Rechtspositieregeling voor de Buitengewoon Ambtenaar van de burgerlijke stand gemeente Zaltbommel

Ondertekening

Toelichting op de rechtspositieregeling voor de (Buitengewoon) Ambtenaar van de burgerlijke stand 2007

Onderstaande toelichting is enerzijds conform en anderzijds afgeleid van de VNG Voorbeeld rechtspositieregeling Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand.

Toelichting artikel 1 Begripsomschrijving

De wet-Mulder heeft met ingang van 1 januari 1995 de Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (Babs) geïntroduceerd. De Buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand (Babs) wordt aangesteld door het college van burgemeester en wethouders (BurgerlijkWetboek, Boek 1: artikel 16). Gemeenten hebben een Reglement burgerlijke stand. Daarin kan geregeld zijn welke benoemingsmogelijkheden er zijn. Gemeenteambtenaren, en ook burgemeester, wethouders en leden van de raad, kunnen tot Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand benoemd worden. Tot Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (Babs) kunnen bovendien anderen, niet werkzaam bij de gemeente, benoemd worden.

De Babs is een ambtenaar in de zin van de Ambtenarenwet. Omdat de CAR/UWO niet op hem van toepassing is dient een afzonderlijke rechtspositieregeling te gelden (art. 125 Ambtenarenwet). Doorgaans is de functie van Babs een nevenfunctie, die in omvang sterk kan variëren.

Toelichting artikel 2 Aanstelling

In het lokale Reglement burgerlijke stand kan een benoemingstermijn geregeld zijn, vaak is dat 5 of 10 jaar. Het kan wenselijk zijn om kortere aanstellingen te verlenen. Het gevolg van een kortere aanstellingsduur is onder meer dat de verplichtingen van de gemeente jegens de ambtenaar in het kader van ziekte (doorbetaling bezoldiging, re-integratie) eerder ophouden te bestaan, namelijk bij einde van het dienstverband. Bovendien geldt voor de duur van het nog resterende dienstverband dat van de werkgever geen onredelijke inspanningen gevergd worden door het UWV. Op de toepasselijkheid van de arbeidsongeschiktheidswetgeving op de Babs wordt verder ingegaan bij de toelichting op artikel 5. Het Reglement Burgerlijke Stand van de gemeente Zaltbommel regelt ten aanzien van de aanstelling van een Babs het volgende;

'De Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand kan voor een in het benoemingsbesluit te bepalen periode worden benoemd’.

Kijkende naar bovenstaande zal de gemeente Zaltbommel aanstellingsperioden van vier jaren hanteren. De aanstelling kan afhankelijk van het functioneren opnieuw tijdelijk worden verleend. Hierdoor wordt de gemeente geprikkeld om een actieve houding ten aanzien van de Babsen aan te houden. De flexwetbepaling geldt niet omdat noch de CAR/UWO, noch het BurgerlijkWetboek (7:615 BW) van toepassing zijn, dit impliceert dat in theorie nooit een vaste aanstelling hoeft te worden verleend.

Bij het benoemen van een personeelslid of raadslid (dan wel andere politieke ambtsdrager) tot Babs is het raadzaam de benoeming te beperken tot de periode waarin het (politieke) ambt wordt vervuld.

Toelichting artikel 3 Bezoldiging Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand

Artikel 125 van de Ambtenarenwet stelt dat voor buitengewoon ambtenaren nadere regels voor de bezoldiging moeten worden getroffen. Artikel 3 van deze regeling voorziet hierin. Per gesloten huwelijk wordt een vergoeding uitbetaald waarin de vakantietoelage en eindejaarsuitkering zijn verdisconteerd. De berekeningsystematiek is dezelfde als die in de CAR/UWO, dat wil zeggen dat de vakantietoelage wordt gebaseerd op de bezoldiging en de eindejaarsuitkering op het salaris.

In de voorbeeld VNG rechtspositieregeling buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand wordt bij de berekening van de financiële vergoeding uitgegaan van driemaal het uurloon behorende bij het hoogste bedrag van schaal 8. Binnen de gemeente Zaltbommel wordt reeds gedurende geruime tijd viereneenhalf maal het uurloon behorende bij het hoogste bedrag van schaal 8 gehanteerd. Reden hiervoor is dat menig Buitengewoon ambtenaar heeft aangegeven dat de werkzaamheden t.a.v. het sluiten van een huwelijk, inclusief voorbereiding en reistijd niet binnen de gestelde drieëneenhalf uren te realiseren is. Vanwege het voorgaande is het van belang om de financiële vergoeding met als uitgangspunt viereneenhalf uren voor het sluiten van een huwelijk aan te houden.

salariscomponenten:

Salaris per verrichting 4,5 maal 1/156e deel van max. schaal 8 CAR/UWO

Vakantietoelage 8%

Eindejaarsuitkering 3% (thans 2007)

Compensatie vakantie-uren 10%

Totaal ……

Ten behoeve van een meer eenvoudige salarisverwerking wordt het totaal naar boven afgerond op 5 tellen (bv. € 100,-, € 105,- of € 110,-). Voorwaarde is dat bij eventuele wijzigingen ten aanzien van bovenstaande berekening altijd het niet afgeronde bedrag als uitgangspunt wordt genomen.

Afkopen niet genoten vakantie;

In het vierde lid wordt het recht op vakantie-uren, dat de ‘normale’ gemeenteambtenaar heeft op grond van artikel 6:2 van de CAR, afgekocht door het toekennen van een vergoeding van 10%. Hiermee wordt positief afgeweken van de 8,6% welke de VNG in de Voorbeeldrechtspositieregeling hanteert.

Het aanspraak maken op wettelijke vakantiedagen in het uurloon is niet meer toegestaan sedert de uitspraak van het Europese Hof van 16 maart 2006. In deze rechtspositieregeling Babs is de afkoop van vakantie desalniettemin gehandhaafd. Reden daarvoor is dat de Babs in verband met zijn hoofdfunctie al gebonden zal zijn aan het opnemen van het wettelijk minimum aan vakantie. In de praktijk zijn Babsen bovendien veelal vrij om huwelijken in te plannen. In de meeste gemeenten zal op basis van het bovenstaande gekozen kunnen worden voor handhaven van de afkoop. De uitspraak van het Hof brengt echter wel met zich mee dat een Babs formeel niet het recht ontzegd kan worden om de in zijn nevenfunctie opgebouwde vakantie daadwerkelijk op te nemen, ondanks het feit dat deze reeds is afgekocht.

Tot slot bestaat de mogelijkheid om op verzoek van een (bruids)paar een Babs voor één met name genoemde dag aan te stellen. Lid 6 is in deze rechtspositieregeling opgenomen om de op verzoek aangestelde Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand voor één met name genoemde dag, uit te sluiten van een financiële vergoeding voor de werkzaamheden t.a.v. het sluiten van een huwelijk. Reden hiervoor is dat de op verzoek aangestelde Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand voor één met name genoemde dag, doorgaans een bekende van het bruidspaar is en om die reden het sluiten van het huwelijk uit eer doet. Daarnaast regelt lid 6 de voorwaarde dat de op verzoek van een (bruids)paar aangestelde Babs voor het sluiten van een huwelijk voor één met name genoemde dag, reeds binnen een andere gemeente in Nederland aantoonbaar beëdigd dient te zijn tot Babs. Reden hiervoor is dat deze aanstelling voor slechts één dag anders relatief veel administratieve lasten met zich zou brengen.

Toelichting artikel 4 Aanspraken bij ziekte

De regeling verklaart de CAR/UWO op het punt van doorbetaling bezoldiging bij ziekte van toepassing op de Babs jonger dan 65 jaar. Achtergrond hiervan is het dwingende karakter van de sociale wetgeving die zieke werknemers (voor zover jonger dan 65 jaar) rechten en plichten toekent. Artikel 76a van de Ziektewet geeft de persoon “krachtens publiekrechtelijke aanstelling gehouden tot het verrichten van arbeid” bij ziekte het recht op 104 weken (of zolang als het dienstverband nog duurt) doorbetaling van 70% van de bezoldiging of, indien de bezoldiging op een ander wijze dan naar tijdruimte vastgesteld wordt, de gemiddelde bezoldiging die betrokkene, wanneer hij niet verhinderd was geweest, gedurende die tijd had kunnen verdienen. De CAR/UWO geeft aanspraak op een hoger doorbetalingpercentage dan 70%.

Eerste dag van ongeschiktheid: in lid 3 is bepaald (conform de Ziektewet) welke dag als eerste ziektedag geldt. Het is niet de bedoeling dat de Babs direct bij aanvang van het ziekteverzuim bezoldiging krijgt doorbetaald, maar pas vanaf het tijdstip dat hij een huwelijk zou sluiten als hij niet ziek was geweest.

In de praktijk van de Babs zal het overigens niet altijd duidelijk zijn of en wanneer de eerste ziektedag valt en daarmee op welk moment de doorbetaling bezoldiging ingaat, bijvoorbeeld omdat een rooster ontbreekt en de Babsen zelf voor vervanging zorgdragen. Men zou in dat geval een vaste termijn van 14 dagen of een maand na ziekmelding kunnen afspreken als zijnde de (fictieve) eerste ziektedag, afhankelijk van de regelmaat waarmee de Babs werkzaamheden verricht. Nadere regels zullen op de lokale situatie toegesneden moeten worden. Ook het tijdstip van uitbetalen van de doorbetaling bezoldiging dient lokaal nader bepaald worden (bijvoorbeeld per maand, per jaar, na herstel).

De Babs is verplicht zo spoedig mogelijk zijn verhindering tot werken door te geven; in artikel 7 van deze regeling is artikel 15:1d van de CAR/UWO op de Babs van toepassing verklaard. Ook het artikel 7:9 lid 4 (verzuimprotocol) van de CAR/UWO is in artikel 5 van deze regeling van toepassing verklaard op de Babs.

Naast het recht op doorbetaling van bezoldiging staat de verplichting van werkgever en werknemer (jonger dan 65 jaar) zich in te spannen tot re-integratie in het arbeidsproces. In de praktijk wordt deze verplichting niet altijd als wenselijk beschouwd. De Babs is op grond van het Burgerlijk Wetboek immers uitsluitend benoemd tot het verrichten van de formaliteiten rondom de sluiting van het huwelijk. Bovendien heeft de Babs in de regel een hoofdfunctie waar van uit re-integratieverplichtingen bestaan. In de praktijk zal bezien moeten worden hoe Arbodienstverleners en het UWV omgaan met de re-integratieverplichting van de gemeente ten aanzien van een zieke Babs.

Toelichting artikel 5 Ontslag en schorsing

De Babs wordt geschorst en ontslagen door het college van burgemeester en wethouders (Burgerlijk Wetboek, Boek 1: artikel 16). Artikel 125 van de Ambtenarenwet stelt dat voor schorsing, ontslag en uitkering nadere regels worden getroffen. Er wordt een limitatieve opsomming gegeven van de ontslaggronden voor de Babs, onder verwijzing naar de CAR/UWO.

Opgemerkt wordt dat ontslag na ouderdomspensioen niet verplicht is. Artikel 8:2 tweede lid en 8:2a CAR/UWO bieden de mogelijkheid om een gepensioneerde in dienst te houden dan wel te nemen. Het dienstverband met een gepensioneerde is op grond van artikel 8:2a eenvoudig te beëindigen. Artikel 8.2 tweede lid CAR/UWO regelt dat door het College kan worden afgezien van eervol ontslag bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, indien de ambtenaar hiermee instemt.

Toelichting artikel 6 Overige rechten en verplichtingen

De rechten en plichten van hoofdstuk 15 van de CAR/UWO worden hier voor een groot gedeelte ook op de Babs van toepassing verklaard. Voor de inhoud van de artikelen wordt verwezen naar de CAR/UWO. Enkele opmerkingen hierover:

• -

  De eed of belofte is niet van toepassing verklaard op de Babs omdat eedaflegging reeds op grond van het BW verplicht is;

• -

  De personeelsbeoordeling is van toepassing omdat in de ontslaggrond ‘onbekwaamheid/ongeschiktheid anders dan’ aan de orde kan zijn. Een beoordeling kan bij toepassing van die ontslaggrond van belang zijn, evenals bij een weigering om opnieuw een aanstelling te verlenen;

• -

  De reguliere bepalingen over schadevergoeding door en aan de ambtenaar zijn van toepassing verklaard. In het algemeen kan gezegd worden dat de gemeente aansprakelijk is voor fouten van ondergeschikten en een zorgplicht heeft ten aanzien van de ondergeschikten zelf. Gemeenten kunnen bij aansprakelijkheid voor schade terugvallen op de aansprakelijkheidsverzekering die personenschade, zaakschade en vermogensschade dekt. Onder deze verzekering valt een ruime groep van ondergeschikten van de gemeente, waaronder de Babs. Ook valt hieronder de Babs die slechts voor één enkele gelegenheid werkzaamheden verricht (Babs voor één met name genoemde dag).

In bepaalde situaties omtrent het functioneren, kan er behoefte bestaan aan richtlijnen omtrent gedrag van de Babs, daarom onderstaand een opsomming;

• -

  De Babs draagt er zorg voor dat de huwelijkssluiting niet langer duurt dan circa 25 minuten;

• -

  Gelet op het gestelde in de artikelen: 15.1, 15:1b tot en met 15:1g (verplichtingen rond ambtelijke integriteit draagt de Babs, (tenzij expliciet door het bruidspaar verzocht) zijn/ haar levensfilosofie niet uit gedurende een huwelijkssluiting;

• -

  De Babs draagt zorg voor een goede afstemming met de afdeling burgerzaken van de gemeente Zaltbommel omtrent datum, plaats en tijdstip van de huwelijkssluiting;

• -

  De Babs draagt zorg voor tijdige en correcte afspraken met het (bruids)paar omtrent de wensen t.a.v. de huwelijkssluiting;

• -

  De Babs draagt er zorg voor dat gedurende de huwelijkssluiting, het bruidspaar in het middelpunt van de belangstelling staat en niet de Babs;

• -

  De Babs draagt zorg voor een representatief voorkomen.

Toelichting artikel 7 Plichtsverzuim

Indien een Buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand een beroep doet op zijn geloofs- of levensovertuiging, zal de gemeente Zaltbommel in elk concreet geval een zorgvuldige afweging maken of er gezien de omstandigheden ruimte is om tegemoet te komen aan de betreffende gewetensbezwaren. Indien nodig bestaat de mogelijkheid om de uitkomst van deze afweging door de rechter te laten toetsen.

Geen toelichting opgenomen bij de artikelen 8 en 9.