Winkeltijdenverordening 2011 (versie 3)

Ondertekening

TOELICHTING WINKELTIJDENVERORDENING

ALGEMEEN

De Winkeltijdenverordening is gebaseerd op de Winkeltijdenwet (hierna: de wet). De hoofdlijnen van deze wet zijn:

• 1.

  -

Op maandag t/m zaterdag, de werkdagen, is openstelling van winkels toegestaan tussen 06.00 en 22.00 uur. Gedurende deze uren mogen geen beperkingen worden opgelegd aan de openstelling van winkels;

• 1.

  -

Gedurende de nachturen van 22.00 en 06.00 uur is winkelopening op werkdagen niet toegestaan. Van deze verplichte winkelsluiting kunnen vrijstellingen en ontheffingen verleend worden. Op 24 december, 4 mei en op Goede Vrijdag geldt dit ‘nachtregime’ vanaf 19.00 uur;

• 1.

  -

Op zon- en feestdagen is winkelopening niet toegestaan. Van dit verbod kunnen op grond van artikel 3 van de Wet vrijstellingen en ontheffingen worden verleend.

ARTIKELGEWIJS

Artikel 1 Begripsbepalingen

Voor de definitie van winkel wordt verwezen naar artikel 1 van de wet. Daarin is een winkel gedefinieerd als: een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte, waarin goederen aan particulieren plegen te worden verkocht.

Voor de omschrijving van het begrip feestdag is aansluiting gezocht bij artikel 2, eerste lid onder b van de wet. In de wet is geen definitie opgenomen van feestdag, maar worden expliciet de dagen genoemd als dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn. Deze dagen zijn in artikel 1 van de Winkeltijdenverordening gedefinieerd als feestdag.

Artikel 2 Beslistermijn

Ten aanzien van de beslistermijn is aansluiting gezocht bij de Algemene plaatselijke verordening.

Artikel 3 Overdracht van de ontheffing

De bepaling bindt de overdracht van de ontheffing aan de toestemming van het college. Deze tussenkomst geeft het college de gelegenheid om inzicht te krijgen in de handel en wandel van de opvolger.

Artikel 4 Intrekken of wijzigen van de ontheffing

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 5 Zon- en feestdagenregeling

Op maximaal twaalf zon- en feestdagen per jaar kan afgeweken worden van het sluitingsverbod. Het college heeft deze bevoegdheid via deze verordening gedelegeerd gekregen van de raad. Deze zon- of feestdagen worden jaarlijks door het college aangewezen. Daarbij wordt opgemerkt dat dit niet langer per gebied plaatsvindt. Gebleken is dat het aanwijzen van koopzondagen per gebied tot verwarring leidt, zowel bij consument, als bij ondernemer. Uitgangspunt is derhalve dat voor het hele grondgebied van de gemeente dezelfde zon- en feestdagen gelden. Daarbij wordt uitgegaan van de eerste zondag van de maand. Jaarlijks zullen de diverse vertegenwoordigers van de ondernemers worden geconsulteerd bij het vaststellen van data.

Aan de hand van de daarop ingediende zienswijzen wordt bekeken of de voorgestelde data gewijzigd worden.

In het tweede lid van dit artikel is een afwijkingsmogelijkheid opgenomen. Op grond van dit lid kunnen de in het eerste lid genoemde aan te wijzen zon- en feestdagen voor verschillende branches verschillend worden aangewezen. Hierbij moet gedacht worden aan de meubel- en tuincentra, autobranche of de doe-het-zelf branche.

Deze twaalf ‘koopzondagen’ staan los van de vrijstelling op grond van artikel 10 van de Winkeltijdenverordening. Dat houdt in dat de dorpen Beekbergen, Lieren, Hoenderloo en Loenen én de kampeerterreinen, campings en andere recreatieparken/ -terreinen in de gemeente Apeldoorn, waar de winkels in de periode april tot en met oktober elke zondag geopend mogen zijn, niet twaalf extra koopzondagen buiten die periode krijgen. De hier bedoelde twaalf dagen gelden, zoals eerder aangegeven, voor het gehele grondgebied.

Artikel 6 Openstelling van levensmiddelenwinkels op de avonden van zon- en feestdagen

Met deze regeling wordt het mogelijk gemaakt om ontheffing te verlenen aan levensmiddelenwinkels, waar in hoofdzaak eet- en drinkwaren worden verkocht, om in de avonduren van zon- en feestdagen geopend te zijn. De wet hanteert een norm van maximaal één ontheffing per 15.000 inwoners. Dit betekent in Apeldoorn dat ten hoogste 10 ontheffingen kunnen worden verleend.

Ter verduidelijking is in het vijfde lid opgenomen binnen welke termijn een aanvraag ingediend kan worden.

Artikel 7 Ontheffing zon- en feestdagenregeling voor bijzondere situaties

Enerzijds gaat het in dit artikel over bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard, anderzijds gaat het over het uitstallen van goederen. Het stellen van voorschriften en beperkingen is mogelijk

In lid 2 van dit artikel worden de bijzondere gelegenheden nader gedefinieerd. Met het opnemen van de evenementen in evenementenhallen wordt beoogd de bijzondere positie van onder andere de Americahal te ondersteunen. Bij het verkrijgen van een ontheffing voor het houden van feesten of bijeenkomsten moet het concreet gaan om eeuwfeesten of feesten met een bovenlokaal karakter. Er wordt geen ontheffing verleend als het gaat om een jubileumjaar van een winkel of winkelcentrum of om plaatselijke evenementen.

Voor het uitstallen van goederen is eveneens een ontheffing nodig. Deze ontheffing is bedoeld voor evenementen die buiten de reguliere koopzondagen gehouden worden en waarbij goederen worden uitgestald.

Artikel 8 Verbod straatverkoop bepaalde goederen op zon- en feestdagen

De in dit artikel bedoelde vrijstelling betreft het te koop aanbieden en verkopen van voor directe consumptie geschikte eetwaren en alcoholvrije dranken.

Artikel 9 Openstelling op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur

Het verbod van artikel 2, eerste lid, onder c, van de wet houdt in dat winkels niet tussen 22.00 uur en 06.00 uur open mogen zijn. De mogelijkheid bestaat om de openingstijden op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur te reguleren. Per aanvraag wordt de afweging gemaakt of de gewenste openstelling zich verhoudt met de belangen van de woon- en leefomgeving en de openbare orde. De ontheffingen kunnen onder beperkingen en voorschriften worden verleend.

Artikel 10 Toerisme

Artikel 10 bevat de mogelijkheid om vrijstelling te verlenen van het verbod om winkels op zon- en feestdagen geopend te hebben. Dit kan alleen als sprake is van een goede motivering. Deze motivering dient in ieder geval twee onderdelen te bevatten. In de eerste plaats dient gemotiveerd te worden dat is voldaan aan de hierna te noemen voorwaarden. In de tweede plaats dient de motivering een grondig inzicht te geven in de belangenafweging die aan het besluit tot vrijstelling ten grondslag ligt.

Toepassingsvoorwaarden

Er kan slechts vrijstelling worden verleend indien sprake is van de volgende voorwaarden. Er dient binnen de gemeente sprake te zijn van 1) op de gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, 2) mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling mogelijk worden gemaakt (het toerisme dient autonoom te zijn). De vaststelling of aan deze voorwaarden is voldaan, vergt een beoordeling van alle feiten en omstandigheden van het geval, welke nauw verweven is met de specifieke situatie van deze gemeente. De gemeenteraad heeft daarom een zekere beoordelingsvrijheid, die de rechter bij zijn toetsing behoort te respecteren.

Vastgesteld wordt dat, om de hiernavolgende redenen, aan deze toepassingsvoorwaarden is voldaan. In de gehele gemeente Apeldoorn (dus inclusief de dorpen) is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang. De aantrekkingskracht van Apeldoorn voor dat toerisme is geheel of nagenoeg geheel gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door deze vrijstelling mogelijk worden gemaakt. De mogelijkheden van winkelopening dienen ter ondersteuning van het toerisme en de publieksstromen die daarmee gemoeid zijn.

In Apeldoorn zijn namelijk een aantal unieke toeristische trekpleisters c.q. voorzieningen aanwezig, op grond waarvan deze gemeente zich onderscheidt van andere gemeenten. Meest bekende attracties zijn de Apenheul (sinds 1971), Familiepretpark Koningin Juliana Toren (sinds 1901) en Paleis Het Loo (sinds 1984). Deze attracties trekken jaarlijks ruim twee miljoen bezoekers. Naast deze bekende attracties beschikt Apeldoorn over verschillende musea en andere attracties (zoals CODA, Wildpark en museum Het Aardhuis en de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij), bezienswaardigheden (zoals Park Berg en Bos, Radio Kootwijk en het Omnisportcentrum) en veel natuurgebieden en bossen (waaronder mede begrepen een deel van Nationaal Park De Hoge Veluwe).

Apeldoorn maakt onderdeel uit van de De Veluwe, dat onder Nederlanders de bekendste vakantieregio is. De Veluwe staat op de tweede plaats als het gaat om het aantal landelijke overnachtingen (na de kuststrook). Apeldoorn beschikt over een ruime hoeveelheid aan overnachtingsmogelijkheden zoals hotels, campings, vakantiehuizen en andere vormen van logies. Jaarlijks vinden er ruim twee miljoen van dergelijke recreatieve overnachtingen plaats in de gemeente Apeldoorn, dit is circa 25% van De Veluwe.

De toeristische sector is voorts goed voor circa 5.000 banen in de gemeente Apeldoorn, wat neerkomt op bijna 5% van de totale werkgelegenheid in de gemeente. De bestedingen in Apeldoorn die direct kunnen worden gelieerd aan toerisme bedragen jaarlijks circa 300 miljoen Euro per jaar. Voor de gemeente Apeldoorn bedroeg de opbrengst aan toerismebelasting in 2010 circa 1,1 miljoen Euro.

Daarmee is nadrukkelijk gebleken dat in de gemeente Apeldoorn sprake is van autonoom toerisme van een substantiële omvang.

Belangenafweging

Er mag echter slechts vrijstelling verleend worden na afweging van de volgende belangen:

• 1.

  a.

de belangen van werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in Apeldoorn, waaronder mede begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel;

• 1.

  b.

de zondagsrust in Apeldoorn;

• 1.

  c.

de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in Apeldoorn.

Om de genoemde belangen goed tegen elkaar te kunnen afwegen heeft het concept Winkeltijdenverordening 2011, vanaf 7 juli 2011 gedurende zes weken voor een ieder ter inzage gelegen. Daarbij is de gelegenheid gegeven om te reageren op het gehele concept en meer in het bijzonder op het voornemen om vrijstelling te verlenen op grond van de ‘toerisme-bepaling’. Deze vrijstelling wordt verleend voor twee extra koopzondagen in de binnenstad van Apeldoorn van 10:00 tot 18:00 uur. Daarnaast wordt vrijstelling verleend voor de periode van april tot en met oktober in de dorpen Beekbergen, Lieren, Hoenderloo en Loenen én voor de kampeerterreinen, campings en andere recreatieparken/ -terreinen in de gemeente Apeldoorn tot 22:00 uur.

Gedurende de inspraakperiode zijn 14 zienswijzen ingediend die in de hiernavolgende belangenafweging zijn meegenomen.

a.de belangen van werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in Apeldoorn

Uit de ingediende zienswijze van de Binnenstad Ondernemers Apeldoorn blijkt dat onder de ondernemers in de binnenstad van Apeldoorn voldoende draagvlak bestaat voor twee extra koopzondagen, maar niet voor verdere uitbreiding. Door het aantal koopzondagen in de binnenstad, gebaseerd op de toerisme-bepaling, te beperken tot twee, worden de belangen van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel voldoende gewaarborgd.

In de vier genoemde dorpen en op de kampeerterreinen, campings en andere recreatieparken/ -terreinen wordt in de periode van april tot en met oktober vrijstelling verleend. Hoewel dit een veel ruimere vrijstelling betreft dan in de binnenstad, zijn wij van mening dat dit in het kader van werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in Apeldoorn gerechtvaardigd is. De vrijstelling geldt specifiek voor het toeristenseizoen en in het hart van de overnachtingsmogelijkheden voor toeristen in de gemeente Apeldoorn. Juist voor dit gebied is van belang dat voldoende basisvoorzieningen beschikbaar zijn op zondag. Het openstellen van winkels in dit gebied op zondag geeft een positieve impuls aan de werkgelegenheid en economie ter plaatse. Voor wat betreft het mogelijke risico op oneerlijke concurrentie van grootwinkelbedrijven wordt dit beperkt geacht, omdat juist in deze delen van Apeldoorn sprake is van kleinschalige ondernemingen.

Daarbij wordt nog opgemerkt dat een ondernemer geenszins verplicht wordt om zijn of haar winkel op de betreffende zon- of feestdagen te openen.

b.de zondagsrust in Apeldoorn

Gedurende de inspraakperiode hebben 11 kerkgenootschappen een gelijkluidende zienswijze ingediend. Hoewel de wet onder meer beoogd de zondagsrust te borgen door zondagsopenstelling van winkels te verbieden, biedt de wet eveneens de mogelijkheid om daarvan af te wijken. Doordat de vrijstelling voor openstelling van winkels op zon- en feestdagen op grond van de toerisme-bepaling beperkt blijft, zijn wij van mening dat de zondagsrust in voldoende mate geborgd blijft. De beperkte openings- en sluitingstijden van winkels spelen daarin mede een rol.

c.de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in Apeldoorn

De ervaring van voorgaande jaren leert dat de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in Apeldoorn niet (onevenredig) in het geding komen door openstelling van winkels op zon- en feestdagen. Ook hierbij is van belang dat slechts op beperkte schaal vrijstelling wordt verleend en dat de openings- en sluitingstijden eveneens beperkt zijn.

Conclusie

Zoals hiervoor reeds aangetoond is sprake van autonoom toerisme van substantiële omvang. Wij zijn in beginsel dan ook bevoegd om vrijstelling te verlenen op grond van de ‘toerisme-bepaling’. De hiervoor gemaakte belangenafweging geeft geen aanleiding om van het verlenen van deze vrijstelling af te zien.

Artikelen 11 tot en met 22

Deze artikelen zijn rechtstreeks overgenomen uit het per 1 juli 2013 vervallen Vrijstellingsbesluit Winkeltijdenwet en behoeven geen nadere toelichting.

Artikel 23 Overgangsbepaling

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 24 Inwerkingtreding

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 25 Citeertitel

Dit artikel behoeft geen toelichting.