Beleidsnota ondersteunende horeca

Ondertekening

Toelichting

1.Inleiding

1.1 Aanleiding

Landelijk gezien is er een ontwikkeling gaande waarbij horeca-activiteiten worden ontwikkeld bij een andere hoofdfunctie. Het gaat bijvoorbeeld om het tegen betaling aanbieden van drank en eetwaren in een winkel. Een deel van de oppervlakte van de winkel wordt gebruikt om tafels en stoelen neer te zetten. Het kan bijvoorbeeld gaan om een bakkerij met een koffiecorner. Ook in de gemeente Bloemendaal is deze ontwikkeling te zien, met name in de winkelstraat van de kern Bloemendaal.

Deze ontwikkeling kan bijdragen aan de verlevendiging van een winkelgebied en daarmee de aantrekkingskracht vergroten. De ondernemers krijgen op deze manier de gelegenheid om hun ideeën voor vernieuwing van hun onderneming te verwezenlijken. Anderzijds kan een toename van ondersteunende horeca de bedrijfseconomische belangen van reguliere horeca schaden, de uitstraling van het gebied veranderen of overlast voor omwonenden veroorzaken.

Daarnaast is er bij sportclubs ook een vorm van ondersteunende horeca. Het gaat dan om sportclubs bij sportvelden of op het strand. Voor de sportclubs bij sportvelden geldt dat daar geen sprake is van concurrentie met de reguliere horeca. Voor de sportvelden op het strand is die kans wel aanwezig, vanwege de bezoekers van het strand. Om die reden zijn voor deze categorie ook beleidsregels geformuleerd. Hiermee wordt voorkomen dat de sportclubs op het strand gaan concurreren met de reguliere horeca van de strandpaviljoens.

1.2 Doelstelling

De doelstelling van het beleid is een evenwicht te vinden tussen deze marktontwikkeling, de belangen van de reguliere horecaondernemers, de aantrekkingskracht van de voorzieningen, een evenwichtig voorzieningenbestand en een goed woon- en leefklimaat. Om dat te bereiken, is het beleid er op gericht om de ondersteunende horeca ondergeschikt te laten blijven aan de hoofdfunctie. De beleidsregels zullen in de bestemmingsplannen worden opgenomen op het moment dat deze geactualiseerd worden.

1.3 Leeswijzer

Allereerst worden in hoofdstuk 2 de begrippen omschreven die betrekking hebben op deze beleidsnotitie. In hoofdstuk 3 wordt het juridisch kader dat betrekking heeft op ondersteunende horeca uiteengezet. In hoofdstuk 4 worden het beleid en de beleidsregels voor de ondersteunende horeca in de gemeente Bloemendaal beschreven. Tot slot wordt in hoofdstuk 5 ingegaan op de uitvoering en evaluatie van het beleid.

2.Begrippen

Detailhandel:

Het bedrijfsmatig te koop aanbieden (waaronder de uitstalling ten verkoop), verkopen, verhuren en leveren van goederen aan personen die goederen kopen of huren voor gebruik, verbruik of aanwending, anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit;

Ondersteunende horecavoorziening:

Een horecavoorziening binnen een bestemming waarvan de functie een andere dan horeca is, maar waar men ten behoeve van de hoofdfunctie ter plaatse drank en etenswaren kan nuttigen;

Horecabedrijf:

De activiteit in ieder geval bestaande uit het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse;

3.Juridisch kader

Voor de ondersteunende horeca zijn de volgende wetten en regels van belang.

3.1 Drank en Horecawet

De Drank- en Horecawet (DHW) is gericht op een verantwoorde verstrekking van alcohol. Het doel van de DHW is het voorkomen van gezondheidsschade en verstoring van de openbare orde door alcoholgebruik.

In artikel 3 van de wet is bepaald dat het verboden is zonder vergunning van de burgemeester een horecabedrijf of een slijtersbedrijf uit te oefenen. In het bij deze wet behorende Besluit Inrichtingseisen is onder meer bepaald dat de horecalokaliteit een oppervlakte van tenminste 35 m² moet hebben.

In de beleidsregels voor ondersteunende horeca in winkels is opgenomen dat de ondersteunende horeca geen grotere oppervlakte kan hebben dan 30 m². Deze vorm van horeca kan dus niet in aanmerking komen voor een vergunning op grond van de Drank- en Horecawet.

Ondersteunende horeca bij sportclubs op het strand mogen een oppervlakte hebben van 20% tot een maximum van 40 m². Deze sportclubs kunnen dus in aanmerking komen voor een Drank- en Horecavergunning. De overige sportclubs, zoals bijvoorbeeld de hockeyclubs, hebben al een Drank- en Horecavergunning. Zolang de sportclubs op het strand alleen voor eigen gebruik alcohol nuttigen en het niet verkopen is er geen sprake van een illegale situatie. Als deze sportclubs zonder vergunning alcohol verkopen handelen ze in strijd met de Drank- en Horecawet.

3.2 Wet ruimtelijk ordening en bestemmingsplannen

Op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) stelt de gemeenteraad bestemmingsplannen vast. Een bestemmingsplan is een ruimtelijk plan dat juridisch bindend is. In een bestemmingsplan is vastgelegd wat de bestemming van de grond is. De grond mag in beginsel uitsluitend bebouwd en gebruikt worden volgens de geldende bestemming. Ondersteunende horeca is alleen toegestaan als het bestemmingsplan dit gebruik toestaat. In paragraaf 5.1 is per bestemmingsplan aangegeven of ondersteunende horeca is toegestaan en op welke wijze de beleidsregels worden toegepast.

3.3 Algemene plaatselijke verordening

De Algemene plaatselijke verordening (APV) is lokale regelgeving die zich, onder meer door eenaantal vergunningstelsels, richt op de regulering van de openbare orde en openbare veiligheid in de gemeente.

3.4 Winkeltijdenwet

De Winkeltijdenwet is van toepassing op de verkoop van goederen aan particulieren vanuit een voorhet publiek toegankelijke besloten ruimte. In deze wet is bepaald dat winkels in principe geslotendienen te zijn tussen 22.00 uur en 06.00 uur en op zondag. Tevens is een aantal feestdagen

aangewezen waarop winkels geheel of eerder gesloten dienen te zijn.

4.Beleid

4.1 Uitgangspunten van het beleid

Ondersteunende horeca bij detailhandel kan bijdragen aan de verlevendiging van een winkelgebied en daarmee de aantrekkingskracht vergroten. De ondernemers krijgen op deze manier de gelegenheid om hun ideeën voor vernieuwing van hun onderneming te verwezenlijken. Anderzijds kan ondersteunende horeca de bedrijfseconomische belangen van reguliere horeca schaden als de ondersteunende horeca zich langzaam maar zeker ontwikkelt tot de hoofdfunctie. Hierdoor kan tevens de uitstraling van het gebied veranderen of overlast voor omwonenden ontstaan. De onderstaande beleidsregels zijn opgesteld om daarin een evenwicht te vinden.

Bij sportclubs, zowel op het strand als bij sportvelden, vindt over het algemeen ook een vorm van ondersteunende horeca plaats. Ook voor deze categorie geldt dat de horeca een ondersteunende functie moet hebben ten opzichte van de hoofdfunctie. Ook hier kan immers oneerlijke concurrentie ontstaan ten opzichte van zelfstandige horeca. Anderzijds geldt dat bij deze functies ondersteunende horeca moeilijk los gekoppeld kan worden van de hoofdfunctie. Voor het goed functioneren van een dergelijke voorziening kan ondersteunende horeca maatschappelijk gewenst of zelfs een noodzaak zijn. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een kantine van een sportclub.

Een onderscheid tussen sportclubs op het strand en sportclubs bij sportvelden is hier echter op zijn plaats. Voor sportclubs bij sportvelden geldt dat de bezoekers gericht komen om te sporten of het sporten te bekijken. Een sportkantine trekt op zichzelf geen bezoekers. Om die reden vindt er geen concurrentie plaats met reguliere horeca. Voor deze categorie zijn dan ook geen beleidsregels nodig.

Voor sportclubs op het strand is de situatie anders. Door het grote aantal bezoekers van het strand is hier wel een kans dat bezoekers die niet specifiek gebruik maken van de sportclub wel gebruik maken van de ondersteunende horeca. Een ontwikkeling waarbij de ondersteunende horeca zich langzaam maar zeker ontwikkelt tot de hoofdfunctie kan de bedrijfseconomische belangen van de reguliere horeca in de strandpaviljoens schaden.

Om bovengenoemde redenen zijn voor ondersteunende horeca bij detailhandel en voor sportclubs op het strand beleidsregels geformuleerd. Deze beleidsregels zijn een aanvulling op het bestemmingsplan.

De doelstelling van de beleidsregels is als volgt:

• ·

  Ondersteunende horeca moet ondergeschikt zijn aan de hoofdfunctie;

• ·

  Ondersteunende horeca is bedoeld voor bezoekers/gebruikers van de hoofdfunctie;

• ·

  De hoofdfunctie mag zich niet profileren met de nevenactiviteit ondersteunende horeca;

• ·

  Geen oneerlijke concurrentie met reguliere horeca-inrichtingen

4.2 Beleidsregels detailhandel

Het belangrijkste uitgangspunt bij ondersteunde horeca is dat de hoofdfunctie als hoofdfunctie behouden blijft. De ondersteunende horeca dient als extra service aan de klanten. Op basis van dit uitgangspunt zijn deze beleidsregels geformuleerd. Als aan één van deze beleidsregels niet wordt voldaan is er kennelijk geen sprake van ondersteunende horeca en zal deze activiteit niet worden toegestaan.

1.Het deel van de het netto vierkante meter verkoopvloeroppervlak dat in gebruik is als horeca-activiteit mag max 20% bedragen van het totale netto vierkante meter oppervlakte van de hoofdactiviteit, tot een maximum van 30 m²

Toelichting:

Het genoemde percentage en oppervlakte zorgen ervoor dat de ondersteunende horeca een ondersteunende functie is en blijft. Als gevolg van deze maximum oppervlakte is het op grond van de Drank en Horecawet niet mogelijk om een Drank- en horecavergunning te krijgen. Dat betekent dus dat bij ondersteunende horeca in winkels geen alcohol geschonken kan worden.

2. de horeca-activiteit mag niet zodanig prominent aanwezig zijn ter hoogte van de gevel waar de ingang van de hoofdactiviteit is gevestigd dat het naar de openbare weg toe de uitstraling van een regulier horecabedrijf heeft/krijgt.

Toelichting:

Bij ondersteunende horeca moet de visuele uitstraling die van de hoofdactiviteit blijven. Op deze manier wordt ook mogelijke oneerlijke concurrentie met zelfstandige horeca ingeperkt.

Het kan voorkomen dat een onderneming gevestigd is op een hoekpunt en daardoor niet alleen een etalageruimte en/of ramen heeft in de voorgevel waarin de hoofdtoegang is gevestigd, maar ook in een zijgevel. In die gevallen kan een horeca-activiteit zichtbaar zijn vanuit de zijgevel (de gevel waarin niet de hoofdtoegang is gevestigd). In een dergelijke situatie kan wel ondersteunende horeca worden toegestaan die zichtbaar is ter hoogte van die gevel.

3.De toegang tot de horeca-activiteit is uitsluitend te bereiken via die van de hoofdactiviteit (dus geen aparte ingang van de horeca).

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondersteunend aan de hoofdactiviteit, is het niet toegestaan om voor deze horeca-activiteit een aparte toegang te creëren vanaf de openbare weg. Wordt dit wel toegestaan, dan kan daarmee een zelfstandig horecadeel worden gecreëerd.

4. De openingstijden van de horeca-activiteit zijn niet ruimer dan de openingstijden van de hoofdactiviteit.

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondersteunend aan de hoofdactiviteit, is het niet toegestaan dat de horeca-activiteiten worden gecontinueerd na sluitingstijd van de hoofdactiviteit. Omdat de horeca-activiteit ondersteunend is aan de hoofdactiviteit, vervalt deze ondersteunende functie na sluitingstijd van de hoofdfunctie.

5.Voor de ondersteunende horeca mag geen reclame worden gemaakt(bijvoorbeeld via uithangborden, menukaarten voor het raam, sandwichborden op straat, in de media en dergelijke).

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondersteunend aan de hoofdactiviteit, mag voor het horecadeel geen reclame worden gemaakt (bijv. door middel van uithangborden, menukaarten voor het raam, sandwichborden op straat of via website etc.). Ook deze beleidsregel beperkt de mogelijke oneerlijke concurrentie met zelfstandige horeca.

6. De exploitatie van een terras is niet toegestaan.

Toelichting:

Gelet op het feit dat de visuele uitstraling die van de hoofdactiviteit moet zijn en blijven, is het, op basis van het criterium niet zichtbaar vanaf de straat, niet mogelijk en gewenst op een terras te exploiteren. Om het woon- en leefklimaat van omwonenden te beschermen, is het evenmin mogelijk om een terras op een besloten binnenterrein in te richten. Bij winkels zijn terrassen niet toegestaan volgens artikel 2.10 van de APV.

7.Verhuur aan derden tijdens en buiten openingstijden voor al dan niet besloten feesten en partijen is niet toegestaan.

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondergeschikt aan de hoofdactiviteit, mag het horecadeel niet aan derden worden verhuurd voor al dan niet besloten feesten en partijen. Ook deze beleidsregel beperkt de mogelijke oneerlijk concurrentie met zelfstandige horeca.

4.3.Beleidsregels sportclubs op het strand

Ook hiervoor geldt dat de hoofdfunctie behouden blijft. Op basis van dit uitgangspunt zijn deze beleidsregels geformuleerd. Als aan één van deze beleidsregels niet wordt voldaan is er kennelijk geen sprake van ondersteunende horeca en zal deze activiteit niet worden toegestaan.

1. Het deel van de het netto vierkante meter vloeroppervlak dat in gebruik is als horeca-activiteit mag max 20% bedragen van het totale netto vierkante meter oppervlakte van de hoofdactiviteit, tot een maximum van 40 m².

Toelichting:

Het genoemde percentage en oppervlakte zorgen ervoor dat de ondersteunende horeca een ondersteunende functie is en blijft. Bij een grotere oppervlakte dan 35 m² is het op grond van de Drank- en Horecawet wel mogelijk om voor een Drank- en horecavergunning in aanmerking te komen. Er moet dan aan een aantal in het Besluit Inrichtingseisen genoemde voorwaarden worden voldaan. Als een Drank- en Horecavergunning is verstrekt kan er alcohol geschonken worden.

2.De horeca-activiteit mag niet zodanig prominent aanwezig zijn ter hoogte van de gevels dat het naar openbaar gebied toe de uitstraling van een regulier horecabedrijf heeft/krijgt.

Toelichting:

Bij ondersteunende horeca moet de visuele uitstraling die van de hoofdactiviteit blijven. Dat geldt ook voor de sportclubs op het strand instellingen. Op deze manier wordt mogelijke oneerlijke concurrentie met zelfstandige horeca ingeperkt.

3. Voor de ondersteunende horeca mag geen reclame worden gemaakt.

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondergeschikt aan de hoofdactiviteit, mag voor het horecadeel geen reclame worden gemaakt (bijv. door middel van uithangborden, menukaarten voor het raam, sandwichborden, in de media etc.). Ook deze beleidsregel beperkt de mogelijke oneerlijke concurrentie met zelfstandige horeca.

4.De exploitatie van een terras is niet toegestaan.

Toelichting:

Gelet op het feit dat de visuele uitstraling die van de hoofdactiviteit moet zijn en blijven, is het niet mogelijk en gewenst om een terras te exploiteren. Hiermee wordt gedoeld op het verkopen van etenswaren en drank aan bezoekers van het strand die geen gebruik maken van de sportfaciliteiten. Het gebruik van tafels en stoelen buiten en/of een terras door mensen die gebruik maken van de sportfaciliteiten stuit niet op bezwaren.

5. Verhuur aan derden tijdens en buiten openingstijden voor al dan niet besloten feesten en partijen is niet toegestaan.

Toelichting:

Omdat het horecadeel aanvullend is op, en ondergeschikt aan de hoofdactiviteit, mag het horecadeel niet aan derden worden verhuurd voor al dan niet besloten feesten en partijen. Ook deze beleidsregel beperkt de mogelijke oneerlijk concurrentie met zelfstandige horeca.

4.4 Belangenafweging

Met bovenstaande beleidsregels wordt een evenwicht gecreëerd tussen de belangen van de ondernemers met ondersteunende horeca, de reguliere horecaondernemers en omwonenden. Dit wordt hieronder toegelicht.

Concurrentie

Eerder is al het aspect van concurrentie aan de orde geweest. Zoals aangegeven, gaat het bij ondersteunende horeca om een vorm van horeca die gebonden is aan beperkingen ten aanzien van openingstijden, de zichtbaarheid vanaf de straat en dergelijke. Met deze beperkingen onderscheidt ondersteunende horeca zich duidelijk van zelfstandige horeca. Hierdoor wordt tevens de concurrentiepositie ten opzichte van de zelfstandige horeca beperkt.

Door de directe integratie van de ondersteunende horeca in de winkel hebben de bestedingen in deze vorm van horeca bovendien sterk het karakter van impulsbestedingen. Het gaat daarom eerder om extra bestedingen die anders achterwege zouden blijven, dan om vervanging van bestedingen bij de zelfstandige horeca.

Woon- en leefklimaat

Met het toestaan van ondersteunende horeca ontstaat de mogelijkheid dat er een toename optreedt van de oppervlakte horeca binnen een dorpskern. Hier geldt echter dat de beleidsregels ervoor zorgen dat de hoofdactiviteit ook de hoofdactiviteit blijft. Het toestaan van ondersteunende horeca zal dus niet leiden tot aantasting van het karakter van de straat. Een nadelig effect voor het woon- en leefklimaat is daardoor niet te verwachten.

5.Uitvoering van het beleid

5.1 Toepassing beleidsregels

Op welke manier de beleidsregels toegepast worden is, afhankelijk van welk bestemmingsplan ter plaatse geldt. Hieronder wordt per bestemmingsplan aangeven op welke wijze de beleidsregels toegepast worden.

In de bestemmingsplannen ‘Bloemendaal 2012’ en ‘Overveen 2013’ is binnen de Centrumbestemming ondersteunende horeca toegestaan. In de regels is bepaald dat de vloeroppervlakte voor ondersteunende horeca maximaal 20% tot ten hoogste 30m² mag bedragen. Deze bepaling komt overeen met de eerste beleidsregel. Alle detailhandelsvestigingen liggen binnen deze Centrumbestemming. De mogelijkheid om ondersteunde horeca te bezigen, is bij rechte bestemd. Er is dus geen omgevingsvergunning voor nodig. Deze beleidsregels kunnen daarom pas gaan gelden wanneer deze in een nieuw bestemmingsplan worden opgenomen.

In het bestemmingsplan Vogelenzang is ondersteunende horeca toegestaan binnen de detailhandelsbestemming. Ook voor Vogelenzang geldt dus dat ondersteunende horeca bij rechte is toegestaan. Er zijn in de regels van het bestemmingsplan geen verdere regels omtrent de ondersteunende horeca opgenomen. De beleidsregels zullen verwerkt worden in het nieuwe bestemmingsplan als deze geactualiseerd wordt. Pas dan zullen de regels gaan gelden.

In het bestemmingsplan Bennebroek is geen mogelijkheid opgenomen voor ondersteunende horeca bij detailhandel. Daardoor is ondersteunende horeca in strijd met het bestemmingsplan. Als een ondernemer ondersteunende horeca binnen de detailhandelsfunctie wil uitoefenen, dan zal hij daarvoor een aanvraag omgevingsvergunning moeten indienen voor afwijking van het bestemmingsplan.

Op grond van de Nota Ruimtelijke Beoordeling is het mogelijk om medewerking te verlenen aan een afwijking van het bestemmingsplan als er sprake is van nieuw beleid. Als de aanvraag voldoet aan deze beleidsregels kan daar dus medewerking aan worden verleend.

Tevens zullen de beleidsregels overgenomen worden in de regels van het nieuwe bestemmingsplan Bennebroek.

In het bestemmingsplan Landelijk Gebied is ondersteunende horeca toegestaan binnen de bestemming Detailhandel – Tuincentrum, Recreatie (alleen bij watersportrecreatie) en Sport. De maximaal toegestane oppervlakte is niet beperkt. Ook hier is het bij rechte bestemd en gaan deze beleidsregels gelden op het moment dat het bestemmingsplan wordt aangepast en opnieuw wordt vastgesteld.

In het bestemmingsplan Bloemendaal aan Zee is geen mogelijkheid opgenomen voor ondersteunende horeca. In dat gebied is geen detailhandel en er zijn eveneens geen sportclubs binnen dit plangebied. Dat betekent dat ondersteunende horeca hier niet zal voorkomen.

Het bovenstaande betekent dus dat bij het actualiseren van de bestemmingsplannen het beleid verwerkt worden in de nieuwe bestemmingsplannen. Tot die tijd kunnen deze beleidsregels in het bestemmingsplan Bennebroek gebruikt worden bij een afwijking van het bestemmingsplan, aangezien de ondersteunende horeca in dit bestemmingsplan niet bij rechte is bestemd. In de overige bestemmingsplannen is ondersteunende horeca bij rechte bestemd. Er is daarvoor geen omgevingsvergunning nodig en op die manier geen grond voor handhaving. De beleidsregels kunnen dus niet aanvullend gelden naast de regels in het bestemmingsplan. Overigens is het volgens de APV niet mogelijk om bij detailhandel een terras te realiseren, alleen een uitstalling. Op grond van de APV kan hier wel op gehandhaafd worden.

5.2 Handhaving

In de praktijk kan blijken dat de ondersteunende horeca zo goed loopt dat de ondernemer ook buiten het toegestane deel tafels en stoelen neerzet of een terras realiseert. Op deze wijze kan gaandeweg een ongewenste omslag plaatsvinden van de hoofdfunctie naar horeca. Om dit te voorkomen is handhaving noodzakelijk.

De verwachting is dat in die gevallen dat overlast ontstaat of dat zich toch een verschuiving naar zelfstandige horeca voordoet, klachten zullen binnenkomen, ofwel van bewoners die overlast ervaren, ofwel van andere ondernemers die constateren of menen dat er oneerlijke concurrentie is. In die gevallen zal handhavend worden opgetreden aangezien dit in strijd is met de APV.

5.3 Evaluatie

Het is wenselijk dat na een jaar wordt bekeken hoe het beleid functioneert. Waar nodig kan het beleid aangepast worden.

5.4 Vervolg

Voor het goed regelen van de ondersteunende horeca is het wenselijk dat op termijn dit beleid wordt verwerkt in bestemmingsplannen. Bij actualisering van de bestemmingsplannen zullen deze beleidsregels verwerkt worden in de bestemmingsplannen.

Als een aanvraag voor ondersteunende horeca voldoet aan de beleidsregels, maar het bestemmingsplan voorziet niet in deze mogelijkheid, zoals nu het geval is bij bestemmingsplan Bennbroek, kan op grond van de Nota Ruimtelijke Beoordeling in combinatie met deze beleidsregels medewerking worden verleend door middel van een afwijking van het bestemmingsplan.