Subsidieregeling Natuur en Landelijk Gebied Fryslân

Ondertekening

Toelichting

AlgemeenDeze regeling wordt vastgesteld in het kader van de door Provinciale Staten van Fryslân op 27 juni 2012 vastgestelde Nota Natuer en Lanlik Gebiet, Mei-inoar fierder. Ter uitvoering van deze beleidsnota voeren wij het Program Natuer en Lanlik Gebiet uit, waar de onderhavige regeling onderdeel van uitmaakt. Het betreft hier de opvolger van het provinciaal Meerjarenprogramma (pMJP) dat per 1 januari 2014 is afgelopen.

De regeling is een groeiregeling. In 2015 en later kunnen er onderdelen aan worden toegevoegd. Op dit moment zijn alleen de paragrafen ‘kavelruil’ en ‘landschap en cultuurhistorie generiek’ ingevuld. Dat betekent dat Gedeputeerde Staten deze subsidies kunnen openstellen en verstrekken. De subsidies voor natuur en voor water kunnen in een later stadium in hoofdstuk 3 respectievelijk 4 worden toegevoegd. Ook kunnen nog andere op landbouw of op landschap gerichte subsidies worden ingevoerd in hoofdstuk 2 respectievelijk hoofdstuk 5.

De reden dat deze andere paragrafen nog niet zijn ingevuld, is de volgende. Het ligt in de bedoeling om aan deze subsidies POP-middelen toe te voegen en deze in 2015 open te stellen. Omdat nog niet geheel duidelijk is hoe deze regelingen eruit moeten komen te zien (onder meer doordat in IPO-verband nog aan de provinciale POP-verordening wordt gewerkt) en bovendien de subsidie ook pas in 2015 opengesteld behoeft te worden, is ervoor gekozen om deze paragrafen vooralsnog open te laten.

Tenslotte is het niet uitgesloten dat de twee paragrafen te zijner tijd aangepast zullen worden aan het POP-regime, zodat ook aan deze subsidies POP-middelen toegevoegd zullen kunnen worden en de regelingen na aanmelding bij de Europese Commissie onder de vrijstellingsverordeningen 651/2014 van 17 juni 2014 en 702/2014 van 25 juni 2014 kunnen komen te vallen.

De regeling treedt gezien artikel 6.1 in werking met terugwerkende kracht tot 1 oktober 2014, zodat de openstelling van de kavelruilsubsidie per 1 oktober 2014 juridisch gedekt is. Verder is in artikel 6.2 zekerheidshalve opgenomen dat subsidieverstrekking dat de subsidieverlening kan worden aangepast in geval van strijdigheid met Europees recht.

De subsidieverstrekkingen vinden plaats als de-minimissteun (zie artikel 6.2, eerste en tweede lid), hetgeen betekent dat landbouwers erop moeten letten dat de totale overheidssteun die ze over drie belastingjaren ontvangen niet meer bedraagt dan € 15.000. Voor andere ondernemingen ligt de grens op € 200.000 over drie belastingjaren. Daartoe moet bij de aanvraag een de-minimisverklaring worden overlegd.

Paragraaf 2.1 Kavelruil De regeling sluit zo goed als mogelijk aan op de regeling zoals deze was opgenomen in de Subsidieverordening pMJP. In materieel opzicht betreft het dezelfde subsidie. Er zijn drie wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de oude regeling.

In de eerste plaats is het mogelijk gemaakt dat de subsidie als nevendoel heeft de realisering van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) of de realisering van weidevogelkerngebieden. Daarmee wordt het ook mogelijk om ruilverkavelingsprocessen te stimuleren waarbij natuurwaarden worden versterkt en niet alleen maar de agrarische infrastructuur. Het is mogelijk om verschillende openstellingen en verschillende subsidieplafonds te formuleren voor de verschillende in artikel 2.1.1 genoemde doelen.

Het tweede verschil is dat uitdrukkelijker dan in de oude regeling de eis geldt dat alleen subsidie kan worden verstrekt indien minimaal drie partijen bij de ruilverkaveling zijn betrokken waarvan minimaal twee ook daadwerkelijk ruilen (en dus grond inbrengen én toebedeeld krijgen). Dit is zeker gesteld door de verwijzing in artikel 2.1.2 naar artikel 85 van de Wet inrichting landelijk gebied (Wilg), waarvan het tweede lid dan luidt: 2. Bij een overeenkomst als bedoeld in het eerste lid kunnen mede partijen betrokken zijn die tegen inbreng van een geldsom onroerende zaken of tegen inbreng van onroerende zaken een geldsom bedingen, met dien verstande dat overeenkomsten waarbij niet meer dan drie partijen zijn betrokken slechts als ruilverkaveling bij overeenkomst worden aangemerkt indien alle partijen onroerende zaken inbrengen en ten hoogste één van hen daartegen slechts een geldsom bedingt.

Het derde materiële verschil ten opzichte van de oude regeling, is dat van deelnemers aan een ruilverkaveling voortaan een eigen bijdrage van € 200 per geruilde hectare wordt gevraagd. Dit is geregeld in artikel 2.1.9, tweede lid. De bijdrage is bedoeld als bijdrage van de agrariërs aan de proceskosten, conform het vastgestelde beleid in de Landbouwagenda (‘Foarutbuorkje II, Landbouwagenda provincie Fryslân 2014-2020’).

In artikel 2.1.7 wordt aangegeven welke kosten subsidiabel zijn. Het gaat daarbij grofweg gezegd om de proceskosten en de inrichtingskosten. Het is aan GS om te oordelen of, en in hoeverre, deze kosten noodzakelijk en adequaat zijn en dus subsidiabel moeten worden geacht. De aanschafprijs van grond wordt niet vergoed. Bij de inrichtingsmaatregelen genoemd in de onderdelen f. en g. van artikel 2.1.7, eerste lid, moet worden gedacht aan het dempen en/of graven van sloten, lichte egalisaties om percelen op elkaar aan te laten sluiten, het aanpassen of vervangen van drainage, het aanbrengen van kavelpaden of van ontsluitingsdammen. Voor de productieve investeringen (onderdeel f.), waarvan de agrarische onderneming dus voordeel geniet, geldt dat ze ingevolge artikel 2.1.9 voor ten hoogste 40% worden gesubsidieerd, met een maximum van € 600,- per geruilde hectare. Voor de inrichtingsmaatregelen die moeten worden gezien als niet-productieve investeringen (onderdeel g.), waarvan de agrarische onderneming dus geen voordeel geniet, is subsidiëring tot maximaal 100% mogelijk.

Paragraaf 5.1 Landschap en cultuurhistorie generiek De subsidie voor Landschap en cultuurhistorie generiek wordt ingezet ter realisering van de structuurvisie Grutsk op ‘e Romte. Tevens wordt de subsidie gebruikt voor de ontwikkeling en de proceskosten van de twee in Fryslân aanwezige Nationale Landschappen (Zuidwest Fryslân en de Noardlike Fryske Wâlden).

Voor de beantwoording van de vraag of de aangevraagde projecten al dan niet voldoen aan de toetsingscriteria van artikel 5.1.7, hebben GS beoordelingsvrijheid.

Er is voor gekozen om kleine projecten, waarbij het subsidiebedrag op minder dan € 10.000 zou uitkomen, in het geheel niet te verstrekken (artikel 5.1.6 lid 1). Voor wel te subsidiëren projecten geldt dat de subsidie niet meer dan de helft van de subsidiabele kosten kan bedragen, met een maximum subsidiebedrag van € 75.000 (artikel 5.1.10). Voor die subsidiabele kosten geldt, dat het vooral gaat om de fysieke uitvoering van het project, maar dat ook sommige proceskosten kunnen worden vergoed mits deze niet meer bedragen dan een kwart van de totale subsidiabele kosten (artikel 5.1.9).