Beleidsregels aanpak voetbalvandalisme en ernstige overlast Breda 2011

A. Bevoegdheden artikel 172a Gemeentewet

Ordeverstorende gedragingen

Ordeverstorende gedragingen in het kader van deze beleidsregel zijn in ieder geval de hierna opgenomen gedragingen in de feitentabel. Daarnaast kunnen ook structurele ordeverstorende gedragingen die niet direct strafbaar zijn gesteld onder deze begripsbepaling vallen. Vaak gaat het om gedragingen die op zichzelf, als ze eenmalig zouden worden tentoongespreid, niet als ernstig worden opgevat maar als ze persistent worden wel. Denk bijvoorbeeld aan:

• •

  Joelen, bespugen, intimiderend overkomen, schelden etc.

Feitentabel

*Met dien verstande dat als het gaat om het aanwezig hebben van een middel als bedoeld in art. 2 of 3 van de Opiumwet alleen een bevel kan worden opgelegd als de aangetroffen hoeveelheid groter is dan de gebruikershoeveelheid als bedoeld in de richtlijnen van het college van procureurs-generaal

Herhaaldelijk

Wanneer er sprake is van herhaaldelijke overlast hangt af van de omstandigheden van het geval, waaronder de aard en de ernst van de verstoring van de openbare orde. Om te kunnen spreken van herhaaldelijk moet het gaan om meerdere gedragingen die de openbare orde verstoren binnen een afzienbare tijd.

Door de burgemeester wordt ordeverstoring in ieder geval als herhaaldelijk aangemerkt indien er binnen een periode van 12 maanden twee ordeverstorende gedragingen als bedoeld in de feitentabel hebben plaatsgehad. Dit hoeven niet twee dezelfde feiten te zijn maar kunnen ook verschillende feiten betreffen. Bij herhaaldelijke overlast hoeft er nog geen sprake te zijn van ernstige vrees voor verdere verstoring (zie hierna). Dit betekent dat bij herhaaldelijke overlast in beginsel de reguliere instrumenten worden ingezet zoals het gebiedsverbod op grond van de APV (zie “Beleidsregels gebiedsverboden Breda 2011”) of een stadionomgevingsverbod (zie “Beleidsregels stadionomgevingsverboden Breda 2010).

In ieder geval zijn ordeverstorende gedragingen van langer dan 12 maanden geleden niet te kwalificeren als herhaaldelijk.

Ernstige vrees

Om te kunnen spreken van ernstige vrees moeten er duidelijke aanwijzingen zijn dat de ordeverstoorder zijn ordeverstorend gedrag zal voortzetten als niet wordt ingegrepen. Hiervan is in ieder geval sprake als er binnen een periode van 12 maanden minimaal drie ordeverstorende gedragingen als bedoeld in de feitentabel hebben plaatsgehad. Er zijn dan voldoende aanwijzingen dat de overlastgever opnieuw de fout in zal gaan en andere maatregelen geen effect hebben. Dergelijke aanwijzingen kunnen daarnaast worden afgeleid uit het gedrag van de ordeverstoorder in de afgelopen periode zoals het feit dat een persoon reeds in het verleden betrokken is geweest bij ernstige ordeverstoringen (blijkend uit bijvoorbeeld sfeerbeelden, mutaties, rapportages, meldingen, aangiften etc.). Daarnaast kunnen worden meegenomen: verklaringen van betrokkenen, signalen of verwachtingen en overige voorzienbare omstandigheden.

Bij de aanwezigheid van minimaal drie ordeverstorende gedragingen uit de feitentabel binnen 12 maanden is er dus zowel sprake van herhaaldelijke overlast als een ernstige vrees voor verdere ordeverstoringen. In dat geval kan de burgemeester gebruik maken van zijn bevoegdheden uit art. 172a en 172b Gemeentewet. Hierbij wordt opgemerkt dat het niet per se noodzakelijk is dat de eerdere openbare ordeverstoringen telkens in dezelfde gemeente hebben plaatsgehad. Ordeverstorend gedrag in meerdere gemeenten kan ook wijzen op een patroon van herhaling, bijvoorbeeld als dit plaatsvindt tijdens of rondom voetbalwedstrijden en evenementen.

In bijzondere situaties kan de burgemeester al eerder overgaan tot het toepassen van zijn bevoegdheden zoals bedoeld in art. 172a Gemeentewet. Dit dient in het besluit uitdrukkelijk te worden gemotiveerd. Denk bijvoorbeeld aan iemand die een stadionomgevingsverbod heeft gekregen en een tweede (zware) overtreding pleegt (zoals bijvoorbeeld zware mishandeling, brandstichting met ernstige gevaarzetting, vernieling met ernstige gevolgen). Voor deze persoon zou een meldplicht aan het (bestaande) stadionomgevingsverbod kunnen worden gekoppeld. Een uitzondering kan ook worden gemaakt als voor de betrokkene op basis van eerdere openbare ordeverstoringen dan wel strafbare feiten een integrale persoonsgerichte aanpak is ingezet maar deze door de betrokkene wordt geweigerd dan wel de betrokkene afspraken daaruit niet nakomt. Dit moet onderbouwd worden door sfeerbeelden, mutaties, rapportages van zorginstellingen etc.

Groepsgerelateerde gedragingen en leidende rol

Er is sprake van een groep bij drie of meer personen, waar de overlastgever onderdeel van uitmaakt. Van een leidende rol is sprake als de betreffende persoon anderen aanzet tot ongewenst gedrag dat de openbare orde verstoort. Dit kan zich uiten in concrete gedragingen zoals het benaderen van anderen, het leggen van contact tussen leden van de groep, initiatief nemen, een vertrouwensrelatie en/of gezag hebben. Ook kan de leidinggevende rol worden afgeleid uit verklaringen van getuigen of leden van de groep. Aantonen van een leidende rol is afhankelijk van de concrete casus. Een persoon met een leidende rol hoeft niet per se zelf rechtstreeks deel te nemen aan de ordeverstorende gedragingen maar neemt wel het initiatief en zet anderen aan tot het plegen van handelingen waardoor de orde wordt verstoord.

B. Bevoegdheden artikel 172b Gemeentewet

Bij het inzetten van de bevoegdheden uit art. 172b Gemw worden de wettelijke termen (zoals ordeverstorende gedraging, herhaaldelijk, ernstige vrees en groepsgewijs) op dezelfde manier gedefinieerd als bij art. 172a Gemw. Zie voor deze definities de voorgaande paragraaf van deze beleidsregels.

Bij ernstige overlast in groepsverband door jeugdigen onder de twaalf jaar legt de burgemeester in de volgende gevallen de bevelen van art. 172b Gemeentewet op:

• •

  Indien de minderjarige binnen een termijn van 12 maanden driemaal de openbare orde heeft verstoord, én

• •

  Indien een geïntegreerde persoonsgerichte aanpak van minder vergaande middelen en hulpverlening geen effect hebben.

Het bevel van de burgemeester kan alleen worden ingezet bij groepsgebonden verstoringen van de openbare orde door twaalfminners. Hierbij hoeft het niet te gaan om een groep die uitsluitend uit twaalfminners bestaat. De maatregel kan ook worden toegepast voor een of enkele twaalfminner(s) binnen een groep die verder bestaat uit personen van twaalf jaar of ouder.

Indien aan bovenstaande voorwaarden is voldaan dan wordt de volgende werkwijze gehanteerd:

• •

  Indien in de voorgaande zes maanden nog geen bevel is gegeven op grond van art. 172b dan wordt aan het ouderlijk gezag van de minderjarige een bevel opgelegd waarbij de minderjarige zich gedurende een periode van drie maanden niet tussen 20.00 uur en 06.00 uur mag begeven op voor het publiek toegankelijke plaatsen zonder begeleiding van het ouderlijk gezag.

• •

  Indien de minderjarige gedurende de looptijd van een art. 172b bevel of binnen zes maanden na het verstrijken van een dergelijk bevel opnieuw overlastgevend gedrag vertoont dan zal opnieuw een maatregel worden opgelegd. In dat geval zal aan de persoon die het gezag over de minderjarige uitoefent:

  • o

    Het bevel worden gegeven dat de minderjarige in een nader aan te wijzen gebied zich niet mag ophouden zonder begeleiding van de persoon die gezag over hem heeft, én

  • o

    Het bevel worden gegeven dat de minderjarige tussen 20.00 uur en 06.00 uur niet zonder begeleiding mag komen op voor het publiek toegankelijke plaatsen.

A. Dossiervorming

De burgemeester baseert een bevel in de zin van art. 172a of 172b Gemeentewet op een gedocumenteerd dossier. Het dossier beargumenteert de noodzaak van het opleggen van het bevel boven andere interventiemogelijkheden.

Dossiervorming vindt plaats onder regie van de burgemeester. Het Veiligheidshuis speelt daarbij een sleutelrol aangezien dit een informatieknooppunt vormt voor diverse partners op het gebied van veiligheid zoals de gemeente, politie, Openbaar Ministerie, reclassering en Bureau Jeugdzorg.

Het dossier dat ten grondslag ligt aan de bevelen van art. 172a en 172b Gemw dient onder andere te bevatten:

• •

  De contactgegevens van de behandelend politieambtenaar, zorginstantie en/of andere instanties die betrokken zijn bij de overlastgever;

• •

  De contactgegevens van de ordeverstoorder waaronder tenminste naam, leeftijd, woonplaats (adres) en telefoonnummer en indien van toepassing de gegevens van de persoon die het gezag over de minderjarige uitoefent;

• •

  De registraties van de ordeverstorende gedragingen die leiden tot het opleggen van de maatregel;

• •

  De onderliggende processen-verbaal en registraties van alle bij de politie bekend zijnde gedragingen van de betrokkene over een redelijke periode. Dit heeft tot doel inzicht te krijgen in de gedragingen van de betrokkene en dient tevens als onderbouwing van het afgegeven bevel;

• •

  Traject wat al doorlopen is met de betreffende groep en/of persoon, dat wil zeggen interventies en het effect daarvan (buurtcoaches, hulpverleningstrajecten, waarschuwingen etc.). Dit onderdeel dient altijd te worden opgenomen als het gaat om 12 minners;

• •

  Bij een meldingsplicht: gegevens van de locatie waar de persoon zich moet melden;

• •

  Indien er sprake is van een meldingsplicht in een andere gemeente: de toestemming van de burgemeester van de betreffende gemeente;

• •

  Indien er sprake is van een verzoek tot verlenging van de maatregelen: de registraties waaruit de hernieuwde vrees voor verstoring van de openbare orde blijkt.

B. Verzoek aan de burgemeester

Indien de partners in het Veiligheidshuis van mening zijn dat aan een bepaalde persoon een bevel als bedoeld in deze beleidsregel moet worden opgelegd, dan doen zij daartoe een verzoek aan de burgemeester. Bij dit verzoek voegen zij bovengenoemd dossier. Daarnaast wordt in het verzoek in ieder geval aangegeven:

• •

  Waarom de burgemeester gevraagd wordt van zijn bevoegdheid gebruik te maken;

• •

  Welke bevoegdheid gevraagd wordt in te zetten;

• •

  Een duidelijke omschrijving van het gebied waarvoor de maatregel moet worden opgelegd.

C. Uitreiken voornemen tot opleggen bevel

Op basis van het aangeleverde dossier beslist de burgemeester of hij van mening is dat de betrokkene in aanmerking komt voor één van de bevelen genoemd in art. 172a of 172b van de Gemeentewet. Zo ja, dan wordt in principe allereerst een voornemen tot het opleggen van het bevel uitgereikt.

Het voornemen wordt door de politie in persoon aan de geadresseerde van het besluit uitgereikt en wordt (indien mogelijk) tevens aangetekend per post naar het huisadres gezonden. Bij uitreiking door de politie moet degene aan wie het voornemen wordt uitgereikt, tekenen voor ontvangst. In het voornemen wordt vermeld:

• •

  Door welke gedragingen en op welke tijdstippen en plaatsen de betrokken persoon herhaaldelijk (groepsgewijs) de openbare orde heeft verstoord dan wel op grond van welke gedragingen de burgemeester tot het oordeel is gekomen dat betrokkene daarbij een leidende rol heeft gehad;

• •

  Indien het gaat om een gebieds- of groepsverbod: de afbakening van het gebied waarvoor de burgemeester voornemens is een bevel op te leggen;

• •

  De voorgenomen ingangsdatum en duur van het bevel;

• •

  Op welke wijze de betrokkene kan reageren op het voornemen.

Indien de betrokkene op het moment van het plegen van het strafbare feit in de voorgaande zes maanden ook al een bevel op grond van art. 172 a en/of b heeft gehad dan wordt geen voornemen meer opgelegd maar direct overgegaan tot het opleggen van een nieuw bevel. In dat geval wordt de betrokkene niet meer gehoord. Dit wordt gerechtvaardigd door het feit dat de betrokkene in deze situatie al de nodige waarschuwingen en kansen heeft gehad maar desondanks zijn gedrag niet heeft aangepast. Er is derhalve een gerechtvaardigde vrees voor hernieuwde openbare ordeverstoring.

D. Zienswijze

Betrokkene kan binnen vijf werkdagen na het uitreiken van het voornemen zijn zienswijze aan de burgemeester kenbaar maken. Dit kan schriftelijk of mondeling. Indien de betrokkene zijn zienswijze mondeling kenbaar wil maken dan dient diegene daarvoor een afspraak te maken via het kabinet van de burgemeester. Van het zienswijzegesprek wordt door de gemeente een verslag gemaakt.

Van de mogelijkheid om een zienswijze te geven kan op grond van art. 4:11 Awb worden afgezien indien de vereiste spoed zich tegen horen verzet. Daarnaast kan het horen achterwege worden gelaten indien ordeverstoringen door de betrokkene alleen kunnen worden voorkomen als de betrokkene niet van tevoren in kennis wordt gesteld van de op te leggen maatregel.

E. Opleggen bevel

Een bevel als bedoeld in art. 172a en b Gemw wordt opgelegd uiterlijk 14 dagen na:

• •

  het zienswijzegesprek;

• •

  het ontvangen van de schriftelijke zienswijze;

• •

  afloop van de zienswijzetermijn als betrokkene geen zienswijze heeft ingediend.

Het bevel wordt door de politie in persoon uitgereikt en (indien mogelijk) per aangetekende post verstuurd. Bij uitreiking door de politie moet degene aan wie het voornemen wordt uitgereikt, tekenen voor ontvangst. De geadresseerde van het besluit wordt gewezen op de mogelijkheid om bezwaar en beroep aan te tekenen tegen het definitieve besluit. Ook als de burgemeester besluit om uiteindelijk geen gebieds- of groepsverbod op te leggen, ontvangt de betreffende persoon daarvan schriftelijk bericht.

In de definitieve beschikking is opgenomen:

• •

  Door welke gedragingen en op welke tijdstippen en plaatsen de betrokken persoon herhaaldelijk (groepsgewijs) de openbare orde heeft verstoord dan wel op grond van welke gedragingen de burgemeester tot het oordeel is gekomen dat betrokkene daarbij een leidende rol heeft gehad;

• •

  Een concrete aanduiding van de objecten in of in de omgeving waarvan deze persoon zich niet mag bevinden dan wel van het gedeelte of bepaalde delen van de gemeente waar deze persoon zich niet (al dan niet in groepsverband) mag bevinden;

• •

  De ingangsdatum en duur van het bevel;

• •

  Reactie op de ingediende zienswijze (indien van toepassing);

• •

  Waarom de maatregel in het concrete geval noodzakelijk is (motivering).

Een afschrift van het besluit van de burgemeester wordt gezonden aan de betreffende teamchef van de politie, de officier van justitie en het Veiligheidshuis.

F. Specifieke bepalingen voor bevelen met betrekking tot 12 minners

De hierboven genoemde regels omtrent de werkwijze bij het opleggen van bevelen gelden ook voor bevelen met betrekking tot 12 minners, met dien verstande dat deze bevelen worden opgelegd aan de personen die het gezag uitoefenen over de minderjarige (hierna gemakshalve ouders/voogden genoemd). Dit betekent dat:

• •

  het voornemen en het bevel worden geadresseerd en uitgereikt aan de ouders/voogden;

• •

  de ouders/voogden de gelegenheid krijgen hun zienswijze kenbaar te maken;

• •

  het zienswijzengesprek plaatsvindt met de ouders/voogden. De ouders/voogden kunnen zich in het zienswijzengesprek door hun kind laten vergezellen;

• •

  de ouders/voogden bezwaar en beroep kunnen aantekenen tegen een definitieve beschikking.