Bouwbeleidsplan gemeente Bernheze 2006

BOUWBELEIDSPLAN

(beleidsplan bouwregelgeving)

GEMEENTEBERNHEZE2006

INHOUDSOPGAVE:

• 1.

  INLEIDING EN LEESWIJZER 3

• 2.

  VISIE 5

• 3.

  INVENTARISATIE TAKEN 7

• 4.

  DE HUIDIGE ORGANISATIE, WERKWIJZE & ONDERZOEKEN 9

• 5.

  (BOUWTECHNISCHE) TOETS BOUW- EN SLOOPVERGUNNINGEN 13

• 6.

  RISICO-ANALYSE EN PRIORITEITSTELLING HANDHAVINGSTAKEN 17

• 7.

  STAND VAN ZAKEN EN VERBETERPUNTEN 19

Bijlagen:

I.vastgestelde overzicht van handhavingsprioriteiten

I. 1. INLEIDING EN LEESWIJZER

I.INLEIDING

I.De taakvelden Bouwen (Bouw en Woningtoezicht) en Ruimtelijke Ordening van de Gemeente Bernheze vervullen een belangrijke rol binnen de gemeentelijke organisatie en in de contacten met de burgers, bedrijven en instellingen. De beleidsterreinen die deze taakvelden behartigen staan volop in de belangstelling. Verschillende gebeurtenissen in Nederland, waaronder de cafébrand in Volendam, het instorten van een parkeerdek in Tiel en het bezwijken van balkons in Maastricht onderstrepen het belang van goed toezicht op de naleving van de regels. Dit betekent dat de afgegeven bouwvergunning op een juiste manier is getoetst aan alle relevante wetgeving en het toezicht op de juiste wijze wordt vorm gegeven.

I.Handhaven van bouwregelgeving is een kerntaak van de overheid en is vastgelegd in artikel 100 van de Woningwet. De gemeente Bernheze ziet handhaving van de bouwregelgeving in de meeste brede zin van het woord. Dit betekent dat handhaving al begint bij de informatie-verstrekking en vergunningverlening en voort wordt gezet in de vorm van toezicht en controle. Handhaving is geen doel op zich, maar heeft als doel een bijdrage te leveren aan een gezond en goed leefmilieu binnen de gemeente Bernheze. Het is gericht op het behouden en versterken van de kwaliteit van het wonen en leven in de gemeente. Handhaving zal in die zin gericht moeten zijn op een veilige leefomgeving, behoud van een waardevol buitengebied en de veiligheid van bebouwing.

I.De gemeente Bernheze werkt aan professionalisering van de handhaving. In de afgelopen jaren is hierin al een grote slag gemaakt. In dit kader zijn er al diverse documenten vastgesteld, te weten de handhavingstrategie “Zo handhaven we in Brabant, de Handhavingvisie gemeente Bernheze, de nota handreiking bestuurlijke sanctiemiddelen, beleidsregels gedogen fysieke leefomgeving en de naleving- en toezichtstrategie. Ook het opstellen van een bouwbeleidsplan maakt onderdeel uit van de professionalisering. Per 1 januari 2006 zijn bovendien alle gemeenten verplicht een beleidsplan voor de bouwregelgeving te formuleren. Een andere naam die voor het bouwbeleidsplan ook wel gebruikt wordt is het handhavingbeleidsplan bouwregelgeving. De gemeente Bernheze heeft voor de naam bouwbeleidsplan gekozen omdat dit plan zich niet beperkt tot handhaving in enge zin doordat ook de vergunningverlening (preventief) expliciet aan de orde komt.

I.Het bouwbeleidsplan vormt de basis voor het jaarlijks op te stellen handhavingsprogramma. Na vaststelling wordt het programma gebaseerd op dit plan. Over de resultaten van het programma wordt jaarlijks verslag gedaan aan de gemeenteraad. Het bouwbeleidsplan zal elke 4 jaar opnieuw heroverwogen worden en zal een onderdeel vormen van het integraal handhavingsbeleidsplan/-programma.

I.LEESWIJZER

I.In deze nota kunt u in hoofdstuk 2 lezen dat de afdeling Milieu en Bouwzaken streeft naar een herkenbaar en transparant vergunningtraject en handhavingsbeleid. De visie hierop wordt in dit hoofdstuk nader toegelicht. Vervolgens is er in hoofdstuk 3 een inventarisatie gemaakt van de taken op het terrein van het bouw- en woningtoezicht en de ruimtelijke ordening en kunt u in hoofdstuk 4 lezen binnen welke setting (organisatie) en op welke wijze deze taken worden uitgevoerd. Elke 3 jaar wordt door de VROM-Inspectie een zogenaamd 2e lijnsonderzoek verricht naar de toepassing, naleving en handhaving in de gemeente van de VROM-regelgeving. Ook in deze resultaten geven wij u in dit hoofdstuk inzicht.

I.Omdat vergunningverlening een essentieel onderdeel is van de gemeentelijke taken en aan de basis staat voor een goede kwaliteit van de leefomgeving wordt in hoofdstuk 5 uitvoerig aangegeven dat het toetsen van een bouwvergunning op verschillende niveau’s plaatsvindt. Daarnaast geven wij u inzicht in de diverse toetsingsaspecten, wijze van behandeling en termijnen die bij bouwen en slopen van belang zijn. Vanwege de omvang van de handhavings-taken en het aantal overtredingen dat geconstateerd wordt is het noodzakelijk dat er prioriteiten worden gesteld. Dit wordt uitgelegd in hoofdstuk 6 van deze nota. Ook wordt hier aangegeven op welke wijze wij omgaan met overtredingen in een bepaalde categorie. In het laatste hoofdstuk 7 wordt de huidige stand van zaken aangegeven en worden aanbevelingen ter verbetering gedaan.

I. 2. VISIE

I.De afdeling Milieu- en Bouwzaken (MB) wil zich ontwikkelen tot een afdeling met een voor burgers, bedrijven en instellingen herkenbaar en transparant vergunningtraject en handhavingsbeleid. Dit dient te geschieden door middel van kwalitatief hoogwaardige vergunningverlening, toezicht, controle en handhaving. De vergunning vormt namelijk mede de basis voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Ook communicatie en voorlichting zijn hierbij essentiële middelen.

I.Door een stringent (handhavings)beleid dient het nalevingsgedrag van burgers, bedrijven en instellingen te worden vergroot. Deze lijken steeds minder gericht op hun eigen verantwoordelijkheid voor het naleven van de norm en juist meer op het ontwijken van de vergunningvereisten en het toezicht en de controle. Wanneer er iets mis gaat in de bouw, wordt al snel met de vinger naar de overheid gewezen. Het moet glashelder zijn dat niet de overheid maar de overtreder primair verantwoordelijk is voor het overtreden van regels. De overheid is belast met enerzijds de controle/toetsing vooraf of aan de bouwregelgeving wordt voldaan en anderzijds het toezicht op het nalevinggedrag van burgers, bedrijven en instellingen en de eventuele sanctionering van dat gedrag. Van belang is dat beseft wordt dat het vooraf laten toetsen van een bouwplan het eigen belang dient, niet in de laatste plaats omdat bouwactiviteiten de eigen woonomgeving beïnvloeden.

I.Kortom, het doel van vergunningverlening is vooraf te toetsen of aan de daaraan te stellen eisen wordt voldaan en het doel van handhaving is het bereiken van datgene wat met wet- en regelgeving wordt beoogd. Het gaat hier dus om gedragsbeïnvloeding, met handhaving als één van de instrumenten. Hiermee kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan het vergroten van de leefbaarheid van onze gemeente en het veiligheidsgevoel van onze burgers.

I.In dit verband is het essentieel te vermelden dat de gemeente Bernheze onderscheid maakt in het uitvoeren van controles en het houden van toezicht. Onder het houden van toezicht wordt verstaan de controle tijdens de bouwwerkzaamheden zoals het uitzetten van het bouwplan en controle van bouwtechnische elementen zoals wapening etc. Onder het uitvoeren van controles wordt verstaan het controleren c.q. gereedmelden van verleende vergunningen, het opsporen van illegale bouwactiviteiten en illegaal gebruik.

I.Tweesporenbeleid

I.In de aanpak kiezen wij voor een tweesporenbeleid waarbij aandacht wordt gegeven aan zowel de preventieve als de repressieve handhaving. In deze nota wordt aan beide aspecten aandacht geschonken. Inzicht wordt gegeven in de ambtelijke intake, toetsing en vergunningverlening. Deze aspecten vormen niet voor niets de basis voor een helder en doeltreffend handhavingtraject. Verder wordt ingegaan op de wijze waarop de handhaving vorm wordt gegeven.

I.Preventieve handhaving

I.Een belangrijk kenmerk hierbij is dat de overtreding nog niet heeft plaatsgevonden. Ter voorkoming van overtredingen worden de volgende middelen ingezet:

• ·

  Het wijzen op de eigen verantwoordelijkheid van de burger;

• ·

  Communicatie en voorlichting;

• ·

  Vergunning verlening;

• ·

  Toezicht tijdens de bouw

• ·

  Zichtbaar optreden.

I.Repressieve handhaving

I.Repressieve handhaving komt aan de orde als een burger de eigen verantwoordelijkheid niet neemt of onwillig is. Repressieve handhaving vindt plaats nadat de overtreding heeft plaatsgevonden. Hierbij moet gedacht worden aan:

• ·

  Opzet of grove nalatigheid;

• ·

  Bewust handelen zonder of in afwijking van een verleende vergunning;

• ·

  Doorgaan met de overtreding, ook na attendering of waarschuwing;

• ·

  Een zodanige overtreding, dat deze onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk maakt;

• ·

  Klachten of meldingen van (extreme) overlast en dergelijke.

I.In deze gevallen heeft voorlichting en communicatie kennelijk niet gewerkt. Dreigen met en indien noodzakelijk het daadwerkelijk toepassen van bestuursrechtelijke of strafrechtelijke instrumenten is hier dan aan de orde. Consequent en rechtvaardig optreden kan het vertrouwen in de gemeentelijke overheid verbeteren. Het (actief middels persberichten) betrekken van de media bij repressieve handhaving kan een effectieve uitstraling hebben op andere onwillige burgers, bedrijven en instellingen. Gestreefd wordt naar een pro-actieve preventieve handhaving.

I.Uitgangspunten

I.De uitgangspunten voor vergunningverlening en bestuursrechtelijk handhaven zijn:

• ·

  De overheid geeft zelf het goede voorbeeld;

• ·

  De eigen verantwoordelijkheid van de burger staat voorop;

• ·

  Slecht gedrag wordt niet beloond; lapt een burger, een bedrijf of een instelling regels en wetten aan zijn laars, dan dient deze hierop te worden aangesproken door de overheid;

• ·

  De overheid heeft een beginselplicht tot handhaving en dient streng maar rechtvaardig, voorspelbaar en consequent te handelen, waardoor een halt wordt toegeroepen aan rechtsongelijkheid;

• ·

  Het beleid is transparant, integraal en programmatisch; de overheid moet duidelijk zijn in wat wel en niet wordt toegestaan, in goede samenwerking met andere handhavingpartners;

• ·

  Van reactief naar pro-actief. Handhaven als een cyclisch proces, op basis van jaarprogramma’s die geëvalueerd worden door het college van burgemeester en wethouders en ter kennisgeving worden voorgelegd aan de gemeenteraad;

• ·

  Er wordt niet passief gedoogd. Actief gedogen kan alleen in uitzonderlijk en zeer incidentele omstandigheden met publicatie van het gedoogbesluit.

• ·

  Via communicatie, zowel in actieve als passieve zin mensen overtuigen dat regels een doel dienen: voorlichting, informatie als een geïntegreerd onderdeel van de handhaving.

I.Randvoorwaarden

I.Wij noemen hier een drietal voor zichzelf sprekende randvoorwaarden, die onontbeerlijk zijn voor de slaagkans van het bouwbeleidsplan en het handhavingsprogramma;

• 1.

  Bestuurlijke en politieke bereidheid tot handhaven;

• 2.

  Actuele, handhaafbare en naleefbare regels;

• 3.

  Voldoende financiële middelen voor zowel personele kosten (capaciteit) als voor facilitaire ondersteuning.

I.Ten aanzien van het aspect financiële middelen merken wij op dat er, gelet op de hoeveelheid te handhaven doelen, altijd keuzes gemaakt zullen moeten worden. Duidelijk mag zijn dat de gemeentelijke organisatie haar eigen werkzaamheden beïnvloedt/genereert met deze keuzes. Voor het overige spreken deze randvoorwaarden voor zich en worden daarom niet verder toegelicht.

3.INVENTARISATIE TAKEN

I.In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke activiteiten het taakveld Bouwen (cluster Vergunningverlening en cluster Handhaving) uitvoert op het terrein van het bouw- en woningtoezicht en van de ruimtelijke ordening.

I.° toets aan landelijke wet- en regelgeving

I.* Een goed voorbeeld hiervan is het project “Inspectie platte daken”.

I.Daarnaast voert de Brandweer en de afdeling Ruimtelijke Ordening, eventueel in overleg met het cluster Vergunningverlening, de volgende taken uit.

I.De behandeling van aanvragen om gebruiksvergunningen op basis van artikel 6.1.1. van de Bouwverordening is ondergebracht bij de afdeling Brandweer. Door deze afdeling is een inhaalslag geïnitieerd die in het jaar 2006 zijn afronding zal vinden. Inmiddels zijn er 136 vergunningen verleend voor vergunningplichtige bouwwerken en zijn er nog 20 aanvragen in behandeling. Vanaf 2007 is het bestand van gebruiksvergunning actueel. Dit neemt niet weg dat ook in de komende jaren aanvragen om gebruiksvergunningen zullen worden ontvangen als gevolg van nieuwbouw of wijzigingen in een bestaand bouwwerk.

I.De behandeling van monumentenvergunningen is door de gemeente Bernheze uitbesteed aan Monumentenhuis Brabant in Geertruidenberg. Onder de behandeling dient te worden verstaan het administratief-juridische vergunningtraject alsmede het bouwtechnische toezicht op de werkzaamheden. Een medewerker van deze instantie is een halve dag per week in het gemeentehuis werkzaam.

I.Het toezicht, beheer en onderhoud van gemeentelijke woonwagenstandplaatsen is uitbesteed aan bureau Nijbod. Hieronder valt ook de eerste actie na constatering van eventuele overtredingen. De juridische procedures (handhavingsbesluiten) worden vervolgens door het cluster Handhaving gedaan.

I.Overige taken op het terrein van de ruimtelijke ordening worden door de afdeling Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Grondzaken (VROG) uitgevoerd. Hierbij kan men denken aan het inhoudelijk en procedureel begeleiden van bestemmingsplannen. het voeren van vrijstellingsprocedures en het behandelen van bezwaar en beroepschriften tegen verleende of geweigerde bouwvergunningen. Ook stedelijke vernieuwing en herstructurering behoren tot de activiteiten van dit taakveld.

I.Het informeren van burgers en anderen over bestemmingsplannen en het ruimtelijk beleid van de gemeente ligt in eerste instantie bij de afdeling Publiekzaken, domein Bouwen en Wonen (frontoffice) en in tweede instantie bij de afdeling VROG en MB.

4.DE HUIDIGE ORGANISATIE, WERKWIJZE & ONDERZOEKEN

I.In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van het huidige taakveld voor zover dat betrekking heeft op het taakveld van de afdeling Milieu- en Bouwzaken

.

I.Organisatie

I.Essentieel is een functiescheiding tussen vergunningverlening en controle (volgen van het bouwproces tijdens de uitvoering van de werkzaamheden), toezicht en handhaving. Sinds 2000 is de vergunningverlening ondergebracht bij het cluster Vergunningverlening en de handhaving bij het cluster controle, toezicht, handhaving. Met ingang van november 2005 werkt de gemeente Bernheze met een front- en backoffice. De frontoffice maakt deel uit van de afdeling Publiekszaken.

I.Met de taken als genoemd in het vorige hoofdstuk houden zich binnen taakveld Bouwzaken 11 personen bezig. Dit zijn:

·Het hoofd van taakveld Milieu- en Bouwzaken (1fte)

I.Cluster Vergunningverlening (Bouw- en Woningtoezicht)

• ·

  3 medewerkers vergunningverlening, 1 medewerker is belast met coördinerende taken (3 fte)

• ·

  2 administratief medewerkers (1,2 fte)

I.Cluster controle, toezicht, handhaving

• ·

  2 medewerkers handhaver bouw (1,6 fte)

• ·

  2 juridisch beleidsmedewerkers B (2 fte)

• ·

  1 juridisch beleidsmedewerker A, (belast met coordinerende taken belast met …(0,6 fte) belast met coördinerende taken

I.Daarnaast vindt de eerste intake en informatieverstrekking plaats door de medewerkers van de afdeling Publiekszaken, domein Bouwen en Wonen (frontoffice). (ca 1,4 fte). Zij versturen de ontvangstbevestiging (vooroverleg) en toetsen het vooroverleg. Voor meer specialistische vragen wordt de backoffice ingeschakeld. Verder is er een juridisch medewerker (1 fte) bij de afdeling VROG die de bezwaar en beroepschriften behandeld die worden ingediend tegen verleende of geweigerde vergunningen.

I.Het hoofd van de afdeling Milieu- en Bouwzaken is met name belast met de aansturing en coaching van de afdeling. Ook is deze belast met de planning en bewaking van de inhoudelijke kwaliteit van de producten die geleverd worden. Daarnaast participeert het hoofd in diverse projectorganisaties en overlegstructuren.

I.De medewerkers van het cluster Vergunningverlening behartigen veel van de genoemde taken van bouw- en woningtoezicht. Belangrijk onderdeel van hun taken zijn de juridische en technische toets van aanvragen om vergunning. Voor de controle van de meer complexe constructieberekeningen wordt 4 uur per week extern iemand ingehuurd. Daarnaast houden zij toezicht op de uitzetwerkzaamheden en verdere uitvoering van de bouwtechnische elementen tijdens de bouw waaronder de wapening. Het procedureverloop en de termijnbewaking vindt plaats met behulp van het geautomatiseerde bouwregistratiesysteem ProVas. (zie ook pagina 12)

I.De administratieve medewerkers verrichten ondersteunende taken bij bouwaanvragen, waaronder het inboeken van aanvullende gegevens, het sturen van ontvangstbevestigingen (officiële aanvragen) de administratieve afronding van de bouwvergunning (laten tekenen en verzenden), het ver-zorgen van de publicaties en het bijhouden van gegevens voor het CBS.

I.De technisch medewerkers van het cluster controle, toezicht en handhaving bouw houden zich met name bezig met de controle en daarnaast toezicht op verleende vergunningen en de naleving van bestemmingsplannen. De medewerkers van het cluster handhaving registeren overtredingen en verzenden de eerste “wrakings”brief waarin de overtreding wordt vastgelegd. Ook verrichten zij het eerste legalisatieonderzoek in overleg met het cluster Vergunningsverlening.

I.De juridisch beleidsmedewerkers zijn belast met de juridische werkzaamheden van het cluster controle, toezicht, handhaving. Zij begeleiden de dwangsom- en bestuursdwangprocedures en vertegenwoordigen de gemeente in rechtszaken. Ook leveren zij ad hoc juridische ondersteuning aan andere afdelingen op het vlak van de APV (afd. CCT) en gebruiksvergunningen (afd. Brandweer) omdat binnen deze beleidsvelden onvoldoende juridische ondersteuning voor handhaving beschikbaar is. Aan dit spanningsveld wordt in het kader van het project professionalisering van de handhaving nadere aandacht aan besteed.

I.Werkwijze

I.Binnen het taakveld Bouwen zijn de werkzaamheden op verschillende manieren gestructureerd. Naast het gebruikelijke afdelingsoverleg en tussentijdse informele overleggen werkt het taakveld Bouwen op basis van een afdelingsplan en individuele werkplannen. Elke medewerker krijgt per taak een aantal uren per jaar toegewezen voor het uitvoeren van de taken. Deze taken staan globaal beschreven in de functiebeschrijvingen en worden exact aangegeven in de jaarlijkse werkplanning.

I.Voor diverse activiteiten zijn de procedures beschreven in procesbeschrijvingen. De volgende procesbeschrijvingen zijn vastgesteld:

• ·

  proces bouwvergunning, vooroverleg;

• ·

  proces bouwvergunning, lichte bouwaanvraag;

• ·

  proces bouwvergunning, bouwvergunning regulier 1e fase;

• ·

  proces bouwvergunning, bouwvergunning regulier 2e fase;

• ·

  proces bouwvergunning, bouwvergunning regulier;

• ·

  proces sloopvergunning;

• ·

  diverse processen bestemmingsplan, wijziging art 11 of vrijstelling 15, 17, 19 lid 1-2 en 3;

• ·

  proces informatie bestemmingsplannen;

• ·

  proces brandveilig gebruik;

• ·

  proces handhaven bouwen en ro;

I.Er is een geautomatiseerd bouwregistratiesysteem “ProVas” aanwezig en daarnaast is er het organisatiebrede geautomatiseerde systeem Stroomlijn. ProVas is een geautomatiseerd programma voor het begeleiden van het proces van sloop- en bouwvergunningverlening, met dit programma kan de termijnbewaking goed in de gaten worden gehouden. Tevens biedt dit programma een scala van mogelijkheden voor het aanmaken van de bijbehorende correspondentie en de te vragen adviezen van andere afdelingen binnen onze gemeente. Via het geautomatiseerde informatiesysteem Stroomlijn is onder meer vastgoedinformatie en WOZ-informatie beschikbaar.

I.Bij bouwvergunningverlening wordt gewerkt aan de hand van een checklist Bouwbesluit en met een voortgangscontrolelijst. Op het moment dat een bouwplan in strijd is met het geldende bestemmingsplan dan wordt dit besproken door de betrokken vakafdelingen. Daarnaast worden in het kader van bouwaanvragen diverse (interne) adviezen ingewonnen onder meer bij de welstandscommissie, de brandweer, de afdeling CCT en het taakveld milieu. De coördinatie vindt plaats vanuit het cluster Vergunningverlening.

I.Als er bij een aanvraag om bouwvergunning een bodemonderzoek vereist is wordt dit doorgestuurd naar het Regionale Milieubedrijf, dit bedrijf analyseert voor ons de ingediende bodemonderzoeken.

I.De medewerkers van het cluster handhaving controleren 3x per jaar de gehele gemeente aan de hand van de verleende bouw- en sloopvergunningen. Alle verleende vergunningen worden in een dergelijke schouwronde geïnspecteerd. Wanneer een bouwwerk gereed of een sloop voltooid is dan wordt dit gereed gemeld en wordt de bouwvergunning/sloopvergunning gearchiveerd. Blijkt tijdens de inspecties dat een bouwwerk zonder of in afwijking van een vergunning wordt gerealiseerd of dat een bouwwerk/gebouw in strijd met de bestemming wordt gebruikt dan wordt voor de overtreding een handhavingsdossier aangemaakt. Overigens vinden er naast de geplande schouwrondes ook incidentele controles plaats bijvoorbeeld als gevolg van meldingen /klachten of door opkomende politieke prioriteiten (bijv. controles platte daken).

I.Door de gemeenteraad is in december 2000 de beleidsnota Handhaving Bernheze vastgesteld. In deze nota liggen een aantal beleidsuitgangspunten vast over de wijze waarop in voorkomende gevallen overtredingen worden aangepakt. De nadruk ligt hierbij op de procedurele aspecten. Handhavingzaken worden geprioriteerd aan de hand van de criteria zoals deze door het college zijn vastgesteld in het Uitvoeringsplan Nota Handhaving Ruimtelijke Ordening en Bouwen (december 2001) en de op 21 december 2004 bestuurlijk vastgestelde prioritering van de handhavingstaken. De prioriteitenlijst wordt 1x per kwartaal geactualiseerd. Hierop staan de lopende, spoedeisende en afgeronde zaken vermeld. Jaarlijks worden relatief veel overtredingen geconstateerd. Opgemerkt wordt dat er een trend waarneembaar is dat er steeds meer overtredingen plaatsvinden.

I.Een gedeelte van de overtredingen kan achteraf gelegaliseerd worden. De medewerkers van het cluster Handhaving en het cluster Vergunningverlening doen hiervoor aan de hand van een schetsplan een legalisatie onderzoek en wanneer legalisatie mogelijk is kan een officiële bouwaanvraag worden ingediend. Een ander deel van deze overtredingen wordt opgelost doordat de overtreder de overtreding uit eigen beweging ongedaan maakt. Daarnaast worden jaarlijks ca. 40 zaken door de juridisch beleidsmedewerkers gestart met het sturen van een brief waarin het voornemen tot het opleggen van een last onder dwangsom wordt meegedeeld (vooraankondiging).

I.Feiten en Cijfers

I.In deze paragraaf wordt een cijfermatig overzicht gegeven van de geïnventariseerde activiteiten van het bouw- en woningtoezicht en aan het werkterrein gerelateerde taken.

I.Onderzoeken

I.Op 13 mei 2005 bracht de VROM-Inspectie haar rapport uit over het in de gemeente Bernheze uitgevoerde onderzoek naar de toepassing, naleving en handhaving in gemeente van de VROM wet- en regelgeving. Dit onderzoek is verricht in het kader van het tweedelijns toezicht door deze Inspectie. Doel van het onderzoek was antwoord te geven op de vraag of de gemeente op een adequaat niveau uitvoering geeft aan haar VROM-taken.

I.De conclusie van de Inspectie is dat de uitvoering van de VROM-taken door de gemeente Bernheze op bijna alle onderdelen in voldoende mate wordt gewaarborgd. De aanbevelingen die de voormalige inspectie Volkshuisvesting Noord-Brabant/Zeeland naar aanleiding van het onderzoek naar de bouwregelgeving in 2001 aan de afdeling Milieu- en Bouwzaken heeft gedaan, zijn verwezenlijkt. Daarnaast is en wordt een kwaliteitsslag geslagen in het kader van het project Professionalisering van de handhaving.

I.Voor het taakveld Bouwen wordt nu aangegeven dat bouwen nagenoeg adequaat scoort.

I.Als aanbevelingen worden aangegeven het uitwerken van een bouw/sloopbeleidsplan en het vaststellen van de werkprocesbeschrijvingen. Dit laatste is inmiddels gebeurd. Verder punt van aandacht is het voorzien van alle gebruiksvergunningplichtige bouwwerken van een adequate vergunning. Deze taak ligt bij de Brandweer waar momenteel een inhaalslag gemaakt wordt.

I.Ten aanzien van handhaving is de conclusie dat de handhaving betreffende bouwen en slopen goed wordt uitgevoerd. De gemeentelijke visie op integrale en programmatische handhaving is op hoofdlijnen verwoord in de beleidsnota “Handhaving Bernheze”van december 2000. Een verdere vertaling van de nota vindt plaats in het uitvoeringsplan “Nota handhaving ruimtelijke ordening en bouwen”. Daarin worden de gestelde prioriteiten aangescherpt en wordt ingegaan op de organisatorische aspecten.

I.Als verbeterpunt wordt aangegeven, het daadwerkelijk uitvoering geven aan controle/handhaving van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad. Hieraan is in het uitvoeringsplan “Nota handhaving ruimtelijke ordening en bouwen” een lage prioriteit toegekend.

5.(BOUWTECHNISCHE) TOETS BOUW- EN SLOOPVERGUNNINGEN

I.Net als in veel andere gemeenten, speelt ook in de gemeente Bernheze de vraag in hoeverre alle bouwvergunningen technisch moeten worden getoetst aan het Bouwbesluit, de gemeentelijke bouwverordening en het convenant Duurzaam Bouwen. Formeel dienen alle aspecten volledig te worden getoetst. Gelet op de hoeveelheid aanvragen en de complexiteit van de materie, is dit echter niet mogelijk en zijn er om pragmatische redenen keuzes gemaakt ten aanzien van de uitvoering van deze toetsing.

I.Om deze reden is het gewenst de keuzes inzichtelijk te maken en aan te geven waarop wel wordt getoetst en waarop niet. Dit geeft voor iedereen duidelijkheid.

I.De te toetsen aspecten kunnen per bouwwerk verschillen. Met name de omvang en het gebruik van het bouwwerk zijn hiervoor bepalend. De gemeente Bernheze heeft er voor gekozen om bij gebouwen waar veel personen komen, een meer stringente toets uit te voeren, met name op het vlak van veiligheid, dan bij gebouwen waar niet of nauwelijks mensen komen. De kans op ongelukken of leed op grote schaal is dan immers veel kleiner. Ook de openbaarheid van gebouwen is een belangrijk aspect. Bezoekers van een openbaar gebouw mogen verwachten dat het gebouw waarin zij zich bevinden veilig is. In de hierna opgenomen tabel wordt aangegeven op welke wijze toetsing plaats vindt. Privé-bewoners of gebruikers hebben een andere (eigen) verantwoordelijkheid in het kader van het realiseren van bouwwerken en/of gebouwen.

I.Het toetsen van een bouwvergunning gebeurt op verschillende niveau’s.

I.We onderscheiden de :

• ·

  Snelle toets (S)

• ·

  Visuele toets (V)

• ·

  Representatieve toets (R)

• ·

  Integrale toets (I)

I.Bij een snelle beoordeling wordt er niet zo zeer gekeken naar de inhoud van de bij een bouwaanvraag behorende technische bescheiden, maar wordt er meer gelet op de aanwezigheid van de vereiste informatie*.

I.Bij het visueel beoordelen wordt er aandacht besteed aan de uitgangspunten van de ingediende bescheiden zonder deze inhoudelijk te controleren*.

I.Bij het representatief toetsen wordt niet alles gecontroleerd maar worden er per te toetsen object enkele representatieve onderdelen gepakt. Deze belangrijke onderdelen worden dan geheel getoetst*.

I.Bij het integraal toetsen is het de bedoeling dat vrijwel alles van het desbetreffende onderdeel gecontroleerd en nagerekend wordt.

I.* Als blijkt dat iets niet juist is wordt er dieper in de materie in gegaan in principe tot het in de tabel aangegeven n i veau.

I.Dit leidt tot het volgende overzicht.

I.Bij een aanvraag om lichte bouwvergunning mag alleen de constructieve veiligheid worden getoetst.

I.In de bovenstaande tabel is geen onderscheid gemaakt naar gebieden, zoals bijvoorbeeld buitengebied, woonwijken, bedrijventerreinen en het centrum. Het gaat in principe om de aard van het bouwwerk. Dit laat onverlet dat in specifieke gevallen van het schema kan worden afgeweken in gevallen dat de omgeving er wel toe doet. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de veiligheid voor de omgeving door de aard van het gebruik van het bouwwerk/gebouw.

I.Consequenties hiervan zijn dat bouwaanvragen in tegenstelling tot de toets aan het bestemmingsplan en de toets aan redelijke eisen van welstand technisch niet volledig getoetst worden. Door snel, visueel of representatief te toetsen komen bepaalde bouwtechnische aspecten niet of minder aan de orde. Indien dit door een incident of calamiteit aan de orde komt, kan dit leiden tot bestuurlijke en juridische acties.

I.Bestuurlijk in die zin dat het College kan worden aangesproken dat zij een bouwvergunning hebben verleend die de toets der kritiek niet kan doorstaan. Er is geen goede uitvoering gegeven aan de wettelijk opgelegde taak bouwvergunning te toetsen.

I.Ook in juridisch zin kan het College mogelijk worden aangesproken. Gesteld kan immers worden dat de bouwaanvraag niet volledig en juist is getoetst. Tot op heden is een gemeente niet snel aansprakelijk voor schade die wordt geleden als gevolg van een onvolledige toets van een aanvraag om bouwvergunning. Het onderwerp is echter wel in ontwikkeling. Zowel bij de rechterlijke macht maar ook in nieuwe wetgeving, waarbij de verantwoordelijkheid meer bij de bouwer wordt gelegd. In deze lijn informeren wij de houder van de bouwvergunning ook over de wijze waarop wij het bouwplan hebben getoetst. (zie ook pagina 20 onder technische toets.)

I.Ontvankelijkheidtoets

I.Een aanvraag om bouwvergunning kan pas in behandeling worden genomen als deze ontvankelijk is: de ingediende bescheiden moeten compleet zijn en zeker van voldoende niveau om de aanvraag om bouwvergunning te kunnen beoordelen. In het besluit indieningsvereisten wordt dit verder aangegeven. Binnen 4 weken na ontvangst van de aanvraag wordt de ontvankelijkheidtoets uitgevoerd.

I.Bestemmingsplantoets

I.Als blijkt dat een aanvraag om bouwvergunning niet voldoet aan het geldende bestemmingsplan dan wordt door het cluster Vergunningverlening gekeken of de bouwaanvraag voldoet aan de beleidsregels voor toepassing van een vrijstelling volgens artikel 19, lid 3 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Als de bouwaanvraag voldoet aan deze beleidsregels gaat de bouwaanvraag door naar de afdeling VROG voor het voeren van een vrijstellingsprocedure.

I.Voldoet de aanvraag niet dan beoordeelt de afdeling VROG of toch een vrijstelling kan worden verleend van de voorschriften van het geldende bestemmingsplan.

I.Voldoet de bouwaanvraag aan de redelijke eisen van welstand, het Bouwbesluit en de gemeentelijke bouwverordening dan kan de vrijstellingsprocedure gevoerd worden door de afdeling VROG. Na de ter visie legging kan de vrijstelling en bouwvergunning verleend worden en gepubliceerd in “De Bernhezer”, tenzij er zienswijzen ingediend zijn. In dat geval worden deze eerst beoordeeld en zal hierover een besluit genomen moeten worden.

I.Advies welstand

I.De toets aan redelijke eisen van welstand maakt onderdeel uit van de beoordeling van aanvragen om bouwvergunning, zowel bij de lichte als reguliere aanvraag. De welstandstoets is een belangrijk instrument voor het realiseren respectievelijk behouden van de ruimtelijke kwaliteit van de bebouwde en onbebouwde omgeving.

I.Voor deze beoordeling wordt gebruik gemaakt van de in 2004 vastgestelde welstandsnota. In deze nota zijn de welstandscriteria opgenomen. Deze worden bepaald door gebiedscriteria en de welstandsniveaus. Daarnaast zijn er ook zogenaamde sneltoetscriteria waarin aanvragen om lichte bouwvergunning getoetst worden. Als hieraan niet voldaan wordt, moet het bouwplan aan de welstandscommissie voorgelegd worden. De toets aan de sneltoetscriteria is gemandateerd. Verder komt het voor dat gelijktijdig met het vaststellen van een bestemmingsplan ook een beeldkwaliteitplan is vastgesteld. Een ingediend bouwplan wordt deze gevallen ook aan het beeldkwaliteitplan getoetst. Deze toets wordt uitgevoerd door de Welstandscommissie.

I.Bouwbesluit en Bouwverordening

I.Een aanvraag om reguliere bouwvergunning moet worden getoetst aan alle relevante voorschriften van het Bouwbesluit. en de gemeentelijke bouwverordening. Dit in tegenstelling tot de lichte bouwvergunning waar alleen de constructieve veiligheid getoetst wordt en aan de voorschriften van de gemeentelijke bouwverordening die van stedenbouwkundige aard zijn.

I.Bij bouwvergunningverlening wordt gewerkt aan de hand van een checklist Bouwbesluit en met een voortgangscontrolelijst.

I.Termijnen

I.Als een bouwaanvraag past binnen het geldende bestemmingsplan, voldoet aan het Bouwbesluit, de gemeentelijke bouwverordening en er zijn geen aanhoudingsgronden moet de gemeente binnen zes weken resp. 12 weken na ontvangst van de aanvraag de bouwvergunning afgeven. Dit betekent in de praktijk dat, bij een behandeltermijn van 6 weken, de aanvrager geen gelegenheid kan worden geboden om eventuele aanpassingen aan zijn bouwplan door te voeren. Denk hierbij aan een bouwplan dat niet voldoet aan de redelijke eisen van welstand. Om deze reden adviseren wij onze klanten een vooroverleg in te dienen.

I.Aanvraag om sloopvergunning

I.Ook hier geldt dat binnen 4 weken na ontvangst van de aanvraag de ontvankelijk van een aanvraag wordt getoetst. Getoetst wordt of de aanvraag volledig is. Deze eisen zijn opgenomen in de gemeente Bouwverordening.

I.Afhankelijk van de aard, omvang en ligging van de sloopwerkzaamheden wordt door de gemeente een sloopveiligheidsplan vereist.

I.Indien sprake is van sloop van een agrarische bedrijfsgebouw moet de aanvraag altijd voorzien zijn van een asbest-inventarisatierapport. Dit geldt overigens ook voor woningen die gebouwd zijn voor 1 juli 1993.

I.Als de sloopaanvraag geen aanhoudingsgronden kent moet de gemeente binnen twaalf weken na ontvangst van de aanvraag de sloopvergunning afgeven. Deze termijn is geen fatale termijn maar een termijn van orde. Dit betekent dat ook na het vestrijken van de bovengenoemde termijn burgemeester en wethouders alsnog een beslissing kunnen nemen.

I.Sloopmelding

I.In de gemeentelijke bouwverordening is opgenomen in welke gevallen geen sloopvergunning nodig is en waar volstaan kan worden met een sloopmelding. Door de gemeente zijn hiervoor speciale meldingsformulieren ontwikkeld. Deze worden getoetst en ter plaatse gecontroleerd door de technisch medewerker van het cluster Handhaving. Indien alles akkoord is kan vervolgens ter plekke de melding afgegeven worden.

I.Voor het doen van de mededeling naar aanleiding van een melding hebben burgemeester en wethouders acht dagen de tijd. Deze termijn is een fatale termijn. Bij overschrijding van de termijn is de mededeling van rechtswege gedaan en kan worden gesloopt.

6.RISICO-ANALYSE EN PRIORITEITSTELLING HANDHAVINGSTAKEN

I.In het kader van het project Professionalisering van de Handhaving (eindmeting 100% in 2005) heeft gemeente Bernheze de keuze gemaakt hierin meerdere kleursporen te betrekken. Niet alleen het grijze kleurspoor (milieu) maar ook het rode (bouwen en RO), groene (Flora en Fauna) en blauwe (Water) kleurspoor zijn hierin meegenomen.

I.Dit project bestond uit het nemen van een aantal stappen. Eén daarvan was het inventariseren van alle handhavingstaken/thema’s van de gemeente. Aan de hand van een risicoanalyse (zie bijlage 1) zijn vervolgens de handhavingthema’s in mate van belangrijkheid gerangschikt. Voor de risicoanalyse is de risicomatrix gebruikt die is ontwikkeld door het Expertisecentrum Rechtshandhaving van het Ministerie van Justitie, in opdracht van de Stuurgroep Handhaven op niveau.

I.Noodzaak tot opstellen handhavingsbeleid met prioriteitstelling

I.Los gezien van de vraag of we alle overtredingen kunnen voorkomen, dwingt de omvang van de handhavingtaakstelling en het aantal geconstateerde overtredingen ons om keuzes te maken.

I.De thema’s zijn daarom gegroepeerd in drie categorieën, t.w. hoge prioriteit, gemiddelde prioriteit en lage prioriteit. In het onderstaande schema kunt u lezen op welke wijze de gemeente omgaat met overtredingen in een bepaalde categorie.

I.Handhavingprioriteiten

I.In bijlage 1 treft u het door het college van burgemeester en wethouders vastgestelde volledige prioriteitenoverzicht aan. Voor de goede orde wordt opgemerkt dat de gemeente op dit moment nog geen bijzondere opsporingsambtenaren in dienst heeft. De wenselijkheid en noodzaak hiervan zal worden beoordeeld in het kader van het project professionalisering van de handhaving.

I.Aanvulling prioriteitstelling

I.Uit het bovengenoemde prioriteitenoverzicht blijkt dat de gemeente Bernheze wat betreft het taakveld bouwen een hoge prioriteit legt bij de controle en het toezicht op naleving van bestemmingsplannen en bouwvergunningen alsmede de veiligheid van bouwwerken/gebouwen. Daarnaast vindt de gemeente het toezicht op illegale (ver)bouw ook zeer belangrijk.

I.Zoals reeds is aangegeven is er een trend waarneembaar dat er steeds meer overtredingen worden geconstateerd. Dit heeft invloed op de termijn waarbinnen de overtredingen in behandeling kunnen worden genomen. Op dit moment geldt voor vele zaken dat er een wachttijd is van enkele jaren. Op verzoek van het college is daarom begin 2006 nader inzicht gegeven in de overtredingen en de wijze van behandeling over de periode 2003-2005. Op basis van deze informatie kan het bestuur dan in het kader van de verdere uitvoering van het project Professionalisering van de Handhaving, gerichte keuzes maken, bijvoorbeeld over de gewenste doorlooptijd en de ter beschikking te stellen middelen.

I.In het Uitvoeringsplan is vastgelegd op basis van welke objectieve en subjectieve factoren een nadere prioriteitstelling wordt gegeven aan de geconstateerde overtredingen. Gekeken wordt naar het aspect spoedeisendheid, de relatie met milieuregelgeving, de legalisatiemogelijkheden, het gebied/de bestemming en de bouwtechnische aspecten.

I.De uitkomst van deze belangenafweging op gemeenteniveau is een rangschikking, een lijst, met aan te pakken handhavingsituaties in hun onderlinge prioriteitstelling. Deze lijst wordt elk kwartaal geactualiseerd en vormt vervolgens het uitgangspunt bij de aanpak van een concrete overtreding. Overigens moet wel opgemerkt worden dat deze lijst niet onwrikbaar is. De toegekende prioriteit kan onder invloed van subjectieve factoren namelijk wijzigen. Onder subjectieve factoren kunnen onder meer worden verstaan: verwijtbaarheid/verschoonbaarheid overtreder, persoonlijke omstandigheden of nieuw gemeentelijke bestemmingsplan beleid.

I. 7. STAND VAN ZAKEN EN VERBETERPUNTEN

I.Integraal handhavingsbeleidsplan/programma met daarbij een kwaliteitssysteem.

I.In het kader van het project professionalisering zijn de volgende documenten en protocollen vastgesteld.

I.Documenten

• ·

  Handhavingstrategie “Zo handhaven we in Brabant” op 17 augustus 2004;

• ·

  Handhavingvisie gemeente Bernheze op 31 augustus 2004;

• ·

  Nota handreiking bestuurlijke sanctiemiddelen (sanctiestrategie) op 31 augustus 2004;

• ·

  Beleidsregels gedogen fysieke leefomgeving gemeente Bernheze op 21 december 2004 (gedoogstrategie);

• ·

  Nalevingstrategie en toezichtstrategie op 10 mei 2005;

• ·

  Handhavinguitvoeringsprogramma 2005 op 17 mei 2005.

I.Protocollen

• ·

  Informatieoverdracht (afstemming met andere handhavingorganisaties)

• ·

  Ongevallen en incidenten (rampenplan)

• ·

  Toepassing gedoogstrategie

• ·

  Interne afstemming handhaving

• ·

  Communicatie

• ·

  Informatiebeheer (dossiervorming en bestandsactualisatie)

I.Het landelijk project Professionalisering van de Handhaving is afgerond. De gemeente Bernheze heeft hierin een eindscore van 100% behaald. Daarmee heeft de gemeente voldaan aan alle papieren formaliteiten. Om te waarborgen dat alle financiële en personele inspanningen leiden tot een daadwerkelijke en blijvende verhoging van de kwaliteit van de handhaving is het noodzakelijk de werkwijze en opgestelde documenten structureel te toetsen en te verbeteren. Een kwaliteitssysteem is hiervoor een goed hulpmiddel.

I.De vervolgstap die hiervoor nu genomen gaat worden is het (laten) opstellen van een integraal handhavingbeleidsplan/programma met daarbij een kwaliteitssysteem.

I.Audits

I.Ook zullen er met ingang van 2006 jaarlijks interne audits gehouden worden. Binnen de afdeling Milieu- en Bouwzaken zijn twee (gecertificeerde) auditors aanwezig. Doel van interne audits is het opsporen van afwijkingen tussen vastgelegde regelingen en de praktijk enerzijds en verbetermogelijkheden anderzijds. Overigens kunnen ook klachten en meldingen leiden tot verbeterpunten. Daarnaast kunnen met audits corrigerende maatregelen worden geactiveerd en het verbeterproces geïnitieerd.

I.Verbetervoorstellen worden in een jaarlijks verbeterplan opgenomen.

I.Nieuwe Woningwet

I.In het wetsvoorstel van de nieuwe Woningwet (verbetering handhaafbaarheid en handhaving bouwregelgeving) wordt in artikel 100c de volgende verplichting opgenomen:

I.1. Burgemeester en wethouders maken jaarlijks hun voornemens bekend met betrekking tot de wijze waarop in het komende jaar uitvoering zal worden gegeven aan de bestuursrechtelijke handhaving van het

I.bepaalde bij of krachtens de hoofdstukken I tot en met IV.

I.2. Burgemeester en wethouders doen jaarlijks verslag aan de gemeenteraad van de wijze waarop in het voorgaande jaar uitvoering is gegeven aan de bestuursrechtelijke handhaving van het bepaalde bij of krachtens de hoofdstukken I tot en met IV, alsmede van het door hen gevoerde beleid bij de uitvoering van die hoofdstukken. Burgemeester en wethouders zenden gelijktijdig met de aanbieding van het verslag aan de gemeenteraad een afschrift ervan aan de inspecteur.

I.Doel van dit artikel is te bewerkstelligen dat handhaving van de bouwregelgeving een volwaardige positie verkrijgt en behoudt op de lokale politieke agenda.

I.Naast de plicht om jaarlijks aan te geven op welke wijze het college invulling geeft aan de hun handhavingstaak zal ook jaarlijks aan de gemeenteraad verslag uitgebracht moeten worden over de uitvoering van deze taak. In de toelichting op de Woningwet wordt aangegeven welke aspecten bij voorkeur in de handhavingvoornemens en het jaarverslag terug dienen te komen. Het college streeft ernaar hieraan met ingang van 2006 invulling geven. Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij de jaarlijkse rapportage die worden gemaakt over de milieuregelgeving.

I.Het is overigens nog niet bekend wanneer deze wet in werking zal treden. In februari 2006 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel behandeld.

I.In verleende bouwvergunningen zal expliciet aangegeven worden dat de aanvraag is getoetst conform de in deze beleidsnota vastgelegde richtlijnen. De inhoud van deze nota is voor burgers te raadplegen via de gemeentelijke website of door inzage op het gemeentehuis.

I.Wanneer een aanvrager het hiermee niet eens is dan kan hij hiertegen bezwaar maken en zal bekeken worden of er een nieuwe toetsing moet plaatsvinden.

I.De gemeentelijke organisatie moet werken met en binnen de kaders van de geldende regelgeving. Daarnaast heeft de gemeente Bernheze zich ook gebonden aan diverse vastgestelde beleidsnota’s (zie opsomming op pagina 19). Wel wordt bekeken in het kader van het project professionalisering van de handhaving op welke wijze meer integraal en pragmatisch met deze regelgeving omgegaan kan worden.

I.In februari jl. is de zogenoemde coördinatieregeling in de Interimwet stad en milieu van kracht geworden. Deze regeling geeft gemeenten de mogelijkheid om alle benodigde vergunningen voor een bouwproject te bundelen en in één keer af te handelen. Dit geldt vervolgens als één procedure, waartegen belanghebbenden rechtstreeks beroep kunnen aantekenen bij de Raad van State. De verwachting is dat gemeenten zich op deze manier veel administratieve rompslomp en tijd kunnen besparen. Met de coördinatieregeling wordt vooruitgelopen op de nieuwe Wet ruimtelijke ordening. Op dit moment wordt door de afdeling VROG en MB bezien wat hiervan de gevolgen zijn voor het vergunningenbeleid van deze gemeente.

I.Daarnaast heeft de ministerraad onlangs ingestemd met het wetsvoorstel Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Met het wetsvoorstel wordt de aanvraag voor bouw- en milieugerelateerde vergunningen vereenvoudigd en wordt de tijd die voor de vergunningverlening nodig is, verkort. In het voorstel is daartoe een uniforme regeling voor de zogenoemde omgevingsvergunning opgenomen. Deze nieuwe vergunning leidt tot een reductie van de administratieve lasten voor bedrijf en burger en na aanloopkosten tot een reductie van de bestuurslasten voor gemeenten en provincies. Het wetsvoorstel is nu naar de Raad van State gestuurd om advies. Het streven is er op gericht de nieuwe wet met ingang van 1 januari 2008 in werking te laten treden zodat gemeenten vanaf die datum met de omgevingsvergunning gaan werken.

I.Bijlage 1: Prioriteiten handhavingtaken Gemeente Bernheze