Verordening brandveiligheid en hulpverlening met toelichting

Ondertekening

TOELICHTING

1.Algemeen

De structuur van deze verordening is ontleend aan de door de VNG uitgebrachte modelverordening brandveiligheid en hulpverlening. In navolging van de VNG wordt met het vaststellen van de verordening beoogd, dat gemeenten aangeven op welke wijze zij hun verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid gestalte geven. Sleutelbegrip daarbij is het (brand)veiligheidsniveau. Dit begrip wordt overigens in de verordening zelf niet genoemd.

Het (brand)veiligheidsniveau wordt enerzijds bepaald door de gekozen repressieve sterkte van de gemeentelijke brandweer (in samenwerking met de regionale brandweer) en anderzijds het brandpreventieniveau van die gemeente. In de verordening wordt dit (brand)veiligheidsniveau aangegeven door de beschrijving van de taken en bevoegdheden op het gebied van de (brand)veiligheid en de daaraan gekoppelde verdeling tussen de gemeentelijke en de regionale brandweer. Hierbij is tevens rekening gehouden met het regionale project ‘De Brandweer Bestuurd’ en het landelijke project ‘Versterking Brandweer’. Bij de uitvoering van deze projecten is het gewenste zorgniveau, zowel regionaal als lokaal, vastgelegd. Het gewenste zorgniveau heeft betrekking op alle onderdelen van de brandweerzorg, hulpverlening en rampenbestrijding, ook wel genoemd de zgn. veiligheidsketen.

Het aldus aangegeven niveau wordt vervolgens voor wat betreft de consequenties voor de uitvoering nader uitgewerkt in het Beleidsplan brandveiligheid en hulpverlening, dat ingevolge van artikel 4 door burgemeester en wethouders tenminste 1x per vier jaar moet worden vastgesteld en voorgelegd aan de gemeenteraad.

De verordening regelt enerzijds de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de bestuursorganen (het gezag) over de brandweer en anderzijds het beheer over de gemeentelijke brandweer. De verordening geeft de samenhang weer tussen de wettelijke kaders waarbinnen de brandweer opereert, de bestuurlijke en beleidsmatige kaders (artikel 4), de organisatorische kaders en taken (artikel 3 en 5), de bestuurlijke verantwoordelijkheden met betrekking tot het personeel, het opleiden en oefenen, het materieel en de bluswatervoorziening (artikel 6, 7, 9 en 10) en het beheer van de gemeentelijke brandweer (artikel 8).

2.Overwegingen

In de overwegingen zijn alle voor de brandweer relevante wetten en voorschriften genoemd waarbinnen de gemeentelijke brandweer opereert en die nodig zijn om de veiligheid van de burgers te garanderen. Genoemd worden de Gemeentewet, de Brandweerwet 1985, de Wet Rampen en zware ongevallen, de Woningwet en de Wet Milieubeheer. Naast de wettelijke taken volgens de Brandweerwet 1985 is tevens de positie vastgelegd van de Regionale brandweer Zuid-Oost Noord-Brabant, die ondersteunend en aanvullend werkt ten opzichte van de gemeentelijke brandweer. De bestuurlijke verantwoordelijkheid met betrekking tot de regionale brandweer is vastgelegd in een gemeenschappelijke regeling.

3.Artikelsgewijze toelichting

3.Artikel 1 Begripsomschrijvingen

3.De in artikel 1 opgenomen begripsomschrijvingen zijn ontleend aan terzake gegeven definities in het Project Versterking Brandweer (PVB). De begrippen die voortvloeien uit de veiligheidsketen zijn specifiek bedoeld ten behoeve van de artikelen 3 en 5. Door de introductie van het begrip “veiligheidsketen” wordt aangegeven dat het takenpakket voor de brandweer meer omvat dan enkel preventief en repressief optreden. Voorts wordt hiermee tot uitdrukking gebracht dat ieder onderdeel van de veiligheidsketen voldoende kwalitatief ontwikkeld dient te worden om het gewenste (brand)veiligheidsniveau te bereiken c.q. te waarborgen.

3.Artikel 2 Gemeentelijke brandweer

3.Artikel 1 van de Brandweerwet 1985 regelt, dat er in elke gemeente een gemeentelijke brandweer is, behoudens indien ingevolge samenwerking met andere gemeenten een regeling terzake tot stand gekomen is.

3.Artikel 3 Taken gemeentelijke brandweer

3.Lid 1

3.De in artikel 3 genoemde taken van de gemeentelijke brandweer corresponderen met de door de gemeente vastgestelde hoofdlijnen van beleid, zoals die zijn geformuleerd in het gemeentelijk beleidsplan inzake brandweerzorg en hulpverlening. Kern daarvan is, dat de taken van de gemeentelijke brandweer tenminste bestaan uit de feitelijke uitvoering ter zake van werkzaamheden van het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt.

3.Voortvloeiend uit de veiligheidsketen gaat het om alle werkzaamheden op het gebied van pro-actie, preventie, preparatie, repressie, nazorg en het optreden bij rampen en zware ongevallen.

3.Deze werkzaamheden omvatten nadrukkelijk ook het optreden bij milieuincidenten. Milieu-incidenten onderscheiden zich niet van “gewone” hulpverlening of brand indien sprake is van een gevaarlijke situatie die onmiddellijk ingrijpen van de overheid (lees:brandweer) noodzakelijk maakt. Indien sprake is van een, vanuit milieu-oogpunt ongewenste situatie, die overigens niet accuut gevaarlijk of bedreigend is en geen onmiddellijk ingrijpen van de brandweer vraagt, kan de brandweer worden belast met de uitvoering van deze werkzaamheden. Het betreft dan dienstverlenende werkzaamheden, zoals in lid 3 van dit artikel aan de orde zijn.

3.Door gebruik van de zinsneden “overeenkomstig de uitwerking in het gemeentelijk brandweerbeleidsplan” en “in overeenstemming met het regionaal beleidsplan” wordt tot uitdrukking gebracht dat de vaststelling van het takenpakket van de gemeentelijke brandweer een bevoegdheid is (en blijft) van het gemeentebestuur (de raad), maar dat er een waarborg bestaat voor afstemming met het regionaal beleids- c.q. organisatieplan van de regio Zuid-Oost Noord-Brabant

3.Lid 2

3.Met dit artikellid wordt expliciet gemaakt dat aan de gemeentelijke brandweer de uitvoering van regionale taken kunnen worden opgedragen. Omtrent de vaststelling van het takenpakket geldt hetzelfde als is aangegeven in het vorige artikellid.

3.Lid 3

3.Hierin wordt bedoeld de algemene dienstverlening door de brandweer, anders dan de wettelijke taken.

3.Artikel 4 Beleidsplan en werkplan brandveiligheid en hulpverlening

3.Dit artikel regelt de verantwoordelijkheid van de gemeenteraad met betrekking tot het vervullen van de voorwaarden voor een goede taakvervulling door de gemeentelijke brandweer. Deze verantwoordelijkheid ligt vast in artikel 1 van de Brandweerwet.

3.Artikel 4 voorziet in een voortschrijdend proces van beleidsvorming, waarin de relaties kunnen worden gelegd met de procedures en de bedrijfsvoering, die in de eigen gemeente gebruikt kunnen worden. In beginsel dient te worden uitgegaan van een 4-jarige periode om daarmee enerzijds de duurzaamheid van het beleidsplan aan te geven en anderzijds voor het verkrijgen van aansluiting met de bestuurlijke cyclus in de gemeente. Tevens dient er jaarlijks een werkplan voor het jaar daaropvolgend te worden vastgesteld. In dit werkplan wordt de beleidsvisie, opgenomen in het brandweerbeleidsplan, verder uitgewerkt.

3.Artikel 5 Regionale taken

3.Dit artikel, waarin de regionale taken worden aangehaald, correspondeert met de door de gemeenten in de regio Zuid-Oost Noord-Brabant vastgestelde hoofdlijnen van beleid, zoals die zijn geformuleerd in het regionaal beleidsplan. De bevoegdheden van de Regionale Brandweer Zuid-Oost Noord-Brabant liggen vast in een gemeenschappelijke regeling.

3.In artikel 5 gaat het om het op regionaal niveau organiseren en uitvoeren van de gemeentelijke taken. Deze taken kunnen:

• -

  ondersteunend en aanvullend zijn ten opzichte van de basistaken van de gemeentelijke brandweer;

• -

  naar de aard specialistisch zijn;

• -

  naar de aard en omvang een bovengemeentelijke aanpak vergen.

3.Met de zinsnede “overeenkomstig de uitwerking in het regionaal beleidsplan” wordt tot uitdrukking gebracht dat het takenpakket van de regionale brandweer volgens de (gemeentelijke) verordening(en) moet overeenkomen met dit plan.

3.Artikel 6

3.De in dit artikel omschreven bestuurlijke verantwoordelijkheid voor het personeel geeft aan, dat burgemeester en wethouders verantwoordelijk zijn voor een minimum aan gekwalificeerd brandweerpersoneel ter uitvoering van de taken volgens de veiligheidsketen. De omvang van de repressieve dienst is mede afhankelijk van het Regionaal Dekkingsplan van de regionale brandweer.

3.Artikel 7 Opleiding en oefening

3.Dit artikel over opleiden en oefenen regelt de verantwoordelijkheid van burgemeester en wethouders met betrekking tot de kwaliteit voor het brandweerpersoneel. Dit leidt onder andere tot het vaststellen van een meerjaren opleiding- en oefenplan.

3.Artikel 8 Instructie commandant

3.Het bepaalde in artikel 8 legt de grondslag vast voor de éénhoofdige leiding en de gezagsverhouding die voor een goed functioneren van de brandweer onmisbaar zijn. De instructie van de commandant zal naast de aan een juiste taakvervulling verbonden verplichtingen en bevoegdheden de regeling voor de vervanging van de commandant bevatten.

3.Artikel 9 Materieel

3.In dit artikel legt de gemeenteraad de verantwoordelijkheid voor het minimaal benodigde en het soort materieel van de brandweer vast. Deze verantwoordelijkheid wordt overgedragen aan burgemeester en wethouders. Zij valt uiteen in twee leden. Het eerste lid regelt de verantwoordelijkheid voor de materieelvoorziening, aan de hand van het Regionaal Dekkingsplan. Dat bepaalt de aard en omvang van het materieel hetwelk moet worden ingezet.

3.Het tweede lid regelt de opslag van materieel en middelen in de gemeente.

3.Artikel 10 Bluswatervoorziening

3.Het blussen van branden is een belangrijke taak van de brandweer. Het blusmiddel water wordt naast andere blusmiddelen het meest gebruikt. De zorg voor de brandveiligheid, zoals bedoeld in artikel 1, vierde lid, van de Brandweerwet 1985, geeft aan dat burgemeester en wethouders tevens verantwoordelijk zijn voor een adequaat bluswaterleidingnet, open water, speciale blusdrijvers en geboorde putten.

3.De openbare bluswatervoorziening dient van een kwantiteit en kwaliteit te zijn, die is gerelateerd aan de gebruiksvoorschriften zoals die zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Het is aan te bevelen in elk bestemmingsplan aan te geven wat de capaciteit is / zal zijn van de openbare bluswatervoorziening.

3.Op dit moment is door het Ministerie van VROM een projectgroep Algemene Herziening Waterleidingwet ingesteld. Deze werkgroep bereidt momenteel de wetgeving voor die de drink- en overige watervoorziening in de volgende eeuw moet regelen, hetgeen wellicht effect zou kunnen hebben op de bluswatervoorziening. Vooralsnog worden de ontwikkelingen op de voet gevolgd in regionaal verband.

3.Artikel 11 Advisering regionale brandweer

3.Waar in de verordening nadrukkelijk wordt uitgegaan van een vergaande verwevenheid van de gemeentelijke en regionale brandweer, wordt met dit artikel expliciet gemaakt dat zowel omtrent het vierjaarlijkse gemeentelijk brandweerbeleidsplan, als eventuele tussentijdse aanpassingen van gemeentelijke taken en / of de personele en / of materiële sterkte van de gemeentelijke brandweer, voor finale besluitvorming om advies moet worden verzocht aan de regionale brandweer. Daarmee kan worden gewaarborgd dat de onderlinge verbondenheid van gemeenten en de regionale brandweer ook feitelijk in stand blijft.

3.Datzelfde geldt indien gemeenten op intergemeentelijke wijze invulling willen geven aan de functie van officier van dienst.

3.Artikel 12 Citeertitel en in werking treden

3.De Verordening brandveiligheid en hulpverlening moet op grond van artikel 2 van de Brandweerwet 1985 binnen een week na vaststelling aan gedeputeerde staten worden gezonden.