgraf. In de praktijk zal een verzoek om een particulier graf bestaande uit twee dubbelgraven (dus vier bijzetmogelijkheden) niet vaak voorkomen. Daarbij moet gedacht worden aan een echtpaar met ongehuwde kinderen of ongehuwde broers en zusters, die in één graflocatie willen worden bijgezet.

Artikel 13.

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 14.

De Wet op de lijkbezorging bepaalt in artikel 28 dat vanaf twee jaar voor het verstrijken van de lopende termijn verlenging van de termijn kan worden aangevraagd. Binnen een jaar na het begin van deze periode moet, volgens het tweede lid van genoemd wetsartikel, het college de rechthebbende op het graf mede delen, dat de termijn gaat aflopen. In het kader van de vermindering van administratieve lasten komt de verantwoordelijkheid voor het geven van het juiste adres uitdrukkelijk bij de rechthebbende te liggen. Van de houder van de begraafplaats wordt dan niet méér verlangd dan dat hij het adres uit zijn eigen administratie gebruikt. Tevens ontslaat dit de beheerder van de plicht het GBA-netwerk te (doen) raadplegen.

Wanneer niet binnen drie maanden om verlenging van het recht is verzocht, dient de mededeling bekend te worden gemaakt bij het graf en bij de ingang van de begraafplaats tot aan het einde van de periode dat de rechthebbende om verlenging van de termijn van uitgifte kan vragen.

Daarnaast worden alle graven met onbepaalde tijd omgezet naar een particulier graf met het recht voor 30 jaar.

Artikel 15.

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 16.

Het recht op een particulier graf wordt verleend door een beschikking van het college. Hierin wordt aan de aanvrager het uitsluitend recht gegeven om overledenen in een bepaald graf te doen begraven.

Het recht op een graf kan worden overgeschreven op naam van een natuurlijk persoon of een rechtspersoon. De gemeente hoeft niet meer de familieband te checken, waardoor de administratieve lasten worden verlicht.

Wanneer nabestaanden ontbreken is er de mogelijkheid de rechten over te schrijven op naam van de notaris of executeur testamentair, die de nalatenschap beheert.

Artikel 18 voorziet erin om bij het overlijden van een rechthebbende zonder nabestaande in vooroverleg met die rechthebbende of zijn notaris/executeur testamentair het graf na zijn bijzetting gesloten te verklaren, waarbij de gemeente zorg zal dragen voor de grafrusttermijn en het grafonderhoud. Dat zal in de begraafplaatsadministratie worden vermeld.

Soms ontstaan ongewenste constructies bij overschrijving op een rechtspersoon. Om die reden worden nadere eisen gesteld aan de rechtspersoon. Een rechtspersoon (in de meeste gevallen een stichting) kan slechts de rechten overnemen, wanneer in de statuten staat vermeld, dat de rechtspersoon uitsluitend de belangen behartigt van die familie, die van landelijk of plaatselijk groot belang is. Het is niet mogelijk om rechten over te schrijven op een rechtspersoon met andere dan ideële belangen.

Met in acht neming van het bovenstaande is het gewenst dat er na overlijden van een rechthebbende een nieuwe rechthebbende wordt aangewezen die de verantwoordelijkheid voor de grafruimte en de daaraan verbonden kosten op zich neemt. De termijn, waarbinnen de aanvraag tot overschrijving kan worden gedaan, is gesteld op zes maanden na het overlijden van de rechthebbende.

Het vierde lid van dit artikel geeft het college de mogelijkheid zo nodig van de genoemde termijn af te wijken. Voor de eindtermijn is aansluiting gezocht bij artikel 26, vijfde lid van de wet op de lijkbezorging.

In het geval dat de stoffelijke resten van de rechthebbende in het graf moeten worden bijgezet dient het verzoek tot overschrijving vóór de bijzetting te worden gedaan. Doorgaans worden, na een overlijden, door de nabestaanden meteen al de noodzakelijke regelingen getroffen. Logischerwijs is dan het aanwijzen van een nieuwe rechthebbende daar één van.

Artikel 17.

Dit artikel is opgenomen om buiten twijfel te stellen dat de rechthebbende afstand van het graf kan doen.

Artikel 18.

Dit artikel voorziet in de mogelijkheid, dat een rechthebbende zonder nabestaanden het graf na zijn bijzetting gesloten kan verklaren en de beheerder tegen een financiële vergoeding de zorg voor dit graf kan opdragen. De beheerder kan nadere eisen stellen aan de grafbedekking aangezien hij namens de rechthebbende dit gedurende de looptijd van het grafrecht zal laten verzorgen.

Artikel 19.

De vergunningseis geldt voor de grafbedekkingen op algemene en particuliere graven, en omvat zowel het gedenkteken als de winterharde beplantingen (alleen mogelijk op particuliere graven). Een vergunning is eveneens nodig, indien de rechthebbende van een particulier graf uitsluitend een metalen naamplaat wil aanbrengen en niet kiest voor een grafbedekking. De beheerder zal uit netheidsoogpunt tegen verrekening van de kosten het beheer van het bovengrondse gedeelte op zich nemen, waarmee de rechthebbende zich akkoord heeft verklaard. Een rechthebbende heeft wel de mogelijkheid om binnen de door hem/haar aangebrachte banden, die de maat van het graf markeren geen siersteen of beplanting aan te brengen en die (zonder gebruik van chemische middelen) onkruidvrij te houden.

De mogelijkheid tot het verlenen van een ontheffing van de vastgestelde nadere regels voor de grafbedekking, zoals was opgenomen in art. 19 van het oude model, is overbodig. De bevoegdheid van het college om te beslissen op een vergunningsaanvraag die niet met de nadere regels strookt, is immers discretionair.

Het college voorziet in het onderhoud van de graven waarop geen grafbedekking is aangebracht. Een rechthebbende heeft niet de mogelijkheid nadere eisen aan het onderhoud te stellen. In de meeste gevallen zal de beheerder het bovengrondse gedeelte van grind voorzien, zodanig dat duidelijk is dat er iemand begraven ligt om te voorkomen dat bezoekers ongewild over het graf lopen.

Artikel 20.

Het onderhoud van die gedenktekens op de Bossche poort en de Nieuwe Tijningen, waarbij rechthebbenden het recht van onderhoud door de gemeente hebben betaald gedurende de looptijd van de grafrechten, beperkt zich tot het eenmaal per jaar bestrijden van mos (voorjaar/zomer) en verwijderen van blad (najaar).

Artikel 21.

De eigendom en daarmee ook de risicoaansprakelijkheid van hetgeen op het graf is geplaatst ligt, volgens art. 32a van de Wet op lijkbezorging, bij de rechthebbende en belanghebbende.

Indien er sprake is van verwaarlozing van de grafbedekking kan de beheerder van de begraafplaats de rechthebbende of de gebruiker aanspreken en sommeren tot het verrichten van herstelwerkzaamheden aan de grafbedekking. De Wet op de lijkbezorging bepaalt in artikel 28, het vierde tot en met het zevende lid, dat het recht op het graf vervalt wanneer vijf jaar na constatering en bekendmaking van de verwaarlozing niet in het onderhoud is voorzien. Hierbij wordt rekening gehouden met de termijn van grafrust en de uitgiftetermijn van het graf. Zie ook de algemene toelichting, hoofdstuk 3.1.

Artikel 22.

In de dagelijkse praktijk rijzen er nog wel eens problemen over verwijderde losse bloemen en planten in potten en vazen. Omdat de bloemen en planten eigendom zijn van de rechthebbenden of de belanghebbenden is een waarschuwing vooraf op zijn plaats. Het zou echter veel te omslachtig zijn genoemde personen steeds per brief te waarschuwen dat de verwaarloosde planten of verwelkte bloemen zullen worden verwijderd en de harde materialen in depot zijn gezet. Het verdient aanbeveling om het beleid ten aanzien van de planten en bloemen inclusief potten, vazen en kransen mee te delen bij de afgifte van de vergunning voor het hebben van een grafbedekking en bekend te maken op het mededelingenbord op de begraafplaats inclusief het niet meer in depot houden van de materialen. Het is gewenst om verwelkte bloemen niet te snel te verwijderen omdat gesteld mag worden dat zij passend zijn bij de sfeer van de begraafplaats.

Naast deze tijdelijke versiering van graven tijdens bepaalde feest- en gedenkdagen is er nog los bloemwerk zoals kransen en bloemen inclusief linten, die alleen tijdens een bijzetting worden aangebracht. De ervaring leert, dat nabestaanden in de eerste weken na een bijzetting tijdig terug komen om de linten en overige grafgiften zoals beertjes e.d. te verwijderen.

Artikel 23.

De rechthebbende dient volgens artikel 28, tweede lid van de Wet op de lijkbezorging ten minste een jaar voor het verstrijken van de termijn van het recht op de hoogte te worden gesteld van dit feit, en van de mogelijkheid verlenging van het recht te vragen. In veel gevallen kan dan gelijktijdig de mededeling worden gedaan dat, wanneer niet om verlenging wordt verzocht, het college opdracht zal geven de grafbedekking na het verstrijken van de termijn te verwijderen en het graf te ruimen.

Belanghebbenden en rechthebbenden kunnen binnen de in het tweede lid genoemde termijn bij het college ingediende schriftelijke verklaring aangeven, dat zij de grafbedekking weghalen. Het college geeft schriftelijk aan wanneer de grafbedekking uiterlijk verwijderd dient te zijn. Daarna gaat de beheerder tot verwijdering van de grafbedekking over.

Ook nabestaanden van overledenen die zijn begraven in een algemeen graf dienen, volgens artikel 27a van de Wet op de lijkbezorging, op hoogte te worden gesteld van het verstrijken van de termijn van uitgifte. Deze mededeling dient volgens de wet ‘ten minste zes maanden en ten hoogste twaalf maanden voor het verstrijken van de termijn van uitgifte’ aan de belanghebbende bij dat graf te worden gedaan. Hierbij kan dan gelijktijdig de mededeling worden gedaan dat de mogelijk aanwezige grafbedekking zal worden verwijderd en dat het graf zal worden geruimd.

De bordjes bij de graven met een mededeling dienen alleen aan de bezoekers van die graven op te vallen.

De grafbedekking kan ook worden verwijderd nadat het college het grafrecht vervallen heeft verklaard omdat er na het overlijden van de rechthebbende niet tijdig een nieuwe rechthebbende is aangewezen of omdat het onderhoud van het graf is verwaarloosd (artikel 28, zesde lid van de Wet op de lijkbezorging). In dat geval geldt eveneens het vereiste van de voorafgaande mededeling per brief of door het plaatsen van een bordje bij het graf gedurende minstens een jaar.

In het vorige besluit was voor de recht- of belanghebbende de mogelijkheid opgenomen een aanvraag in te dienen om de grafbedekking na verwijdering een bepaalde periode ter beschikking te houden. Dit bracht veel administratieve lasten met zich; daarom is deze mogelijkheid in het nieuwe besluit niet meer opgenomen. Voor relevante wetgeving omtrent eigendom van roerende zaken zie artikel 8, Burgerlijk Wetboek Boek 5 en artikel 5:30 Algemene wet bestuursrecht.

Artikel 24.

Volgens artikel 31, tweede lid van de Wet op de lijkbezorging kan een particulier graf alleen geruimd worden met toestemming van de rechthebbende. Het recht op een graf kan echter vervallen na het verstrijken van de termijn, of omdat er na het overlijden van de rechthebbende niet tijdig een nieuwe rechthebbende is aangewezen (artikel 16, derde lid van dit model). Ook kan het recht vervallen na verwaarlozing van het onderhoud, volgens artikel 28, zesde lid van de Wet op de lijkbezorging.

Daarom verdient het aanbeveling om wanneer er de rechthebbende geen nabestaande heeft het graf gesloten te verklaren gedurende de grafrechtperiode conform artikel 18 en de gemeente als rechthebbende pro forma te laten optreden.

De mededeling dat het college voornemens is om de graven te ruimen wordt gedaan zowel aan de rechthebbenden op particuliere graven als aan de nabestaanden van overledenen die zijn begraven in een algemeen graf. Zie verder hetgeen is vermeld in de toelichting op artikel 23.

Artikel 25.

Het ter beschikking van een kerkgenootschap of religieuze gemeenschap gestelde deel op een gemeentelijke begraafplaats valt volgens artikel 39 van de Wet op de lijkbezorging onder het beheer van de gemeente. Hierdoor is ook de beheersverordening op dit gedeelte van de begraafplaats van toepassing. Het college is verantwoordelijk voor de goede gang van zaken op het ter beschikking gestelde gedeelte.

Wegens het religieuze karakter kunnen er redenen bestaan om voor dit deel ten aanzien van enkele onderwerpen nadere regels vast te stellen die afwijken van de nadere regels die gelden voor het overige gedeelte van de begraafplaats.

De beheerder verplicht zich niet tot het doen van meldingen over verlopen grafrechten of achterstallig onderhoud aan gedenktekens op de gedeelten, die ter beschikking zijn gesteld voor kerkgenootschappen of religieuze gemeentes.

Artikel 26.

Het college voert een actief monumentenbeleid, waardoor de kans op ondoordacht verwijderen van gedenktekens verkleind wordt. Een aantal begraafplaatsen zijn aangewezen als rijks- of gemeentelijk monument. Apart beleid voor de begraafplaatsen wordt niet noodzakelijk geacht. Daarnaast zijn een aantal begraafplaatsen zijn al rijksmonument of gemeentelijk monument, maar deze aandacht heeft niet geleid tot de aanwijzing van individuele grafbedekkingen. Mocht alsnog een monumentale status aan grafbedekkingen worden toegewezen, wordt dit vermeld in de begraafplaatsadministratie, zodat de monumenten niet per ongeluk geruimd kunnen worden door hetzij de rechthebbende hetzij de gemeente.

Zodra een graf of grafbedekking op de in het eerste lid bedoelde lijst staat, gelden de voorwaarden zoals ze zijn vastgesteld voor rijks- of gemeentelijke monumenten. De gemeenteraad hoeft daar niet krachtens deze verordening apart over te beslissen.

Artikel 27.

Het register van de bezorgde as is niet opgenomen, aangezien artikel 10 van het Besluit op de lijkbezorging van 4 december 1997 het bijhouden van het officiële register voor asbezorging neerlegt bij de crematoria. De beheerder houdt ten behoeve van de nabestaanden de graflocatie bij waar as is bijgezet of uitgestrooid op de gemeentelijke begraafplaatsen.

Artikel 28.

In artikel 28 wordt geen tijdstip vermeld waarop de oude verordening wordt ingetrokken. Dat is ook niet nodig. De datum waarop de oude regeling vervalt, is de datum waarop de nieuwe verordening in werking treedt.

Artikel 29.

Alle rechten van de oude verordening worden geëerbiedigd in deze verordening. Algemene graven uitgegeven met een looptijd van 30 jaar blijven in stand, maar mogen niet worden verlengd. Wel wordt de mogelijkheid geboden de algemene graven, die onder de oude verordening zijn uitgegeven in combinatie met een particulier graf eenmalig om te zetten naar een particulier graf.

Bij kennelijk slechte staat van onderhoud kunnen de grafrechten vervallen worden verklaard conform 84a van de wet op de lijkbezorging.

Artikel 30.

De beheersverordening begraafplaatsen is een besluit van het gemeentebestuur op overtreding waarvan straf is gesteld. Een dergelijk besluit wordt op dezelfde wijze bekendgemaakt als alle overige besluiten van het gemeentebestuur die algemeen verbindende voorschriften inhouden (zie artikel 139 van de Gemeentewet). Voorts is de gemeente gehouden dit besluit mede te delen aan het arrondissementsparket Arnhem, Postbus 9032, 6800 EP ARNHEM ter attentie van de hoofdofficier van justitie volgens artikel 143 van de Gemeentewet.

Artikel 31.

De verordening gaat in op 1 maart 2019 tegelijkertijd met de bijbehorende uitvoeringsbesluiten, die op 4 december 2018 door het college zijn vastgesteld in plaats van de achtste dag na bekendmaking conform artikel 142 van de Gemeentewet.

Artikel 32.

In de citeertitel wordt een jaartal opgenomen om de betrokken regeling te onderscheiden van de voorgaande regeling.