Reglement voor het waterschap Zuiderzeeland

Noot

1

[Toelichting: Dit artikel geeft een omschrijving van enkele begrippen die meerdere keren in het reglement voorkomen.]

Noot

2

[Toelichting: Het waterschap is een zogenaamd all-in waterschap: het heeft de zorg voor de taken waterkwantiteit, waterkwaliteit en waterkering. De oppervlakte van het gebied is circa 250.000 ha. Circa 100.000 ha. hiervan is groot water, in beheer bij het rijk. In het jaar 2000 wonen er ongeveer 312.000 mensen.

In het reglement zijn geen bepalingen opgenomen over het beheer en onderhoud van de primaire waterkeringen. Deze regels zijn op grond van artikel 14 van de Wet op de waterkering vastgelegd in de (interprovinciale) verordening waterkering Noord-Nederland.  ]

Noot

3

[Toelichting: Bij het bepalen van het gebied van het waterschap is acht geslagen op het uitgangspunt voor de bestuurlijke organisatie van de waterstaatszorg, dat bij de vorming van waterschappen zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de waterstaatkundige eenheden. Een waterstaatkundige eenheid bestaat uit een samenhangend stelsel van oppervlaktewateren en gronden (inclusief mensen en gebouwen), die belang hebben bij de instandhouding van dat stelsel.

Het waterschapsgebied valt grotendeels samen met de dijkringgebieden 7 en 8, zoals die zijn aangegeven op de bij de Wet op de waterkering behorende kaartbijlage. Dijkringgebied 7 omvat de Noordoostpolder met inbegrip van het in de gemeente Lemsterland (provincie Fryslân) gelegen gebied Lemstervaart, alsmede het Buitengebied Blankenham-Kuinre en de Blokzijler Buitenlanden, die in de provincie Overijssel zijn gelegen. De genoemde deelgebieden behoorden reeds tot het gebied van het Waterschap Noordoostpolder. Eveneens tot dijkringgebied 7 behoort het oude buitengebied tussen Kuinre en Lemmer. Dit gebied valt voor een deel onder het Wetterskip Boarn en Klif en het Waterschap Friesland en voor een deel onder het waterschap voor het cluster Wold en Wieden/Meppelerdiep. Dijkringgebied 7 vormt met de genoemde, in de provincies Fryslân en Overijssel gelegen deelgebieden een waterstaatkundige eenheid.

Dijkringgebied 8 omvat Oostelijk en Zuidelijk Flevoland en vormt een waterstaatkundige eenheid die geheel binnen de grenzen van het waterschap ligt.

De primaire waterkeringen die deel uitmaken van de beide dijkringgebieden liggen in het waterschapsgebied, met uitzondering van de primaire waterkering tussen Blokzijl en Lemmer, die in beheer blijft bij de aangrenzende waterschappen. Dit omdat deze dijk (voormalige Zuiderzeedijk) een waterkerende functie voor het oude land vervult.

Aan het waterschapsgebied zijn de buitendijkse gebieden toegevoegd. Deze gebieden zijn buiten de primaire waterkeringen gelegen. Sommige worden aangewend voor bewoning buitendijks of zijn zelfs speciaal daarvoor aangelegd.

Echter de verschillen in belang tussen de belanghebbenden in de buitendijkse gebieden en die in de binnendijks gelegen gebieden kunnen zodanig zijn, dat er voor wat betreft de omslagheffing sprake is van onevenredig voor- of nadeel voor de belanghebbenden. Om dit te voorkomen is voor het waterkwantiteitsbeheer een taakgebied ingesteld. Een taakgebied omvat dat deel van het waterschapsgebied waarbinnen de omslagplichtigen belang hebben bij de uitoefening van een bepaalde taak door het waterschap. Het taakgebied voor het waterkwantiteitsbeheer omvat het waterschapsgebied, minus de wateren in beheer bij het rijk en de buitendijkse gebieden, maar met inbegrip van het Vollenhoverkanaal, het Vollenhovermeer en het Kadoelermeer. Het kwantiteitsbeheer van deze wateren berustte voorheen bij de provincie Flevoland en is in het kader van de oprichting van dit waterschap overgedragen aan het waterschap. 

De buitendijkse gebieden liggen dus niet in het taakgebied voor het waterkwantiteitsbeheer.

Tot de taak van het waterschap behoort in principe ook de waterkeringszorg van de buitendijkse gebieden. De waterkeringszorg is immers op grond van de Waterschapswet een kerntaak van het waterschap. Het lijkt ons niet juist als buiten het waterschap andere (particuliere) organisaties deze taak op zich nemen. Dit mede met het oog op de mogelijke precedentwerking voor andere waterschapstaken. Het begrip ‘waterkering' wordt ruim uitgelegd en niet beperkt tot de zorg voor de primaire waterkering. Ook een beschoeiing of kade ter bescherming van buitendijks gebied is een waterkering.

In verband met de mogelijke financiële en praktische consequenties van de toedeling van de waterkeringszorg voor de buitendijkse gebieden aan het waterschap, is de inwerkingtreding van deze taaktoedeling in het overgangsreglement afhankelijk gesteld van nadere, gemeenschappelijke besluitvorming van de drie colleges van provinciale staten. De nadere besluitvorming houdt in dat de zorgplicht voor zowel de bestaande als de toekomstige buitendijkse gebieden eerst in werking treedt, nadat deze gebieden zijn aangewezen en het te handhaven veiligheidsniveau door de bedoelde colleges van provinciale staten is vastgesteld.

Het waterkwaliteitsbeheer van het gebied Lemstervaart berustte voorheen bij het Waterschap Friesland. Aangezien de verschillende waterstaatkundige taken in een gebied zoveel mogelijk in één hand dienen te zijn, is besloten dit waterkwaliteitsbeheer bij gelegenheid van de oprichting van het Waterschap Zuiderzeeland aan dit waterschap over te dragen. Uit een oogpunt van doelmatigheid zal het Waterschap Friesland - tegen kostenvergoeding - blijven zorgdragen voor de zuivering van het huishoudelijk en bedrijfsafvalwater uit dit gebied.

De grenzen van het waterschapsgebied worden van Kuinre tot Blokzijl gevormd door de westelijke teen van de voormalige Zuiderzeedijk; van Blokzijl tot de Kadoelersluis door de oostelijke oever van het Vollenhoverkanaal, het Vollenhovermeer en het Kadoelermeer; ter hoogte van de woonwijk Lemstervaart door de theoretische buitenteen van de primaire waterkering, en voor het overige door de provinciegrens. Dit houdt in dat (met de klok mee) van de Kadoelersluis tot aan Lemmer en van Lemmer tot Kuinre de provinciegrens tevens de waterschapsgrens is. Daardoor vallen grote delen rijkswateren binnen het beheersgebied van het waterschap. Dit is geen bezwaar, immers de rijkswateren zijn op grond van het eerste lid van artikel 4 uitgezonderd van de taken van het waterschap: "voorzover deze taak niet bij andere publiekrechtelijke lichamen berust". Zie ook de kaart. Het laten samenvallen van de grens van het waterschap met de provinciegrens heeft het voordeel, dat de hele provincie waterschappelijk is ingedeeld en dat in principe niet meer voor elke buitendijkse activiteit (inpoldering, ophoging, bebouwing, etc.) de grens behoeft te worden aangepast.

Het gebied van het waterschap en het taakgebied voor het waterkwantiteitsbeheer worden aangegeven op een kaart die deel uitmaakt van het reglement. Vanwege de grote schaal van deze kaart bestaat voor de precieze aanduiding van de grenzen behoefte aan detailkaarten. Het vaststellen van de detailkaarten wordt opgedragen aan gedeputeerde staten. ]

Noot

4

[Toelichting: De taak van het waterschap omvat de zorg voor de waterkering en de waterhuishouding. De zorg voor de waterhuishouding omvat het kwantitatieve en het kwalitatieve beheer van het oppervlaktewater. In dit kader is onder andere het regelen van de freatische grondwaterstand via het peil van het oppervlaktewater een taak van het waterschap. Het grondwaterbeheer is, voorzover het betreft het regelen van grondwateronttrekkingen en van infiltraties van water, ingevolge de Grondwaterwet een provinciale taak.]

Noot

5

[Toelichting: In het tweede lid is sprake van een taakgebied voor het waterkwantiteitsbeheer. Het instellen van dit taakgebied is onder artikel 2 toegelicht.]

Noot

6

[Toelichting: In het derde lid is in overeenstemming met het rijks- en provinciaal beleid tot uitdrukking gebracht, dat de taakuitoefening gericht dient zijn op integraal waterbeheer. Het waterschap behartigt in de eerste plaats waterstaatkundige belangen, maar dient - waar mogelijk - ook andere daarmee verbonden belangen mee te wegen. Bij het feitelijk en juridisch beheer van waterstaatswerken (onder andere vergunningverlening) kunnen belangen van derden gemoeid zijn, die een samenhangend beleid en beheer en integrale belangenafweging noodzakelijk maken. Daarbij kan het gaan om verschillende belangen zoals veiligheid, landbouw, natuur, drinkwatervoorziening en recreatie. De formulering in het derde lid heeft een aanvullend karakter en ziet op leemtes die kunnen ontstaan als andere wetten of regelingen niet in de belangenafweging voorzien.]

Noot

7

[Toelichting: In het vierde lid is een samenwerkingsbepaling opgenomen. Bij de voorbereiding en de besluitvorming in provinciale staten van Flevoland over de vorming van één all-in waterschap werd, gezien de schaal van het waterschap, samenwerking met andere all-in waterschappen voor bepaalde taakonderdelen doelmatig geacht. Op grond van deze bepaling hoeft het waterschap alleen met andere waterschappen samen te werken als dit doelmatig is. Daarmee worden andere samenwerkingsmogelijkheden niet geblokkeerd.]

Noot

8

[Toelichting: Dit hoofdstuk geeft een aanvulling op de bepalingen in de Waterschapswet en het Rechtspositiebesluit voorzitters waterschappen. In de wet komen achtereenvolgens aan de orde: de samenstelling, de verkiezing en de inrichting van het algemeen bestuur, de samenstelling en de inrichting van het dagelijks bestuur en de benoeming van de voorzitter. De wet regelt onder meer de vereisten voor het lidmaatschap van het bestuur, nevenfuncties, onverenigbare betrekkingen en het afleggen van de eed (dan wel verklaring en belofte). Voorts bevat de wet bepalingen over de vergaderingen van algemeen en dagelijks bestuur.

Het Rechtspositiebesluit voorzitters waterschappen bevat regels over rechtspositionele aangelegenheden aangaande de voorzitter, zoals benoeming, schorsing, tijdelijk niet uitoefenen van zijn functie, ontslag, uitkering bij ontslag en aanspraken ingeval van ziekte.  ]

Noot

9

[Toelichting: Omvang algemene vergadering

Bij het bepalen van de omvang van de algemene vergadering is gekeken naar een redelijke en werkbare vertegenwoordiging en een beperkte omvang in verband met een doelmatig en slagvaardig optreden. Deze twee uitgangspunten zijn allebei belangrijk. In verband hiermee is de omvang van de algemene vergadering op 25 zetels bepaald. Dit is hetzelfde aantal als van het bestuur van het Heemraadschap Fleverwaard.

In het reglement dient de samenstelling van het waterschapsbestuur te worden vastgelegd. Deze samenstelling moet zodanig zijn dat de besluitvorming over de uitvoering van de verschillende taken (waterkeringszorg,  kwantiteitsbeheer en -kwaliteitsbeheer) van het waterschap op evenwichtige wijze kan plaatsvinden.

De Waterschapswet noemt - limitatief - vijf belangencategorieën die voor vertegenwoordiging in het waterschapsbestuur in aanmerking kunnen komen: ingezetenen, ongebouwd, gebouwd, bedrijfsgebouwd en pachters. De wettelijke criteria voor opneming van een categorie in het algemeen bestuur zijn: de aard en de omvang van het belang van de categorie bij de taakuitoefening door het waterschap, en het te betalen kostendeel.

Gelet op de aard en de omvang van het belang dat de eerste vier categorieën bij de taakuitoefening door het waterschap hebben, alsmede op het naar verwachting door elke categorie te betalen kostendeel, is er van uitgegaan dat deze vier categorieën in ieder geval in de algemene vergadering vertegenwoordigd dienen te zijn. Voor de vijfde categorie (pachters) is dit echter op voorhand niet zo duidelijk. Daarom wordt eerst op deze categorie ingegaan.

Categorie pachters

De pachters hebben een eigen belang bij de taakuitoefening door het waterschap. Zij zijn voor het gebruik van het land direct afhankelijk van de waterbeheersing. Wijziging van het peil van het oppervlaktewater leidt tot wijziging van het peil van het freatisch grondwater. Ook hebben de pachters belang bij een goede kwaliteit van het oppervlaktewater. De pachters zijn om die reden dan ook als een potentiële categorie aangeduid in de Waterschapswet.

In 1993 was in de Noordoostpolder 63 procent van de areaal ongebouwde grond verpacht. In Oostelijk en Zuidelijk Flevoland bedroeg dit percentage 24. In het totale gebied was gemiddeld 37 procent van het areaal ongebouwde grond verpacht. In 1997 bedroegen die percentages respectievelijk 53, 22 en 32. Hieruit blijkt dat er een geleidelijke teruggang is van het percentage verpachte grond: voor het totale waterschapsgebied gemiddeld circa 1 à 2 procent per jaar.

Deze trend wordt bevestigd door de Dienst Domeinen. Het beleid van deze dienst is gericht op verkoop van de in pacht en erfpacht uitgegeven gronden. Dit gaat geleidelijk, op basis van vrijwilligheid.

Derhalve is aangenomen dat rond 2003, dat is halverwege de eerste bestuursperiode, circa 25 procent van de ongebouwde gronden in het waterschapsgebied is verpacht.

Op basis van de uitgangspunten voor de kostentoedeling en de te verwachten kostentoedeling voor het waterkwantiteitsbeheer is berekend, dat het aandeel van de categorie pachters circa 12,5 procent van de som van de kostendelen van de pachters en de eigenaren ongebouwd zal bedragen. De pachters zullen dus een betrekkelijk gering gedeelte van het kostendeel voor de totale ongebouwde gronden voor hun rekening blijven nemen.

In het bovenstaande is naar het belang en de betaling gekeken. Dit kan ook met betrekking tot de zeggenschap. Volgens de hieronder toe te lichten zetelverdeling zou de categorie pachters recht hebben op (afgerond) 1 van de 10 waterkwantiteitszetels. Dit stemt uiteraard overeen met het genoemde kostendeel. 

Ondanks het betrekkelijk geringe kostenaandeel rechtvaardigen het eigen belang en de ene zetel in onze ogen een directe vertegenwoordiging van de pachters in de algemene vergadering.

Zetelverdeling

Vervolgens dienen de 25 zetels over de vijf belangencategorieën te worden verdeeld. Daarbij is de zogenaamde methode Zuid-Holland gevolgd. Dit is een voor de zetelverdeling veel toegepaste methode die uit twee stappen bestaat.

Bij de eerste stap wordt het aantal zetels op basis van het relatieve maatschappelijke belang verdeeld over de taken waterkeringszorg,  kwantiteitsbeheer en -kwaliteitsbeheer. Het relatieve maatschappelijke belang van de taken kan op grond van artikel 13 van de Waterschapswet uit de aard en de omvang van het maatschappelijk belang van de taken worden afgeleid. Naar aard zijn alle drie de taken van groot maatschappelijk belang. Elk van deze taken is onmisbaar voor de leefbaarheid van het waterschapsgebied. Wat betreft de omvang van het maatschappelijk belang van de taken moet onderscheid worden gemaakt tussen de waterkeringszorg en de beide overige taken. De kosten van de waterkeringstaak zijn beduidend lager dan die van het waterkwantiteits- en het waterkwaliteitsbeheer. Bovendien worden de kosten van de waterkeringstaak maar in beperkte mate uit de omslag betaald. Vanwege het in verhouding geringe budget van de taak waterkering is het redelijk dat de waterkeringszorg minder zetels krijgt dan de taken waterkwantiteit en waterkwaliteit. Dit leidt tot de verhouding: waterkering : waterkwantiteit : waterkwaliteit = 20 : 40 : 40.

Deze verhouding is alom veel gehanteerd, onder meer voor de zetelverdeling van de algemene besturen van het Heemraadschap Fleverwaard en het Waterschap Noordoostpolder. Uitgaande van 25 zetels betekent dit voor de genoemde taken respectievelijk 5, 10 en 10 zetels.

Bij de tweede stap wordt per taak de zetels die aan de taak zijn toegekend naar rato van het kostendeel verdeeld over de bij deze taak betrokken belangencategorieën. Ten behoeve van de bestuurssamenstelling is op basis van de benedenmarges van de kostentoedelingsmethodiek van de werkgroep Havelaar (zie de toelichting op artikel 25) en de meerjarenramingen van de oude waterschappen en rekening houdend met de verwachte bevolkingsgroei en prijsontwikkelingen, een inschatting gemaakt van de kostentoedeling voor de taken waterkeringszorg en  kwantiteitsbeheer. Als basis zijn de verwachtingen voor het jaar 2003 genomen; dit is halverwege de vierjarige zittingstermijn van het eerste bestuur. Voor de taak waterkwaliteitsbeheer worden de voor 2003 geraamde kosten verdeeld tussen de ingezetenen (als huishoudelijke vervuilers) en de gebruikers bedrijfsgebouwd op basis van het aandeel van deze beide categorieën in de verontreiniging van het oppervlaktewater.

Deze kostenverdeling levert rechtlijnig gerekend de volgende zetelverdeling over de taken op, waarbij de kolommen A2 en A3 betrekking hebben op de zetelverdeling per taak en de overige kolommen 1A t/m 5B betrekking hebben op de zetelverdeling per belangencategorie per taak en totaal (tabel). In de laatste rij zijn de zetelaantallen afgerond tot hele getallen. 

Tabel

A1 ; water-ke­r­ing ; Kwanti-teit ; Kwali­teit ; to­taa­l ; ze­tels afger.  ;

% A2; 20; 40; 40; 100; ;

ze­t­els A3; 5; 10; 10; 25; 25;

ingez. % 1A; 35; 25; 72; ; ;

ingez. zetels 1B; 1,75; 2,5; 7,2; 11,45; 11;

ongeb. % 2A; 12; 58,1; ; ; ;

ongeb. ze­tels 2B; 0,6; 5,81; ; 6,41; 6;

geb. % 3A; 53; 8,6; ; ; ;

ge­b. ze­tels 3B; 2,65; 0,86; ; 3,51; 4;

bedr. geb. % 4A; ; ; 28; ; ;

bedr. ge­b. zetels 4B; ; ; 2,8; 2,8; 3;

pachters % 5A; ; 8,3; ; ; ;

pachters zetels 5B; ; 0,83; ; 0,83; 1;

Op basis van het voorgaande is de algemene vergadering als volgt samengesteld:

- categorie ingezetenen: 11 leden

- categorie ongebouwd: 6 leden

- categorie gebouwd: 4 leden

- categorie bedrijfsgebouwd: 3 leden

- categorie pachters: 1 lid

Kwaliteitszetels

Op grond van artikel 13 van de Waterschapswet kunnen bij reglement kwaliteitszetels worden toegekend. Dit houdt in dat aan een belanghebbende of aan een groep belanghebbenden het recht wordt toegekend een of meer vertegenwoordigers in het bestuur te benoemen. Kwaliteitszetels zijn bedoeld voor situaties waarin een belanghebbende in vergelijking met de andere belanghebbenden in de betreffende categorie een zeer groot belang heeft. Aangezien de betaling met de omvang van het belang toeneemt, kan er in die situaties een onevenwichtigheid ontstaan tussen belang en betaling enerzijds en zeggenschap anderzijds. De kwaliteitszetel dient om grote onbillijkheden van het "one man, one vote" systeem voor het beginsel belang-betaling-zeggenschap te mitigeren.

Overigens is in de situatie dat het toekennen van een of meer kwaliteitszetels binnen het wettelijk systeem mogelijk is, terughoudendheid op zijn plaats. De toekenning van kwaliteitszetels is ten principale een inbreuk op de democratische wijze van de totstandkoming van de bestuurssamenstelling. Een dergelijke zetel wordt immers aan de verkiezingen onttrokken.

Er komen in beginsel drie kandidaten voor een of meer kwaliteitszetels in aanmerking, namelijk de Dienst Domeinen en Staatsbosbeheer als grootgrondbezitters en de woningbouwverenigingen als eigenaars van grote aantallen woningen.

De Dienst Domeinen heeft in het totale waterschapsgebied circa 50.000 ha grond in eigendom. Dit is circa 37 procent van het totale oppervlak ongebouwde onroerende zaken (135.000 ha). Hier is dus sprake van een vrij groot belang.

Staatsbosbeheer heeft in het totale waterschapsgebied circa 23.000 ha grond in eigendom, waarvan ca. 5.500 ha op basis van erfpacht in beheer is gegeven aan de Stichting Flevolandschap en de Vereniging tot behoud van natuurmonumenten. Dit betekent dat Staatsbosbeheer voor ca. 17.500 ha tot de categorie ongebouwd behoort. Dit is 13 procent van het totale areaal ongebouwde onroerende zaken. Dit betreft dus een minder groot belang.

Het aandeel in de opbrengst gebouwd van de woningbouwverenigingen in het totale waterschapsgebied bedraagt ca. 24 procent. Dit vertegenwoordigt een vrij groot belang bij de taakuitoefening van het waterschap.

Uit het voorgaande blijkt dat de belangen bij de taakuitoefening door het waterschap van de Dienst Domeinen en de gezamenlijke woningbouwverenigingen en in mindere mate Staatsbosbeheer (betrekkelijk) groot zijn. Desalniettemin zijn wij van oordeel dat deze belangen niet zodanig groot zijn dat deze een inbreuk rechtvaardigen op het voor het provinciaal bestuur van Flevoland zeer zwaarwegende uitgangspunt van een zo democratisch mogelijke wijze van het houden van verkiezingen. Derhalve zijn geen kwaliteitszetels toegekend. ]

Noot

10

[Toelichting: Dit reglement bepaalt niets over de zittingsduur van de bestuursleden, wat tot gevolg heeft dat de zittingsperiode overeenkomstig de wet vier jaar bedraagt. Deze keuze is ingegeven door de behoefte aan uniformiteit en het feit dat een zittingsduur van vier jaar voor een democratisch gekozen college als normaal is te beschouwen. Artikel 14 van de Waterschapswet bepaalt dat de leden van het algemeen bestuur in beginsel worden verkozen voor de duur van vier jaar en dat zij tegelijk aftreden en dadelijk herkiesbaar zijn.

Met dit reglement is geen gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheid om voor ieder van de leden van de algemene vergadering een plaatsvervangend lid te kiezen. Daardoor treedt vanzelf het systeem van opvolging in werking. Dit systeem is geïntroduceerd bij de wijziging van de Waterschapswet. Volgens dit systeem komen voor de vervulling van een vacature in de algemene vergadering in aanmerking de niet gekozen kandidaten in de volgorde van de aantallen op hen uitgebrachte stemmen. Dit systeem is alleen toepasbaar als er geen plaatsvervanger beschikbaar is.]

Noot

11

[Toelichting: In artikel 19, tweede lid, van de Waterschapswet wordt de mogelijkheid geopend in het reglement een kiesdrempel vast te stellen. In dit reglement wordt van die mogelijkheid gebruik gemaakt. Uit een oogpunt van doelmatigheid en om tevens recht te doen aan het beginsel belang-betaling-zeggenschap, is er voor gekozen de kiesdrempel te koppelen aan de minimumaanslaggrens. Door in artikel 8 geen bedrag te noemen, wordt bereikt dat, indien in de toekomst in de belastingverordening van het waterschap de minimumaanslaggrens wordt gewijzigd, het reglement geen aanpassing behoeft.]

Noot

12

[Toelichting: Om een evenwichtige spreiding van bestuursleden over het waterschapsgebied te bewerkstelligen, is het gebied met het daarin liggende taakgebied opgedeeld in drie kiesdistricten. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

1. de kiesdistricten gelden voor de categorieën ingezetenen, ongebouwd en gebouwd;

2. de grenzen van de inliggende gemeenten worden niet doorsneden.

Bij de keuze van de kiesdistricten is de voormalige indeling in kiesdistricten in Zuidelijk en Oostelijk Flevoland aangehouden. Verder is de Noordoostpolder als één kiesdistrict aangemerkt. Met deze indeling wordt een gebiedsgerichte benadering nagestreefd.

De verdeling van de zetels over de drie kiesdistricten is gebaseerd op de geraamde bevolkingsaantallen, de totale oppervlakten van de ongebouwde onroerende zaken en de totale waarden van de gebouwde onroerende zaken.

Indeling in kiesdistricten voor de verkiezing van de categorieën bedrijfsgebouwd en pachters is niet zinvol.

Bij de eerdergenoemde wijziging van de Waterschapswet is in artikel 22, tweede lid, van de wet bepaalt, dat indien binnen het gebied van een waterschap meer Kamers van Koophandel bevoegd zijn en de verhouding tussen het aantal leden van één van de Kamers en het belang van deze bij de taakbehartiging door het waterschap daartoe aanleiding geeft, bij reglement aan gedeputeerde staten kan worden opgedragen om met inachtneming van die verhouding de waarde vast te stellen van de stem van een lid van die Kamer. In het waterschapsgebied zijn drie Kamers van Koophandel bevoegd. De Kamer van Koophandel Flevoland bestrijkt het grootste gedeelte van het waterschapsgebied. De aantallen bedrijfsvervuilingseenheden die worden geloosd in de gebieden waar de Kamers van Koophandel voor de regio Zwolle en voor Friesland bevoegd zijn, zijn in verhouding zo gering dat er alle aanleiding is de stemverhouding tussen de Kamers van Koophandel vast te stellen. Het vijfde lid van artikel 9 van het reglement draagt het vaststellen van de stemwaarden voor de leden van de Kamers van Koophandel op aan gedeputeerde staten van Flevoland.]

Noot

13

[Toelichting: De Waterschapswet geeft in de artikelen 35 tot en met 39 een aantal bepalingen over openbare en besloten vergaderingen en over geheimhouding. De algemene vergadering stelt een reglement van orde voor haar vergaderingen vast. Voor de invulling van dat reglement verdient het aanbeveling zoveel mogelijk aan te sluiten bij de regelingen, die de Gemeente- en Provinciewet kennen omtrent onderwerpen van vergaderorde. Met name wordt hierbij gedacht aan het vergader- en het besluitquorum, de wijze van uitschrijven van een nieuwe vergadering en het opstellen van de agenda, stemrecht van de leden, stemprocedures en het bepalen van de stemuitslag.

Bovendien dienen in het reglement van orde regels te worden opgenomen voor commissiewerkzaamheden.]

Noot

14

[Toelichting: Het is belangrijk de overgangsperiode tussen aftredend en nieuw algemeen en dagelijks bestuur zo kort mogelijk te houden. Daarom vergadert na een verkiezing de algemene vergadering in nieuwe samenstelling binnen twee weken nadat het oude bestuur is afgetreden.

De ontslagprocedure voor de leden van de algemene vergadering is opgenomen in het kiesreglement.]

Noot

15

[Toelichting: De Waterschapswet schrijft voor dat de samenstelling van het dagelijks bestuur zoveel mogelijk geschiedt naar de wijze waarop de verschillende categorieën van belanghebbenden in het algemeen bestuur zijn vertegenwoordigd. Uit de woorden "zoveel mogelijk" volgt dat niet per se alle categorieën die zitting hebben in de algemene vergadering ook een zetel in het college van dijkgraaf en heemraden moeten krijgen. In verhouding tot de beoogde omvang van de algemene vergadering en ter voorkoming van versnippering van de bestuurstaken, achten wij een aantal van meer dan vier bestuursleden ondoelmatig. Derhalve is het aantal zetels van het college van dijkgraaf en heemraden bepaald op vier (exclusief de dijkgraaf) en zijn deze verdeeld over de categorieën: ingezetenen, ongebouwd, gebouwd en bedrijfsgebouwd.]

Noot

16

[Toelichting: In de eerste vergadering van de algemene vergadering vindt ook de benoeming plaats van de andere leden van het college van dijkgraaf en heemraden dan de dijkgraaf. In verband met de relatie tussen de leden van het college van dijkgraaf en heemraden en bepaalde categorieën van belanghebbenden wordt voor de benoeming van een lid van het college van dijkgraaf en heemraden een voordracht van twee personen gedaan door de leden van de algemene vergadering van de betreffende categorie. De voor te dragen personen hoeven niet per se uit die categorie voort te komen. Derhalve is in beginsel ook het lid van de algemene vergadering voor de categorie pachters benoembaar in het college van dijkgraaf en heemraden. Echter hij vertegenwoordigt alsdan een andere categorie dan de categorie pachters.

De volgorde van de namen op de voordracht is niet bindend. De benoeming als lid van het college van dijkgraaf en heemraden geschiedt door de algemene vergadering als geheel.

De leden van het oude college van dijkgraaf en heemraden treden af tegelijk met het optreden van de leden van de nieuwe algemene vergadering (artikel 41, vierde lid Waterschapswet).]

Noot

17

[Toelichting: Deze artikelen vormen een aanvulling op artikel 41 van de Waterschapswet, waarin het ontslag van de leden van het dagelijks bestuur - met uitzondering van de voorzitter - summier wordt geregeld. De leden van het college van dijkgraaf en heemraden, die hun ontslag nemen, geven hiervan, om bewijsrechtelijke redenen, schriftelijk kennis aan de algemene vergadering. Deze bepaling komt overeen met de artikelen 42 en 43 van respectievelijk de Provinciewet en de Gemeentewet. De Waterschapswet bevat terzake geen bepalingen. Uit de aard van de rechtshandeling vloeit voort dat opzegging niet met terugwerkende kracht mogelijk is (vergelijk artikel 43 Gemeentewet en 42 Provinciewet).]

Noot

18

[Toelichting: Deze artikelen vormen een aanvulling op artikel 41 van de Waterschapswet, waarin het ontslag van de leden van het dagelijks bestuur - met uitzondering van de voorzitter - summier wordt geregeld. De leden van het college van dijkgraaf en heemraden, die hun ontslag nemen, geven hiervan, om bewijsrechtelijke redenen, schriftelijk kennis aan de algemene vergadering. Deze bepaling komt overeen met de artikelen 42 en 43 van respectievelijk de Provinciewet en de Gemeentewet. De Waterschapswet bevat terzake geen bepalingen. Uit de aard van de rechtshandeling vloeit voort dat opzegging niet met terugwerkende kracht mogelijk is (vergelijk artikel 43 Gemeentewet en 42 Provinciewet).]

Noot

19

[Toelichting: Leden van het college van dijkgraaf en heemraden kunnen worden vervangen door leden van de algemene vergadering. De vervanging kan door de algemene vergadering worden geregeld op verzoek van het college van dijkgraaf en heemraden, het betreffende lid van dat college, of uit eigen beweging. Bepalend is of de vervanging nodig is voor een goede taakvervulling van het betreffende bestuursorgaan. Algemene regels kunnen hiervoor niet worden gegeven. Het tweede lid regelt de vergoeding bij vervanging van een lid van het college van dijkgraaf en heemraden.]

Noot

20

[Toelichting: Het college van dijkgraaf en heemraden stelt voor zijn vergaderingen eveneens een reglement van orde vast. Een verschil tussen de vergaderingen van de algemene vergadering en het college van dijkgraaf en heemraden is, dat de vergaderingen van het college van dijkgraaf en heemraden met gesloten deuren worden gehouden, tenzij dit college anders heeft bepaald. Het reglement van orde voor de vergaderingen kan regels geven over de openbaarheid van de vergaderingen van het college van dijkgraaf en heemraden (artikel 42 Waterschapswet).]

Noot

21

[Toelichting: De voorzitter van een waterschap wordt bij koninklijk besluit benoemd en op dezelfde wijze kan hij worden geschorst en ontslagen (artikel 46 Waterschapswet). De benoeming geschiedt voor een periode van zes jaar. De vereisten voor het bekleden van het ambt van voorzitter zijn, behalve het Nederlanderschap, dat hij geen lid mag zijn van de algemene vergadering van het waterschap waarvan hij voorzitter is. Voorts mag hij burgemeester noch wethouder zijn van een in het gebied van het waterschap gelegen gemeente, tenzij hem daarvoor bij koninklijk besluit ontheffing is verleend.

Bij de in de inleiding genoemde wijziging van de Waterschapswet is een uitputtende regeling opgenomen voor de waarneming van de voorzitter. Bij zijn verhindering of ontstentenis wordt hij waargenomen door een ander lid van het college van dijkgraaf en heemraden, door de algemene vergadering aan te wijzen. Wanneer alle leden van het college van dijkgraaf en heemraden verhinderd zijn, wordt de dijkgraaf waargenomen door het oudste lid van de algemene vergadering, of door een ander door de algemene vergadering aan te wijzen lid van dat bestuur. ]

Noot

22

[Toelichting: Het Rechtspositiebesluit voorzitters waterschappen bepaalt onder meer dat aan de voorzitter die de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt, eervol ontslag wordt verleend. In bijzondere omstandigheden kan hiervan, op advies van gedeputeerde staten en het algemeen bestuur van het waterschap gehoord, worden afgeweken. Ook de ongevraagde ontslagverlening is in dit besluit geregeld. Niet geregeld is de situatie waarin de dijkgraaf zelf om ontslag verzoekt. Artikel 20 regelt dit.]

Noot

23

[Toelichting: De vervanging van de secretaris wordt geregeld door de algemene vergadering. De secretaris zelf is geen bestuursorgaan. Hij is eerste adviseur van de bestuursorganen. In verband met die functie is het verbod tot het verrichten van bepaalde handelingen, dat geldt voor leden van de algemene vergadering, ook van toepassing verklaard op de secretaris.

De algemene vergadering stelt nadere regels vast omtrent de taak en de bevoegdheid van de secretaris. Hierbij is aansluiting gezocht bij de Gemeentewet (artikel 103, lid 2) en de Provinciewet (artikel 100, lid 2). ]

Noot

24

[Toelichting: Bij de in dit artikel bedoelde commissies moet vooral worden gedacht aan commissies van advies en bijstand, vergelijkbaar met raads- en statencommissies.

De algemene vergadering is vrij te bepalen in hoeverre de commissievergaderingen openbaar zijn. Wel dient te worden vermeden dat beraadslagingen in besloten commissievergaderingen er in feite toe leiden, dat de openbare discussie in de algemene vergadering betekenis verliest. Het is dan ook gewenst dat commissievergaderingen waaraan wordt deelgenomen door een relatief groot aantal bestuursleden in beginsel in het openbaar worden gehouden. Met het oog daarop is in het derde lid in die gevallen artikel 35 van de Waterschapswet van overeenkomstige toepassing verklaard.]

Noot

25

[Toelichting: Bij de in de inleiding genoemde wijziging van de Waterschapswet is in artikel 83 van de wet bepaald dat, behoudens een aantal in de wet genoemde uitzonderingen, het algemeen bestuur bevoegdheden aan het dagelijks bestuur kan overdragen. De mogelijkheid is uit een oogpunt van bestuurlijke doelmatigheid geboden. De in de wet opgesomde uitzonderingen op de algemene delegatiebevoegdheid worden zo wezenlijk geacht voor de taakuitoefening door het algemeen bestuur dat overdracht van die bevoegdheden is uitgesloten.  ]

Noot

26

[Toelichting: Voor alle duidelijkheid geeft dit artikel een opsomming van bevoegdheden die in elk geval tot de dagelijkse aangelegenheden van het waterschap worden gerekend en derhalve tot de bevoegdheid van het college van dijkgraaf en heemraden behoren.

Het algemene beginsel dat medewerking van het waterschapsbestuur kan worden gevorderd bij wet, algemene maatregel van bestuur of provinciale verordening, is vastgelegd in artikel 56, tweede lid, van de Waterschapswet. De memorie van toelichting stelt dat provinciale staten in het reglement dienen te bepalen welk bestuursorgaan die medewerking moet verlenen. Het college van dijkgraaf en heemraden is voor deze medebewindstaak het meest geschikte orgaan. Onderdeel a van het eerste lid van artikel 24 voorziet daarin.

Tot deze medebewindstaak behoort ook de bevoegdheid tot het verlenen, weigeren, wijzigen of intrekken van een vergunning als bedoeld in artikel 1, eerste en derde lid, van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren, voor zover het oppervlaktewateren betreft waarvan het waterkwaliteitsbeheer bij het waterschap berust. Deze bevoegdheid is op basis van de artikelen 5 en 6 van de genoemde wet aan het waterschap gedelegeerd.

Artikel 86, vierde lid, van de wet bepaalt dat een spoedshalve door het dagelijks bestuur ingesteld beroep of gemaakt bezwaar moet worden ingetrokken, indien het algemeen bestuur de beslissing daartoe niet in zijn eerstvolgende vergadering bekrachtigt. Bij reglement kan echter een andere regeling worden getroffen. Dit geschiedt in het derde lid van artikel 25 door een eventuele intrekking door de algemene vergadering afhankelijk te maken van een uitdrukkelijk daartoe strekkend besluit van dat bestuur. Zonder een zodanig besluit blijft het ingesteld beroep of bezwaar dus in stand. ]

Noot

27

[Toelichting: Algemeen

De financiën van het waterschap kunnen worden onderscheiden in:

- financieel beheer: begroting, rekening, boekhouding en controle;

- inkomsten: belastingen, kostentoedeling, omslagklassen.

De meeste van deze onderwerpen vinden regeling in de hoofdstukken XIII tot en met XVIII van de Waterschapswet en in de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen. Door de uitputtende regeling in de Waterschapswet zijn geen bepalingen over financieel beheer in het reglement opgenomen. Het reglement bevat slechts enkele aanvullende bepalingen over de inkomsten van het waterschap.

Bij de waterschapsfinanciën komt het beginsel belang-betaling-zeggenschap tot uitdrukking in het feit dat de taakuitoefening voor het grootste deel wordt bekostigd uit eigen belastingheffing. De bevoegdheid tot belastingheffing vloeit rechtstreeks voort uit de artikelen 110 en 116 van de Waterschapswet. Het waterschap heft een omslag ter bekostiging van de waterkeringszorg en het waterkwantiteitsbeheer. De omslag wordt geheven van degenen die een rechtstreeks en continu belang bij deze taken hebben. De uitwerking hiervan is neergelegd in de artikelen 116 tot en met 122 van de Waterschapswet. De wet onderscheidt de volgende verordeningen betreffende belastingen:

- de belastingverordening;

- de kostentoedelingsverordening;

- de omslagklassenverordening.

De belastingverordening

Het waterschap is verplicht een belastingverordening vast te stellen. De verordening bevat de tarieven van de omslagheffing voor de verschillende categorieën. Wijziging van de tarieven betekent dat de verordening moet worden aangepast.

De kostentoedelingsverordening

Eveneens verplicht voor het waterschap is het vaststellen van een kostentoedelingsverordening. In deze verordening dienen de kosten van de taakuitoefening van het waterschap voor wat betreft het waterkwantiteitsbeheer en de waterkeringszorg toegedeeld te worden aan de desbetreffende categorieën belanghebbenden die in de algemene vergadering vertegenwoordigd zijn. De grondslag voor de kostentoedeling is dezelfde als de grondslag voor de zetelverdeling, namelijk de aard en de omvang van het belang bij de behartiging van de taken waarmee het waterschap is belast (artikel 119, zesde lid, van de wet). De kostentoedeling heeft een relatie met de bestuurssamenstelling, in die zin dat alleen kosten toegedeeld kunnen worden aan categorieën van belanghebbenden die in de algemene vergadering vertegenwoordigd zijn.  ]

Noot

28

[Toelichting: Bij reglement kan worden omschreven welke uitgangspunten het algemeen bestuur bij de toedeling van kosten in elk geval in acht dient te nemen (artikel 119, derde lid, van de wet). In artikel 25 zijn de uitgangspunten voor de toedeling van de kosten van de waterkeringszorg en van het kwantiteitsbeheer opgenomen.

De uitgangspunten zijn gebaseerd op het rapport van de Werkgroep vervolgstudie waterschapsfinanciën (werkgroep Havelaar) van juni 1989. In dit rapport wordt een stapsgewijze aanpak van de kostenverdeling aanbevolen, welke in de praktijk ook zo wordt toegepast.

De kostentoedeling is opgebouwd uit twee à drie stappen. In de eerste stap worden de kosten toegedeeld aan de representanten van de algemene taakbelangen (ingezetenen) enerzijds en aan de representanten van de specifieke taakbelangen (gebouwd en ongebouwd en - eventueel - pachters) anderzijds. In de tweede stap worden de aan de representanten van de specifieke taakbelangen toegedeelde kosten nader toegedeeld aan gebouwd enerzijds en ongebouwd en - eventueel - pachters gezamenlijk anderzijds. Tenslotte worden, als de categorie pachters belang heeft bij een bepaalde taak, in de derde stap de aan de categorieën ongebouwd en pachters gezamenlijk toegedeelde kosten over de beide categorieën verdeeld.

Hieronder wordt dit proces uitgewerkt voor de waterkeringszorg en het waterkwantiteitsbeheer.

Waterkeringszorg

De ingezetenen hebben in het hele waterschapsgebied belang bij de waterkeringszorg. Dit geldt in de eerste plaats voor de ingezetenen die wonen in de twee dijkringgebieden die in het waterschapsgebied liggen. Zij hebben een rechtstreeks en continu belang bij de instandhouding van de primaire waterkeringen.

In de tweede plaats geldt dit ook voor de ingezetenen die in de buitendijkse gebieden wonen. Ook zij hebben een rechtstreeks en continu belang bij de taakuitoefening van het waterschap, met het oog op het kunnen wonen, werken en recreëren in het waterschapsgebied als geheel. De ingezetenen van de buitendijkse gebieden moeten gebruik kunnen maken van de wegen en de gebieden die binnendijks zijn gelegen. Dat zou onmogelijk zijn als het waterschap zijn taken niet zou uitoefenen.

Het kostendeel van de ingezetenen kan nader verfijnd worden aan de hand van de bevolkingsdichtheid van het waterschapsgebied, maar bedraagt niet meer dan de helft van de totale kosten. De werkgroep Havelaar heeft het volgende voorstel gedaan:

bevolkingsdichtheid:                            kostendeel ingezetenen:

- laag (minder dan 350 inwoners per km2)    35 à 40%

- gemiddeld (350 tot 700 inwoners per km2)  40 à 45%

- hoog (meer dan 700 inwoners per km2)      45 à 50%

De resterende kosten, dat wil zeggen na aftrek van de aan de ingezetenen toegedeelde kosten, dienen aan de gebouwde en ongebouwde onroerende zaken in het waterschapsgebied toegedeeld te worden. Het belang van gebouwd en ongebouwd bij de waterkeringszorg is gelegen in de bescherming van deze onroerende zaken tegen overstroming. Het ligt derhalve in de rede om het belang van gebouwd en ongebouwd af te meten aan de totale waarde die tegen overstroming beschermd wordt. Hierbij wordt uitgegaan van de waarde in het economisch verkeer (artikel 120 van de wet).

Het bovenstaande is vervat in de leden 2, 3 en 4 van artikel 25. In lid 3 is alleen de bovenmarge van de methode Havelaar (40% bij een lage bevolkingsdichtheid) opgenomen, om het waterschapsbestuur de nodige beleidsvrijheid te laten.

Waterkwantiteitsbeheer

Het belang van de ingezetenen bij het waterkwantiteitsbeheer houdt verband met de mate waarin deze voor het kunnen wonen, werken en recreëren in het waterschapsgebied mede afhankelijk zijn van de waterstaatkundige verzorging door het waterschap. Deze afhankelijkheid is met name aanwezig in het taakgebied voor het waterkwantiteitsbeheer, dat geheel bemalen wordt, maar ook in de buitendijkse gebieden. Als zodanig kunnen de kosten worden toegerekend aan alle ingezetenen.

De werkgroep Havelaar heeft het volgende voorstel gedaan:

mate van afhankelijkheid:  kostendeel ingezetenen:

- gering               15 à 20%

- aanmerkelijk     20 à 25%

- sterk                25 à 30%

Binnen deze marges kan het kostendeel van de ingezetenen aan de hand van de bevolkingsdichtheid nader geconcretiseerd worden: hoe hoger de bevolkingsdichtheid, hoe groter het kostendeel.

Na aftrek van het kostendeel van de ingezetenen dient het resterende kostendeel toegedeeld te worden aan gebouwd enerzijds en ongebouwd en pachters gezamenlijk anderzijds. Hiervoor kan de methode Oldambt worden gebruikt. In deze methode wordt aan de hand van het grondgebruik bepaald welk voorzieningenniveau het waterschap voor de betrokken categorieën van onroerende zaken heeft gerealiseerd en in stand houdt. Vervolgens wordt berekend welke kosten deze voorzieningen voor het waterschap veroorzaken. Deze kosten worden daarna volgens een bepaalde verdeelsleutel aan de diverse categorieën toegedeeld.

In de derde en laatste stap wordt het gezamenlijk kostendeel over het ongebouwd en de pachters verdeeld. Het reglement bevat hiervoor geen uitgangspunt. De werkgroep Havelaar heeft de aanbeveling gedaan de kosten gelijkelijk over de beide categorieën te verdelen.

Het bovenstaande is vervat in de leden 5, 6 en 7 van artikel 25. In lid 6 is alleen de bovenmarge van de methode Havelaar (30% bij een sterke mate van afhankelijkheid) opgenomen, om het waterschapsbestuur niet te beperken in zijn beleidsvrijheid.

De financiën ten aanzien van het waterkwaliteitsbeheer

De bevoegdheid tot het instellen van heffingen is geregeld in artikel 17 van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo). Zij komt toe aan het algemeen bestuur. De heffingen worden besteed aan de uitgaven voor het waterkwaliteitsbeheer (artikel 23 Wvo). Het waterschap dient voor deze belastingheffing een verordening vast te stellen. Aangezien de Wvo deze heffing regelt, behoeft het reglement geen bepalingen daaromtrent te bevatten. Artikel 25 heeft dan ook geen betrekking op de toedeling van de kosten van het waterkwaliteitsbeheer aan de categorieën ingezetenen en bedrijfsgebouwd.  ]

Noot

29

[Toelichting: Fiscale samenwerking tussen waterschappen in afzonderlijke gebieden is mogelijk, maar de bevoegdheid daartoe moet wel expliciet in het reglement worden opgenomen (artikel 124, lid 3 van de wet). Artikel 26 is hiervoor bedoeld.]

Noot

30

[Toelichting: In artikel 113, lid 2, van de wet is geregeld dat bijdragen, die op grond van het reglement in de plaats treden van de verplichting tot onderhoud in natura, onder het begrip belasting worden gebracht. Onderhoudsverplichtingen kunnen door betrokkenen worden afgekocht door ze tegen betaling van een bedrag aan het waterschap over te laten. Als deze bijdragen worden beschouwd als omslagen, dan kunnen ze gemakkelijker worden ingevorderd. Daarom is in artikel 27 deze afkoop mogelijk gemaakt.]

Noot

31

[Toelichting: In verband met het interprovinciaal karakter van het waterschap moet, ingevolge artikel 164 van de Waterschapswet, in het reglement een regeling over het toezicht worden opgenomen. Aangezien het waterschapsgebied grotendeels op het grondgebied van de provincie Flevoland is gelegen, is het toezicht aan het college van gedeputeerde staten van die provincie opgedragen. Het toezicht moet hier in ruime zin worden opgevat. Het omvat bijvoorbeeld ook het (in het artikel duidelijkheidshalve vermelde) beroep op gedeputeerde staten tegen besluiten van het waterschapsbestuur en voorts de rol van gedeputeerde staten in het kader van taakverwaarlozing, de begroting, de rekening, de waterschapsbelastingen en de benoeming van de dijkgraaf. De Commissaris van de Koningin is genoemd in verband met diens bevoegdheid op grond van artikel 107, lid 5, van de wet.

Het beheer van de waterkering Ramspol berust bij het Waterschap Groot Salland. Deze waterkering dient ter bescherming van het gebied van het Waterschap Groot Salland. Het toezicht kan daarom aan gedeputeerde staten van Overijssel worden toevertrouwd. Het Waterschap Zuiderzeeland heeft alleen belang bij het sluitregime van de keersluis. Daarin kan worden voorzien door in het Protocol van het gebruik van de waterkering Ramspol op te nemen, dat wijziging van dat protocol ook aan de goedkeuring van gedeputeerde staten van Flevoland is onderworpen. Het tweede lid van artikel 28 bepaalt dat het toezicht op de waterkering wordt uitgeoefend door gedeputeerde staten van Overijssel en dat eventuele wijzigingen van het protocol van gebruik van de waterkering aan de goedkeuring van beide colleges van gedeputeerde staten zijn onderworpen. ]

Noot

32

[Toelichting: De Waterschapswet geeft limitatief aan in welke gevallen vooraf toezicht (goedkeuring) kan worden uitgeoefend:

- kostentoedelingsverordening;

- omslagklassenverordening;

- overige besluiten door de wet aangewezen; hiertoe behoren onder meer het beheersplan op grond van de Wet op de waterhuishouding.

Daarnaast laat de wet vrij om bij reglement goedkeuring te eisen voor:

- besluiten die betrekking hebben op de regeling van de waterbeheersing onder andere peilbesluiten), en

- beslissingen tot aanleg en verbetering van waterstaatswerken.

Beleidsafstemming (tussen functioneel en algemeen belang) is voor deze beide laatstgenoemde soorten beslissingen belangrijk. In het kader van de provinciale goedkeuring kan aan dit aspect de nodige aandacht worden besteed.

Voor besluiten die niet aan preventief toezicht zijn onderworpen, geeft de Waterschapswet in artikel 156 de mogelijkheid van schorsing, eventueel gevolgd door vernietiging. Gedeputeerde staten kunnen hiertoe spontaan overgaan, of naar aanleiding van een ingediend verzoekschrift. Het spontane vernietigingsrecht strekt zich uit over alle waterschapsbesluiten.

De wet noemt in artikel 153 -limitatief- de besluiten waartegen belanghebbenden beroep kunnen instellen bij gedeputeerde staten.

De regels die gelden voor de uitoefening van het schorsings- en vernietigingsrecht zijn uitgebreid in de Waterschapswet beschreven. De criteria voor vernietiging zijn: strijd met het recht of het algemeen belang. Om spontaan repressief toezicht mogelijk te maken ten aanzien van in ieder geval de wezenlijke besluiten is een meldingsplicht vastgesteld. ]

Noot

33

[Toelichting: Volgens de Waterschapswet moeten in ieder geval aan gedeputeerde staten worden toegezonden:

- besluiten tot vaststelling of wijziging van de keur;

- de begroting en begrotingswijzigingen;

- de rekening;

- de verordening met betrekking tot de organisatie van de administratie en van het beheer van de vermogenswaarden.

Ook op grond van andere wetten bestaan verplichtingen tot toezending van besluiten aan gedeputeerde staten. Artikel 30 vult de wettelijke opsomming aan met enkele categorieën besluiten die voor het preventief toezicht van belang zijn of waarvan de kennisneming door gedeputeerde staten om andere redenen van belang kan zijn. ]

Noot

34

[Toelichting: Deze bepaling is mogelijk gemaakt door de recente wijziging van de Waterschapswet naar aanleiding van de ervaringen sinds haar inwerkingtreding (artikel 6 van de wet).

In afwijking van de regel dat bij interprovinciale waterschappen de betrokken provinciale staten gezamenlijk besluiten nemen, kan bij reglement aan provinciale staten van de meest betrokken provincie de bevoegdheid worden toegekend, alleen te besluiten over een reglementswijziging van beperkte strekking. In de toelichting op het wetsartikel wordt in dit verband opgemerkt, dat de term ‘van beperkte strekking' op zich vrij onbepaald is en dat het op de weg van de provincie ligt dit te specificeren in het reglement. Voldoende duidelijk zal moeten zijn op welke onderwerpen van het reglement de opdracht en de daaruit voortvloeiende bevoegdheid betrekking heeft en tot waar deze is beperkt. Gelet hierop is in artikel 31 van het reglement opgenomen welke de reglementswij-zigingen van beperkte strekking zijn. Het derde lid bepaalt dat indien toepassing aan het artikel wordt gegeven, het ontwerpbesluit van te voren wordt toegezonden aan gedeputeerde staten van Fryslân en gedeputeerde staten van Overijssel, om deze zo in de gelegenheid te stellen te reageren.  ]