Verordening Burgerinitiatief Bernheze 2008

Geldend van 01-04-2008 t/m heden

Intitulé

De raad van de gemeente Bernheze;

gezien het voorstel van de voorzitter van de raad en de griffier van 12 februari 2008;

gezien het advies van de commissie Bestuur en Strategie van 5 maart 2008;

gelet op artikel 108, lid 1 juncto artikel 147 van de Gemeentewet;

Besluit vast te stellen de:

Verordening Burgerinitiatief Bernheze 2008

de geconsolideerde tekst van de regeling

ARTIKEL 1

In deze verordening wordt verstaan onder een burgerinitiatief: een verzoek van een initiatief-gerechtigde om een onderwerp op de agenda van de vergadering van de raad te plaatsen.

ARTIKEL 2

1.
De raad plaatst een burgerinitiatief op de agenda van zijn vergadering indien daartoe door een initiatiefgerechtigde een geldig verzoek is ingediend.
2.
Ongeldig is het verzoek dat:
- a.
  een onderwerp als bedoeld in artikel 4 bevat; of
- b.
  niet voldoet aan de voorwaarden, gesteld in artikel 5.
3.
De burgemeester beoordeelt, na overleg met de griffier, de geldigheid van het verzoek zoals bedoeld in het tweede lid.
4.
Een ongeldig verzoek brengt de burgemeester beargumenteerd ter kennis van de raad.

ARTIKEL 3

1.
Initiatiefgerechtigd zijn degenen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad (alsmede ingezetenen van de gemeente van zestien jaar en ouder die met uitzondering van hun leeftijd kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad).
2.
Voor de beoordeling of aan de vereisten voor initiatiefgerechtigdheid is voldaan, is de toestand op de dag van indiening van het verzoek bepalend.

ARTIKEL 4

Een burgerinitiatief kan geen betrekking hebben op:

a.
een onderwerp dat niet behoort tot de bevoegdheid van het gemeentebestuur;
b.
een bezwaar in de zin van hoofdstuk 7 van de Algemene wet bestuursrecht tegen een besluit van het gemeentebestuur;
c.
een klacht in de zin van hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht over een gedraging van het gemeentebestuur;

ARTIKEL 5

1.
Het verzoek tot plaatsing van een burgerinitiatief op de agenda van de vergadering van de raad wordt schriftelijk ingediend bij de voorzitter van de raad.
2.
Het verzoek bevat ten minste:
- a.
  de ondersteuning van het verzoek door de handtekeningen van ten minste 25 initiatief-gerechtigden;
- b.
  een nauwkeurige omschrijving van het burgerinitiatief;
- c.
  een toelichting op het burgerinitiatief;
- d.
  de voorletters en achternaam, de geboortedatum, het adres en de handtekening van de verzoeker en zijn plaatsvervanger; en
- e.
  een lijst met de voorletters en achternamen, de geboortedata, de adressen en de hand- tekeningen van de initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen.
3.
Voor de indiening van het verzoek wordt gebruik gemaakt van het in de bijlagen 1 en 2 van deze verordening opgenomen model.

ARTIKEL 6

1.
De raad agendeert een geldig burgerinitiatief voor zijn eerstvolgende vergadering na de datum van indiening. Er dient ten minste twee weken te liggen tussen de datum van indiening van het burgerinitiatief en de datum van de eerstvolgende raadsvergadering.
2.
De voorzitter van de raad nodigt de initiatiefnemer schriftelijk uit voor de raadsvergadering waarvoor het burgerinitiatief is geagendeerd. De initiatiefnemer of zijn plaatsvervanger heeft tijdens deze vergadering de gelegenheid om zijn burgerinitiatief mondeling toe te lichten.
3.
Zo spoedig mogelijk nadat de raad over het burgerinitiatief een besluit heeft genomen (inhoudelijk of over de wijze van behandeling), wordt dit besluit bekendgemaakt en ter kennis gebracht van de initiatiefnemer.

ARTIKEL 7

De burgemeester brengt in het burgerjaarverslag verslag uit over de werking van het recht van burgerinitiatief in de praktijk.

ARTIKEL 8

1.
De Verordening burgerinitiatief Bernheze 2006 wordt ingetrokken.
2.
Deze verordening wordt aangehaald als Verordening burgerinitiatief Bernheze 2008.
3.
Deze verordening treedt in werking op 1 april 2008.

Ondertekening

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Bernheze in zijn openbare vergadering van

20 maart 2008.

DE RAAD VOORNOEMD,

de griffier,

J.H.M. van den Oever

de burgemeester,

A.A.M.M. Heijmans

Bijlage 1: Burgerinitiatief (verzoek)

Bijlage 2: Ondersteuningsverklaringen Burgerinitiatief Artikelsgewijze toelichting op de Verordening burgerinitiatief Bernheze 2008

Artikel 1

De term ‘burgerinitiatief’ is gehanteerd voor de aanduiding van het verzoek dat door een burger bij de gemeenteraad kan worden ingediend. Er is gekozen voor een ruime formulering van het begrip burgerinitiatief. Deze biedt de mogelijkheid dat burgers een onderwerp aan de gemeenteraad aandragen, zonder dat hierbij een concreet voorstel is gevoegd. Te denken valt hier aan de wens om over de problematiek in een bepaalde wijk in de raad te discussiëren. Overigens hebben burgers uiteraard ook de vrijheid om een concreet voorstel in te dienen.

Artikel 2

Uit dit artikel volgt dat de gemeenteraad een burgerinitiatief op de agenda van een raadsvergadering moet plaatsen indien er sprake is van een geldig verzoek, ingediend door een initiatiefgerechtigde. De gemeenteraad zal zich in dat geval dus in ieder geval moeten uitspreken over het burgerinitiatiefvoorstel. Van een geldig verzoek is sprake als (a) het onderwerp van het burgerinitiatief niet in artikel 4 is uitgezonderd en (b) aan de in artikel 5 gestelde procedurele voorwaarden wordt voldaan. In artikel 3 (zie hierna) wordt nader omschreven wanneer een persoon initiatiefgerechtigd is.

De beoordeling of een verzoek al dan niet geldig is gebeurt door de voorzitter van de raad nadat hij hierover overleg heeft gepleegd met de griffier. In feite gaat het hier om een gedelegeerde bevoegdheid die uit praktische overwegingen is ingegeven. Indien naar het oordeel van de voorzitter een verzoek ongeldig is, brengt hij zijn oordeel ter kennis van de raad. Deze terugkoppeling naar de raad kan plaatsvinden via een digitaal bericht waarin wordt aangegeven waarom het verzoek ongeldig is.Op deze manier kan de raad altijd kennis nemen van verzoeken die uiteindelijk niet worden gehonoreerd. Indien de voorzitter, na overleg met de griffier, oordeelt dat een verzoek geldig is, komt dit automatisch op de agenda van de raad. Dan is een terugkoppeling naar de raad overbodig.

Artikel 3

Het ligt voor de hand het initiatiefrecht toe te kennen aan kiesgerechtigden voor de gemeenteraadsverkiezingen, vanuit de gedachte dat het burgerinitiatief een instrument is om burgers bij de besluitvorming van de raad te betrekken en die te beïnvloeden. Wie kiesgerechtigd is, is vastgelegd in artikel B 3 van de Kieswet. Daarnaast stellen wij voor om de categorie initiatiefgerechtigden uit te breiden door de leeftijd ten opzichte van de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen naar zestien jaar. Jongeren kunnen op deze wijze betrokken worden bij de gemeentelijke politiek. Voor de toetsing of aan de vereisten voor initiatiefgerechtigdheid is voldaan, lijkt het moment van indiening van het verzoek aangewezen. Het verzoek vindt immers formeel op dit moment plaats.

Om te kunnen onderzoeken of op dat moment wordt voldaan aan de vereisten, zijn verschillende gegevens nodig. Welke dat zijn wordt geregeld in artikel 5.

Artikel 4

De beperkingen die dit artikel stelt aan de inhoud van een burgerinitiatiefvoorstel vloeien vooral voort uit doelmatigheidsoverwegingen. Het is bijvoorbeeld weinig efficiënt om de raad te belasten met de beraadslaging over een onderwerp waarover het gemeentebestuur uiteindelijk geen beslissende bevoegdheid heeft. Onder gemeentebestuur worden hier alle drie de bestuursorganen verstaan: de raad, het college en de burgemeester. Indien een burgerinitiatief niet tot de bevoegdheid van de raad behoort, zend de raad het burgerinitiatief door naar het college of de burgemeester.

Een ander argument voor deze uitzondering is, dat de afstand tussen burger en bestuur alleen maar zou worden vergroot als de burger na het doorlopen van de burgerinitiatiefprocedure te horen krijgt dat de raad niets met het burgerinitiatiefvoorstel kan doen, omdat hij er niet over gaat.

Ook moet voorkomen worden dat het burgerinitiatief andere procedures zoals de bezwaar- of de klachtprocedure doorkruist. Met het oog hierop kan worden bepaald dat het burgerinitiatiefvoorstel geen bezwaar tegen een genomen besluit of een klacht over een gedraging van het gemeentebestuur kan inhouden. Hiervoor heeft de burger andere wegen.

Er is bewust voor gekozen géén uitzondering te maken voor burgerinitiatieven over een onderwerp dat nog onlangs in de raad aan de orde is geweest. Het is aan de raad om te beoordelen of er voldoende argumenten zijn om bepaalde zaken nog eens te bespreken. De raad kan natuurlijk ook besluiten om het burgerinitiatief naast zich neer te leggen omdat er al besluitvorming heeft plaatsgevonden die nog steeds actueel is.

Artikel 5

Omdat de burgemeester de voorzitter van de raad is, ligt het voor de hand om het burgerinitiatief bij hem te laten indienen. Aan het verzoek zal een aantal minimumvereisten gesteld moeten worden. Het is uit praktische overwegingen zoals uniformiteit, overzichtelijkheid en duidelijkheid raadzaam indiening van een burgerinitiatief plaats te laten vinden door middel van een standaardformulier voor burgerinitiatieven. Op dit formulier zal de verzoeker naast het verzoek plus toelichting, in ieder geval zijn personalia en die van zijn plaatsvervanger moeten aangeven. Ook de initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen zullen uiteraard vermeld moeten worden. Om fraude met namen te voorkomen kan naar personalia gevraagd worden als adressen en geboortedata. Met name dat laatste gegeven kan niet aan openbare bronnen als telefoonboeken worden ontleend. Op grond van deze gegevens kan de gemeente onderzoeken of het verzoek de steun van voldoende daartoe gerechtigde personen heeft. Dergelijke formulieren zijn opgenomen in bijlagen 1 en 2.

Over het vereiste dat het verzoek door ten minste een bepaald aantal initiatiefgerechtigden wordt ondersteund kan het volgende worden opgemerkt. Het burgerinitiatief biedt burgers de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op de agenda van de gemeenteraad. Het is daarom een inbreuk op het uitgangspunt dat de raad zijn eigen agenda vaststelt. Dit is alleen gerechtvaardigd als het burgerinitiatief ook daadwerkelijk door een bepaald gedeelte van de bevolking wordt gedragen. De hoogte van de benodigde steun kan bijvoorbeeld worden ontleend aan de drempels die in het voorstel voor de Tijdelijke referendumwet worden gehanteerd bij het inleidend verzoek voor een raadgevend correctief referendum (artikel 4, tweede lid).

Vanzelfsprekend staat het gemeenten vrij hun eigen drempels vast te stellen voor het burgerinitiatief. De omvang van de drempels zou van dien aard moeten zijn dat zij – zonder verhinderend te zijn – toch een zekere garantie bieden dat het desbetreffende verzoek gedragen wordt door een gedeelte van de bevolking. Wij hebben gekozen voor een lage aanvangsdrempel. Mocht dat te zijner tijd noodzakelijk blijken dan kan de drempel alsnog worden verhoogd. Het schept duidelijkheid als in een regeling met betrekking tot het burgerinitiatief niet wordt gesproken van een percentage, maar van een absoluut minimum aantal initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen. Na een duidelijke toe- of afname van het aantal initiatiefgerechtigden, kan de raad dit aantal eenvoudig aanpassen.

Artikel 6

De burger moet erop kunnen vertrouwen dat de raad zijn voorstel spoedig toetst aan de vereisten en een besluit neemt over de behandeling. Hierin voorziet het eerste lid. Het gaat erom een termijn te kiezen die niet te lang is, maar ook niet zo kort dat er onvoldoende tijd is om het voorstel te kunnen controleren en de initiatiefnemer uit te nodigen voor de vergadering waarin behandeling plaatsvindt.

Met het tweede en derde lid worden vooral waarborgen gecreëerd voor transparantie bij de afhandeling van een burgerinitiatief door de raad. De indiener / initiatiefnemer wordt altijd schriftelijk meegedeeld wat er met het ingediende voorstel gebeurt. Dat kan dus een inhoudelijk besluit zijn, een besluit over de verdere behandeling van het verzoek, of de mededeling dat het verzoek is afgewezen.

Wij hebben er voor gekozen in het midden te laten hoe raad, college of burgemeester verder met het burgerinitiatief omgaan. Bedoeld is niet dat de raad altijd plenair het voorstel inhoudelijk moet behandelen. Het ligt wel voor de hand dat in de raadsvergadering wordt beslist over het te volgen traject, maar een besluit over een burgerinitiatief kan uiteraard ook in een raadscommissie inhoudelijk worden voorbereid. Ook kan de raad het burgerinitiatief ter afhandeling of voor advies voorleggen aan het college of van mening zijn dat nader onderzoek moet worden gedaan. De indiener / initiatiefnemer zal hoe dan ook steeds over het vervolgtraject worden ingelicht en waar nodig en mogelijk erbij worden betrokken.

Artikel 7

Wij kiezen er voor om de burgemeester jaarlijks verslag te laten uitbrengen over het burgerinitiatief in de praktijk. Hierbij valt te denken aan getalsmatige gegevens (aantal ingediende, aantal toegewezen en aantal afgewezen burgerinitiatieven), alsmede aan een beknopt overzicht van de inhoud van de burgerinitiatieven, de besluiten van de raad op de burgerinitiatieven en de motivatie op grond waarvan de raad tot deze besluiten is gekomen. In de wetgeving met betrekking tot de dualisering van het gemeentebestuur is de burgemeester verplicht een burgerjaarverslag op te stellen. Op grond van dit artikel neemt de burgemeester het verslag over het burgerinitiatief hierin op.

Artikel 8

Behoeft geen nadere toelichting.

Bijlage 1 : Burgerinitiatief (verzoek)

Ondergetekende verzoekt hierbij het volgende onderwerp op de agenda van de gemeenteraad te

plaatsen:

.....................................................................................................................…….................................................................................................................…….................................................................................................................

Toelichting op verzoek:

....................................................................................................................……...............................................................................................................

.....................................................................................................................

Verzoeker:

Naam: .....................................................................................…............

Eerste voornaam en verdere voorletters:

.............................................................................................................

Geboortedatum: .....................................................................................

Adres: ..............................................................................................................

Postcode: .............................................................................................................

Woonplaats: .............................................................................................................

Handtekening:

Plaatsvervanger:

Naam: ............................................................................................................................................

Eerste voornaam en verdere voorletters: ...........................................................................................................................................

Geboortedatum: ...........................................................................................................................................

Adres: ...........................................................................................................................................

Postcode: . ..........................................................................................................................................

Woonplaats: ..........................................................................................................................................

Handtekening:

Het verzoek gaat vergezeld van een lijst met de namen, adressen, geboortedata en handtekeningen van 25 initiatiefgerechtigden die het verzoek ondersteunen.

Bijlage 2 : Ondersteuningsverklaringen burgerinitiatief

Ondergetekenden verklaren hierbij het verzoek tot het plaatsen van het volgende onderwerp op de

agenda van de gemeenteraad te ondersteunen:

...............................................................................................……..........................................................................................

................................................................................................……...........................................................................................

Naam en voorletters:…………………………………………………………………………..

Geboortedatum:…………………………………………………………………………………..

Adres:…………………………………………………………………………………………………...

Postcode:………………………. Woonplaats:………………………………………………