Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2014

Ondertekening

Toelichting 1 Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2014

Algemene toelichting

Op 1 juli 2013 is de gewijzigde Winkeltijdenwet (Wtw) in werking getreden. Op grond van de gewijzigde Wtw blijven de wettelijke verboden om winkels op zon-,  feestdagen en op werkdagen voor 06.00 uur en na 22.00 uur open te stellen, op zichzelf bestaan. Gemeenten hebben echter de vrijheid om bij verordening te bepalen of –en in hoeverre- zij vrijstelling of ontheffing verlenen van deze verboden. De uitzonderingsbepalingen daarvoor uit de oude Wtw, zoals de toerismebepaling en de avondwinkelbepaling, zijn komen te vervallen.

De nieuwe Wtw heeft ook gevolgen voor het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet. Een substantieel aantal algemene vrijstellingen op het verbod op zon- en feestdagen open te zijn, zal van rechtswege vervallen. Het gaat onder meer om snackbars, ijscomannen, videotheken, (bloemen)winkels bij begraafplaatsen en in bejaardenoorden, evenals openstellingen bij bijzondere aangelegenheden van religieuze aard.

De vervallen vrijstellingen kunnen vervolgens wel op grond van de gewijzigde Wtw in een gemeentelijke verordening worden opgenomen. Aangezien de gemeente Eersel een vrijstelling voor zon- en feestdagen van 08.00 tot 18.00 uur wenst, is in artikel 2 van deze verordening een algemene vrijstelling opgenomen voor de in artikel 2, lid 1 onder a en b, en lid 2 van de Wtw vervatte verboden. Dit houdt in dat de algemene vrijstelling om geopend te zijn op zon- en feestdagen van 08.00 tot 18.00 uur tevens geld voor alle activiteiten die zijn opgenomen in het Vrijstellingenbesluit Wtw. Zie verder ook onder de artikelgewijze toelichting.

Uitgangspunt is, dat de in de “Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2014” de wettelijke vrijheid wordt benut doordat er geen onnodige beperkingen op te nemen voor wat betreft het aantal koopzondagen en doordat de openingstijden gelden van 08.00 tot 18.00 uur. Hiermee legt de raad sterker de verantwoordelijkheid neer bij de ondernemers en ziet voor zichzelf verder geen inhoudelijke rol meer ten aanzien van het winkeltijdenbeleid. De gemeente gaat er van uit, dat de ondernemers zelf en in samenspraak bepalen wanneer en of hun winkels op zon- en feestdagen open gaan.

Het voorstel aan de raad strekt er toe de “Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2014” vast te stellen met daarin de belangrijkste punten:

• het aantal koopzondagen wordt in de gehele gemeente vrij gegeven;

• de winkeltijden worden gedurende de werkweek en op zon- en feestdagen tussen 08.00 en 18.00 uur vrijgegeven;

• indien 24 december 2014 een zondag betreft, geldt een algemene vrijstelling van 06.00 tot 18.00 uur;

• voor een openstelling in de periode tussen 22.00 en 06.00 uur (nachtopenstelling) blijft een ontheffing noodzakelijk.

Wanneer de raad instemt met de Winkeltijdenverordening zal deze verordening op 6 oktober 2014 in werking treden.

Artikelgewijze toelichting

Artikel 1.  Begripsbepaling

Wet

Hiermee wordt bedoeld de Winkeltijdenwet

Feestdagen

Onder feestdagen wordt in deze verordening verstaan: Nieuwjaarsdag, Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag en Eerste en Tweede Kerstdag.

Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat 4 mei na 19.00 uur (dodenherdenking) niet wordt aangemerkt als een feestdag in de zin van de verordening. De reden hiervan is dat openstelling van winkels en bedrijven op dit tijdstip niet wenselijk wordt geacht, onder meer vanwege de eerbiediging van de rust. Om deze reden is er voor gekozen om voor deze dagen geen vrijstelling of ontheffing van het verbod, bedoeld in artikel 2, eerste lid, onder a, en tweede lid van de Wtw op te nemen.

Eerste Kerstdag wordt wel aangemerkt als feestdag in de zin van de verordening. Echter, in artikel 2, tweede lid van de verordening is bepaald dat er geen vrijstelling geldt voor Eerste Kerstdag. Op grond van de Wtw is en blijft het voor winkels en standplaatsen dus verboden om geopend te zijn op Eerste Kerstdag en op 4 mei na 19.00 uur.

NB. Eerste Paasdag en Eerste Pinksterdag zijn niet aangewezen als feestdagen  in de zin van de verordening. De reden hiervan is dat deze dagen, anders dan Eerste Kerstdag, altijd op een zondag vallen. Voor Eerste Paasdag en Eerste Pinksterdag geldt automatisch het regiem voor de zondag. Dat betekent dat de winkels op deze dagen tussen 08.00 en 18.00 uur geopend mogen zijn.

Voor wat betreft de opening op Goede Vrijdag en 24 december na 18.00 uur wordt verwezen naar de toelichting bij artikel 3. Koningsdag en 5 mei (Bevrijdingsdag) zijn niet aangemerkt als feestdagen. De winkels mogen op deze dagen dus geopend zijn volgens het regiem dat geldt op werk- of zondagen (afhankelijk op welke dag het valt).

Winkel

Voor de definitie van winkel wordt verwezen naar artikel 1 Wtw: een winkel is een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte, waarin goederen aan particulieren plegen te worden verkocht.

Artikel 1 Wtw geeft tevens een definitie voor de begrippen “goederen” en “particulier”:

• goederen: roerende lichamelijke zaken, met uitzondering van binnenlandse en buitenlandse wettige betaalmiddelen;

• particulier: degene die een goed koopt anders dan in de uitoefening van een beroep of bedrijf.

Bedrijf

Artikel 2, eerste lid van de Wtw ziet specifiek op de openstelling van winkels. Artikel 2, tweede lid van de Wtw ziet op het inde uitoefening van een bedrijf, anders dan in een winkel, goederen te koop aanbieden of te verkopen aan en in rechtstreekse aanraking met particulieren. Te denken valt aan markt- en straathandel en de handel te water. Door de zinsnede “in rechtstreekse aanraking met particulieren” valt verkoop op afstand, zoals postorderverkoop, telefonische verkoop en telewinkelen hier niet onder. Ook heeft het verbod uit artikel 2, tweede lid van de Wtw geen betrekking op sec het afleveren van goederen aan particulieren.

Voor wat betreft de openstelling van bedrijven die vanaf een standplaats hun waar aanbieden, oftewel de straatverkoop, is ook de Wtw en dus deze Winkeltijdenverordening van toepassing. In deze verordening is er voor gekozen om de openstelling voor straatverkoop gelijk te trekken met de openstelling van de reguliere winkels (zie voor meer informatie de toelichting bij artikel 2). Dit komt mede tot uitdrukking doordat in de verordening niet wordt gesproken over “winkel” maar “bedrijf”. Daar waar in de toelichting wordt gesproken over “winkel”, kan ook “bedrijf” worden gelezen.

Artikel 2.  Algemene vrijstelling

Eerste lid

In dit artikel is gebruik gemaakt van de mogelijkheid die artikel 3 Wtw biedt om een algemene vrijstelling te verlenen van het verbod een winkel voor het publiek geopend te hebben op zondag en op bepaalde feestdagen (de verboden als genoemd in artikel 2, eerste lid, onder a en b van de Wtw). De gemeente Eersel heeft bepaald, dat winkels op zon- en feestdagen geopend mogen zijn tussen 08.00 en 18.00 uur. Er is geen onderscheid gemaakt naar winkelgebieden of naar soort winkels.

Dat betekent dat de vrijstellingen voor onder andere videotheken, (bloemen)winkels bij begraafplaatsen en winkels in musea onverkort blijven gelden. Echter de beperkingen die zijn genoemd in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet zijn in deze verordening komen te vervallen en de vrijstellingen zoals genoemd in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet zijn onder de algehele vrijstelling komen te vallen. Er is geen onderscheid gemaakt tussen soorten winkels. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet slechts gedeeltelijk is komen te vervallen. Zo zijn bijvoorbeeld de (landelijke) vrijstellingen voor openstelling van apotheken, winkels in ziekenhuizen, verpleeghuizen, stations en benzinestations nog altijd te vinden in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet.

Straatverkoop

De algemene vrijstelling geldt dus niet alleen voor winkels, , maar ook voor de zogenaamde straatverkoop. Voor wat betreft de openstelling van bedrijven die vanaf een standsplaats hun waar aanbieden, oftewel de straatverkoop, is de Wtw en dus deze Winkeltijdenverordening van toepassing. In dat verband is van belang dat de gemeente Eersel heeft besloten de openstelling voor straatverkoop gelijk te trekken met de openstelling van reguliere winkels. Kortom, de vrijstelling voor zon- en feestdagen is ook van toepassing op straatverkoop. Dit blijkt uit het feit dat er niet alleen wordt verwezen naar artikel 2, eerste lid Wtw, maar ook naar artikel 2, tweede lid Wtw. Ook standplaatsen mogen derhalve geopend zijn op zon- en feestdagen tussen 06.00 en 22.00 uur. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt, dat het voorgaande niets af doet aan het verbod om een standplaats in nemen zonder vergunning van het college (artikel 5:18 APV).Vanuit het oogpunt van openbare orde worden de locaties en de duur van de straatverkoop immers gereguleerd door middel van een standplaatsvergunning op grond van (artikel 5:17 tot en met 5:20) de APV en het standplaatsenbeleid. Hierin is bepaald op welke gronden een standplaatsvergunning kan worden verkregen.

Tenslotte wordt opgemerkt, dat in de algemene voorschriften van het standplaatsenbeleid voor wat betreft de tijden van het innemen van een standplaats naar de Wtw verwijst.

Tweede lid

In het artikel 2, tweede lid van de verordening is nadrukkelijk bepaald dat de vrijstelling niet geldt voor Eerste Kerstdag. Dat betekent dat het verboden is een winkel voor publiek geopend te hebben op Eerste Kerstdag. De reden hiervan is, dat openstelling van winkels en bedrijven op deze dag en tijdstippen niet wenselijk wordt geacht, onder meer vanwege de eerbiediging van het geloof en de rust.

Artikel 3.  Algemene vrijstelling Goede Vrijdag en 24 december

Op grond van artikel 2 Wtw is het verboden om na 19.00 uur een winkel geopend te hebben voor publiek op Goede Vrijdag en 24 december. In dit artikel wordt een algemene vrijstelling gegeven van dit verbod. Dit houdt in dat alle winkels in de gemeente geopend mogen zijn tussen 19.00 en 22.00 uur op Goede Vrijdag en 24 december, mits dit een werkdag (maandag tot en met zaterdag) betreft. Er is geen onderscheid gemaakt naar winkelgebieden of soort winkels. Indien 24 december op een zondag valt, dan gelden de tijden voor zondagsopenstelling van 06.00 tot 18.00 uur.

Artikel 4.  Individuele ontheffingen

Eerste lid

Het eerste lid geeft aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid om –met inachtneming van de in de verordening opgenomen kaders- ontheffing te verlenen van het verbod om winkels geopend te hebben in de nachtelijke uren. Dit biedt het college de mogelijkheid om in bijzondere gevallen de openstelling in de nachtelijke uren, dat wil zeggen tussen 22.00 en 06.00 uur, mogelijk te maken.

Uit de formulering blijkt, dat het college een zekere mate van beleidsvrijheid heeft bij het al dan niet verlenen van de ontheffing (burgemeester en wethouders kunnen ontheffing verlenen). In beginsel zal het college dit slechts doen in bijzondere gevallen. Hierbij kan worden gedacht aan openstelling van een winkel in verband met een (landelijke) primeur van de verkoop van een bepaald product.

Tweede lid

In het tweede lid is bepaald, dat de ontheffing in ieder geval wordt geweigerd als de woon- en leefsituatie of de openbare orde in de omgeving van de winkel op ontoelaatbare wijze nadelig wordt beïnvloed door de opening van de winkel op basis van de ontheffing.

De formulering “in ieder geval” geeft aan, dat de aanvraag om ontheffing ook op andere gronden kan worden geweigerd.

Artikel 5.  Beslistermijn

Op de behandeling van verzoeken om ontheffing voor uitvoering van deze verordening, is de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van toepassing. Volgens artikel 4:13 van de Awb is een redelijke beslistermijn acht weken, Het artikel is in deze verordening opgenomen om de lezer duidelijkheid te geven in plaats van door te verwijzen naar andere regelgeving.

Tegen besluiten op grond van deze verordening kan op grond van de Wtw beroep worden ingesteld bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB). Voor het instellen van beroep moet eerst op grond van de Awb bezwaar zijn gemaakt bij het college van burgemeester en wethouders als besluitvormend orgaan.

Artikel 6.  Intrekken of wijzigen ontheffing

In dit artikel zijn de gronden voor het wijzigen of intrekken van een ontheffing opgesomd. Het betreft een limitatieve opsomming: slechts in het geval dat er zich één van de hier genoemde gronden voordoet, kan het college besluiten tot intrekking of wijziging van de ontheffing.

Artikel 7.  Toezicht

Geen nadere toelichting noodzakelijk.

Artikel 8.  Intrekking oude verordening en overgangsrecht

Eerste lid

Geen nadere toelichting noodzakelijk

Tweede lid

Omdat de oude Winkeltijdenverordening wordt vervangen door een nieuwe verordening, komen alle op de oude verordening gebaseerde besluiten te vervallen voor zover ze niet krachtens overgangsrecht in stand worden gehouden.  In dit verband is in artikel 8 geregeld, dat een krachtens de oude verordening verleende ontheffing, geldt als een ontheffing verleend krachtens de nieuwe verordening. Voor de vrijstellingen verleend krachtens de oude verordening is geen overgangsrecht opgenomen. De reden hiervan is, dat de vrijstellingen verleend krachtens de oude verordening, slechts betrekking hadden op de besluiten van burgemeester en wethouders tot het aanwijzen van koopzondagen binnen de door de raad gestelde kader. Omdat in de nieuwe verordening een algemene vrijstelling is opgenomen voor zondagsopenstelling, waarbij geen onderscheid wordt gemaakt naar gebied, branche en/of verkoopwaar, is het niet noodzakelijk hiervoor overgangsrecht op te nemen. Hierdoor komen op de oude gebaseerde vrijstellingen te vervallen en kan gebruik worden gemaakt van de algemene vrijstelling in de nieuwe verordening.

Derde lid

Het derde lid bepaalt dat aanvragen om een ontheffing, die zijn ingediend voor de inwerkingtreding van de nieuwe verordening, maar waar nog geen besluit op is genomen, worden beoordeeld in het licht van de nieuwe verordening.

Artikel 9.  Inwerkingtreding en citeertitel

De oude verordening had als citeertitel “Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2011”. Om misverstanden te voorkomen is de citeertitel van deze verordening “Winkeltijdenverordening gemeente Eersel 2014”.