Beleidsnotitie ‘Internetwinkels’

Deel 1. Inleiding

Aanleiding om deze beleidsnotitie op te stellen is wat nu wel en wat niet mag op basis van de bestemmingsplannen. Op dit moment ontbreekt landelijk beleid met betrekking tot internetwinkels in bestemmingsplannen. Steeds meer gemeenten in Nederland nemen zelf het initiatief om beleidsregels op te stellen, zodat een duidelijk toetsingskader voorhanden is bij binnenkomende aanvragen. Deze notitie geeft enkele uitgangspunten om het toetsen van aanvragen voor een internetwinkel te vergemakkelijken binnen een woon- en bedrijfsbestemming.

In deze notitie wordt onderscheid gemaakt tussen vijf categorieën internetwinkels die vanuit een woon- en een bedrijfsbestemming uitgeoefend kunnen worden. De regels in de woonbestemming voor een bedrijf aan huis kan per bestemmingsplan verschillen.

Deel 2. Wat is een internetwinkel?

Een internetwinkel is een vorm van detailhandel. Maar wat wordt nu onder detailhandel verstaan?

In principe is detailhandel het uitstallen van goederen/producten voor verkoop aan de uiteindelijke verbruiker en of gebruiker en de daarmee vergelijkbare bedrijfsmatige persoonlijke dienstverlening. Ook opslag van goederen wordt gezien als detailhandel.

Een internetwinkel wordt dan ook gezien als een specifieke vorm van detailhandel, waarbij de ruimtelijke uitstraling in categorieën kan worden onderverdeeld.

Een internetwinkel verkoopt goederen, deze worden alleen op internet te koop aangeboden. Kopers kunnen op internet een bestelling plaatsen en ontvangen vervolgens de goederen binnen enkele dagen per post of pakketservice thuis. Het detailhandel element is duidelijk ondergeschikt aan de hoofdfunctie (wonen of bedrijf). Een tussenvariant is dat de klant de bestelde goederen ter plekke ophaalt en eventueel afrekent.

Bij deze variant moet wel gekeken worden wat de effecten zijn op de omgeving. Is er sprake van verkeersaantrekking, geluids- en stankhinder e.d.?

Deel 3. Planologische aspecten Blaricum

Bijzondere gebruiksvoorschriften

In de bestemmingsplannen van gemeente Blaricum worden via ‘bijzondere gebruiksvoorschriften’ mogelijkheden geboden om een bedrijf aan huis, binnen een woonbestemming toe te staan.

Maximum aan opslag van goederen

Opslag van goederen binnen een woonbestemming t.b.v. een internetwinkel mag 30% van het vloeroppervlak van de woning tot een maximum van 100 m². In de regels van het geldende bestemmingsplan moet goed gekeken worden of dit inclusief aan- en bijgebouwen is of niet.

Dit is tevens ook het maximum dat wordt gesteld voor een bedrijf aan huis. Boven het maximum van 100 m² aan opslag wordt het bedrijfje beschouwd als een ‘te grootschalige bedrijfsactiviteit’ binnen een woonbestemming. Er is dan geen sprake meer van ‘ondergeschiktheid aan de woonfunctie’. Er zal dan uitgeweken moeten worden naar een bedrijfslocatie of een tussenoplossing (huur van opslagruimte e.d.)

Detailhandelsactiviteiten

Binnen de bedrijfsbestemming is, tenzij aangegeven, detailhandel niet toegestaan. Wanneer kan worden voldaan aan de criteria voor vestiging op een bedrijfslocatie, dan is een internetwinkel mogelijk. Belangrijk uitgangspunt is dat er geen sprake mag zijn van detailhandelsactiviteiten, zoals een showroom of een winkelopstelling.

Deel 4. Categorieën in internetwinkels

Om de grens te kunnen bepalen wat maximaal toelaatbaar is, zijn internetwinkels onderverdeeld in vijf categorieën.

1. Internetwinkel waar alleen een elektronische transactie tot stand komt;

2. Internetwinkel met opslag- en verzendfunctie;

3. Internetwinkel met (beperkte) afhaal- en afrekenmogelijkheid;

4. Internetbedrijf met afhaalmogelijkheid en mogelijkheid de goederen ter plaatse te bekijken;

5. Reguliere winkel met webwinkel (cross channel).

1. Internetwinkel waar alleen een elektronische transactie tot stand komt

Dit is de meest ‘zuivere’ vorm van een webwinkel. De goederen zijn alleen via het internet te bekijken en te bestellen. De goederen worden na betaling verzonden. Er is geen mogelijkheid om de goederen ter plekke op te halen. Voorbeelden van een internetwinkel uit de eerste categorie is een postzegel- of tuinzadenwebshop. De goederen zijn over het algemeen klein van proportie en meestal is hier geen opslag nodig.

2. Internetwinkel met opslag- en verzendfunctie

Hetzelfde als categorie 1, alleen bij deze vorm worden goederen bij huis opgeslagen, vaak in een bijgebouw. Ook hier worden de goederen na betaling verzonden. Het bezichtigen en ophalen van goederen is ook in deze categorie niet mogelijk. Voorbeelden van een internetwinkel uit de tweede categorie is kinderkleding.

3. Internetwinkel met beperkte afhaal- en afrekenmogelijkheid

Een webwinkel waarbij de goederen in een magazijn worden opgeslagen. Bij deze categorie is het mogelijk om de goederen af te halen en ter plekke af te rekenen. Het uitstallen van goederen in een showroom of etalage is niet toegestaan. Bij deze vorm begint de webwinkel kenmerken te vertonen van een ‘reguliere winkel’. Een goed voorbeeld van een internetwinkel uit de derde categorie zijn reformartikelen. Bij deze categorie wordt op de website aangegeven of de goederen afgehaald mogen worden.

Binnen bedrijfsbestemming toelaatbaar mits de activiteiten geen ‘winkelkarakter’ vertonen. Een kantoor, opslag en beperkte afhaaltijden waarbij ter plekke afgerekend kan worden zijn alleen mogelijk binnen een bedrijfsbestemming.

4. Internetbedrijf met afhaalmogelijkheid en mogelijkheid de goederen ter plaatse te bekijken

De meeste intensieve vorm van een webwinkel waarbij de nadruk meer op de ‘reguliere’ winkel komt te liggen. De goederen kunnen op internet worden besteld. De klanten kunnen de goederen echter ook rechtstreeks afhalen, bekijken en betalen. Voorbeelden van de vierde categorie zijn veilingsites van faillissementsverkopen.

Zowel binnen een woon- als bedrijfsbestemming niet toelaatbaar. Alleen vestiging mogelijk op (bedrijfs)locaties met een detailhandelsbestemming of specifieke aanduiding voor ‘detailhandel’.

5. Reguliere winkel met webwinkel

In feite is hier geen sprake van een webwinkel, waarbij het bestellen en verzenden van goederen de hoofdfunctie vormt van het bedrijf. Bij deze vorm is de webwinkel duidelijk ondergeschikt. Primair staat de winkel met showroom of etalage met daarin rechtstreeks verkoop van goederen aan de klant. Deze categorie wordt in deze notitie buiten beschouwing gelaten.

Deel 5. Criteria vestiging internetwinkels

5.1 Internetwinkel in een woning

Met een internetverbinding en eventueel opslagruimte in een bijgebouw is het relatief eenvoudig om een internetwinkel te starten vanuit een woonadres.

Binnen de bedrijf aan huis regeling zijn de categorieën 1 en 2 zonder meer toegestaan.

Er mag echter geen sprake zijn van detailhandel, waar bijvoorbeeld klanten langskomen om artikelen/goederen te kopen.

Voor het uitoefenen van een internetwinkel vanuit een woonadres gelden enkele criteria om de ruimtelijke impact en primaire vormen van detailhandel uit te sluiten.

Criteria voor vestiging in een woning

- Te allen tijde ondergeschikt aan de woonfunctie;

- Degene die een internetwinkel wil starten moet tevens de (hoofd)bewoner van het pand zijn.

- Alleen internetverkoop toegestaan, dus geen verkoop aan huis;

- Uitstalling en bezichtigen van goederen is niet toegestaan;

- Geen buitenopslag van goederen toegestaan;

- Opslag en verkoop van gevaarlijke stoffen e.d. zijn niet toegestaan;

- Opslag van goederen 30% van het vloeroppervlak van de woning

(inclusief aan- en bijgebouwen) tot een maximum van 100 m²;

- Inloop- of kijkdagen zijn niet toegestaan;

- Parkeren ten behoeve van het bedrijf moet op eigen terrein plaatsvinden;

- De levering van de goederen mogen niet leiden tot onveilige verkeerssituaties;

- Reclame uitingen zijn niet toegestaan.

5.2 Internetbedrijf op bedrijfslocatie

Een internetbedrijf op een bedrijfslocatie is alleen mogelijk voor webwinkels uit categorie drie en bij uitzondering categorie vier, van deze notitie. Er mogen geen vormen van detailhandelsactiviteiten plaatsvinden, zoals een winkelopstelling, toonzaal en een showroom, gericht op verkoop van producten en goederen aan particulieren.

Voor categorie vier geldt als extra voorwaarde dat de bedrijfslocatie een ‘detailhandelsbestemming’ of een soortgelijke aanduiding heeft op de geldende verbeelding van het bestemmingsplan.

Criteria voor vestiging op een bedrijfslocatie

- Geen showroom of andersoortige winkelopstelling, tenzij de bestemming dit toelaat;

- Het volledige assortiment is alleen te bezichtigen via internet of catalogus;

- Het bedrijf is maximaal 8 uur per dag open voor het afhalen van

goederen, de verdeling van deze uren is aan de ondernemer zelf;

- De vastgestelde afhaaltijden moeten duidelijk gepubliceerd worden op de website van het bedrijf;

- Laden en lossen van goederen op eigen terrein;

- Het parkeren ten behoeve van het bedrijf moet op eigen terrein plaatsvinden

- Levering van producten vindt hoofdzakelijk plaats via post of pakketservice;

- De hoofdactiviteit moet voldoen aan de bestemmingsplanvoorschriften.

Voor bedrijven gelden bepaalde richtafstanden ten opzichte van de woonbestemming. Afhankelijk van het type bedrijf wordt op basis van milieu aspecten een afstand bepaald waarop een goed woon- en leefklimaat kan worden gegarandeerd. Een internetwinkel is onder te brengen als ‘Detailhandel voor zover nog niet eerder genoemd’ (bron: Richtafstanden bedrijven en milieuzonering, VNG).

De afstand tussen een internetwinkel uit categorie drie en vier en een rustige woonwijk is 10 meter. Hiervan mag gemotiveerd afgeweken worden.

Deel 6. Uitzonderingen: bestemmingsplan Blaricummermeent

De Blaricummermeent is een nieuw woonwijk/businesspark langs de A27 in aanbouw. Het huidige bestemmingsplan geeft binnen een woonbestemming de mogelijkheid om af te wijken van het bestemmingsplan. Met een afwijking van het bestemmingsplan mag een internetwinkel als bedrijf aan huis worden gevestigd, mits wordt voldaan aan de criteria, zoals vermeld in deze beleidsregels voor vestiging binnen een woonbestemming.

Binnen de huidige bedrijfsbestemmingen in het bestemmingsplan ‘Blaricummermeent’ zijn nu geen mogelijkheden opgenomen om internetwinkels en andere vormen van detailhandel toe te staan.

Technisch herziening

Op korte termijn zal het huidige bestemmingsplan voor een deel worden herzien, vanwege geconstateerde fouten, gewijzigde wet- en regelgeving en gewijzigde marktomstandigheden. Deze technische herziening is in voorbereiding.

Binnen de woonbestemming zullen specifieke gebruiksregels worden opgenomen om internetwinkels als bedrijf aan huis toe te staan. Afwijken van het bestemmingsplan (dus het aanvragen van een omgevingsvergunning) is niet meer nodig voor een bedrijf aan huis, mits wordt voldaan aan nadere eisen.

Op het bedrijvenpark wordt detailhandel in beperkte mate toegestaan. Binnen een bepaalde zone van het bedrijvenpark mogen een aantal detailhandelsvestigingen met een maximaal m2 bedrijfsvloeroppervlakte (b.v.o.) gerealiseerd worden. Een internetbedrijf moet voldoen aan de criteria die in deze beleidsregels zijn vermeld.

Maximum aan opslag van goederen

Ook in het bestemmingsplan ‘Blaricummermeent’ geldt dat opslag van goederen binnen een woonbestemming t.b.v. een internetwinkel: 30% van het vloeroppervlak van de woning (inclusief aan- en bijgebouwen) tot een maximum van 100 m². Dit is tevens ook het maximum dat wordt gesteld voor een bedrijf aan huis. Boven het maximum van 100 m² is er geen sprake meer van ‘ondergeschikt aan de woonfunctie’.