Gladheidsbestrijdingsplan 2016-2019

2.1. Beleidsuitgangspunt

In de wintermaanden kan gladheid gevaarlijke situaties opleveren en voor de nodige overlast zorgen.

Dit geldt voor het verkeer in het algemeen en voor ouderen, invaliden en ouders met kleine kinderenin het bijzonder. Ook bedrijven kunnen door gladheid in de problemen komen. Zij zijn moeilijk of zelfsniet meer bereikbaar en lijden daardoor schade.

Gelet op het bovenstaande zou kunnen worden geconcludeerd dat er voor gezorgd dient te wordendat gladheid onder alle omstandigheden moet worden voorkomen door een adequate, grootschaligeen liefst preventieve gladheidbestrijding. Er zijn echter nog andere aspecten die bij het bepalen vanhet gladheidbestrijdingsbeleid een rol spelen.

Zo vindt de gladheidbestrijding in hoofdzaak plaats door het strooien van zout. Gezien het feit dat zoutminder goed is voor het milieu kan uit milieuoverwegingen worden gesteld dat het strooien van zoutzoveel mogelijk moet worden beperkt. Ook ontkomen we er niet aan om de financiële aspecten bij deafwegingen een rol te laten spelen.

Verder geldt voor de gemeente als wegbeheerder op grond van het Burgerlijk Wetboek een risicoaansprakelijkheid. Zij dient er voor te zorgen dat de wegen voldoen aan de eisen die daaraan onder de gegeven omstandigheden kunnen worden gesteld. De gemeente moet zelf kunnen aantonen dat zij niet verwijtbaar heeft gehandeld. In dit verband is het van belang dat de gemeente beschikt over een gladheidbestrijdingsplan.

Gezien het voorgaande is het beleid er op gericht een verantwoord compromis te vinden tussen hetzoveel mogelijk voorkomen van gevaar en overlast, de bescherming van het milieu, het binnen deperken houden van de kosten en het voldoen aan de eisen die aan de gemeente als wegbeheerderworden gesteld.

2.2 Geldigheid van het plan

Het gladheidbestrijdingsplan van de gemeente wordt voor drie jaar vastgesteld door het college van de Gemeente De Ronde venen. Wijzigingen in de strooiroutes zullen worden besproken met de portefeuillehouder en opgenomen worden in de actualisatie. Voor 1 december zullen de geactualiseerde strooiroutes worden gepubliceerd.

2.3 Overlast- en risicoanalyse

De overlast en/of het risico bij gladheid wordt het grootst geacht op de routes van het openbaarvervoer, doorgaande wegen en fietspaden. In het belang van de mobiliteit van de bevolking moet het openbaar vervoer immers zo mogelijk onder alle omstandigheden doorgang vinden. De op- en afritten van dijken zijn van belang omdat deze bij gladheid al snel niet meer begaanbaar zijn of verkeersgevaarlijke situaties opleveren. De doorgaande wegen en fietspaden dienen begaanbaar te blijven om de voortgang van het verkeer zoveel mogelijk te bevorderen en de verkeersveiligheid te waarborgen. Op deze wegen en paden verwacht men immers in het algemeen dat voldoende aan gladheidbestrijding is gedaan om het normale rijgedrag te kunnen handhaven. Als dit niet zo is kunnen juist daardoor gevaarlijke situaties ontstaan. Het spreekt voor zich dat de fietspaden tijdig worden gestrooid. Een fietser is nu eenmaal zeer kwetsbaar bij gladheid.

2.4 Gladheidbestrijdingsstrategie

Het gladheidbestrijdingsplan is bedoeld voor het grondgebied van gemeente De Ronde Venen. Verder mag het niet zo zijn dat de weggebruiker op één en dezelfde weg van een gestrooid gedeelte op een niet gestrooid gedeelte komt. Daarom worden met buurgemeenten afspraken gemaakt over logische stopplaatsen. Dit zijn vaak niet de gemeentegrenzen, maar grote kruispunten van wegen. In overleg met buurgemeenten zal er dus gestrooid worden op wegen buiten de gemeente De Ronde Venen en vice versa. Gezien het voorgaande wordt de volgende gladheidbestrijdingsstrategie gevolgd.

2.4.1 Prioriteiten

In de gemeente De Ronde Venen wordt de gladheid in de volgende volgorde van prioriteiten bestreden:

prioriteit 1

• -

  aan- en afvoerwegen naar alle dorpen; wijkontsluitingswegen

• -

  busroutes

• -

  wegen naar de brandweerkazernes, het politiebureau en de verzorgingstehuizen

• -

  fietspaden

• -

  verbindingswegen tussen hoofdroutes in het buitengebied.

(zie bijlage van de te strooien wegen en fietspaden)

prioriteit 2

bij aanhoudende gladheid (langer dan 5 uur):

-verbindingswegen in de bebouwde kom,

prioriteit 3

bij langdurige gladheid (langer dan 2 dagen):

-overige wegen binnen en buiten de bebouwde kommen ( woonerven) voor zover noodzakelijk.

De wegen, genoemd onder prioriteit 1, worden continu bewaakt en er wordt voor gezorgd dat deze wegen berijdbaar blijven. De drie strooiroutes voor rijwegen hebben een gemiddelde lengte van 75 kilometer. De vijf strooiroutes voor de fietspaden hebben een gemiddelde lengte van 50 kilometer per auto. De totale lengte van strooiroutes komt hierdoor neer op 475 km. De huidige strooiroutes vergen elk een tijdsbestek van ongeveer drie en een half uur. Een en ander is natuurlijk mede afhankelijk van de weersgesteldheid. De gladheidbestrijding op de wegen met prioriteit 2 en 3 wordt alleen tijdens de normale werktijden uitgevoerd, nadat de eerste urgentie afgewerkt is.

2.4.2 Trottoirs

Trottoirs (voetpaden) worden niet door de strooiploeg behandeld. Hiervoor is onvoldoende tijd en er is gebrek aan mankracht. De prioriteiten liggen duidelijk bij de rijwegen. Iedere bewoner wordt gevraagd zelf zijn trottoir (gedeelte voor zijn/haar woning) schoon te houden.

2.5 Aanvang gladheidbestrijding en controle van het effect

De aanvang van een gladheidbestrijdingronde zowel binnen als buiten de reguliere werktijden wordt bepaald door de coördinator. Het bepalen van de noodzaak van gladheidbestrijding vindt plaats op grond van eigen waarneming en/of binnenkomende meldingen. De binnenkomende

meldingen zijn afkomstig van Meteoconsult, buurgemeenten of van de politie. Na melding van gladheid zorgt de coördinator voor voldoende personeel om de gladheid op een zo’n snel mogelijke en efficiënte wijze te bestrijden. Nadat het personeel is opgeroepen dienen zij zo spoedig mogelijk naar de Steunpunt Wilnis en Bovenkamp in Abcoude te gaan en met de bestrijding van de gladheid te beginnen. Controle van het effect van de gladheidbestrijding vindt binnen de strooironde plaats door de coördinator van de gladheidbestrijding.

3.1 Gemeentelijke gladheidbestrijding

De gladheidcoördinator verzorgt de regie en aansturing van personeel en materiaal bij het bestrijdenvan gladheid als gevolg van opvriezing en sneeuwval.

3.2 Uitvoering

3.2.1 Alarmering

De praktische uitwerking van de gladheidbestrijding is vastgelegd in lijst met strooiroutes (zie bijlage). Op deze lijst zijn de routes van de hoofdwegen, ontsluitingswegen, fietspaden en objecten Aangegeven. Voor de bereikbaarheid is een coördinator aangewezen. Deze medewerker is te allen tijde mobiel te bereiken.

Om een verantwoorde beslissing te nemen, heeft afdeling IBOR Buitendienst een werkwijze van alarmering opgezet die als volgt werkt:

De strooiploegen zijn samengesteld uit geconsigneerde medewerkers van de buitendienst en enkele medewerkers van de binnendienst. De ploegen worden aangestuurd door een coördinator. De dienstdoende coördinator beschikt te allen tijde over de meest recente gladheidverwachting door een verbinding met Meteo Consult. Op basis van deze gladheidverwachting en de visuele waarneming van een waker (tevens een geconsigneerde medewerker uit de strooiploeg) kan nauwkeurig worden bepaald wanneer gladheidbestrijding noodzakelijk is. De waker beoordeelt de wegsituaties en neemt contact op met de coördinator wanneer hij constateert dat het wegdek glad wordt. De coördinator bepaalt dan of overgegaan wordt tot bestrijding van de gladheid en op welke wijze dit zal gebeuren. Hierdoor is het mogelijk om het materieel op tijd rijklaar te zetten. Ter ondersteuning wordt de dienstdoende coördinator bij verwachte ijzel of sneeuw voortijdig gebeld door de weerdienst Meteo Consult. Ook is er contact met omliggende gemeenten om strooiacties af te stemmen.

3.2.2 Strooien

Als door Meteo Consult aangegeven wordt dat er kans op gladheid is in de nacht, wordt er preventief gestrooid. Dit zal dan plaatsvinden om ongeveer 19.30 uur. Uitgangspunt is dat er gestrooid wordt tussen 04.00 uur en 23.00 uur. Bij ijzel of sneeuwval wordt ook tussen 23.00 uur en 04.00 uur de gladheid bestreden. De dienstdoende waker voert om 04.00 uur de eerste controle uit. Verschillende typen wegdek worden hierbij nader op gladheidverschijnselen gecontroleerd.

Een achttal strooiers is uitgevoerd met Auto- Logic. Dit is een hulpmiddel dat de gewenste strooiroute aangeeft en de hoeveelheid zou strooit die van te voren is ingevoerd. Hierdoor kan er één medewerker op een voertuig zitten tijdens preventieve strooiacties. Indien er sneeuw of zeer ernstige gladheid aanwezig is, zijn er twee personen aanwezig op een voertuig .

3.2.3 Registratie

De coördinator doet verslag van zijn beslissingen en acties in een logboek .

Hierin staat vermeld:

• -

  datum

• -

  van wie de melding komt

• -

  wie de gladheidcoördinator is

• -

  welke personen aan een ronde hebben deelgenomen

• -

  de weersomstandigheden

• -

  wat er is gestrooid ( hoeveelheid per m3)

• -

  het ingezette materieel

• -

  op welke wijze de gladheid is bestreden.

Het bijhouden van rapporten is van wezenlijk belang met betrekking tot eventuele schadeclaims inverband met ongevallen ontstaan door gladheid.

3.2.4 Gebiedsindeling

De gemeente De Ronde Venen is opgedeeld over twee gebieden. Vanuit de locatie Wilnis en de locatie Abcoude worden de strooiacties gelijktijdig uitgevoerd.

Grondgebied gemeente De Ronde Venen

Hier wordt gestrooid in ploegendienst:

Dagelijks één ploeg van 0.00 uur tot 12.00 uur

Dagelijks één ploeg van 12.00 uur tot 24.00 uur.

Dagelijks één ploeg vrij

3.2.5 Dooimiddel pekelwater

De gemeente maakt gebruik van wegenzout. Dit is zeezout bestaande uit een vochtige korrel zonder verontreinigingen met een geringe oplostijd. Er wordt gestrooid met natzout. Het pekelwater dat hiervoor wordt gebruikt, maken de medewerkers in De Ronde Venen zelf aan met een menginstallatie. Het gemengde pekelwater wordt opgeslagen in Wilnis in een voorraadbunker van 35.000 liter. In Abcoude heeft de opslag een capaciteit van 10.000 liter.

Het is belangrijk dat de bunker altijd voorzien is van een ruime hoeveelheid pekelwater. Daarom zijn verantwoordelijken aangewezen die dit in de gaten houden.

3.2.6 Dooimiddel leverancier

De leverancier van strooizout is voor de komende jaar de Nederlandse Zoutbank BV.

In het contract is een performance regeling opgenomen indien niet conform de overeenkomst binnen 24 uur de volledige bestelling wordt geleverd. Kortom, de overeenkomst bevat clausules die in geval van beperkte eigen opslag dan wel schaarste, zekerheid bieden van beschikbaarheid van zout.

4.1 Milieueffecten

Ondanks de zuinige afstelling van strooiwagens wordt er in een gemiddelde winter nog heel wat zoutover de wegen gestrooid, soms in hele korte periode. Welke milieueffecten heeft hetgebruik van zout?

4.2 Water

Wegenzout bestaat voornamelijk uit zeezout en zal dus geheel of bijna geheel oplossen in de opde wegen terechtkomende neerslag en zodoende een bestanddeel worden van het water dat aan dekringloop deelneemt.

Riolering

Voor een deel van de gemeente De Ronde Venen wordt een zogenaamd gescheiden rioleringsstelsel toegepast. In dit geval wordt het water naar het oppervlaktewater afgevoerd. Daar waar geengescheiden rioleringsstelsel wordt toegepast gaat het water naar de waterzuivering. Nu wordt hetmeeste rioolwater tegenwoordig met behulp van bacteriën gezuiverd. Niet alle bacteriën kunneneven goed tegen zout, zodat er in de winter problemen mogelijk zijn.

Oppervlaktewater

Een ander gedeelte van het zout lekt echter weg via de wegbermen. Vooral als plotseling de dooiinvalt, kan er in de sloten en singels langs de wegen vissterfte optreden.

4.3 Conclusie met betrekking tot de milieueffecten voor water

In de totale zoutbelasting van het oppervlaktewater in Nederland speelt de hoeveelheid wegenzoutslechts een geringe rol. Door de seizoen gebondenheid kunnen wel effecten worden waargenomenop lokale schaal en/of van zeer tijdelijke aard. Het merendeel van het zout is echter al afgevoerd voorhet groeiseizoen begint.

4.4 Milieueffecten voor de flora en fauna

In het dierlijk organisme speelt zout een essentiële rol. Voor bomen en beplanting is het in kleinehoeveelheden indifferent, bij overmaat schadelijk. Schade kan voor een gedeelte voorkomen wordendoor:

• -

  een juiste dosering en timing bij het gebruik van zout bij de gladheidbestrijding;

• -

  het regelen van de afvoer van smeltwater,

• -

  het in goede conditie houden van de beplanting;

• -

  het streven naar een milieubewuste mentaliteit van wegbeheerder en weggebruiker.

5.1 Zand

Zand wordt voornamelijk gebruikt als stroefheid verhogend middel. Het wordt ook wel vermengd met zout gebruikt. In dit laatste geval heeft het zout de functie om vriespunt verlaging te bewerkstelligen.

• -

  Voordelen:

  • 1.

    geen verontreiniging van het oppervlaktewater

  • 2.

    geen zoutschade bij bomen en beplanting.

• -

  Nadelen

  • 1.

    Zand geeft op gladde wegen een te geringe verbetering van de wrijvingsweerstand, waardoor meer voor zout gekozen wordt. Bovendien is bij gebruik van zand per vierkante meter veel strooimateriaal nodig;

  • 2.

    Bij neerslag verdwijnt het zand in het riool wat weer verstoppingen veroorzaakt;

  • 3.

    Bij bepaalde weersomstandigheden zal men na het strooien van zand, het strooien eerder moeten herhalen dan na het gebruik van zout;

  • 4.

    Na de gladheidperiode zal het wegdek machinaal geveegd moeten worden om “ruggen” van zand te voorkomen.