Permanente link
Naar de actuele versie van de regeling
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR271700
Naar de door u bekeken versie
http://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR271700/1
Regeling vervallen per 31-12-2008
Omslagenverordening Schieland en de Krimpenerwaard 2005
Geldend van 16-12-2005 t/m 07-12-2006
Verordening
Hoofdstuk I Inleidende bepalingen
Begripsbepalingen - Artikel 1
Deze verordening verstaat onder:
- a.
beheersgebied: de in het reglement van bestuur voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard in artikel 2, eerste lid, bedoelde gebieden
waarin de onderscheidene taken, bedoeld in artikel 3 van het reglement worden uitgeoefend.
- b.
omslagplichtige gebieden ongebouwd en gebouwd: binnen het beheersgebied van het hoogheemraadschap gelegen gebieden, waar het
hoogheemraadschap de omslagen ongebouwd en gebouwd van de waterkeringszorg en het waterkwantiteitsbeheer heft en die op bij deze
Omslagenverordening behorende kaart zijn aangegeven;
- c.
woonruimte: een ruimte die blijkens haar inrichting bestemd is om als een afzonderlijk geheel te voorzien in woongelegenheid en waarvan de delen blijkens
de inrichting van die ruimte niet bestemd zijn om afzonderlijk in gebruik te worden gegeven;
- d.
kadastrale registratie: de registratie, bedoeld in artikel 3, eerste lid, onderdeel b, van de Kadasterwet;
- e.
de ambtenaar belast met de heffing: de door het dagelijks bestuur aangewezen ambtenaar, bedoeld in artikel 123, derde lid, onderdeel b, van de
Waterschapswet;
- f.
Kostentoedelingsverordening: de verordening van het hoogheemraadschap, bedoeld in artikel 119, eerste lid, van de Waterschapswet.
Belastbaar feit en omslagplichtigen - Artikel 2
-
1 Ter bestrijding van de kosten die zijn verbonden aan de behartiging van de aan het hoogheemraadschap opgedragen taken inzake de waterkeringszorg, het
waterkwantiteitsbeheer en de wegenzorg worden onder de verzamelnaam „omslagen” directe belastingen geheven.
-
2 De in het eerste lid bedoelde omslagen worden geheven van de omslagplichtigen:
- a.
bedoeld in de hoofdstukken II en III, terzake van de in die hoofdstukken genoemde onroerende zaken, voorzover deze zijn gelegen in het omslagplichtige
gebied en deze belang hebben bij de behartiging van de in die hoofdstukken nader omschreven taken;
- b.
bedoeld in hoofdstuk IV, terzake van het ingezetene zijn in het beheersgebied, waarbij ten aanzien van de wegenzorg de ingezetenenomslag uitsluitend wordt
geheven in het gebied van de Krimpenerwaard.
- a.
Hoofdstuk II Omslagheffing ongebouwd
Omslagplicht zakelijk genothebbenden ongebouwd - Artikel 3
-
1 Met betrekking tot de taken van het hoogheemraadschap inzake de waterkeringszorg, het waterkwantiteitsbeheer wordt onder de naam „omslag ongebouwd” een omslag
geheven van degenen die in een omslagplichtig gebied krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken.
-
2 Met betrekking tot de taak wegenzorg wordt onder de naam „omslag ongebouwd” een omslag geheven van degenen die in het gebied Krimpenerwaard in het beheersgebied krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken.
-
3 Als genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een ongebouwde onroerende zaak wordt aangemerkt degene die bij het begin van het kalenderjaar als
zodanig in de desbetreffende kadastrale registratie is vermeld, tenzij blijkt dat hij op dat tijdstip geen genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht is.
-
4 Ingeval een ongebouwde onroerende zaak is onderworpen aan verschillende soorten van beperkt recht, wordt uitsluitend geheven van degene die het genot heeft van het
beperkt recht, waaraan ingevolge artikel 24 van de Waterschapswet stemrecht is verbonden.
Belastingobject ongebouwd - Artikel 4
-
1 Voor de toepassing van artikel 3 wordt als één ongebouwde onroerende zaak aangemerkt een kadastraal perceel of gedeelte daarvan, met dien verstande dat
hetgeen wordt aangemerkt als een gebouwde onroerende zaak niet in aanmerking wordt genomen.
-
2 Indien een deel van een kadastraal perceel of een deel van een gedeelte van een kadastraal perceel daarvan buiten een omslagplichtig gebied van het hoogheemraadschap is gelegen, wordt uitsluitend het binnen een dergelijk gebied van het hoogheemraadschap gelegen deel in aanmerking genomen.
-
3 Voor de toepassing van het eerste en tweede lid worden openbare land– en waterwegen en banen voor openbaar vervoer per rail, een en ander met inbegrip van
kunstwerken, alsmede waterverdedigingswerken die worden beheerd door organen, instellingen of diensten van publiekrechtelijke rechtspersonen, met uitzondering van de delen van zodanige werken die dienen als woning, als ongebouwde eigendommen aangemerkt.
Heffingsmaatstaf ongebouwd - Artikel 5
-
1 Voor de waterschapsomslag, bedoeld in artikel 3, geldt als heffingsmaatstaf de oppervlakte van de ongebouwde onroerende zaak. De oppervlakte wordt uitgedrukt in
een aantal hectaren of een gedeelte daarvan.
-
2 Indien de oppervlakte van een ongebouwde onroerende zaak niet in de kadastrale registratie staat vermeld, stelt de ambtenaar belast met de heffing deze door middel
van meting of schatting vast.
Tarieven ongebouwd - Artikel 6
-
Met inachtneming van het bepaalde dienaangaande in de Kostentoedelingsverordening Schieland en de Krimpenerwaard 2005 bedragen de tarieven van de omslag, bedoeld in artikel 3, per hectare:
-
a. voor de waterkeringszorg € 17,98;
-
b. voor het waterkwantiteitsbeheer € 56,14;
-
c. voor de wegenzorg € 33,83.
Vrijstelling ongebouwd - Artikel 7
De omslag, bedoeld in artikel 3, wordt niet geheven terzake van ongebouwde onroerende zaken waarvan het hoogheemraadschap van Schieland genothebbende is krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.
Hoofdstuk III Omslagheffing gebouwd
Omslagplicht zakelijk genothebbenden gebouwd - Artikel 8
-
1 Met betrekking tot de taken van het hoogheemraadschap inzake de waterkeringszorg, het waterkwantiteitsbeheer en de wegenzorg wordt onder de naam „omslag gebouwd” een omslag geheven van degenen die in een omslagplichtig gebied krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van gebouwde onroerende zaken.
-
2 Met betrekking tot de taak wegenzorg wordt onder de naam „omslag gebouwd” een omslag geheven van degenen die in het gebied Krimpenerwaard in het beheersgebied krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken.
-
3 Als genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een gebouwde onroerende zaak wordt aangemerkt degene die bij het begin van het kalenderjaar als
zodanig in de desbetreffende kadastrale registratie is vermeld, tenzij blijkt dat hij op dat tijdstip geen genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht is.
4 Ingeval een gebouwde onroerende zaak is onderworpen aan verschillende soorten van beperkt recht, wordt uitsluitend geheven van degene die het genot heeft van het
beperkte recht, waaraan ingevolge artikel 24 van de Waterschapswet stemrecht is verbonden.
Belastingobject gebouwd - Artikel 9
-
1 Voor de toepassing van artikel 8 wordt als één gebouwde onroerende zaak aangemerkt
- a.
een gebouwd eigendom;
- b.
een gedeelte van een gebouwd eigendom dat blijkens zijn indeling is bestemd om als
een afzonderlijk geheel te worden gebruikt;
- c.
een samenstel van twee of meer van de in onderdeel a bedoelde gebouwde
eigendommen of van in onderdeel b bedoelde gedeelten daarvan die bij dezelfde
belastingplichtige in gebruik zijn en die, naar de omstandigheden beoordeeld, bij
elkaar behoren;
- d.
het binnen het gebied van een gemeente gelegen deel van een in onderdeel a
bedoeld eigendom, van een in onderdeel b bedoeld gedeelte of van een in onderdeel
c bedoeld samenstel;
het binnen het beheersgebied of omslagplichtige gebied gelegen deel van een in
onderdeel a bedoeld eigendom, van een in onderdeel b bedoeld gedeelte, van een in
onderdeel c bedoeld samenstel of van een in onderdeel d bedoeld deel.
- a.
-
2 Voor de toepassing van het eerste lid maken de ongebouwde eigendommen voorzover die dienstbaar zijn aan een gebouwd eigendom, aan een gedeelte van een gebouwd eigendom of aan een samenstel van gebouwde eigendommen, als bedoeld in onderdeel a, onderscheidenlijk onderdeel b of onderdeel c, van dat lid, deel uit van de gebouwde onroerende zaak, met uitzondering van de ongebouwde eigendommen, voorzover de waarde daarvan bij de waardebepaling op de voet van hoofdstuk IV van de Wet waardering onroerende zaken op basis van het bepaalde krachtens artikel 18, derde lid, van die wet buiten aanmerking wordt gelaten.
Heffingsmaatstaf gebouwd - Artikel 10
-
1 Voor de waterschapsomslag, bedoeld in artikel 8, geldt, indien de gebouwde onroerende zaak tevens een zaak is als bedoeld in hoofdstuk III van de Wet
waardering onroerende zaken, als heffingsmaatstaf de op de voet van hoofdstuk IV van die wet voor de onroerende zaak vastgestelde waarde voor het tijdvak waarbinnen het desbetreffende kalenderjaar valt.
-
2 In afwijking in zoverre van het eerste lid wordt bij de bepaling van de heffingsmaatstaf voor de omslagen terzake van gebouwde onroerende zaken buiten aanmerking gelaten, voorzover dit niet reeds is geschied bij de bepaling van de in het eerste lid bedoelde waarde, de waarde van werktuigen als bedoeld in artikel 220d, eerste lid, onderdeel j, Gemeentewet, juncto artikel 2, eerste lid, onderdeel e, van de Uitvoeringsregeling uitgezonderde objecten Wet WOZ.
-
3 Bij de toepassing van het tweede lid is het bepaalde bij of krachtens de artikelen 17, 18, 19, eerste lid, onderdelen b en c, tweede lid, onderdelen b en c, 20, tweede lid, en 22, derde lid, van de Wet waardering onroerende zaken van overeenkomstige toepassing.
-
4 Voor de omslagen terzake van gebouwde onroerende zaken die deel uitmaken van een onroerende zaak als bedoeld in hoofdstuk III van de Wet waardering onroerende zaken wordt de heffingsmaatstaf gesteld op het gedeelte van de op de voet van hoofdstuk IV van de Wet waardering onroerende zaken vastgestelde waarde dat kan worden toegekend aan de gebouwde onroerende zaak.
-
5 Indien het eerste of vierde lid geen toepassing kan vinden door het ontbreken van een op de voet van hoofdstuk IV van de Wet waardering onroerende zaken vastgestelde
waarde, wordt de heffingsmaatstaf van die gebouwde onroerende zaak bepaald met toepassing van het tweede en derde lid en met overeenkomstige toepassing van het
vierde lid alsmede van het bepaalde bij of krachtens de artikelen 16 tot en met 19, 20, tweede lid, en 22, derde lid, van de Wet waardering onroerende zaken.
Tarieven gebouwd - Artikel 11
-
Indien het voorstel van wet tot wijziging van de Gemeentewet in verband met het afschaffen van het gebruikersdeel van de gemeentelijke onroerende–zaakbelasting op
-
woningen en het maximeren van de resterende ozb–tarieven (TK 2004– 2005, 30 096) tot wet wordt verheven en in werking treedt, bedragen de tarieven van de
-
waterschapsomslag gebouwd, bedoeld in artikel 8, met inachtneming van het bepaalde dienaangaande in de Kostentoedelingsverordening, voor elke volle € 2.500 van de
-
heffingsmaatstaf:
-
a. voor de waterkeringszorg € 0,12;
-
b. voor het waterkwantiteitsbeheer € 0,34;
-
c. voor de wegenzorg € 0,51.
-
Indien het voorstel van wet tot wijziging van de Gemeentewet in verband met het afschaffen van het gebruikersdeel van de gemeentelijke onroerende–zaakbelasting op
-
woningen en het maximeren van de resterende ozb–tarieven (TK 2004–2005, 30 096) niet tot wet wordt verheven, bedragen de tarieven van de waterschapsomslag gebouwd,
-
bedoeld in artikel 8, met inachtneming van het bepaalde dienaangaande in de Kostentoedelingsverordening, voor elke volle € 2.268 van de heffingsmaatstaf:
-
a.voor de waterkeringszorg € 0,11;
-
b. voor het waterkwantiteitsbeheer € 0,31;
-
c. voor de wegenzorg € 0,46.
Vrijstellingen gebouwd - Artikel 12
-
De waterschapsomslag, bedoeld in artikel 9, wordt niet geheven terzake van:
-
a. straatmeubilair, waaronder worden begrepen alle zodanige gebouwde eigendommen – niet zijnde gebouwen – welke zijn geplaatst ten gerieve of in het belang van het
publiek, ten dienste van het verkeer of ter verfraaiing van een in het taakgebied gelegen gemeente, zoals lichtmasten, verkeersinstallaties, standbeelden, monumenten,
fonteinen, banken, abri’s, hekken en palen.
-
b. gebouwde onroerende zaken waarvan het hoogheemraadschap van Schieland genothebbende is krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.
Hoofdstuk IV Omslagheffing ingezetenen
Omslagplicht ingezetenen - Artikel 13
-
1 Met betrekking tot de taken van het hoogheemraadschap inzake de waterkeringszorg en het waterkwantiteitsbeheer wordt onder de naam „ingezetenenomslag” een omslag geheven van degenen die in het beheersgebied ingezetenen zijn.
-
2 Met betrekking tot de taak wegenzorg wordt onder de naam „ingezetenenomslag” een omslag geheven van degenen die in het gebied Krimpenerwaard in het beheersgebied ingezetenen zijn.
-
3 Als ingezetene wordt aangemerkt degene die blijkens de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens bij het begin van het kalenderjaar woonplaats
heeft in het gebied van het hoogheemraadschap en die aldaar het gebruik heeft van woonruimte. Voor de toepassing van de vorige volzin wordt het gebruik van
woonruimte door de leden van een gezamenlijke huishouding aangemerkt als gebruik door een door de ambtenaar belast met de heffing aan te wijzen lid van dat
huishouden.
Tarieven ingezetenen - Artikel 14
-
Met inachtneming van het bepaalde dienaangaande in de Kostentoedelingsverordening Schieland en de Krimpenerwaard 2005 bedragen de tarieven van de waterschapsomslag, bedoeld in artikel 13, per woonruimte:
-
a. voor de waterkeringszorg € 13,14;
-
b. voor het waterkwantiteitsbeheer € 25,55;
-
c. voor de wegenzorg € 51,74.
Hoofdstuk V Heffing en invordering
Wijze van heffing - Artikel 15
-
1 De omslag wordt geheven bij wege van aanslag.
-
2 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid kan de omslag als bedoeld in artikel 13 worden geheven bij wege van schriftelijke kennisgeving.
Aanslagen bij meerdere omslagplichtigen - Artikel 16
Indien voor de toepassing van de artikelen 3 en 8 met betrekking tot eenzelfde onroerende zaak meer dan één genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht danwel meer dan één gebruiker kan worden aangewezen, kan de aanslag worden gesteld ten name van één van hen.
Niet opleggen van aanslagen - Artikel 17
-
1 Aanslagen van minder dan € 5,00 worden niet opgelegd.
-
2 Voor de toepassing van het voorgaande lid wordt het totaal van de op één aanslagbiljet verenigde aanslagen aangemerkt als één aanslag.
Betalingstermijnen - Artikel 18
-
1 De omslagen, bedoeld in de artikelen 3, 8 en 13 zijn invorderbaar in twee gelijke termijnen waarvan de eerste vervalt op de laatste dag van de maand volgend op die
welke in de dagtekening van de aanslag is vermeld, en de tweede twee maanden later.
-
2 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid kan op basis van artikel 15, tweede lid, de heffing voor een woonruimte worden geheven bij wege van schriftelijke
kennisgeving. In dat geval is, indien de betaling van de heffing geschiedt door middel van de nota’s van of namens het nutsbedrijf in welks verzorgingsgebied de betreffende woonruimte is gelegen, het gevorderde bedrag invorderbaar in zoveel gelijke termijnen als het bedoelde bedrijf voor de betreffende heffingsperiode nota’s doet verschijnen.
-
3 Indien in de loop van het belastingjaar blijkt dat inning volgens de systematiek van het vorige lid eindigt, is het resterende bedrag direct invorderbaar.
-
4 Een navorderingsaanslag is invorderbaar een maand na dagtekening van het aanslagbiljet.
-
5 Een met een belastingaanslag gelijkgestelde beschikking inzake een bestuurlijke boete als genoemd in artikel 2, tweede lid, onderdeel c, van de Invorderingswet 1990, die gelijktijdig en in verband met de vaststelling van de belastingaanslag is opgelegd, is invorderbaar overeenkomstig de termijnen die gelden voor de belastingaanslag.
-
6 Indien de heffing verschuldigd is terzake van de omslagen ongebouwd, als bedoeld in artikel 3, voorzover die worden geheven van natuurlijke personen, de omslagen
gebouwd, als bedoeld in artikel 8, voorzover die worden geheven van natuurlijke personen en de Ingezetenenomslag, als bedoeld in artikel 13, geldt, in afwijking van
het eerste lid, dat indien het totaal van de blijkens het aanslagbiljet al dan niet in combinatie met andere belastingen verschuldigde bedrag € 75,00 of meer bedraagt en
zolang dit bedrag door middel van automatische incasso kan worden afgeschreven, de aanslagen invorderbaar zijn in zes gelijke termijnen, waarvan de eerste vervalt op de laatste dag van de tweede maand volgend op die van de dagtekening van het aanslagbiljet en elk van de volgende termijnen telkens een maand later.
Nadere regels - Artikel 19
Dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland en de Krimpenerwaard kunnen nadere regels geven met betrekking tot de heffing en de invordering van de omslagen.
Hoofdstuk VI Overgangs– en slotbepalingen
Inwerkingtreding, tijdstip van ingang van de heffing, intrekking - Artikel 20
-
1 Deze verordening treedt in werking op de eerste dag na die van de bekendmaking.
-
2 De datum van ingang van de heffing is 1 januari 2005.
-
3 Met ingang van 1 januari 2005 worden de Omslagenverordeningen van de
rechtsvoorgangers van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard
ingetrokken, te weten:
-
- de Omslagenverordening Schieland 2002, vastgesteld bij besluit van28 november 2001, laatstelijk gewijzigd bij besluit van 23 november 2003;
- de Omslagverordening Krimpenerwaard, vastgesteld bij besluit van 28 november 2001, laatstelijk gewijzigd bij besluit van 26 november 2003;
met dien verstande dat zij van toepassing blijven op belastbare feiten die zich voor die datum hebben voorgedaan.
Citeertitel - Artikel 21
Deze verordening wordt aangehaald als: Omslagenverordening Schieland en de Krimpenerwaard 2005.
Aldus vastgesteld in de openbare verenigde vergadering op 3 januari 2005, sindsdien
gewijzigd bij besluit van 30 maart 2005 en van 30 november 2005
Algemene toelichting
Ongebouwde en gebouwde belastingobjecten
De wettelijke regeling met betrekking tot de omslagheffing brengt mee dat ook voorschriften worden gegeven inzake de belastingobjecten die in de omslagheffing worden betrokken. De bepalingen betreffende de afbakening van het individuele belastingobject waarvoor omslag verschuldigd is, vormen een substantieel, maar gecompliceerd onderdeel van de onderhavige regelgeving. Voor de bepaling van de omvang van een gebouwde onroerende zaak dient in beginsel volledig te worden aangesloten bij hoofdstuk II van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Omdat de objectafbakening voor de omslagheffing op bepaalde punten (met name het onderscheid tussen gebouwde en ongebouwde onroerende zaken) afwijkt van die voor de Wet WOZ zijn de objectafbakeningsvoorschriften voor de omslagheffing zelfstandig opgenomen in artikel 117 van de Waterschapswet.
Bij de afbakening van het WOZ–belastingobject maakt het geen verschil of een onroerende zaak ongebouwd, danwel gebouwd is. In beide gevallen geldt ten aanzien van het
belastingobject de WOZ–waarde, waarbij uiteraard een deel van de waarde onder omstandigheden buiten aanmerking wordt gelaten (zie de Uitvoeringsregeling uitgezonderde objecten Wet WOZ).
De Waterschapswet daarentegen maakt wel een onderscheid tussen ongebouwde en gebouwde onroerende zaken. De maatstaf van heffing voor ongebouwde belastingobjecten is de oppervlakte. Voor gebouwde belastingobjecten geldt als heffingsmaatstaf de waarde in het economische verkeer, die is toegekend op basis van de Wet WOZ. In beginsel is de situatie feitelijk aldus dat alles wat voor de Wet WOZ – met uitzondering van die eigendommen waarvan de waarde op grond van artikel 18, derde lid, wet WOZ buiten aanmerking wordt gelaten – als een onroerende zaak wordt aangemerkt, voor de omslagheffing gebouwd als een gebouwd belastingobject wordt beschouwd. Op deze hoofdregel zijn echter uitzonderingen mogelijk die terug te voeren zijn op het onderscheid tussen de samenstelbepaling in de Wet WOZ (en de Gemeentewet) en het dienstbaarheidscriterium in de Waterschapswet. Zo komt het wel voor dat een WOZ–object bestaat uit een samenstel van ongebouwde en gebouwde eigendommen, waarvan de ongebouwde eigendommen evenwel niet dienstbaar zijn aan de zich hierop bevindende gebouwde eigendommen. Een voorbeeld
hiervan zijn opstallen (denk aan kleedruimten) die zich bevinden op sportterreinen en die worden gebruikt ten behoeve van de sportbeoefening op die terreinen. Zie in dit verband artikel 117 van de Waterschapswet.
Geen heffingsmaatstaf ingezetenenomslag
Met betrekking tot de ingezetenenomslag geeft de Waterschapswet geen voorschriften voor de in aanmerking te nemen maatstaf van heffing. Dit hangt samen met het feit dat de ingezetene als persoon een rechtstreeks belang heeft bij de uitoefening van een of meer waterschapstaken. Het belang waar het bij de ingezetenen om gaat, is een algemeen taakbelang, dat wordt gekenmerkt doordat het subject- of persoonsgericht is. Dit belang bestaat hierin dat een ingezetene ongestoord kan wonen, werken en recreëren, dus ook zich vrijelijk kan verplaatsen in het gebied van het waterschap. Aangezien het in casu om een immaterieel belang gaat kan dan ook niet worden gesteld dat de ene ingezetene een groter belang heeft bij een bepaalde taak dan de andere ingezetene. Daarentegen is het belang dat ten grondslag ligt aan de omslagheffingen ongebouwd en gebouwd, een specifiek taakbelang dat daardoor uit zijn aard object- of zaakgericht is. Dit houdt in dat het belang van de ongebouwde en gebouwde objecten bij de uitoefening van een of meer waterschapstaken op de voorgrond staat. De instandhouding en het optimaal functioneren van die objecten zijn mede afhankelijk van goede waterschapsvoorzieningen. Gelet op het verschil in oppervlakten van de ongebouwde objecten en het verschil in waarden in het economische verkeer van de gebouwde objecten, behoeft het geen betoog dat het belang van het ene object groter kan zijn dan dat van het andere bij de behartiging van een of meer waterschapstaken. Dit verschil in belang is tot uitdrukking gebracht in de heffingsmaatstaven die op de betreffende ongebouwde en gebouwde onroerende zaken van toepassing zijn. Via de objecten worden de daartoe gerechtigde zakelijk genothebbenden in de omslagheffing gebouwd of de omslagheffing ongebouwd betrokken.
Nu voor de ingezetenenomslag geen heffingsmaatstaf nodig is, kan worden volstaan met de constatering van het belastbare feit, te weten het bij het begin van het belastingjaar blijkens de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens woonplaats hebben in het beheersgebied van het waterschap en het aldaar gebruik hebben van woonruimte. Zie in dit verband de artikelen 118, derde lid, 120, achtste lid, en 121 van de Waterschapswet.
Formele criteria inzake heffing en invordering
Voorts dienen de heffing en de invordering van waterschapsbelastingen, waaronder de omslagheffing, te voldoen aan een aantal criteria van formele aard. De belastingverordening dient alle wezenlijke elementen te bevatten, waaruit duidelijk blijkt wie belastingplichtig is, voor welk belastbaar feit, op grond van welke maatstaf, tegen welk tarief, op welke wijze de belasting wordt geheven en ingevorderd en met ingang van welk tijdstip. Zie in dit verband de artikelen 110 en 111 van de Waterschapswet.
Hoofdstukindeling
De verordening bestaat uit zes hoofdstukken.
Het eerste hoofdstuk heeft betrekking op begripsbepalingen en het belastbare feit in algemene zin. Het tweede, derde en vierde hoofdstuk hebben betrekking op de specifieke -materiële - bepalingen inzake de omslagheffing ongebouwd, respectievelijk de omslagheffing gebouwd en de ingezetenenomslag. Het vijfde hoofdstuk ziet op de formele bepalingen met betrekking tot de in de hoofdstukken II, III en IV nader geregelde waterschapsomslagen, in materiële zin. Het zesde hoofdstuk bevat bepalingen van overgangsrecht, inwerkingtreding, tijdstip van ingang van de heffing en citeertitel.
Noot
1[Toelichting: Artikel 1 (begripsbepalingen)
In artikel 1 zijn enkele begrippen die in het vervolg van de verordening meerdere malen
voorkomen, nader gedefinieerd.
Onderdeel a (beheersgebied)
Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Waterschapswet dienen de provincies bij reglement de
grenzen van het gebied van het waterschap vast te stellen, waarin een of meer van de bij dat
reglement aan het waterschap opgedragen taken worden uitgeoefend. Tot die taken kan ook
het waterkwaliteitsbeheer behoren.
In onderdeel a wordt het begrip „beheersgebied” gedefinieerd. Het betreft de gebieden zoals
beschreven in artikel 2, eerste lid, van het reglement van bestuur voor het
hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. De provincie Zuid-Holland heeft op
deze kaart het totale beheersgebied weergegeven. Op basis van jurisprudentie (arresten Hoge
Raad van 17 januari 2003, nrs. 37.732 en 37.733 inzake Groot Salland) wordt het gehele
beheersgebied betrokken in de ingezetenenomslag. Op grond van artikel 3, derde lid, van het
Reglement van bestuur geldt dat alleen het gebied Krimpenerwaard binnen het beheersgebied
in de Wegenomslag wordt betrokken. Zie hiervoor ook artikel 2, tweede lid, aanhef en
onderdeel b van de Omslagenverordening.
Onderdeel b (omslagplichtige gebieden ongebouwd en gebouwd)
De reglementaire waterschapstaken kunnen bestaan uit de hoofdtaken waterkeringszorg,
waterkwantiteitsbeheer, en daarnaast kan het reglement nog aanvullende neventaken
opdragen, zoals het (vaar)wegenbeheer. In de gevallen waarin meerdere taken moeten worden
behartigd, kan het voorkomen dat die taken niet op het gehele territoir van het waterschap
worden uitgeoefend. Afhankelijk van de waterstaatkundige situatie, zal het kunnen voorkomen
dat een bepaalde taak slechts in een deel van dat gebied wordt behartigd. Wanneer deze
omstandigheid zich voordoet, zal het waterschapsreglement een regeling moeten bevatten,
waarbij het waterschapsgebied wordt opgesplitst in even zovele gebieden waarin de
desbetreffende taken worden uitgeoefend. Voor de toepassing van deze verordening wordt zo’n
gebied aangeduid als „omslagplichtig gebied”. Zijn meerdere taken opgedragen, zoals dat bij
het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard het geval is, dan bestaat het
waterschapsgebied uit verschillende omslagplichtige gebieden.
Op de kaart behorende bij de Omslagenverordening worden voor de waterkeringszorg en het
waterkwantiteitsbeheer ongebouwd en gebouwd de omslagplichtige gebieden aangegeven. De
zogenaamde buitendijks gelegen gebieden worden ten aanzien van de heffingen ongebouwd en
gebouwd geacht geen belang te hebben bij de behartiging van de waterkeringszorg en het
waterkwantiteitsbeheer. Zie hiervoor ook artikel 2, tweede lid, aanhef en onderdeel a, van de
Omslagenverordening.
Onderdeel c (woonruimte)
Deze definitie is per 1 januari 2001, bij de inwerkingtreding van de Wet houdende vervanging
van hoofdstuk IV van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo), opgenomen in artikel
118, derde lid, onderdeel b, van de Waterschapswet. Reeds bij de totstandkoming van de
Waterschapswet is voor dit begrip verwezen naar het stelsel van de verontreinigingsheffing
krachtens de Wvo. De uitleg van het begrip woonruimte in artikel 17, onderdeel c, Wvo in de
zin van „zelfstandige” woonruimte is derhalve in de Waterschapswet overgenomen.
Onderdeel d (kadastrale registratie)
In artikel 117, vierde lid, van de Waterschapswet is slechts sprake van „kadastrale registratie”.
In deze begripsbepaling wordt nader gepreciseerd wat daaronder moet worden verstaan.
Onderdelen f (Kostentoedelingsverordening)
Het stelsel van de omslagen wordt in juridische zin vormgegeven door een samenhangend
geheel van verordeningen. Het betreft de Kostentoedelingsverordening, de Omslagklassenverordening
en de eigenlijke belastingverordening, de onderhavige Omslagenverordening.
Omdat geen Omslagklassenverordening is ingesteld, behoeft in de Omslagenverordening
hiernaar niet te worden verwezen.]
Noot
2[Toelichting: Artikel 2 (belastbaar feit en omslagplichtigen)
Artikel 2 is het kernartikel van de verordening, omdat op grond van het daarin bepaalde het
hoogheemraadschap daadwerkelijk zijn bevoegdheid tot het heffen en invorderen van
omslagen kan uitoefenen. Artikel 2 draagt het karakter van een raambepaling. Het beperkt zich
tot het vermelden van de hoofdzaken – de behartiging van de waterschapstaken en het belang
daarbij van de onderscheidene categorieën omslagplichtigen – zonder deze nader te
benoemen. Een en ander wordt uitgewerkt in de hoofdstukken II, III en IV, betrekking
hebbend op de omslagheffing ongebouwd, respectievelijk de omslagheffing gebouwd en de
omslagheffing van ingezetenen. In die hoofdstukken worden in de eerste plaats de
waterschapstaken gespecificeerd. Volgens de Waterschapswet worden die taken onderscheiden
in waterkeringszorg, waterkwantiteitsbeheer en wegenzorg. Zie in dit verband de artikelen 3,
eerste en tweede lid, 8, eerste en tweede lid en 13, eerste en tweede lid.
In de hoofdstukken II, III en IV zijn voorts bepalingen opgenomen omtrent wie als omslagplichtige
wordt aangemerkt, welk belastingobject in aanmerking wordt genomen, naar welke
maatstaf de omslag wordt geheven, alsmede welk tarief en welke vrijstellingen van toepassing
zijn. Alleen in hoofdstuk IV betreffende de omslagheffing van ingezetenen ontbreken de
bepalingen inzake het belastingobject, de heffingsmaatstaf en de vrijstellingen. Dit hangt
samen met het feit dat het aan de ingezetenenomslag ten grondslag liggende algemene
taakbelang voor alle ingezetenen gelijk is. In dit verband wordt verwezen naar hetgeen
hierover in het algemene deel van deze toelichting is opgemerkt.]
Noot
3[Toelichting: Artikel 3 (omslagplicht zakelijk genothebbenden ongebouwd)
Inleiding
Artikel 3 vormt het eerste artikel van hoofdstuk II dat gaat over de omslagheffing ongebouwd.
Artikel 3 heeft betrekking op de categorie omslagplichtigen die bestaat uit degenen die
krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende
zaken (zakelijk genothebbenden ongebouwd).
Eerste en tweede lid (benoeming waterschapstaken en omslagplichtigen)
Voor een beter begrip van dit artikellid wordt tevens verwezen naar de toelichting op de
artikelen 1, onderdelen a en b, en 2.
In dit lid dienen de aan het hoogheemraadschap uit de Waterschapswet voortvloeiende taken
te worden vermeld, waarbij de onroerende zaken van de zakelijk genothebbenden ongebouwd
belang hebben. Of van belang sprake is, dient in eerste instantie te blijken uit het feit dat de
desbetreffende ongebouwde onroerende zaak in het bij waterschapsreglement vastgestelde
beheersgebied, danwel het omslagplichtige gebied is gelegen.
Derde lid (toestand op 1 januari is bepalend voor wie omslagplichtig is)
In dit artikellid wordt voorgeschreven wie als zakelijk genothebbende ongebouwd moet worden
aangemerkt. Dat is degene die bij het begin van het kalenderjaar als zodanig in de
desbetreffende kadastrale registratie staat vermeld. Zie in dit verband artikel 1,
onderdeel d.
De aandacht wordt erop gevestigd dat zich problemen kunnen voordoen in de gevallen waarin
een akte tot overdracht van een onroerende zaak kort vóór 1 januari is verleden, doch die
overdracht op 1 januari nog niet in de kadastrale registratie is ingeschreven. De levering van
de desbetreffende onroerende zaak is eerst compleet op het tijdstip waarop de overdracht in de
kadastrale registratie is ingeschreven. Zolang dat niet is gebeurd, blijft de overdragende partij
formeel de zakelijk genothebbende voor die onroerende zaak. In de praktijk wordt een
bevredigende oplossing gevonden door gebruikmaking van het wettelijke rechtsbegrip „genot
krachtens bezit” in de situatie waarin een onroerende zaak kort vóór 1 januari bij notariële akte
is overgedragen, doch deze overdracht pas na dat tijdstip in de openbare registers is
ingeschreven. Indien uit de feitelijke omstandigheden duidelijk kan worden geconcludeerd dat
de overdragende partij bij de ondertekening van de overdrachtsakte tevens de feitelijke
beschikkingsmacht over de onroerende zaak aan de verkrijgende partij heeft overgedragen,
dan kan daaruit worden afgeleid dat de verkrijgende partij op 1 januari het genot krachtens
bezit had van de desbetreffende onroerende zaak.
Vierde lid (omslagplicht in geval van meerdere genothebbenden krachtens beperkt recht)
Dit artikellid geeft een voorschrift voor de aanwijzing van de omslagplichtige genothebbende
ongebouwd in de gevallen, waarin geen sprake is van genot krachtens eigendom of bezit, maar
wel van genot krachtens beperkt recht. In die gevallen kan zich de situatie voordoen, waarin op
dezelfde ongebouwde onroerende zaak verschillende soorten van beperkt recht zijn gevestigd.
Deze rechten kunnen bestaan uit een combinatie van twee of meer van de rechten van
beklemming, van erfpacht, van opstal en van vruchtgebruik. Wanneer zich zo’n combinatie van
beperkte rechten voordoet, schrijft artikel 118, vijfde lid, van de Waterschapswet voor dat als
genothebbende ongebouwd wordt aangemerkt degene die ingevolge artikel 24 van de
Waterschapswet als eerste van de in dat artikel genoemde genothebbenden krachtens beperkt
recht wordt genoemd. Dit is de genothebbende aan wie stemrecht wordt toegekend. De
volgorde van artikel 24 van de Waterschapswet in aanmerking nemende, dienen in de
onderhavige situatie als genothebbende krachtens beperkt recht te worden aangemerkt
achtereenvolgens de vruchtgebruiker, de opstaller of de erfpachter.
Gewezen wordt ook op een bijzonder voorschrift in artikel 24, eerste lid, tweede volzin,
Waterschapswet. Dit voorschrift bepaalt dat indien een recht van opstal uitsluitend is gevestigd
ten behoeve van de aanleg of het onderhoud, danwel ten behoeve van de aanleg én het
onderhoud, van ondergrondse danwel bovengrondse leidingen, niet de opstaller, maar de
eigenaar van de grond stemgerechtigd is. Het is ook de eigenaar van de grond die in deze
situatie in de omslagheffing moet worden betrokken.]
Noot
4[Toelichting: Artikel 4 (belastingobject ongebouwd)
Inleiding
Conform hetgeen is bepaald in artikel 117, derde en vierde lid, aanhef, van de
Waterschapswet, wordt het belastingobject voor de omslagheffing ongebouwd aangeduid als
„één ongebouwde onroerende zaak”.
Eerste lid (afscheiding gebouwde eigendommen van kadastraal perceel)
Zolang een kadastraal perceel bestaat uit alleen ongebouwde eigendommen, zullen zich bij de
afbakening van een ongebouwde onroerende zaak geen moeilijkheden voordoen. Problemen
kunnen rijzen, wanneer zich op een kadastraal perceel gebouwde eigendommen bevinden.
Artikel 117, vierde lid, onderdeel b, bepaalt dat in zo’n geval van het kadastrale perceel de op
dat perceel gelegen gebouwde eigendommen moeten worden afgescheiden, met inbegrip van
de bij die gebouwde eigendommen behorende dienstbare grond. Indien zich derhalve op het
kadastrale perceel gebouwde eigendommen bevinden, dienen eerst met toepassing van de
afbakeningsvoorschriften van artikel 9 van de verordening die gebouwde eigendommen tot een
of meer gebouwde onroerende zaken – voor de omslagheffing gebouwd – te worden
geformeerd. Verwezen wordt naar de toelichting op de genoemde artikelonderdelen hierna.
Wat van dat perceel dan nog resteert als ongebouwd, kan als een zelfstandig ongebouwd
belastingobject in de omslagheffing worden betrokken.
Tweede lid (belastingobject dat binnen meer dan een omslagplichtig gebied of op de grens van
twee of meer waterschappen is gelegen)
De situatie kan zich voordoen, waarin met toepassing van de afbakeningsbepalingen van artikel
4, eerste lid, een ongebouwde onroerende zaak als zelfstandig belastingobject ontstaat, die op
de grens tussen twee of meer waterschappen is gelegen. Indien deze situatie zich voordoet,
schrijft dit lid voor dat alleen het gedeelte van de volgens de algemene afbakeningsregels tot
stand gekomen ongebouwde onroerende zaak, dat binnen het gebied van het waterschap is
gelegen, in de omslagheffing ongebouwd kan worden betrokken. Dit gedeelte vormt voor de
omslagheffing ongebouwd een zelfstandig ongebouwd belastingobject, derhalve in zekere zin
een „geamputeerde” ongebouwde onroerende zaak. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat een
object op de grens van een of meer omslagplichtige gebieden is gelegen. In dat geval vormt
het gedeelte dat binnen het omslagplichtige gebied is gelegen een zelfstandige ongebouwde
onroerende zaak.
Derde lid (wegen e.d. ongebouwd)
Het derde lid bevat een fictiebepaling, waarin wordt voorgeschreven dat openbare landwegen,
waterwegen en spoorwegen met inbegrip van de van die wegen deel uitmakende kunstwerken,
worden aangemerkt als ongebouwde objecten. Teneinde te voorkomen dat talloze geschillen
ontstaan over de vraag of een dergelijke (vaar)weg als een gebouwd object danwel als een
ongebouwd object moet worden beschouwd, heeft de wetgever besloten deze problematiek op
te lossen door de onderhavige fictiebepaling in artikel 117, vijfde lid, van de Waterschapswet
op te nemen.]
Noot
5[Toelichting: Artikel 5 (heffingsmaatstaf ongebouwd)
De heffingsmaatstaf van een ongebouwde onroerende zaak bestaat uit de oppervlakte daarvan.
Hoewel de Waterschapswet daaromtrent niets bepaalt, wordt die oppervlakte uitgedrukt in een
aantal hectaren of een gedeelte daarvan. Evenmin schrijft de Waterschapswet voor dat voor
het vaststellen van de oppervlakte aansluiting moet worden gezocht bij de kadastrale
registratie. In de praktijk is dit evenwel algemeen gebruikelijk. Artikel 5 gaat er dan ook
impliciet van uit dat bij het vaststellen van de heffingsmaatstaf de kadastrale oppervlakte als
regel doorslaggevend is, zoals in het tweede lid van dat artikel tot uitdrukking is gebracht.
Indien in een concreet geval blijkt dat de kadastrale oppervlakte niet juist of niet bekend is,
dient de ambtenaar belast met de heffing door middel van meting of schatting de concrete
oppervlakte vast te stellen.]
Noot
6[Toelichting: Artikel 6 (tarieven ongebouwd)
De tarieven van omslagen worden in belangrijke mate bepaald door de kostentoedeling aan de
onderscheidene categorieën omslagplichtigen, zoals die is vastgelegd in de
Kostentoedelingsverordening. Dit verband tussen kostentoedeling en tarief is in het tariefartikel
tot uitdrukking gebracht. De Kostentoedelingsverordening bevat bepalingen, waarbij het
aandeel in de door het waterschap gemaakte kosten, gespecificeerd naar de taken
waterkeringszorg en waterkwantiteitsbeheer, wordt toegerekend aan de onderscheidene
categorieën belanghebbenden bij de behartiging van die taken. De mate van belang die een
bepaalde categorie heeft, wordt uitgedrukt in een percentage van de kosten voor de
behartiging van de desbetreffende waterschapstaak. Deze systematiek van de
Kostentoedelingsverordening en het onderscheid in taakgebieden dwingen ertoe dat in de
tariefartikelen voor de verschillende omslagen een gedifferentieerde tariefstelling moet worden
opgenomen, waarbij de relatie tot de waterschapstaak tot uitdrukking wordt gebracht. Het
hanteren van verschillende tarieven voor een bepaalde categorie omslagplichtigen houdt niet
in, dat ook zo vele afzonderlijke aanslagen, al dan niet verenigd op één aanslagbiljet, moeten
worden opgelegd. Een zakelijk genothebbende ongebouwd krijgt één aanslag, ook al zijn op de
heffingsmaatstaf van zijn ongebouwde onroerende zaak verschillende tarieven toegepast.
Voor alle duidelijkheid wordt erop gewezen dat, indien eenzelfde persoon – natuurlijk of
rechtspersoon – bijvoorbeeld zowel zakelijk genothebbende ongebouwd als zakelijk
genothebbende gebouwd is, aan hem twee aanslagen moeten worden opgelegd (al dan niet
verenigd op één aanslagbiljet), ook al zijn de eindbedragen van die twee aanslagen opgebouwd
uit verschillende tarieftoepassingen.
Ingevolge artikel 120, achtste lid, van de Waterschapswet dient het tarief van de omslagheffing
ongebouwd en gebouwd per eenheid van de heffingsmaatstaf gelijk te zijn. Ingevolge artikel 6
wordt de heffingsmaatstaf uitgedrukt in hectaren. Het logische gevolg hiervan is dat het tarief
per hectare in een bedrag wordt uitgedrukt. ]
Noot
7[Toelichting: Artikel 7 (vrijstellingen)
Hoewel artikel 7 betrekking heeft op vrijstellingen betreffende de omslagheffing ongebouwd,
zijn in deze toelichting beschouwingen opgenomen, die evenzeer gelden voor de omslagheffing
gebouwd.
In algemene zin brengt de aard van de omslagheffing mee dat er geen plaats is voor
vrijstellingen. Elk onroerend object dient in de omslagheffing te worden betrokken, tenzij dat
object aanwijsbaar geen belang heeft bij de behartiging van de waterschapstaak– of taken.
Vandaar dat in artikel 1, onderdeel b, het omslagplichtige gebied wordt geïntroduceerd, waaruit
grosso modo blijkt of een bepaald object belang heeft. Voorts wordt in artikel 2 nog eens
uitdrukkelijk herhaald dat een onroerende zaak alleen in de omslagheffing kan worden
betrokken, voorzover die zaak belang heeft. Artikel 2 kan van belang zijn in individuele
gevallen, waarvoor de omschrijving of begrenzing van het beheersgebied of het
omslagplichtige gebied geen uitsluitsel bieden. Artikel 2 fungeert alsdan als het ware als een
vangnetbepaling. Gezien de nauwe relatie tussen belang en betaling, is het niet logisch in de
omslagverordening een expliciete vrijstelling voor objecten zonder belang op te nemen.
De achterliggende gedachte bij de vrijstelling van ongebouwde onroerende zaken waarvan het
hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard genothebbende is krachtens
eigendom, bezit of beperkt recht, is dat het weinig doelmatig wordt geacht dat het
hoogheemraadschap zelf ter zake wordt aangeslagen.]
Noot
8[Toelichting: Artikel 8 (omslagplicht genothebbenden gebouwd)
Artikel 8 regelt de omslagplicht van degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht
het genot hebben van gebouwde onroerende zaken, ook wel de genothebbenden gebouwd
genoemd (vgl. artikel 116, onderdeel c, Waterschapswet). Wie de genothebbende is wordt in
het algemeen op grond van de kadastrale registers vastgesteld.
Indien een gebouwde onroerende zaak uitsluitend is belast met het recht van eigendom,
spreekt het voor zich dat de eigenaar als zakelijk gerechtigde in de omslagheffing wordt
betrokken. Is evenwel sprake van een situatie waarin op de gebouwde onroerende zaak een
beperkt zakelijk recht is gevestigd, dan kan zich de vraag voordoen wie belastingplichtig is. De
Hoge Raad gaf hierover een fundamentele beslissing in het arrest van 18 april 1990, nr. 26
607, BNB 1990 /197, Belastingblad 1990, blz. 419. In dit arrest bepaalde de Hoge Raad dat
degene die het van het eigendomsrecht afgeleide beperkte recht heeft, in de belastingheffing
moet worden betrokken. De beperkt zakelijke rechten die tot omslagplicht leiden zijn:
- 1 het appartementsrecht;
- 2 het recht van erfpacht;
- 3 het recht van vruchtgebruik;
- 4 het recht van gebruik en bewoning;
- 5 het recht van opstal; en
- 6 het recht van beklemming.
Het appartementsrecht is geregeld in de artikelen 5:106 en volgende van het Burgerlijk
Wetboek. Op grond van hetgeen in deze artikelen is bepaald, is alleen een eigenaar, erfpachter
of opstaller bevoegd een gebouw met toebehoren en de daarbij behorende grond te splitsen in
appartementsrechten. De gerechtigde tot een appartementsrecht – het Burgerlijke Wetboek
noemt hem appartementseigenaar – moet voor de toepassing van artikel 24 Waterschapswet
worden aangemerkt als eigenaar, erfpachter of opstaller.]
Het appartementsrecht is geregeld in de artikelen 5:106 en volgende van het Burgerlijk
Wetboek. Op grond van hetgeen in deze artikelen is bepaald, is alleen een eigenaar, erfpachter
of opstaller bevoegd een gebouw met toebehoren en de daarbij behorende grond te splitsen in
appartementsrechten. De gerechtigde tot een appartementsrecht – het Burgerlijke Wetboek
noemt hem appartementseigenaar – moet voor de toepassing van artikel 24 Waterschapswet
worden aangemerkt als eigenaar, erfpachter of opstaller.]
Noot
9[Toelichting: Artikel 9 (belastingobject gebouwd)
Inleiding
Conform hetgeen is bepaald in artikel 117, eerste lid, aanhef, van de Waterschapswet, wordt
het belastingobject voor de omslagheffing gebouwd aangeduid als „één gebouwde onroerende
zaak”.
Artikel 9 bevat voorschriften met betrekking tot de wijze waarop de omvang van een gebouwde
onroerende zaak wordt bepaald. Het gaat hier dus om de afbakening van het belastingobject
gebouwd. Artikel 9 is inhoudelijk gelijk aan artikel 117 Waterschapswet, welke bepaling op haar
beurt aansluit bij de objectafbakeningsvoorschriften van artikel 16 van de Wet WOZ. Wat
betreft de aansluiting bij de Wet WOZ is het uiteraard zo dat in artikel 117, eerste lid,
Waterschapswet en artikel 9 van de verordening slechts is uitgegaan van de bepalingen uit de
Wet WOZ die betrekking hebben op gebouwde eigendommen.
Artikel 9, tweede lid, beschrijft een bijzondere situatie inzake de objectafbakening bij de
omslagheffing gebouwd welke als zodanig niet in de Wet WOZ voorkomt. Zie ook artikel 117,
tweede lid, Waterschapswet. Op grond van deze bepaling maken ongebouwde eigendommen
die dienstbaar zijn aan een gebouwd eigendom, deel uit van de gebouwde onroerende zaak. In
de praktijk betekent dit dat dergelijke ongebouwde onroerende zaken hun karakter van
ongebouwde onroerende zaak verliezen en opgaan in het gebouwde object.
Op grond van de Wet WOZ zijn de gemeenten verplicht om de waterschappen mededeling te
doen van onder andere de aanduiding van de onroerende zaak, de waarde van de onroerende
zaak en de naam, het adres en de woon– of vestigingsplaats van degene te wiens aanzien de
WOZ–beschikking wordt genomen. Opgemerkt wordt dat de gemeenten onder vigeur van de
Wet WOZ ook verplicht zijn aan de waterschappen de relevante gegevens te verstrekken van
gebouwde objecten ten aanzien waarvan voor de gemeentelijke onroerende–zaakbelastingen
een facultatieve dan wel een verplichte vrijstelling geldt. Zie ook de toelichting op artikel 12
hierna.
Onder de Wet WOZ zijn de gemeenten ook verplicht tot het waarderen van objecten in
aanbouw. Deze objecten vormen voor de waterschappen gebouwde onroerende zaken, die in
de omslagheffing gebouwd moeten worden betrokken.
Eerste lid, onderdeel a (een gebouwd eigendom)
Van oudsher werd onder een gebouwd eigendom een constructie van min of meer duurzame
aard verstaan, die dient voor het bewaren van zaken of het beschutten van personen tegen
atmosferische invloeden. In jurisprudentie die in de zeventiger jaren inzake de gemeentelijke
onroerende–zaakbelastingen is ontstaan, heeft de Hoge Raad evenwel uitgesproken dat het
begrip gebouwde eigendom geenszins beperkt is tot bouwwerken die beschutting bieden tegen
atmosferische invloeden, maar dat daartoe ook installaties, open inrichtingen, locaties en
dergelijke bouwsels of constructies in de open lucht behoren. In nog latere jurisprudentie heeft
de Hoge Raad dit ook bevestigd ten aanzien van hoogspanningsmasten, open zwembaden,
windmolens, en dergelijke. Alhoewel bij het begrip „gebouwde eigendom” vaak zal worden
gedacht aan het gebruikelijke beeld (een hoofdgebouw, eventueel met bijgebouwen en
omliggende, dienstbare grond en het woonhuis met garage, schuur en tuin), zijn er in de
praktijk dus meer onroerende zaken die hiertoe behoren.
Eerste lid, onderdeel b (een gedeelte van een gebouwd eigendom)
De leden van dit onderdeel bepalen dat een gedeelte van een gebouwd eigendom dat blijkens
zijn indeling is bestemd om als een afzonderlijk geheel te worden gebruikt, als een gebouwde
onroerende zaak wordt aangemerkt. Bedoeld worden dan gedeelten die elk nog als een
zelfstandige en onafhankelijke eenheid kunnen worden gebruikt. In dit verband kan worden
gedacht aan appartementen in een flatgebouw, maar ook aan een etage in een woonhuis die is
voorzien van eigen sanitaire voorzieningen en kookgelegenheid, welke afzonderlijk wordt
verhuurd.
Delen van gebouwen die niet zelfstandig en onafhankelijk kunnen worden gebruikt, zoals veelal
het geval zal zijn bij kamerverhuur, vormen geen afzonderlijk in de omslagheffing te betrekken
belastingobjecten. In het geval van kamerverhuur maken de verhuurde kamers deel uit van
het gebouw, voor het geheel waarvan de zakelijk gerechtigde in de omslagheffing gebouwd
wordt betrokken.
Eerste lid, onderdeel c (een samenstel)
Dit onderdeel bevat de zogenaamde samenstelregeling. Van een samenstel (ook wel complex
genoemd) is sprake indien twee of meer gebouwde eigendommen die met toepassing van de
afbakeningsvoorschriften van de onderdelen a en b van artikel 9, eerste en tweede lid, elk als
een afzonderlijk belastingobject zouden moeten worden aangemerkt, niettemin tezamen als
één zelfstandig belastingobject worden beschouwd. Dat is het geval wanneer die onroerende
eigendommen bij een zelfde (rechts)persoon in gebruik zijn en naar de omstandigheden
beoordeeld bij elkaar behoren.
Omtrent de inhoud van het begrip „naar de omstandigheden beoordeeld bij elkaar behorend”
kan aansluiting worden gezocht bij de jurisprudentie die gevormd is over het begrip „naar
maatschappelijke opvatting bij elkaar behorend” onder de gemeentelijke onroerende–
zaakbelastingen. Daaruit blijkt dat tal van omstandigheden voor dit begrip van belang zijn. Ook
de afstand tussen de eigendommen kan hierbij een rol spelen. De complexbepaling zal veelal
van toepassing zijn bij industrieterreinen. Ook in het geval van agrarische bedrijven kan de
situatie zodanig zijn dat sprake is van een samenstel of complex. Ook in situaties waarin
gedeelten van een gebouwd eigendom die naar indeling zijn bestemd om als afzonderlijk
geheel te worden gebruikt tezamen als één geheel worden gebruikt – als voorbeeld kan worden
genoemd de samenvoeging van twee appartementen in een appartementsgebouw –, is sprake
van een samenstel dat voor de toepassing van de Wet WOZ als één gebouwde onroerende
zaak wordt aangemerkt.
In het arrest van 15 juli 1987, nummer 24 238, Belastingblad 1987, blz. 537, BNB 1987/275
(gemeente Woerden) oordeelde de Hoge Raad dat een NS–terrein, waartoe onder meer een
stationsgebouw, seinhuis, perrons, dienstgebouwen, een voetgangersbrug en spoorbanen
behoorden, een complex vormt. Ook een ziekenhuis met een zusterhuis zijn in de
jurisprudentie als een complex aangemerkt (Hoge Raad 9 september 1992, nr. 28 352,
Belastingblad 1992, blz. 649, BNB 1991/341).
Eerste lid, onderdeel d (object dat binnen het gebied van meer dan een gemeente is gelegen)
Dit onderdeel ziet op de situatie waarin het gebouwde eigendom, het gedeelte daarvan of het
samenstel, niet in zijn geheel binnen het gebied van een en dezelfde gemeente is gelegen,
maar deels ook in het gebied van een andere gemeente ligt. Doet deze situatie zich voor, dan
vormt het deel dat binnen het gebied van een gemeente valt, een afzonderlijke gebouwde
onroerende zaak die ook afzonderlijk in de heffing zal moeten worden betrokken. In het geval
waarin een gebouwde eigendom dus op de grens van twee of meer gemeenten ligt, maar wel
volledig binnen het gebied van het hoogheemraadschap valt, zal Schieland en de
Krimpenerwaard van elke betrokken gemeente de WOZ–gegevens ontvangen die betrekking
hebben op dat deel van de onroerende zaak dat in die betreffende gemeente ligt. Omdat elk
deel ingevolge de wet een afzonderlijke onroerende zaak vormt, zal het hoogheemraadschap
elk deel ook afzonderlijk in de heffing van de omslag gebouwd moeten betrekken.
Eerste lid, onderdeel e (belastingobject dat binnen meer dan één beheersgebied of
omslagplichtig gebied of op de grens van twee of meer waterschappen is gelegen)
Indien met toepassing van de afbakeningsvoorschriften van artikel 10, onderdelen a, b, c en d,
een gebouwde onroerende zaak tot stand komt, die is gelegen op de grens van twee of meer
waterschappen, kan alleen het binnen het gebied van het waterschap gelegen gedeelte van die
zaak in de omslagheffing gebouwd worden betrokken. Dit vloeit voort uit het bepaalde in artikel
117, eerste lid, onderdeel e, van de Waterschapswet.
Ingevolge het onderhavige onderdeel e dient een dergelijk „geamputeerd” binnen het gebied
van het hoogheemraadschap gelegen gedeelte van een gebouwde eigendom te worden
aangemerkt als een zelfstandige gebouwde onroerende zaak. Zie ook de toelichting op het
tweede lid, van artikel 4, inzake de objectafbakening ongebouwd.
Daarnaast doet zich de mogelijkheid voor dat een belastingobject is gelegen op de grens van
twee of meer omslagplichtige gebieden. In dat geval wordt eveneens het binnen het
omslagplichtige gebied gelegen gedeelte als een zelfstandige gebouwde onroerende zaak
aangemerkt.
Tweede lid (ongebouwde eigendommen behorende bij de gebouwde onroerende zaak)
Het tweede lid van artikel 9, welke bepaling is gebaseerd op artikel 117, tweede lid,
Waterschapswet, beschrijft een fictie. Zoals uit deze bepaling blijkt maken de ongebouwde
eigendommen die dienstbaar zijn aan een gebouwd eigendom, een gedeelte daarvan of een
samenstel, deel uit van de gebouwde onroerende zaak. Dit betekent dat een ongebouwd
eigendom dat dienstbaar is aan een gebouwd eigendom niet als een ongebouwde onroerende
zaak maar als (deel van) een gebouwde onroerende zaak moet worden aangemerkt. Een
dergelijke ongebouwde eigendom vormt met het gebouwde eigendom één gebouwde
onroerende zaak.
Voor het antwoord op de vraag onder welke omstandigheden een ongebouwd eigendom
dienstbaar is aan een gebouwd eigendom kan als algemene regel gelden dat hiervan sprake is
in die gevallen waarin de gebruiksmogelijkheden van het gebouwde object positief worden
beïnvloed door het ongebouwde object. Het ongebouwde object zal samen met het gebouwde
object in gebruik zijn en daarbij behoren. Gangbare voorbeelden zijn de tuin, het erf, de
moestuin of de paardenwei bij de woning. Ook grote(re) oppervlakken ongebouwd kunnen
echter tot een gebouwd object behoren, indien ze daaraan dienstbaar zijn.
Opgemerkt zij overigens dat de wetgever in hetzelfde artikel een aantal ongebouwde
onroerende zaken benoemt die nimmer deel uit kunnen maken van een gebouwde onroerende
zaak. Deze ongebouwde onroerende zaken zijn en blijven dus ongebouwd. Het betreft hier de
ongebouwde onroerende zaken die zijn genoemd in de Uitvoeringsregeling uitgezonderde
objecten Wet WOZ (Regeling van 23 december 1994, Stcrt.252 en zoals nadien gewijzigd).]
Noot
10[Toelichting: Artikel 10 (heffingsmaatstaf gebouwd)
Inleiding
Ingevolge artikel 120, tweede lid, van de Waterschapswet geldt in het geval waarin de
gebouwde onroerende zaak tevens een onroerende zaak is als bedoeld in hoofdstuk III van de
Wet WOZ, als heffingsmaatstaf de op de voet van hoofdstuk IV van de Wet WOZ voor die
onroerende zaak vastgestelde waarde. Dit is logisch, omdat in dit geval in beide wetten wordt
uitgegaan van hetzelfde object, dezelfde onroerende zaak, en een object nu eenmaal slechts
één waarde kan hebben.
Het uitgangspunt dat in de Wet WOZ ten aanzien van het waardebegrip is neergelegd is dat de
waarde wordt bepaald op de waarde die aan de onroerende zaak dient te worden toegekend,
indien de volle en onbezwaarde eigendom daarvan zou kunnen worden overgedragen en de
verkrijger de zaak in de staat waarin die zich bevindt, onmiddellijk en in volle omvang in
gebruik zou kunnen nemen (artikel 17, tweede lid, Wet WOZ). Deze waarde is beter bekend als
de waarde in het economische verkeer en geldt ook voor de heffing van de gemeentelijke
onroerende–zaakbelastingen.
De waarde in het economische verkeer is altijd van toepassing op objecten die tot woning
dienen en op niet–woningen met een rijksmonumentale status. Voor niet–woningen die niet op
de rijksmonumentenlijst voorkomen wordt uitgegaan van de gecorrigeerde vervangingswaarde
indien deze waarde hoger is dan de waarde in het economische verkeer.
Een belastingplichtige die het niet eens is met de waarde die voor zijn onroerende zaak is
vastgesteld, dient binnen zes weken na de dag van dagtekening van de WOZ–beschikking
hiertegen bij de gemeente in bezwaar te komen. Doet hij dit niet, dan staat de waarde
onherroepelijk vast. Slechts in bijzondere situaties kan de waarde dan nog door de gemeente
worden herzien.
Eerste lid (waardevaststelling door gemeente)
Dit artikellid bepaalt dat als heffingsmaatstaf voor een gebouwde onroerende zaak die tevens
een onroerende zaak is in de zin van de Wet WOZ, in aanmerking moet worden genomen de
waarde in het economische verkeer die de gemeente in het kader van die wet voor die zaak
heeft vastgesteld. Het hoogheemraadschap kan niet zelfstandig van die waarde afwijken. De
door de gemeente vastgestelde WOZ–waarde geldt ingevolge hetgeen bepaald is in artikel 22
van de Wet WOZ voor een tijdvak van vier achtereenvolgende jaren. De waarde wordt bij voor
bezwaar vatbare beschikking vastgesteld. Momenteel is een wetsvoorstel in voorbereiding om
stapsgewijs naar een systeem van jaarlijkse herwaardering over te gaan.
Op grond van de artikelen 25 en 26 van de Wet WOZ kunnen overigens ook tussentijdse
waardebeschikkingen worden genomen. Het tijdvak waarvoor deze tussentijdse beschikkingen
gelden zal niet gelijk (maar korter) zijn dan vier jaar.
Op grond van artikel 27 van de Wet WOZ zijn gemeenten onder bepaalde omstandigheden en
voorwaarden ook bevoegd een eenmaal vastgestelde WOZ–waarde te herzien. Een feit dat de
heffingsambtenaar bekend was of redelijkerwijs bekend had kunnen zijn, kan evenwel geen
grond voor herziening opleveren. Herziening gebeurt bij een voor bezwaar vatbare beschikking.
Tweede en derde lid (waarde van werktuigen)
Het tweede en het derde lid van artikel 10 van de verordening betreffen de werktuigenvrijstelling.
Deze vrijstelling is geregeld in artikel 220d, eerste lid, onderdeel j van de
Gemeentewet en artikel 2, eerste lid, onderdeel e van de Uitvoeringsregeling uitgezonderde
objecten Wet WOZ. Op grond van het bepaalde in artikel 120, lid 6, van de Waterschapswet
moeten waterschappen rekening houden met deze vrijstelling indien zij in het kader van het
opleggen van een aanslag gebouwd de waarde van een onroerende zaak zelf bepalen (zie ook
artikel 10, vijfde lid, van de verordening en de toelichting daarop). De waarderingsregels van
de Wet WOZ zijn hierbij van toepassing.
Vierde lid (gebouwde onroerende zaak is deel van het WOZ–object)
In het geval waarin het gebouwde object voor de waterschapsomslag deel uitmaakt van het
WOZ–object (dit wil dus zeggen dat het WOZ–object meer omvat dan het gebouwde object
voor het hoogheemraadschap of anders gezegd: het waterschapsobject is niet een WOZ–
conform object) zou het niet juist zijn om de totale WOZ–waarde, zoals door de gemeente aan
het WOZ–object toegekend, als heffingsmaatstaf voor de omslagheffing gebouwd te nemen. De
Waterschapswet schrijft voor (vgl. artikel 120, vijfde lid, Waterschapswet) dat de
heffingsmaatstaf voor de omslag gebouwd in een dergelijk geval wordt gesteld op het gedeelte
van de WOZ–waarde dat kan worden toegekend aan de gebouwde onroerende zaak.
Artikel 120, vijfde lid, van de Waterschapswet zal naast de gevallen waarin het
waterschapsobject gebouwd deel uitmaakt van het WOZ–object, in de praktijk ook toepassing
vinden in gevallen waarin het WOZ–object wordt doorsneden door de waterschapsgrens.
Het aantal gevallen waarin het waterschapsobject gebouwd niet gelijk is aan het WOZ–object,
is in de praktijk betrekkelijk gering. Voorbeelden zijn sportterreinen met kleedkamers en
kantine, de kazerne bij een militair oefenterrein en het CBR–oefenterrein waarop zich een
gebouwtje bevindt.
Vijfde lid (ontbreken WOZ–waarde)
Dit lid geeft de zogenaamde vangnetbepaling van artikel 120, zesde lid, van de
Waterschapswet weer. Deze bepaling maakt het voor het hoogheemraadschap mogelijk om in
gevallen waarin de gemeente voor een onroerende zaak onverhoopt (nog) geen WOZ–waarde
heeft vastgesteld, toch belasting te heffen. Voorwaarde daarbij is dat het hoogheemraadschap
ten aanzien van het betreffende object een waarde vaststelt en daarbij de regels van de Wet
WOZ inzake de waardebepaling volgt. De waarde dient te worden vastgesteld door de
ambtenaar belast met de heffing als bedoeld in artikel 123, derde lid, onderdeel b, van de
Waterschapswet. Opgemerkt wordt dat een aldus vastgestelde waarde niet bij een
zogenaamde vervangende WOZ–beschikking aan de belastingplichtige wordt bekendgemaakt,
maar dat de vaststelling en bekendmaking van de waarde geschieden in het kader van het
vaststellen van de aanslag in de omslag gebouwd. Anders dan het geval is bij de WOZ–
beschikking, geldt de door de heffings-ambtenaar vastgestelde waarde niet voor een periode
van vier jaar. Opgemerkt wordt overigens dat het hoogheemraadschap de aanslag die op grond
van de vangnetbepaling is opgelegd ambtshalve zal dienen te verminderen indien de
naderhand door de gemeente vastgestelde WOZ–waarde lager is dan de waarde waarvan het
hoogheemraadschap bij de aanslagregeling is uitgegaan. Ernstig dient rekening te worden
gehouden met het feit dat in de omgekeerde situatie (de naderhand door de gemeente
vastgestelde waarde is hoger dan de waarde die door het hoogheemraadschap is vastgesteld)
het hoogheemraadschap de te weinig geheven belasting wellicht niet zal kunnen verhalen op
de belastingplichtige. Hiervoor is immers het opleggen van een navorderingsaanslag
noodzakelijk. Zoals bekend kunnen navorderingsaanslagen slechts onder strikte voorwaarden
worden opgelegd (vgl. artikel 16 Algemene wet inzake rijksbelastingen).]
Noot
11[Toelichting: Artikel 11 (tarieven gebouwd)
Hetgeen is opgemerkt in de toelichting op artikel 6 inzake de tarieven voor het ongebouwd is
ook van toepassing op artikel 11 dat betrekking heeft op de tarieven voor het gebouwd. De
verschillen met artikel 6 bestaan hieruit dat de tarieven van artikel 11 zijn uitgedrukt in
eenheden van de heffingsmaatstaf, welke op hun beurt zijn uitgedrukt in een bepaald
eurobedrag. De Waterschapswet schrijft in artikel 120, achtste lid, voor dat het tarief van de
belasting per eenheid van de heffingsmaatstaf gelijk is.]
Noot
12[Toelichting: Artikel 12 (vrijstellingen gebouwd)
Hetgeen is opgemerkt in de opmerking vooraf in de toelichting op artikel 7 inzake de vrijstelling
ongebouwd is mutatis mutandis ook van toepassing op artikel 12 dat betrekking heeft op de
vrijstellingen gebouwd.
Onderdeel a (straatmeubilair)
In artikel 12 van de verordening is een vrijstelling opgenomen voor straatmeubilair. De
vrijstelling is vormgegeven als een „verplichte” vrijstelling die dus voor alle waterschappen zou
moeten gelden. Voorzover bekend is dit in de praktijk ook het geval. De vrijstelling komt
tevens in alle gemeentelijke verordeningen op de onroerende–zaakbelastingen voor. Het
opnemen van de vrijstelling ter zake straatmeubilair is ingegeven door overwegingen van
doelmatigheid. Met name de problemen die zich naar verwachting bij de objectafbakening en
de waardering van straatmeubilair kunnen voordoen hebben geleid tot het opnemen van deze
vrijstellingsbepaling.
Onderdeel b (eigendommen van het waterschap)
In onderdeel b van artikel 12 is een vrijstelling opgenomen voor gebouwde onroerende zaken
waarvan het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard zelf genothebbende
krachtens eigendom, bezit of beperkt recht is. Het wordt weinig doelmatig geacht dat het
hoogheemraadschap zelf wordt aangeslagen voor onroerende zaken waarvan het zelf zakelijk
genothebbende is. Zie ook de toelichting op artikel 7 (vrijstelling ongebouwd), waarin ook in
algemene zin een en ander over mogelijke vrijstellingen is opgenomen.
Onroerende zaken waarvan het hoogheemraadschap het zogenaamde bloot eigendom heeft,
dat wil zeggen dat Schieland en de Krimpenerwaard op de betreffende onroerende zaken ten
behoeve van een ander een beperkt zakelijk recht heeft gevestigd, vallen niet onder de
vrijstellingsregeling.]
Noot
13[Toelichting: Artikel 13 (omslagplicht ingezetenen)
Inleiding
Artikel 13 bevat bepalingen met betrekking tot de omslagheffing van ingezetenen.
Tussen de ingezetenen en de andere categorieën omslagplichtigen, te weten de zakelijk
genothebbenden ongebouwd en gebouwd bestaan belangrijke verschillen, die bepaalde
consequenties hebben voor de omslagheffing. In het algemene deel van deze toelichting werd
daar reeds op gewezen.
De rechtsgrond voor de omslagheffing terzake van ingezetenen is de omstandigheid dat dezen
binnen het beheersgebied van het hoogheemraadschap kunnen wonen, werken en recreëren
en dat zij zich daarin vrijelijk kunnen verplaatsen, een en ander voorzover de behartiging van
de waterschapstaken hen daartoe in staat stelt. Daarmee is tevens het ingezetenenbelang als
algemeen belang bij het kunnen wonen, werken en recreëren in het gebied van het
hoogheemraadschap aangegeven. Aangezien de behartiging van de waterschapstaken ten
aanzien van de ingezetenen immateriële waarden dient, moet het ingezetenenbelang worden
gezien als een immaterieel belang, dat los staat van het belang dat de specifieke onroerende
zaak (de woonruimte) bij de taakuitoefening door het hoogheemraadschap heeft. Doordat het
ingezetenenbelang het waterschappelijk welzijn van natuurlijke personen tot oogmerk heeft, is
dit belang naar zijn aard subject- of persoonsgericht. Bij de andere categorieën
omslagplichtigen daarentegen gaat het om materiële belangen bij de behartiging van de
waterschapstaken. Daar gaat het om de instandhouding en het in het kader van hun functie
optimaal kunnen aanwenden van gebouwde en ongebouwde onroerende zaken, welke
aanwending zonder doeltreffende waterschapsvoorzieningen niet mogelijk zou zijn. Het belang
van de onderwerpelijke onroerende zaken staat in die gevallen voorop. De belangen die ten
grondslag liggen aan de omslagheffingen ongebouwd en gebouwd zijn naar hun aard dan ook
object- of zaakgebonden.
De beschouwingen in het voorgaande maken duidelijk dat het belang van de categorie
ingezetenen wezenlijk verschilt van dat van de overige categorieën omslagplichtigen.
Het algemene taakbelang is opgebouwd uit de immateriële of welzijnscomponenten van de uit
te oefenen specifieke taken. In de Kostentoedelingsverordening moet worden aangegeven hoe
groot die componenten zijn, uitgedrukt in een percentage van de kosten per taak. Die
percentages kunnen van taak tot taak verschillen.
In het algemene deel van deze toelichting is reeds opgemerkt dat de Waterschapswet met
betrekking tot de ingezetenenomslag geen heffingsmaatstaf voorschrijft. Weliswaar schrijft
artikel 121 van de Waterschapswet voor dat het tarief van de ingezetenenomslag op een gelijk
bedrag per woonruimte wordt vastgesteld, maar daardoor is de woonruimte nog geen maatstaf
van heffing geworden. De in artikel 121 gebezigde term „woonruimte” moet dan ook worden
gezien als onderdeel van het belastbare feit, genoemd in artikel 118, derde lid, van de
Waterschapswet. Dit belastbare feit wordt omschreven als „het blijkens de gemeentelijke
basisadministratie persoonsgegevens bij het begin van het belastingjaar hebben van
woonplaats in het gebied van het waterschap en het aldaar in gebruik hebben van
woonruimte”. Indien aan deze twee voorwaarden is voldaan – die tezamen het belastbare feit
vormen – kan een inwoner van het waterschap als ingezetene worden aangemerkt.
Eerste en tweede lid (benoeming waterschapstaken en omslagplichtigen)
Op grond van artikel 2 van de verordening is het hoogheemraadschap bevoegd omslagen te
heffen van ingezetenen. Zie het eerste lid en het tweede lid, aanhef en onderdeel b, van dat
artikel. In de toelichting op artikel 2 is uiteengezet dat de nadere invulling van deze
heffingsbevoegdheid is uitgewerkt in hoofdstuk IV van de verordening, waarvan artikel 13 het
eerste artikel vormt.
In het eerste en tweede lid worden de waterschapstaken vermeld, die het hoogheemraadschap
op grond van het provinciale reglement ten behoeve van de ingezetenen moet behartigen.
Derde lid (toestand op 1 januari is bepalend voor wie omslagplichtig is)
In het derde lid wordt bepaald wie als ingezetene moet worden aangemerkt. Dat is degene die
op 1 januari van het kalenderjaar blijkens de gemeentelijke basisadministratie
persoonsgegevens woonplaats heeft in het gebied van het waterschap en die aldaar gebruik
heeft van woonruimte.
Indien een woonruimte wordt gebruikt door personen die met elkaar een gezamenlijke
huishouding vormen, wordt slechts een van hen in de heffing van de ingezetenenomslag
betrokken. De ambtenaar die bij het hoogheemraadschap belast is met de heffing van de
omslag wijst hiertoe een lid van dat huishouden aan. Hij houdt hierbij rekening met het beleid
„aanwijzing belastingplichtigen” dat ter zake binnen het hoogheemraadschap geldt. Indien
conform dit beleid is gehandeld, dienen bezwaren op grond van het feit dat een ander lid van
het huishouden de aanslag had moeten ontvangen, ongegrond te worden verklaard.
Indien sprake is van gebruik van een onzelfstandig deel van een woonruimte
– bijvoorbeeld in het geval van kamerverhuur –, kan ter zake van dit gebruik geen
ingezetenenomslag worden geheven. In het arrest Walcheren (Hoge Raad 26 juni 1996, nr.
31 176, Belastingblad 1996, blz. 436) oordeelde de Hoge Raad dat het heffen van
ingezetenenomslag pas aan de orde kan zijn indien het gaat om het gebruik van zelfstandige
woonruimte.
Met ingang van 1 januari 2001 is in de Waterschapswet een definitie van het begrip
woonruimte opgenomen die inhoudelijk gelijk is aan de definitie uit de Wet verontreiniging
oppervlaktewateren (artikel 17, onderdeel c). Opgemerkt wordt dat de heffing van de
ingezetenenomslag, indien ook voor het overige aan de voorwaarden voor heffing wordt
voldaan, niet beperkt is tot het gebruik van onroerende zaken. Ook het gebruik van (roerende)
woonwagens en woonboten als woonruimte leidt tot heffing.]
Noot
14[Toelichting: Artikel 14 (tarieven ingezetenen)
In de inleiding van de toelichting op artikel 13 is de nodige aandacht besteed aan de tarieven
van de ingezetenenomslag. Daarin is uiteengezet dat het belang bij de behartiging van een
bepaalde waterschapstaak kan bestaan uit een of meer specifieke taakbelangen van de
onroerende zaken en uit een algemeen taakbelang van de ingezetenen. Per waterschapstaak
kan de omvang van het algemene taakbelang verschillen of zelfs geheel ontbreken. Uit de
Kostentoedelingsverordening moet blijken op welke wijze de belangenafweging per
waterschapstaak is geconcretiseerd.
Voor het overige wordt verwezen naar de toelichting op artikel 6, dat handelt over de
tarieven ongebouwd. Hetgeen daarin is opgemerkt geldt mutatis mutandis ook voor de
ingezetenentarieven.]
Noot
15[Toelichting: Artikel 15 (wijze van heffing)
Ingevolge artikel 125 van de Waterschapswet kunnen waterschapsbelastingen worden geheven
bij wege van aanslag, bij wege van voldoening op aangifte of op andere wijze, maar niet bij
wege van afdracht op aangifte. Het gaat hier om drie verschillende heffingstechnieken. Het
hangt van de aard en de ingewikkeldheid van de desbetreffende belasting af, welke van deze
drie heffingstechnieken het meest doelmatig is. Het gaat het bestek van deze toelichting te
buiten nader in te gaan op de werking en de voor– en nadelen van de genoemde drie
heffingstechnieken.
Volstaan wordt met de constatering dat uit de huidige uitvoeringspraktijk blijkt dat
waterschapsomslagen in de regel worden geheven bij wege van aanslag. Deze heffingswijze is
in artikel 15 daarom als hoofdregel in het eerste lid opgenomen. In het tweede lid is rekening
gehouden met het feit dat de heffing van de ingezetenenomslag op andere wijze kan
plaatsvinden. In dit verband wordt gedoeld de heffingstechniek waarbij de inning geschiedt
door middel van nota’s van of namens het nutsbedrijf. Onder nutsbedrijf dient in dit kader, als
gevolg van de liberalisering van de energiemarkt, te worden verstaan de beheerder van het
energienetwerk. De nadere invulling van de heffing op andere wijze is in de omslagverordening
van het waterschap tot uitdrukking gebracht. Tevens is in de belastingverordening tot
uitdrukking gebracht dat de heffing op andere wijze geschiedt door de belastingschuld bij
schriftelijke kennisgeving aan de belastingplichtige bekend te maken. Dit vloeit voort uit artikel
125a, eerstel lid, Waterschapswet. Ingevolge het tweede lid van deze bepaling worden de
belastingen die op andere wijze worden geheven voor de toepassing van de Algemene wet
inzake rijksbelastingen en de Invorderingswet aangemerkt als belastingen die bij wege van
aanslag worden geheven.]
Noot
16[Toelichting: Artikel 16 (Aanslagen bij meerdere omslagplichtigen)
Ingevolge hetgeen is bepaald in artikel 142, eerste tot en met derde lid, van de
Waterschapswet, zijn waterschappen bevoegd om in gevallen waarin terzake van hetzelfde
voorwerp van de belasting of hetzelfde belastbare feit twee of meer personen
belastingplichtig zijn, de belastingaanslag ten name van een van hen te stellen. Degene op
wiens naam de aanslag is gesteld is bevoegd hetgeen hij meer heeft voldaan dan
overeenkomt met zijn belastingplicht, naar evenredigheid van ieders belastingplicht te
verhalen op de overige belastingplichtigen. De genoemde wettelijke bepalingen geven de
waterschappen ook de bevoegdheid de aanslag voor het geheel in te vorderen bij degene op
wiens naam de aanslag is gesteld. De toevoeging „cum suis”, die in het verleden wel eens
werd gebruikt om aan te geven dat er buiten degene die op het aanslagbiljet was genoemd
ook andere personen belastingplichtig waren, behoeft gezien het bovenstaande niet meer op
het aanslagbiljet te worden opgenomen. Indien een waterschap er, om wat voor reden dan
ook, voor kiest wel gebruik te maken van de cs–code, kan dit echter wel. Gebruik van de cs–
code maakt de aanslag in ieder geval niet nietig.
Degenen op wiens naam de belastingaanslag niet is gesteld (maar die dus wel
belastingplichtig zijn), zijn bevoegd tegen de aanslag bezwaar en beroep in te stellen. Artikel
142, vierde lid, van de Waterschapswet biedt hiertoe de mogelijkheid. Indien deze
belastingplichtigen daarom vragen dienen zij, voor zover deze gegevens voor het maken van
bezwaar redelijkerwijs van belang kunnen worden geacht, op de hoogte te worden gesteld
van de gegevens met betrekking tot de aanslag.
Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat de belastingplichtigen op wiens naam
de aanslag niet is gesteld, er wellicht niet altijd in zullen slagen hun bezwaarschrift binnen de
wettelijke termijn van zes weken in te dienen. Het kan immers gebeuren dat zij door de
andere belastingplichtige pas op een zodanig moment van de aanslag in kennis worden
gesteld, dat zij onmogelijk aan de ter zake geldende wettelijke termijn kunnen voldoen. In
deze situaties dient op grond van artikel 6:11 Awb te worden beoordeeld of de indiener van
het bezwaarschrift al dan niet in verzuim is. Van belang hierbij is dat de belastingplichtige
indien hij eenmaal van de aanslag kennis draagt, zijn bezwaarschrift zo spoedig mogelijk als
redelijkerwijs van hem kan worden verlangd, dient in te dienen.
Artikel 16 van de verordening heeft uitsluitend betrekking op de traditionele omslagen. Voor
de ingezetenenomslag kent de Waterschapswet een eigen regeling, welke is opgenomen in
artikel 118, derde lid, onder a, van deze wet. Op basis van deze bepaling kan in gevallen
waarin sprake is van gebruik van een woonruimte door meerdere personen die gezamenlijk
een huishouding vormen, slechts één persoon belastingplichtig zijn. Zoals we hiervoor
hebben gezien verschilt deze situatie van die van de traditionele omslagen waar situaties
kunnen voorkomen waarin meerdere personen belastingplichtig zijn (bijvoorbeeld in situaties
van mede–eigendom).]
Noot
17[Toelichting: Artikel 17 (niet opleggen van aanslagen)
Niet opleggen van aanslagen (artikel 17, eerste lid)
Het voorschrift over het niet opleggen van aanslagen moet gezien worden als een
doelmatigheidsbepaling die voorkomt dat aanslagen worden opgelegd voor betrekkelijk
geringe bedragen. Deze situatie kan zich met name bij onroerende zaken met een relatief
geringe waarde voordoen. Een en ander is tevens afhankelijk van de perceptiekosten,
waaronder in dit verband moet worden verstaan de kosten die met de aanslagoplegging zelf
gemoeid zijn. Omdat artikel 122, tweede lid, Waterschapswet niet een verplichting aan, maar
een bevoegdheid van de waterschappen inhoudt, om dit te regelen, dient de
Omslagenverordening hierover uitsluitsel te geven. Het hoogheemraadschap heeft dit bedrag
bepaald op € 5,00.
Op één aanslagbiljet verenigde aanslagen (artikel 17, tweede lid)
Indien op één aanslagbiljet meerdere aanslagen zijn verenigd, worden deze aanslagen voor
de toepassing van de regels inzake het niet opleggen van aanslagen, als één aanslag
aangemerkt. Het belang van deze bepaling blijkt bijvoorbeeld in situaties waarin een
belastingplichtige zakelijk genothebbende is van een aantal objecten met geringe waarde.
Indien het hoogheemraadschap de aanslagen die op deze objecten betrekking hebben
verenigt op één aanslagbiljet, wordt wellicht boven het bedrag uitgekomen dat bedoeld is in
artikel 17, eerste lid. Is dit het geval, dan is het hoogheemraadschap bevoegd het
totaalbedrag van de aanslag te heffen en in te vorderen.]
Noot
18[Toelichting: Artikel 18 (Betalingstermijnen)
In artikel 9, eerste lid, van de Invorderingswet 1990 is geregeld dat een belastingaanslag
twee maanden na dagtekening van het aanslagbiljet invorderbaar is. Voor
navorderingsaanslagen geldt een betalingstermijn van één maand na de dagtekening (artikel
9, tweede lid, Invorderingswet). Voor een beschikking inzake een bestuurlijke boete die
gelijktijdig en in verband met een aanslag is opgelegd gelden gelijke betalingstermijnen als
voor de aanslag (artikel 9, derde lid, Invorderingswet). Artikel 9 Invorderingswet, die ter
zake als hoofdregel geldt, is ook van toepassing op de waterschappen.
Waterschappen zijn ingevolge artikel 139, eerste lid, Waterschapswet, bevoegd in hun
belastingverordening andere betalingstermijnen dan de hiervoor genoemde termijnen op te
nemen. Er kan zowel voor kortere als voor langere betalingstermijnen worden gekozen. Mede
in relatie tot de gespreide betaling die voor de ingezetenenomslag en de
verontreinigingsheffing in de gemeente Rotterdam wordt toegepast bij de inning via het
nutsbedrijf is in het eerste lid bepaald om de overige omslagen (en de
verontreinigingsheffing) in te vorderen in twee gelijke termijnen, waarvan de eerste vervalt
op de laatste dag van de maand volgend op die welke in de dagtekening van de aanslag is
vermeld, en de tweede twee maanden later.
In het tweede lid is geregeld dat, in afwijking van het bepaalde in het eerste lid, de heffing van
een woonruimte kan worden geïnd via de nota’s van een andere schuldeiser. Artikel 139,
tweede lid, van de Waterschapswet biedt hiertoe de mogelijkheid. Tevens is geregeld dat wordt
aangesloten bij de werkwijze van het nutsbedrijf in wiens verzorgingsgebied de woonruimte is
gelegen. Onder nutsbedrijf dient in dit kader, als gevolg van de liberalisering van de
energiemarkt, te worden verstaan de beheerder van het energienetwerk. Verder is geregeld
dat de aanslag moet worden betaald in het aantal termijnen dat overeenkomt met het aantal
nota’s dat in het heffingsjaar door of namens het betreffende nutsbedrijf wordt uitgebracht.
In het derde lid is bepaald dat, indien in de loop van het belastingjaar blijkt dat de inning
volgens de systematiek van het vorige lid eindigt, het resterende bedrag direct invorderbaar is.]
Noot
19[Toelichting: Artikel 19 (Nadere regels)
In artikel 19 is bepaald dat het college van dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland en de
Krimpenerwaard nadere regels kan geven met betrekking tot de heffing en de invordering
van de omslagen. Deze bepaling is in de verordening opgenomen teneinde kenbaar te maken
dat er in de praktijk naast de in de verordening geregelde onderwerpen, voor de heffing of
invordering van de betreffende belasting nog andere onderwerpen van belang kunnen zijn.
Het gaat hier met name om regels die gelden bij het doen van aangifte, het opleggen van
voorlopige aanslagen en de invorderingsrente. Gelezen in samenhang met artikel 123, vierde
lid, Waterschapswet, dienen de betreffende onderwerpen bij besluit van het dagelijks bestuur
van het waterschap nader te worden geregeld.]
Noot
20[Toelichting: Artikel 20 (Inwerkingtreding, tijdstip van ingang van de heffing, intrekking)
Eerste lid
Artikel 73, eerste lid, van de Waterschapswet schrijft voor dat besluiten van het
waterschapsbestuur die algemeen verbindende regels inhouden, niet verbinden dan wanneer
zij zijn bekendgemaakt. Dit geldt derhalve ook voor belastingverordeningen. Blijkens het
tweede lid van artikel 73 geschiedt bekendmaking door plaatsing in een vanwege het
waterschapsbestuur tegen betaling van kosten algemeen verkrijgbaar gestelde publicatie en
door het doen van mededeling daarvan in een plaatselijk verschijnend dag– of nieuwsblad.
De bekendgemaakte besluiten treden conform artikel 74 van de Waterschapswet in werking
met ingang van de achtste dag na die van de bekendmaking, tenzij in deze besluiten
daarvoor een ander tijdstip is aangewezen.
Voor een goed begrip van een en ander wordt erop gewezen dat regeling van het tijdstip van
inwerkingtreding nog niet inhoudt dat op dat tijdstip met de heffing op de voet van de nieuwe
verordening kan worden begonnen. Dat is slechts mogelijk wanneer in de verordening het
tijdstip van ingang van de heffing wordt genoemd. Zie voor laatstgenoemd tijdstip de
toelichting op het tweede lid van artikel 23.
Tweede lid
Ingevolge artikel 111 van de Waterschapswet is een van de onderwerpen die in de
belastingverordening moet worden geregeld het tijdstip van ingang van de heffing. Dit tijdstip
kan samenvallen met het tijdstip van inwerkingtreding, maar dit is niet per se noodzakelijk.
In de toelichting op het eerste lid is uiteengezet dat het niet nodig is dat het tijdstip van
inwerkingtreding in de verordening wordt vermeld, omdat bij gebreke daarvan die
verordening automatisch in werking treedt acht dagen na haar bekendmaking.
Het tijdstip van ingang van de heffing is wel essentieel, omdat daarmee duidelijk wordt op welk
moment de nieuwe financiële verplichtingen die aan de burgers worden opgelegd, een aanvang
nemen.
Derde lid
Het derde lid regelt dat de oude verordeningen van de rechtsvoorgangers worden ingetrokken
met ingang van de datum van ingang van de heffing. Deze oude verordeningen blijven echter
gelden voor de belastbare feiten die zich voor die datum hebben voorgedaan. Voor die feiten
kunnen dus nog aanslagen worden opgelegd op basis van de oude verordeningen.]
Ziet u een fout in deze regeling?
Bent u van mening dat de inhoud niet juist is? Neem dan contact op met de organisatie die de regelgeving heeft gepubliceerd. Deze organisatie is namelijk zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de regelgeving. De naam van de organisatie ziet u bovenaan de regelgeving. De contactgegevens van de organisatie kunt u hier opzoeken: organisaties.overheid.nl.
Werkt de website of een link niet goed? Stuur dan een e-mail naar regelgeving@overheid.nl