Verordening Cliëntenparticipatie Wet Werk en Bijstand Zaanstad 2008

Artikel 47 van de Wet werk en bijstand geeft de gemeenteraad de opdracht om bij verordening regels te stellen over de wijze waarop de personen, bedoeld in artikel 7, eerste lid, of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van deze wet, waarbij in ieder geval wordt geregeld de wijze waarop:

periodiek overleg wordt gevoerd met deze personen of hun vertegenwoordigers;

deze personen of vertegenwoordigers onderwerpen voor de agenda van dit overleg kunnen aanmelden;

zij worden voorzien van de voor een adequate deelname aan het overleg benodigde informatie.

Cliëntenparticipatie is overigens geen nieuw fenomeen voor de gemeente Zaanstad. De gemeente acht de bevordering van cliëntenparticipatie al langer nastrevenswaardig. In Zaanstad kreeg cliëntenparticipatie al in 1985 vaste vorm met het oprichten van de Adviesgroep Werk en Inkomen / Adviesgroep Minimabeleid. Enerzijds liggen hier democratische overwegingen aan ten grondslag en anderzijds doelmatigheidsoverwegingen.

Vanuit een democratisch oogpunt acht de gemeente het van belang dat burgers kunnen participeren in hetgeen de overheid in wet- en regelgeving vastlegt. Vanuit een oogpunt van doelmatigheid is de informatie van burgers van belang, omdat zij vanuit hun eigen beleving aan politici en ambtenaren informatie kunnen geven over de (verwachte) gevolgen van het overheidsbeleid en over de wijze van uitvoering. Bovendien is de burger als geen ander op de hoogte van het feitelijk functioneren van gemeentelijke diensten en kan aldus een bijdrage leveren om de politieke sturing van de gemeentelijke organisatie te verbeteren. Ook de sector Werk en Inkomen wil als kwaliteitsbewuste organisatie weten hoe haar dienstverlening wordt gewaardeerd. Tot slot vormt de inhoudelijke deskundigheid van cliënten(organisaties) een waardevolle inbreng voor het gemeentelijk beleid.

Na inwerkingtreding van de WWB wierp zich de vraag op of de tijd was aangebroken om te komen tot nieuwe, meer inspirerende, vormen van cliëntenparticipatie.

Hierbij kan worden gedacht aan voorlichtingsbijeenkomsten, een ombudsfunctie, Internet-panels en andere interactieve vormen van communicatie. Centraal staat de gedachte dat de cliënt een eigen verantwoordelijkheid heeft en op grond van deze eigen verantwoordelijkheid een bijdrage levert aan de wijze waarop het beleid van de sector Werk en Inkomen wordt vormgegeven.

Deze vernieuwing komt ook tot uitdrukking in de naamswijziging. Voortaan zal worden gesproken

van de cliëntenraad in plaats van de adviesgroep Werk en Inkomen.

Overigens blijven de Wet inkomensvoorziening oudere en arbeidsongeschikte werknemers (IOAW) en de Wet inkomensvoorziening oudere en arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) voorlopig nog bestaan in hun huidige vorm. Door onder deze WWB verordening ook de IOAW-ers en IOAZ-ers te laten vallen is gelijk voldaan aan de bepalingen van artikel 42 IOAW en artikel 42 IOAZ over cliëntenparticipatie.

De wijzigingen ten opzichte van deze verordening zijn bij de desbetreffende artikelen aangegeven.

Er is voor gekozen om begrippen die al zijn omschreven in de WWB of Awb (Algemene wet bestuursrecht) niet afzonderlijk te definiëren in deze verordening. Dit voorkomt dat in geval van wijziging van betreffende definities in de WWB of Awb ook de verordening moet worden gewijzigd.

De begrippen die niet zijn omschreven in de WWB of Awb, of die verduidelijkt moeten worden, zijn in het eerste lid omschreven.

Omdat het gaat om cliëntenparticipatie is het de intentie dat de cliëntenraad voor een groot deel bestaat uit leden van de doelgroep zelf. Daarbij is het raadzaam te streven naar een representatieve afspiegeling van de groep cliënten.

Een deel van de cliëntenraad bestaat uit vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Hiervoor is gekozen, omdat zij vanuit hun professionaliteit een waardevolle inbreng kunnen leveren en mede de continuïteit van de cliëntenraad kunnen waarborgen.

Het vierde lid beoogt te voorkomen dat een ongewenste verstrengeling van belangen plaatsvindt.

De bevoegdheid van het college tot benoeming en ontslag kan worden gemandateerd, overeenkomstig het bepaalde in artikel 10:5 van de Awb.

Indien een cliënt betaald werk vindt mag hij / zij de zittingperiode afronden.

In dit artikel worden drie vormen van overleg beschreven.

Het eerste lid heeft betrekking op het interne overleg van de cliëntenraad tussen de leden onderling. Het tweede lid regelt het overleg tussen cliëntenraad en de sector Werk en Inkomen en het derde lid regelt het overleg tussen de wethouder van de sector Werken Inkomen en de cliëntenraad.

Nadere afspraken over de frequentie van de vergaderingen van de cliëntenraad worden vastgelegd in het Reglement van Orde van de cliëntenraad. Hierin zal tevens een bepaling worden opgenomen over de openbaarheid van de vergaderingen van de cliëntenraad en hoe cliënten agendapunten voor het overleg bij de leden kunnen aandragen.

Jaarlijks stelt de cliëntenraad een activiteitenplan op. Hierin wordt tot uitdrukking gebracht op welke wijze de cliëntenraad voornemens is te communiceren met zijn achterban, dan wel zijn achterban te betrekken bij zijn werkwijze. Tevens wordt in het activiteitenplan aangegeven op welke wijze cliënten van de sector Werk en Inkomen agendapunten voor het overleg kunnen aandragen. Er is voor gekozen om de cliëntenraad zelf een activiteitenplan te laten opstellen om daarmee uitdrukking te geven aan het beleidsprincipe van de eigen verantwoordelijkheid van cliënten. Het uiteindelijke doel is dat cliënten, meer dan tot nu toe het geval is, gaan participeren in diverse vormen van cliëntenparticipatie: uiteenlopend van spreekuren, formulieren-brigades, interactieve inspraakmogelijkheden via Internet tot andere vormen van communicatie en participatie.

Het activiteitenplan wordt gezien als het speerpunt van het vernieuwingsproces “Inspirerende Cliëntenparticipatie” en kan op langere termijn ook een functie vervullen met betrekking tot het aanbieden van werkzaamheden voor cliënten waarvoor niet direct een traject naar betaald werk tot de mogelijkheden behoort. Hierbij kan worden gedacht aan het ontwikkelen van vrijwilligersbanen en werkervaringsplaatsen.

Tot slot wordt erop gewezen dat de cliëntenraad schriftelijk, telefonisch en digitaal te bereiken moet zijn voor zijn leden, de cliënten van de sector Werk en Inkomen en de gemeente.