Overig besluit van algemene strekking van de gemeenteraad van de gemeente Zandvoort houdende het Milieubeleidsplan Gemeente Zandvoort 2014-2018

Aanleiding

De Wet milieubeheer biedt op gemeentelijk niveau de mogelijkheid tot het facultatief vaststellen van een milieubeleidsplan (art. 4.16). Hierin worden de hoofdzaken opgenomen van het door de gemeenteraad dan wel burgemeester en wethouders te voeren milieubeleid. Met dit beleid geeft de gemeente haar ambities aan die zij in de looptijd van het beleidsplan wensen te behalen.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zandvoort heeft aangegeven om tot een gedragen milieubeleid te komen voor de periode 2014 – 2018.

Achtergrond

Bij de voorbereiding en uitwerking van het milieubeleidsplan (MBP) is nauw samengewerkt met diverse afdelingen binnen de gemeente Zandvoort. Hierbij hebben vertegenwoordigers van verschillende betrokken afdelingen, vanuit hun expertise meegedacht en aangevuld.

Het milieubeleidsplan geeft inzicht in wat er in Zandvoort op milieugebied speelt, geeft het standpunt van de gemeente weer over een aantal kwesties die al langere tijd voorlagen en legt de basis voor het stellen van prioriteiten en het verdelen van middelen binnen het milieubeleid voor de komende vier jaar. Verhoging en de borging van de kwaliteit van wonen, werken en recreëren staat hierbij centraal. Bij het opstellen van het plan is nadrukkelijk rekening gehouden met de visie zoals verwoord in de structuurvisie van de gemeente Zandvoort: Parel aan Zee +.

Ambities / prioriteiten

De gemeente Zandvoort kenmerkt zich vooral door daadkracht. Er wordt binnen de gemeente veel gedaan ook op het gebied van duurzaamheid en milieu. Voorbeelden hiervan zijn het duurzaam bouwen van het Louis Davids Carré , het stimuleren van duurzame energie bij inwoners, de aanleg van de natuurbrug en diverse natuur- en milieueducatie projecten zoals de Nacht van de Nacht. Het behalen van het duurzaamheidskenmerk ECO XXI (niveau zilver) in 2013 is de kroon op al deze inspanningen geweest. Gemeente Zandvoort wil ook graag inzichtelijk maken wat de resultaten zijn van deze acties. Hierover zal dus duidelijk en regelmatig gecommuniceerd worden richting de inwoners van het dorp.

Randvoorwaarden

Voorafgaand aan het opstellen van dit plan is een verkenning uitgevoerd naar de globale probleemstelling en het ambtelijke draagvlak. Op basis daarvan zijn de randvoorwaarden voor het milieubeleidsplan verder uitgewerkt, een milieubeleidsplan moet tenslotte:

• •

  praktisch en uitvoerbaar zijn;

• •

  een integrale aanpak kennen (onder meer door een aanzet voor gebiedsgericht beleid);

• •

  doelstellingen hebben die duidelijk, haalbaar, realistisch en controleerbaar zijn;

• •

  voldoende draagvlak hebben, zowel intern als extern;

• •

  doelstellingen kennen waarvan de voortgang wordt bewaakt (monitoren).

Uitgangspunt is dat het plan in eerste instantie budgetneutraal kan worden uitgevoerd en bijdraagt aan een efficiënte inzet van mensen en middelen door duidelijke keuzen te maken in inhoudelijke speerpunten. Tevens zijn, met een lagere prioriteit, maatregelen opgenomen die een stapje verder gaan en kunnen worden gerealiseerd wanneer er meer financiële ruimte beschikbaar komt. Verder is de organisatorische inbedding van het plan een belangrijke randvoorwaarde

Integrale aanpak

Het landelijk beleid stuurt steeds meer aan op een integrale benadering van de milieuproblematiek, met als doel een verdere verbetering van de milieu- en leefomgevingkwaliteit. Het gaat daarbij dus niet alleen om een integrale aanpak van de milieucompartimenten door de eenheid Milieu maar ook om veiligheid en gezondheid en om een integrale benadering vanuit alle betrokken gemeentelijke disciplines. Zodat men vanaf het eerste moment betrokken is bij de planontwikkeling en een ieder zich bewust is van elkaars belangen en prioriteiten en alle partijen streven naar een evenwichtige belangenafweging. Niet toetsen achteraf, maar actief meedenken en sturen voordat de kaarten zijn geschud.

Bij ruimtelijke ontwikkeling, bijvoorbeeld het opstellen van bestemmingsplannen en het uitwerken van bouwplannen, worden de belangen ingebracht vanuit de betrokken afdelingen/eenheden.

Milieu is daarin één van de aandachtspunten. Daarbij gaat het voor milieu voor een deel om randvoorwaarden, vanwege wettelijke normen of eerder vastgesteld beleid, en voor het overige om ambities, als het benutten van kansen, het verbeteren van en leefomgeving en voorbeeldprojecten.

Milieu en gezondheid hebben veel met elkaar te maken. Milieubeleid is gericht op het beschermen van de kwaliteit van de leefomgeving (lucht, water, bodem). De kwaliteit van de leefomgeving heeft veel invloed op de volksgezondheid. Het is daarom goed ook te kijken naar de acties die vanuit milieu en gezondheid gezamenlijk kunnen worden ondernomen om de omgevingskwaliteit in Zandvoort te verbeteren.

Waar staan we nu?

Het huidige milieubeleidsplan is ten einde gekomen. Met dit beleid is in de afgelopen jaren veel bereikt. Hierboven zijn al enkele successen genoemd. Andere successen zijn de realisatie van elektrische oplaadpunten, de plaatsing van zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis, bij vervanging van openbare verlichting wordt een duurzame en energiezuinige keuze gemaakt, en particuliere woningeigenaren hebben energiebesparende maatregelen genomen en zonnepanelen geïnstalleerd op woningen. Het einde van deze beleidsperiode is nu het vertrekpunt voor het nieuwe beleid. De huidige economische omstandigheden dwingen tot een realistisch en nuchter plan. De ambitie om de gemeente verder te verduurzamen blijft echter hoog in het vaandel staan. Duurzaam omgaan met onze leefomgeving is een taak van ons allemaal. Dit besef leeft in Zandvoort al geruime tijd, de samenwerking opzoeken met inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties is dan ook niet nieuw. Met dit plan zal deze lijn worden doorgezet.

Speerpunten en doelstellingen

In navolging van de voorgaande milieubeleidsplannen heeft de gemeente Zandvoort de volgende missie op het gebied van milieu:

De gemeente Zandvoort wil een goede en gezonde leefomgevingkwaliteit realiseren en duurzaam ontwikkelen.

De missie bestaat uit een aantal pijlers:

Een goede en gezonde leefomgevingkwaliteit betekent dat de kwaliteit van de leefomgeving rondom de woning in orde is. Juist op die plek waar het dagelijks leven zich afspeelt, mensen tot rust komen, kinderen opgroeien, moet men geen gezondheidsrisico’s of andere risico’s lopen. Overlast en hinder dienen tot een minimum beperkt te zijn. Toerisme is belangrijk voor Zandvoort. Toeristen mogen een gezonde leefomgeving verwachten op de stranden, de zee en de openbare ruimte. Er is natuurlijk ook sprake van een spanningsveld. Toerisme kan overlast op allerlei gebieden veroorzaken. Het is de uitdaging om een goede balans hierin te vinden.

Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden, zonder daarbij de mogelijkheden voor toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen of af te wentelen op mensen die elders leven. Duurzame ontwikkeling is een ontwikkelingsproces gericht op het bevorderen van evenwichtige groei van de veerkracht en kwaliteit van de natuur, van het lichamelijke en geestelijke welzijn van mensen (en een gezonde economische ontwikkeling).

Het milieubeleid komt tot stand in samenwerking met de inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Uitvoering van het milieubeleid vergt namelijk ook de inzet van andere partners. De gemeente moet het samen doen en communicatie speelt daarbij een belangrijke rol. De gemeente zal over het milieubeleid communiceren (voortgang en resultaten).

Daarnaast spelen voorlichting en natuur- en milieueducatie hierbij een belangrijke rol. Om de missie te verwezenlijken is een 3-tal pijlers van het milieubeleid benoemd:

• 1.

  de kwaliteit van wonen

• 2.

  de kwaliteit van werken

• 3.

  de kwaliteit van recreëren

Implementatie in de gemeentelijke organisatie

Bij het ontwikkelen van nieuwe gemeentelijke beleidsplannen moet rekening worden gehouden met het milieubeleidsplan. De uitgangspunten, ambities en doelen moeten van meet af aan worden meegenomen en meegewogen bij het opstellen van beleid, maar ook bij de voorbereiding van ruimtelijke plannen en concrete projecten, bijvoorbeeld bij de herinrichting van het centrum, woonwijken of bedrijfsterreinen. Daar waar wordt afgeweken, wordt dit expliciet gemotiveerd. De activiteiten, inzet en financiële consequenties van het milieubeleid worden voor een aantal milieuthema’s zoals biodiversiteit, water en bodem uitgewerkt in thematische beleidsplannen. Voor de milieuthema’s waarvoor al beleidsplannen zijn vastgesteld geldt dat de activiteiten jaarlijks in het milieu-uitvoeringsprogramma worden opgenomen.

De gemeente gaat de komende planperiode na of vervolgstappen noodzakelijk zijn om de doorwerking van het milieubeleid te waarborgen, bijvoorbeeld via het aanpassen van interne werkprocessen.

Inleiding

We hebben de ambitie om een hoge leefkwaliteit te realiseren voor alle bewoners van onze gemeente, met voldoende aanbod en kwaliteit van woningen, een aantrekkelijke woon- en werkomgeving en goed bereikbare voorzieningen zoals onderwijs en zorg. Voor een aantrekkelijke woonomgeving zijn de leefkwaliteit en de sociale infrastructuur van groot belang. De woonconsument wordt steeds kritischer onder invloed van de alsmaar toenemende welvaart.

Bovendien wijzigt langzaam de vraag naar de soort, de kwaliteit en de hoeveelheid woningen, als gevolg van een sterke wijziging in de samenstelling van de bevolking door vergrijzing en, gewijzigde gezinssamenstelling.

De gemeente heeft de wettelijke taak om de belangen van het milieu en daarmee van de leefomgeving te beschermen. Daarom zien wij erop toe dat de kernwaarden op het gebied van lucht, geur, geluid, gezondheid en veiligheid worden gehandhaafd of verbeterd. Belangrijke instrumenten voor het gemeentelijke milieubeleid zijn de vergunningverlening en handhaving op grond van de Wet milieubeheer (Wm) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarnaast voeren wij ook eigen beleid uit om de kwaliteit van het milieu en de leefomgeving te beschermen en te verbeteren.

Duurzaamheid en milieukwaliteit zijn voor ons kenmerken van ruimtelijke kwaliteit; het is prettiger wonen in een leefomgeving waar minder sprake is van geluidhinder, een betere luchtkwaliteit en een schone bodem aanwezig zijn, de natuur een kans krijgt en de bewoners een zuinige en gezonde woning hebben. Kwaliteit is niet gratis: inzetten op kwaliteit betekend dat je verder moet durven kijken dan de korte termijn en verantwoorde en soms doortastende keuzes moet maken.

Op een aantal milieugebieden werken we samen met omliggende gemeenten en waterschappen.

Wat willen we bereiken?

Kwaliteit is lastig te definiëren. Als het gaat om de kwaliteit van het wonen wordt vaak gedoeld op de fysieke kwaliteit van woning en woonomgeving. Daarnaast heeft woonkwaliteit betrekking op het begrip leefbaarheid, dat naast fysieke ook sociale componenten omvat. Wij stellen kwaliteit nadrukkelijk boven kwantiteit. Het gaat daarbij niet alleen om nieuwbouw, maar ook de bestaande woningvoorraad is van groot belang. En het gaat niet alleen om woningen, maar ook om een duurzaam ingerichte woonomgeving.

Wat doen we daar al voor?

GPR Gebouw meet duurzaamheidsprestaties van bestaande bouw, nieuwbouw en grootschalige renovatie van woning- en utiliteitsbouw. Medewerkers van de gemeente hebben een training duurzaam bouwen gevolgd, en GPR gebouw is gratis ter beschikking gesteld aan ontwikkelaars bijvoorbeeld het Louis Davidscarre en de Sofiaflat.

In het kader van de prestatieafspraken met woningbouwvereniging de Key zijn voor de periode 2014-2015 afspraken gemaakt om energiebesparende maatregelen te nemen aan een aantal huurwoningen met een verbetering van het energielabel tot gevolg.

Voor de particuliere woningeigenaren is subsidie verstrekt voor de aanschaf van zonnepanelen en zonneboilers.

Bij de actualisatie en van de bestemmingsplannen is elk bestemmingsplan voorzien van een integrale milieuparagraaf.

Zandvoort heeft geparticipeert in Route du Soleil. Route du Soleil is een samenwerking tussen regionale installateurs, een klantenservice voor persoonlijk contact en een centrale inkoop die de hoge kwaliteit van de zonnepanelen waarborgt. De samenwerking is een initiatief van gemeenten uit de regio's IJmond, Zuid-Kennemerland en Waterland.

In 2013 zijn zonnepanelen gerealiseerd op de Remise, tribune SV Zandvoort het gebouw van de hockeyclub en de voormalige Mariaschool.

Wat kunnen we nog meer doen?

Het energieakkoord

Met het Energieakkoord wordt sterk ingezet op energiebesparing. Dit is van groot belang omdat energiebesparing niet alleen bijdraagt aan de voorzieningszekerheid en de reductie van de CO2- uitstoot, maar ook zorgt voor een lagere energie-rekening voor burgers en bedrijven en voor een stevige werkgelegenheidsimpuls, in het bijzonder in de bouwsector. Er zijn onder andere afspraken gemaakt over een nationaal energiebespaarfonds van 600 miljoen euro, een subsidie van 400 miljoen euro voor investeringen in de sociale huursector, stimulering en ontzorging in de koopsector, versterking van de rol van gemeenten bij energiebesparing, een indicatief energielabel voor woningen, een Energie Prestatie Keuring voor bedrijven en utiliteitsgebouwen, betere naleving en handhaving van de Wet Milieubeheer en aanvullingen op de energiebesparingsafspraken met de industrie.

Het nieuwe wonen

Het nieuwe wonen is het wonen in een gezonde, duurzame en comfortabele woning in een groene en ontspannen woonomgeving, waarbij de geparkeerde auto zoveel mogelijk aan het zicht onttrokken zal worden. Het betekent meer dan het gebruik van verantwoorde materialen en spaarzaam omgaan met energie en water. De woonomgeving, natuur en gezondheid zijn er ook onderdeel van. Maar ook het binnenmilieu van een woning heeft invloed op de gezondheid van de bewoners. Uiteraard geldt dat ook voor het binnenmilieu van utiliteitsgebouwen (zoals bijvoorbeeld scholen). Binnenmilieu is op zichzelf echter geen onderwerp dat past binnen het milieutaakveld, maar is meer gerelateerd aan bouwen. Het einde van het Vinex-tijdperk is bijna in zicht. De komende jaren zal minder grootschalige woningbouw in uitleggebieden plaatsvinden. De aandacht verplaatst zich naar het stedelijk gebied. Verstedelijking, compacte bebouwing en functiemenging zijn de belangrijkste thema’s. Projectontwikkelaars en woningcorporaties hebben een rol in het nieuwe wonen. Zij dragen net als de gemeente zelf zorg voor de financiële realisatiemogelijkheden van bouwprojecten en/of onderhoud en beheer. De gemeente heeft naar hen toe een rol, die van stimulator en controleur.

Bij het nieuwe wonen wordt onderscheid gemaakt in:

• 1.

  Ontwerp en inrichting op stedenbouwkundig niveau

• 2.

  Bouw van nieuwe woningen

• 3.

  Herstructurering en renovatie van bestaande woningen

Stedenbouwkundig niveau

Bij de inrichting van een nieuwe wijk kan op stedenbouwkundig niveau al de eerste milieuwinst worden geboekt. Steden, dorpen, wijken en gebouwen worden voor een zeer lange periode ontwikkeld. Op de verschillende schaalniveaus wordt een andere levensduur gehanteerd. Zo is de levensduur van de stedenbouwkundige verkaveling en van de infrastructuur langer dan van apparatuur. Een optimale en innovatieve energie-infrastructuur is geen statische situatie. De waarde in de toekomst van de infrastructuur en de gebouwen is ook van belang. Zijn er bijvoorbeeld mogelijkheden om in de nabije toekomst duurzame energiebronnen te benutten die nu nog te duur of nog niet voldoende betrouwbaar zijn? Kunnen de infrastructuur en de woningen nu voorbereid worden op het uitbreiden van de duurzame energievoorziening in de toekomst?

Meer kansen worden gecreëerd door het maken van visies op het gebied van energie en duurzaamheid, of toepassing van instrumenten hiervoor. Voor dit doel kunnen duurzame energiescans worden gemaakt.

Doelstellingen Stedenbouw

Nieuwbouw woningen

De GPR Gebouw score voor nieuwbouwplannen wordt verhoogd van minimaal een 7 voor energie en gemiddeld een 7 voor de overige thema’s naar minimaal een 8 voor de thema’s Energie en Gezondheid en minimaal een 7,5 voor de thema’s Milieu, Gebruikskwaliteit en Toekomstwaarde. De score wordt afgestemd op het woningtype. Het uitgangspunt is een rij/hoekwoning; voor vrijstaande woningen wordt de score 0,5 punt lager gesteld. Dit vooruitlopend op de verscherping van de wetgeving in 2015 (EPC van 0,4) en naar klimaatneutraal bouwen in 2020.

Bestaande woningen: herstructurering en renovatie

Oudere woningen vormen het merendeel van de woningen in Nederland. Volgens het Sociaal Planbureau was circa 60% van de woningen in 2012 in particulier bezit. Een groot deel van de bestaande woningen is gebouwd in perioden, dat duurzaamheid geen onderwerp was. Zo is er lang gebouwd zonder goede isolatie. Om dat probleem serieus aan te kunnen pakken is vanaf 1 januari 2007 de “Europese richtlijn inzake energieprestaties voor gebouwen” van kracht. Hierdoor wordt het

verplicht om bij de verkoop van woningen, uitvoering van renovatiewerkzaamheden en verhuur energieonderzoek uit te voeren. Bij de bestaande woningvoorraad liggen vooral kansen op het gebied van energiebesparing, wooncomfort en gezondheid. Deze kansen kunnen vooral worden benut tijdens renovatie van deze woningen en herstructurering van bestaande woonwijken. Om deze kansen te kunnen benutten is medewerking van de gemeente en woningbouwcorporaties van belang. Woningbouwcorporaties hebben een belangrijke sociale rol. Zij kunnen de energiekosten van huurders met een smalle beurs verlagen, door het verzorgen van energiebesparende maatregelen in huurwoningen.

Bestaande woningbouw

In de bestaande woningbouw (bij renovaties van corporaties) bleek GPR Gebouw geen handig instrument. Dit komt omdat niet alle maatregelen vanuit het maatwerkadvies en energielabeling (wettelijk instrument) in de lijsten van GRP Gebouw voorkomen en/of gunstig scoren. Terwijl ze wel meewegen in het verbeteren van de energielabel. Eind 2011 hebben woningcorporaties hun woningvoorraad in kaart hebben gebracht en de woningen (ouder dan 10 jaar) voorzien van energielabels. De woningcorporatie in Zandvoort is zelf gecertificeerd om maatwerkadviezen uit te voeren en energielabels toe te kennen. De toepassing van GPR Gebouw voor de bestaande woningbouw heeft in Zandvoort geen meerwaarde, omdat de corporatie(s) officiële energielabels kunnen genereren. De gemeenten volgen in hoofdlijnen de landelijke Aedesafspraken: Bij renovatie minimaal 2 energielabels omhoog (of B-label) of 20% gasreductie na renovatie.

Energie in Beeld

De energietransporterende bedrijven zoals Liander en Stedin stellen het instrument Energie in Beeld ter beschikking aan gemeenten. Energie in Beeld toont het (jaarlijkse) energieverbruik in de gemeente aan tot op het niveau van 6 karakters van de postcode. Met Energie in Beeld wordt inzichtelijk in welke wijken, buurten en/of straten een hoog energieverbruik aanwezig is. Het legitimeert de gemeente vervolgens om gericht deze bewoners op wijk/buurtniveau te benaderen en te wijzen op hun hoge energieverbruik. Vervolgens kunnen de inwoners met projecten en bewonersbijeenkomsten (zie onder) gestimuleerd worden om energiebesparende maatregelen te nemen. Energie in beeld maakt een grootschalige en wijkgerichte aanpak mogelijk met als gevolg een versnelling van het verduurzamen van de bestaande woningbouw Zandvoort. Door zoveel mogelijk samen te werken met lokale installatiebureau’s zal deze aanpak ook een impuls voor de lokale economie kunnen genereren.

Monitoring: Doordat de verbruiksgegevens jaarlijks inzichtelijk gemaakt worden kunnen de resultaten van de uitgevoerde energiebesparingsprojecten worden gemonitord. Tevens wordt het mogelijk om het totale energieverbruik en CO2 uitstoot van alle huishoudens in de gemeente vast te stellen waardoor je weet waar je als gemeente staat ten opzichte van de landelijke energiebesparingsdoelstellingen 2020.

Thermografisch onderzoek

Visualiseren wat voor het oog niet zichtbaar is. Dat is mogelijk met behulp van infrarood fotografie. Op basis van temperatuurverschillen wordt een beeld gevormd van de thermische kwaliteit van een

gevel- of dakconstructie. Ook kan lekkage aan verwarmingsleidingen in wanden en vloeren inzichtelijk worden gemaakt.

Een eigenaar van een groot aantal gebouwen zal met behulp van een warmtecamera prioriteiten kunnen stellen als het gaat om de renovatie van zijn bezit. Zo kan blijken dat het ene complex wel geïsoleerd moet worden terwijl een ander complex juist goed geïsoleerd is. Door beelden te maken in een hoge resolutie kunnen zwakke plekken tot in detail worden blootgelegd. Zelfs koudebruggen zijn zichtbaar. Bewoners kunnen hun eigen huis onderzoeken om zo energieverspilling efficiënt tegen te gaan. De voorkeur gaat uit naar het uitlenen van de camera aan wijkambassadeurs, zodat in één keer een (gedeelte van een) wijk onderzocht kan worden.

De gemeente heeft geen warmtecamera in bezit. De warmtecamera dient wel voor handen te zijn en om de infrarood foto’s goed te kunnen interpreteren is specialistische kennis nodig. Een aantal gemeenten in de regio werkt al samen met het duurzaam bouwloket. Dit bureau werkt specifiek voor gemeenten en ondersteunt gemeenten met kennis en advies. Een apart abonnement bij het duurzaam bouwloket kost circa € 4.000/jaar. Ze organiseren dan ook bijeenkomsten en andere communicatiecampagnes over energiebesparing voor inwoners. In de regio is een intentie om Duurzaam Bouwloket ook bij de andere gemeenten te introduceren. Hiertoe is recent een subsidieaanvraag bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ingediend om de kosten van het abonnement te dekken. De VNG heeft de subsidie al toegezegd. De samenwerking met Duurzaam bouwloket dient nog verder vorm gegeven te worden.

De aanschaf van de warmtecamera kost circa € 5.600 en deze middelen zijn niet voor handen. Duurzaam bouwloket heeft de mogelijkheid geboden om de camera bij hen te huren voor € 175 per week. Voor de kosten voor de huur van de camera, de adviezen over de genomen foto’s (circa € 16 per foto) en benodigde capaciteit voor de uitvoering, dient nog dekking geregeld te worden.

Doelstellingen bestaande woningen

Lokale energiecoöperatie

Een groeiend aantal consumenten vraagt om groene stroom en groen gas en burgers en bedrijven kiezen er steeds vaker voor om zelf en samen energie op te wekken. De toekomst voor lokale energieopwekking is dus veelbelovend. In steeds meer steden en dorpen komen initiatieven om zelf groene energie te gaan opwekken. Een prima plan, waarmee vaak zowel het milieu als de eigen financiën gebaat zijn. Het is duurzaam en een aanzet voor een regionale economie. Zonnepanelen zijn vaak de snelste en eenvoudigste vorm om dit te doen. Maar niet iedereen heeft een dak dat geschikt is voor zonne-energie en de investeringen kunnen voor sommige mensen best hoog zijn. En wat als je wilt verhuizen terwijl de panelen nog niet zijn afgeschreven? Samen investeren in een energie productie coöperatie is dan de uitkomst. De gemeente wil dit soort initiatieven ondersteunen. Gedacht kan worden om de daken van gemeentelijke gebouwen ter beschikking te stellen aan corporaties.

Een landelijk voorbeeld hiervan is LochemEnergie. LochemEnergie wil duurzame energie opwekken en leveren aan haar leden: huishoudens en zakelijke afnemers binnen de gemeente Lochem. Zo willen ze de overgang van fossiele en nucleaire energiebronnen naar duurzame energiebronnen sneller mogelijk maken.

Met dit project dient de samenwerking te worden opgezocht met een marktpartij die inwoners mobiliseert om een energie coöperatie op te richten en de inkoop van zonnepanelen begeleidt. Indien het initiatief bij de gemeente ligt zal een overeenkomst met de marktpartij moeten worden opgesteld en in de regel zal de marktpartij een bedrag per opgerichte energie coöperatie van de

gemeente verlangen (circa € 2.500 excl. BTW). Voor de genoemde kosten en de benodigde capaciteit voor de uitvoering dient nog dekking geregeld te worden.

Organiseren Energie-strijd

Wie bespaart de meeste energie? Dat is het simpele uitgangspunt van een energiestrijd. Een energie strijd berust op strijdlust, de gezelligheid die ontstaat als je in collectief verband energie bespaart.

Een energiestrijd vindt in de wintermaanden plaats, en kan het beste drie maanden of langer duren. In de gemeente Zaanstad en de gemeente Alkmaar zijn al met succes energie strijden georganiseerd. In Zaanstad ging de strijd tussen Oost- en West Knollendam. De eerste energiestrijd is gewonnen door Oost-Knollendam. Het dorp wist 2,5% meer energie te besparen dan West-Knollendam. Samen bespaarden de dertig deelnemende gezinnen uit Oost- en West-Knollendam 35% gas ten opzichte van het gemiddelde van vorig seizoen. Een bijzondere prestatie, omdat werd gestreden en gemeten in de strenge wintermaanden. “In een ‘normale’ winter had de besparing zelfs 50% kunnen zijn,” aldus Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Klimaatontwerp en Duurzaamheid.

Voor de energiestrijd moeten een aantal wijken worden uitgedaagd om mee te doen.

Het Klimaatverbond organiseert de energiestrijd tussen gemeenten (en hun teams met inwoners) op landelijk niveau. Het klimaatverbond ontzorgt de gemeente ten aanzien van de spelbegeleiding en communicatie. Het formeren van teams blijft aan de gemeente. De kosten voor deelname bedraagt circa € 2800 (excl. BTW). Dit is inclusief de éénmalige aanschaf van 10 stroommeters waarmee elk team hun inspanningen kunnen monitoren. De waarde van de meters bedraagt circa

€ 700. Deze kosten vervallen in de eventuele volgende edities van de energiestrijd. Voor de kosten van dit project en de benodigde capaciteit voor de uitvoering dient nog dekking geregeld te worden.

Groen compenseren

De gemeente hecht grote waarde aan groenvoorzieningen in het algemeen en aan bomen in het bijzonder. Bomen hebben een hoge natuur(belevings)waarde, zorgen voor de opname van CO2, hebben een positief effect op de gezondheid én geven Zandvoort een aantrekkelijk aanzien. Het gemeentebestuur en bewoners zijn kritisch als er bomen gekapt moeten worden. Daarom moet bij herinrichting en bestemmingswijzigingen aandacht zijn voor het behoud van bomen en, conform de structuurvisie, de toename van groen eenheden. Niettemin blijven er zorgen dat er plannen

ontwikkeld worden terwijl de compensatie van de eenheden groenvoorzieningen (nog) niet goed geregeld is. Het gaat dan bijvoorbeeld om bomen die niet binnen het (plan)gebied zelf gecompenseerd kunnen worden. Het is wenselijk hiervoor spelregels vast te stellen.

Het beoogde effect van groencompensatie ( bomen, gras en plantsoen) is het leefbaar en groen houden van de stad. Bij nieuwe aanleg kan tevens aandacht worden besteed aan het verbeteren van de soortenrijkdom. Het gaat hier om de verschillende kwaliteiten en functies van het openbare groen. Onder openbaar groen verstaan wij het groene deel van het publieke domein, wat voor iedereen vrij toegankelijk is en waar iedereen gebruik van kan maken ook als dit van derden is. Het compenseren van groen dient bekeken te worden op verschillende ruimtelijke schaalniveaus. Op deze manier is sturing op het bewaken van het totaal aan eenheden groenvoorzieningen in het dorp mogelijk. De compensatieregeling is een instrument wat behulpzaam is in projecten en bedoeld als ondersteuning aan het proces. Daarnaast dient de compensatieregeling ook een ander doel, namelijk het inzichtelijk maken van besluiten over groen en bewuste afwegingen die daarbij worden gemaakt. In de bestaande wet- en regelgeving en door het aanwezige maatschappelijk bewustzijn wordt wel degelijk rekening gehouden met groenvoorzieningen. Een compensatie instrument maakt het proces van gefundeerd afwegen van verschillende belangen en kosten inzichtelijk en draagt bij in de communicatie en bewustwording.

Groen bij het huis

Meer doen met uw buurtgroen!

De gemeente hecht grote waarde aan het groen. Groen draagt bij aan het woongenot, het welzijn van de bewoners en de economische waarde van het dorp. De gemeente wil de betrokkenheid van bewoners bij hun omgeving stimuleren. Daarom ondersteunt zij initiatieven van bewoners en geeft zij kaders aan op welke wijze dat mogelijk is bij adoptie van bomen, gras en gazon, plantsoen en privé bloembakken en geveltuinen, uitgifte van snippergroen en het zicht op particuliere tuinen.

Met de nota “Groen bij het huis” kan de gemeente de burgers de mogelijkheid bieden om zelf groen bij het huis toe te voegen met de gewenste kwaliteit. Hierdoor wordt het relatief weinig aanwezige groen in de stedelijke omgeving uitgebreid en verbeterd. Het groen in en om Zandvoort moet bijdragen aan het imago “Zandvoort een pareltje aan zee; de badplaats van de Metropoolregio!”.

Met de mogelijkheden voor groen bij het huis werkt de gemeente aan meer waardering voor het gemeentelijke en particuliere groen in de leefomgeving door bewoners en bezoekers. Bij gezamenlijk initiatieven wordt de sociale samenhang van de straat of buurt verbeterd. Met regels ten aanzien van het zicht op tuinen en de overlast van groen bij het huis kan worden opgetreden bij klachten en

meldingen. Dit kan dit leiden tot een vermindering van het aantal klachten en meldingen van groen gerelateerde overlast. Om het dorp als badplaats te profileren kan fraai particulier groen als citymarketing beleid worden ingezet.

Door het onderhouden, beschermen en bewaken van de groenvoorzieningen wordt de beleving van het groen en de waardering van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving beïnvloed. Het budget ontbreekt om de gewenste kwaliteit CROW-A te behalen. In de komende beleidsperiode zal inzet worden gepleegd om inwoners en marktpartijen te laten participeren in aanleg, behoud en onderhoud van groen. Het bovengenoemde project Groen bij het huis en de integratie van groen bij nieuwbouw (zie onder) vormen hiertoe een eerste aanzet.

Natuurbehoud en beperken inzet bestrijdingsmiddelen

In de gemeente liggen gewone natuurterreinen en natura 2000 gebieden. De natura 2000 gebieden (beschermde gebieden)zijn geclassificeerd naar divers habitats. Het verkrijgen van deze habitats door natuurbehoud, natuurontwikkeling,biodiversiteit en geodiversiteit zijn speerpunten van de beheerplannen van de natuurbeheerders die deze gebieden beheren en onderhouden. Waar mogelijk participeert de gemeente in natura zoals bij de natuurbruggen.

Zandvoort is omgeven door waardevolle natuurgebieden met in de AWD waterwinning. Om deze gebieden beter te laten functioneren wil de gemeente het gebruik van bestrijdingsmiddelen zoveel mogelijk te beperken en mechanische onkruidbestrijding op verharding en in plantsoenen toepassen. Voor de overgebleven benodigde hoeveelheid worden snel biologische afbreekbare middelen toegepast.

Gemeentelijke duinterreinen hebben de bestemming natuur, worden ecologisch beheerd maar hebben als hoofdfunctie openluchtrecreatie in het duin. Beschermde plantensoorten worden beschermd door rekening te houden met de aanwezigheid van deze soorten (in duin en gras beheerplannen en beheerkaarten) en het maairegime. In 2012 is een presentatie aan de afdeling Reiniging en groen gehouden over de gedragscode voor flora en fauna waarin aanwijzingen zijn opgenomen voor het groenbeheer. Voor de implementatie van de gedragscode in het beheer werd draagvlak onder de beheerders getoond.

Water in het dorp

Bij hevige regenval ondervindt de gemeente wateroverlast. Het water kan dan niet snel genoeg door het riool en de bodem worden verwerkt. Door de klimaatverandering zal bij het voortbestaan van de huidige situatie de wateroverlast in de toekomst toenemen. Tijdelijke opslag kan bijdragen in het tegen gaan van wateroverlast. Dit voorkomt wateroverlast bij natte periodes en een tekort bij droge periodes. Het opslaan van water gebeurt normaliter in sloten, kanalen en vijvers. Deze zijn in Zandvoort niet aanwezig. In het centrum is wel een berging aangebracht om hemelwater op te vangen. voor groenvoorziening. Deze dient tevens voor de watervoorziening aan bomen die er op worden geplaatst. In de ruimtelijke ordening en bij ontwerpen voor herstructurering wordt dan ook rekening gehouden met integraal waterbeheer.

Opslag van hemelwater kan ook in eigen tuin door open of geen verharding aan te brengen en door opslag in een regenton. Het regenwater kan opgevangen worden in een regenton door de regenpijp af te koppelen van het riool. Het regenwater uit de ton is te gebruiken voor het besproeien van planten, het wassen van ramen en het schrobben van de stoep. Op deze manier wordt het water via een andere weg naar het oppervlaktewater afgevoerd. Het regenwater wordt dus tijdelijk vastgehouden en vertraagd afgevoerd. Het organiseren van een regentonactie is daarom een goed instrument. Een regenton is goed voor het milieu en past in een duurzaam waterbeleid. Een dergelijke actie kan eventueel in samenwerking met het hoogheemraadschap worden opgezet.

Een regentonactie is veelal populair onder inwoners. Het maakt inwoners bewust van de klimaatverandering en zorgt voor een (drink)waterbesparing. Een regenton is niet kostbaar (circa

€ 50). Subsidie verstrekking zal relatief veel administratieve lasten met zich meebrengen. Een eenmalige/jaarlijkse actie op één dag is wellicht nog uitvoerbaar. Uitgaande van het streven om 50 regentonnen te subsidiëren met een bedrag van € 25 zal € 1.250 benodigd zijn om de subsidie te dekken. Voor dit bedrag en voor de benodigde capaciteit voor de uitvoering dient nog dekking gevonden te worden.

Bij uitgifte van grond wordt als voorwaarde gesteld dat uitsluitend halfverharding mag worden toegepast.

In 2014 zal het verbreed rioleringsplan worden geactualiseerd. In dit integrale plan zullen verdere maatregelen tegen wateroverlast worden opgenomen.

Afval = grondstof

In een schone leefomgeving hoort geen zwerfafval. De gemeente zet zich al in om zwerfafval tegen te gaan met projecten zoals My beach, zwervend langs zee en fishing for litter. Deze projecten zullen gecontinueerd worden. Zo ook de afvalvoorzieningen in het dorp waarin het diverse afval gescheiden gedeponeerd kan worden. Grofvuil was een van de bronnen voor zwerfafval. Sinds 2013 kunnen de inwoners zich melden bij de afvalinzamelaar voor een afspraak om het grofvuil op te halen. Het inzamelingsproces is op deze wijze beter beheersbaar en de kans op zwerfafval wordt beperkt. Als afval goed gescheiden wordt aangeboden dan kan het afval weer als grondstof hergebruikt worden. Uit gft afval kan compost of groen gas worden gemaakt. Het scheidingspercentage van het aangeboden afval is op dit moment gelegen op circa 45%. Vanwege de vele hoogbouw in de gemeente zal de landelijke doelstelling van 60% en in 2015 65% niet te realiseren zijn.

De inzamelaar GP Groot heeft bij de aanbesteding van de afvalinzameling zich ingeschreven op niveau 5 van de prestatieladder. Dit betekent dat GP Groot zich moet inspannen om binnen het proces van afvalinzameling tot CO2 reductie te komen. Dit kan door middel van logistieke en technische maatregelen in de afvalketen en maatschappelijk door stimulering van inwoners om het afval zo veel mogelijk gescheiden aan te bieden. In het concept plan van aanpak van GP Groot zijn deze maatregelen opgenomen . Met GP Groot is afgesproken dat GP Groot het scheidingspercentage bij inwoners omhoog brengt tot 50%. Om dit bereiken heeft het bedrijf als maatschappelijk initiatief aangeboden om afvalcontainers bij de sportverenigingen te plaatsen om de verenigingen te stimuleren om afval te scheiden. De gemeente zal een ondersteunende rol in dit project innemen (met name op het gebied van communicatie richting de sportverenigingen).

Electrisch rijden

Steeds meer overheden en bedrijven raken overtuigd van de toekomst van e-rijden. Door als regio van elkaar te leren, slim te investeren en samen te werken met marktpartijen, kunnen we zorgen voor een snellere uitrol van elektrisch rijden. Om dat te faciliteren ging in 2011 het project Metropoolregio Amsterdam Elektrisch (MRA-e) van start. Zandvoort is deelnemer in dit project. En inmiddels zij er ook al laadpalen gerealiseerd in Zandvoort.

Op een volle accu kunnen de meeste elektrische auto’s ongeveer 100-150 kilometer rijden, waarna ze aan het stopcontact moeten. Geen punt, als je dat maar overal kunt doen. Daarom werkt MRA-e in de regio aan de uitbreiding de laadinfrastructuur. Zandvoort onderkent het belang van elektrisch rijden. Daarom wordt er gewerkt aan de hand van drie speerpunten:

• •

  Het uitbreiden van de oplaadinfrastructuur in Zandvoort bij toeristische bedrijven op aanvraag.

• •

  Het actief benaderen en stimuleren van bedrijven in Zandvoort om elektrische auto’s aan te schaffen (elektrische taxi’s, bestelauto’s en bedrijfsauto’s).

• •

  Het bevorderen van de samenwerking en kennisuitwisseling over elektrisch vervoer tussen overheden en bedrijven.

Wat willen we bereiken?

De gemeente streeft er naar om een toename te krijgen van milieuvriendelijk gedrag, draagvlak voor het milieubeleid, kennis van en waardering voor natuur en milieu bij de bedrijven van Zandvoort.

Daarom willen we onze bedrijven via milieucommunicatie bereiken. Dit doen we op verschillende manieren door milieuvoorlichting, gebruik te maken van georganiseerde bedrijfsverbanden en het organiseren van regionale milieu-wedstrijden.

Wat doen we daar al voor?

Zandvoort is aangesloten bij de stichting RIJK. De Stichting RIJK draagt bij aan een centrale borging van de (Europese) aanbestedingskennis ten behoeve van de deelnemers en controleert de toepassing van de regels en richtlijnen op het gebied van rechtmatigheid, duurzaamheid en transparantie en non-discriminatie. De gemeente Zandvoort vindt het belangrijk dat ondernemers binnen de gemeente duurzamer gaan ondernemen. Hierdoor kan het bedrijfsleven in onze regio economisch blijven groeien terwijl de belasting van het milieu daalt.

Gemeente Zandvoort hanteert de CO₂-Prestatieladder. De CO₂-Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO₂-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Het instrument is onderdeel van het streven om met alle grote opdrachtgevers te komen tot één helder en toegankelijk instrumentarium voor duurzaamheid bij het gunnen van opdrachten. Een hogere score op de ladder wordt namelijk beloond met een concreet voordeel in het aanbestedingsproces, in de vorm van een -fictieve- korting op de inschrijfprijs.

Wat kunnen we nog meer doen?

Duurzaam inkopen

De gezamenlijke overheden (rijk, provincies, waterschappen en gemeenten) kopen per jaar voor bijna 60 miljard euro in. De overheid heeft daardoor invloed op ecologische en sociale

omstandigheden van leveringen, diensten en werken. Duurzaam inkopen vormt een krachtig instrument om doelstellingen te bereiken.

Gemeente Zandvoort is nog geen ondertekenaar van Manifest Professioneel Duurzaam Inkopen. Het nieuwe Manifest Professioneel Duurzaam Inkopen is de opvolger van de deelnameverklaring en straalt meer ambitie uit. Met de ondertekening van dit manifest verklaart Zandvoort om duurzaam inkopen volgens de nieuwe aanpak te willen uitvoeren.

Green Business

De Green Business Club is een impactorganisatie die samen met haar participanten lokaal duurzame initiatieven initieert en implementeert. Hiertoe worden lokale Green Business Clubs opgericht. De lokale clubs richten zich op projecten en initiatieven die daadwerkelijk waarde toevoegen aan de verduurzaming van het gebied en van de bedrijven die in het gebied gevestigd zijn. Gemeente Zandvoort is erg enthousiast over dit initiatief.

Het Green Business model zal dan ook actief uitgedragen worden onder de Zandvoortse ondernemers. Een eventueel op te richten Green Business Zandvoort kan op ondersteuning van de gemeente rekenen.

Fietsgebruik stimuleren

Fietsen wordt steeds hipper. Duurzaam, snel, elegant, excellent en goedkoop op afstanden tot 7,5 kilometer en met een elektrische fiets tot wel 15/20 kilometer. De fiets wordt steeds vaker gezien als een alternatief voor de auto zeker gezien de stijging van de brandstofprijzen. Ook in het woon- werkverkeer en het werk-werkverkeer is de fiets weer in beeld. Steeds meer mensen zien de voordelen van het fietsen en ‘trappen steeds vaker naar hun baas’. Dat is uiteraard gunstig voor de reductie van het autoverkeer, de uitstoot van CO2 en de gezondheid van werknemers.

Er zijn in Nederland meerdere fiets bevorderende projecten zoals Fietsen Scoort. De gemeente Zandvoort is nog geen deelnemer aan dit project

Route du soleil

De particuliere markt voor zonnepanelen is volop in beweging. Maar deze energiebesparingsmaatregel is niet alleen interessant voor woningen. Bedrijven hebben doorgaans grote dakoppervlakken waar prima zonnepanelen kunnen worden geplaatst. Door gebruik te maken van zonne-energie bespaart een bedrijf niet alleen op de jaarlijkse energierekening, maar zet zichzelf ook nog eens in de schijnwerpers als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook liggen er mogelijkheden bij het aanbieden van een PV-Privéregeling voor werknemers.

De achterliggende periode heeft Route du Soleil voornamelijk ingezet op de particuliere markt. De komende tijd verschuift de focus meer richting bedrijfsleven. Bedrijven zullen actief benaderd worden om te investeren in zonne-energie. Zonnepanelen gecombineerd met groene daken verhogen de effectiviteit van de zonnepanelen terwijl de groene daken zelf een positief effect hebben op het milieu en de levensduur van de dakbedekking kan verlengen.

Bij de strandpaviljoens is interesse getoond voor zonnepanelen op de strandpaviljoens. De gemeente wil hier graag een project van maken samen met de strandpaviljoenhouders. De gemeente zal hierin een ondersteunende rol in nemen op het gebied van kennis en advies.

Bedrijfsgebouwen

De GPR Gebouw score voor kantoren komt met het bouwbesluit 2012 gemiddeld op de thema uit tussen een 6,5 en 7. Een duurzame ambitie voor kantoren ligt dan minimaal tussen de 7,5 en 8.

Verder ligt hier de link met de EIA waar het gaat om grote energiebesparingsinvesteringen. Het Rijk heeft GPR Gebouw scores gekoppeld aan het aanvragen van de milieu-investeringsaftrek. Het instrument is daarmee interessanter geworden voor ondernemers die investeren in duurzame gebouwen. Het nieuwe gebouw moet voldoen aan de door de overheid vastgestelde GPR scores. De GPR Gebouw berekening moet zijn opgesteld of goedgekeurd door een erkend GPR Gebouw Expert.

Wat willen we bereiken?

In Zandvoort zal actief worden ingezet op duurzame recreatie. Dit betekent enerzijds het behouden en verbeteren van de natuurwaarden van de duingebieden voor natuurgerichte openluchtrecreatie en anderzijds de milieubelasting zo beperkt mogelijk houden. Ontwikkelingen in recreatieve gebieden kunnen leiden tot aantasting van die gebieden. Een gebied kan door overmatige recreatie datgene kwijtraken wat de bezoeker juist aantrok. Het voeren van een duurzaam beleid ten aanzien van recreatie is om deze reden aan te bevelen.

Wat doen we daar al aan?

Op zaterdag 27 mei 2006 kreeg de gemeente Zandvoort als eerste Europese badplaats de vlag voor duurzaam toerisme: de QualityCoast-vlag. De Quality Coast vlag is een Europees keurmerk voor mens- en natuurvriendelijk toerisme. Keurmerken zijn aansprekende middelen om consumenten inzicht te geven in kwaliteit. Er is al heel lang aandacht voor de ‘Michelin’sterren, maar ook voor de Blauwe vlag langs de stranden. Duurzaamheid, mens en natuur worden steeds belangrijker in keurmerken. In december 2012 ontving de gemeente de ECO XXI award (zilver). Met QualitiyCoast is in mei 2013 gestopt.

Zandvoort werkt mee aan natuurbruggen die de waterleidingduinen en het gebied van het Nationaalpark Zuid-Kennemerland tot één groot natuurgebied maken van circa 7000 hectare.

Het fietspad Haarlemmermee-Zandvoort. Het gedeelte tussen Zandvoort en de Oase wordt uitgewerkt, en moet een fraaie recreatieve route gaan bieden die mensen moet verleiden om in het weekend op de fiets naar Zandvoort te gaan of een fietsrondje om het waterleidingduin te maken.

Wat kunnen we nog meer doen?

GreenKey Strandpaviljoens en Hotels

Voor stranden, strandpaviljoens en hotels zijn er allerlei eko keurmerken te verdienen. De blauwe vlag, QualityCoast en GreenKey zijn de belangrijkste.

Green Key is een bekend internationaal keurmerk voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche. Ondernemers zijn zelf verantwoordelijk voor het behalen van de GreenKey. Via een website moet allerlei informatie worden verzameld en ingevuld. De praktijk leert dat de ondernemers hier moeite mee hebben. Het GreenKey project zit in de hoek van compliance assistance. Ondernemers worden gecontroleerd op de vigerende milieuregelgeving, en tegelijkertijd

geassisteerd bij het verzamelen en invullen van de GreenKey website. Hiermee wordt bereikt dat de hoeveelheid paviljoens en hotels met een GreenKey certificaat stijgt.

Oplaadpunten elektrische fiets

De elektrische fiets is enorm in opkomst. Mede door de vergrijzing wordt verwacht dat komende jaren het aandeel elektrisch fietsen sterk zal blijven stijgen. Om in de vraag naar oplaadmogelijkheden te voorzien kunnen energieneutrale oplaadpunten gerealiseerd worden. Hiervoor kunnen laadpunten voorzien worden van een zonnepaneel. In één jaar wekt het zonnepaneel van een oplaadpunt voldoende energie op om de accu’s van ruim 600 fietsen op te laden. Dit hoeft er niet saai uit te zien. Recentelijk is een oplaadpunt in de vorm van een vlinder ontwikkeld. Dit oplaadpunt dient tevens als reclamezuil, en kan als blikvanger worden geplaatst.

ECO XXI

Zandvoort heeft de zilveren award binnen het keurmerk ECO XXI mogen ontvangen. De ambitie is om zilver te behouden, en indien mogelijk de gouden award te behalen. Hiertoe zullen workshops worden gevolgd en acties genomen worden om Zandvoort nog duurzamer te maken.