Beleid Wielertoertochten Zuid-Limburg – Euregio

Zuid-Limburg staat bekend als de belangrijkste wielerregio voor fietsend Nederland. Vele tienduizenden bezoekers trekken jaarlijks naar dit gebied om individueel, in georganiseerd of ongeorganiseerd verband te fietsen of deel te nemen aan een van de vele wielertoertochten. Fietsen en wielrennen leveren een belangrijke bijdrage aan de branding en economie van dit gebied. Maar de toename van het aantal recreatieve wielrenners en het aantal (on)georganiseerde wielertoertochten kennen ook een keerzijde. Het legt een (te) grote druk op het gebied. De overlast voor de inwoners van dit gebied, waar ook al vele wandeltochten, rally’s en andere evenementen plaatsvinden, neemt steeds meer toe. Dit leidt steeds vaker tot ongewenste situaties op het gebied van verdraagzaamheid, leefbaarheid en veiligheid voor de bewoners als ook voor de deelnemers. De balans tussen lasten en baten dreigt verstoord te worden.

In 2012 hebben de Nederlandse gemeenten Vaals, Valkenburg aan de Geul, Gulpen-Wittem, Eijsden-Margraten (later is ook de gemeente Voerendaal aangesloten) en de Belgische gemeenten Voeren en Plombières een traject ingezet om te komen tot één gezamenlijk grensoverschrijdend wielerbeleid in Zuid-Limburg en de Euregio. Zij worden hierin ondersteund door het Huis voor de Sport Limburg en de Provincie Limburg. Dit heeft geresulteerd in een pilot in 2013 waarbij de vergunningaanvragen voor wielertoertochten centraal via het Huis voor de Sport werden ingediend, volgens een uniform aanvraagformulier.

Het nu voorliggende document is vastgesteld door de Zuid-Limburgse burgemeesters en wethouders van de gemeenten Vaals, Valkenburg a/d Geul, Gulpen-Wittem, Eijsden-Margraten en Voerendaal en gaat in per 1 januari 2014. Ook de gemeente Voeren steunt het beleid en neemt tevens deel aan het uniform aanvraagformulier. Het document wordt ondersteund door de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en de Provincie Limburg.

In 2014 hebben een 7-tal Zuid-Limburgse gemeenten zich aangesloten te weten de gemeenten Nuth, Schinnen, Maastricht, Stein, Beek, Sittard-Geleen en Simpelveld. Afspraak is dat het maximaal aantal toertochten alleen geldig is voor de 6 pilot gemeenten. Indien er in de toekomst aanleiding toe is, kan het beleid aangepast worden.

1.1 Inleiding

De bestuurders van de deelnemende gemeenten hebben de opdracht gegeven om beleidsregels op te stellen voor de aanpak van de wielertoertochten problematiek. Deze beleidsregels moeten er toe bijdragen dat de kwaliteit van de wielertoertochten verbetert. Dit alles ten gunste van de leefbaarheid, verdraagzaamheid en veiligheid van de inwoners en van de individuele fietsers en deelnemers aan wielertoertochten in de regio Zuid-Limburg en de Euregio. In dit hoofdstuk worden de verschillende wielerdefinities besproken en worden de kaders en uitgangspunten van het wieltoertochtenbeleid verder vast gelegd om er voor te zorgen dat zowel gemeenten áls organisatoren op voorhand de (on)mogelijkheden van routes in kaart hebben.

1.2 Doel

Het doel van het ‘Beleid wielertoertochten Zuid-Limburg – Euregio’ is enerzijds het realiseren van een regiefunctie in het kader van het creëren van een totaalplaatje wielertoertochten van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en anderzijds duidelijke kaders te stellen voor gemeenten en organisatoren van wielertoertochten om daarmee de overlast voor de inwoners, veroorzaakt door wielertoertochten, te beperken en te spreiden.

1.3 Categorieën wieleractiviteiten

Er wordt onderscheid gemaakt tussen wielerwedstrijden, wielertoertochten en cyclotoerisme. Daarbij wordt niet alleen gekeken of een evenement een wedstrijd of wielertoertocht is, maar ook wat voor impact deze heeft. Om duidelijkheid te verschaffen wat tot het beleid van wielertoertochten behoort en wat tot een wedstrijd en cyclotoerisme behoort zijn de volgende definities vastgesteld:

• •

  Definitie Wielerwedstrijd ‘Wedstrijd waarbij de deelnemers met een fiets zo snel mogelijk een bepaald (tijdelijk) afgesloten parcours (met hekwerk en/of gecertificeerde verkeersregelaars) moeten afleggen en er een winnaar uitgeroepen wordt’.

• •

  Definitie Wielertoertocht ‘Wieleractiviteit waarbij deelnemers met een fiets een bepaald parcours moeten afleggen dat openbaar is, waarbij geen winnaar uitgeroepen wordt, waarbij deelnemers zich aan de verkeersregels dienen te houden en waarbij geen enkele vorm van tijdmeting (ook niet incidenteel) plaatsvindt’.

• Na evaluatie is besloten dat er bij uitzondering op het beleid enkel en alleen bij de Bart Brentjens Challenge, vanwege de combinatie met het NK Mountainbike, tijdmeting over het hele traject is toegestaan. Tevens is na evaluatie besloten dat er in een aantal gemeenten incidentele tijdmeting is toegestaan onder strikte voorwaarden. Deze staan beschreven in bijlage 9.

• •

  Definitie Cyclotoerisme ‘Recreatieve fietsers die dagelijks alleen of in kleinschalig groepsverband (maximaal 100 personen) een, al dan niet vooraf georganiseerde route, fietsen’.

1.4 Categorie indeling wielertoertochten

Ten aanzien van de meldings- of vergunningsplicht geldt het volgende schema:

• •

  Het totaal aantal deelnemers voor de wielertoertocht is maatgevend voor de categorie waarbinnen de wielertoertocht valt. Als een wielertoertocht verschillende lussen bevat wordt het aantal deelnemers van de verschillende lussen opgeteld. Vindt de wielertoertocht gedurende 2 dagen plaats dan wordt het aantal deelnemers van beide dagen opgeteld om de categorie te bepalen

• •

  Een wielertoertocht met een totaal aantal deelnemers groter dan 15.000 wordt niet toegelaten.

Categorie 1

• •

  In de categorie 0 t/m 100 deelnemers is melding bij de gemeente niet verplicht, maar wel gewenst om zo controle op wegwerkzaamheden, kruising met andere activiteiten (processie, braderie, straatfeesten etc.) te signaleren.

• •

  Indien een wielertoertochtorganisator routebordjes wenst op te hangen dient hij dit mede te delen aan de desbetreffende gemeenten door de onderdelen 1 en 2 (‘Algemene informatie’ en ‘Specifieke informatie’) van het ’Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ in te vullen.

• •

  Indien geen gebruik wordt gemaakt van door de rijksoverheid aangestelde motards en/of verkeersregelaars dienen de vragen van de onderdelen 1 en 3 (‘Algemene informatie’ en ‘Uniform format routebeschrijving’) van het ‘Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ te worden ingevuld. Indien daarvan wel gebruik wordt gemaakt hoeft u verder niets te doen.

Categorie 2

• •

  Vanaf 101 deelnemers t/m 250 deelnemers is melding verplicht, zodat gemeenten rekening kunnen houden met overlast en de evenementenagenda.

• •

  Indien een wielertoertochtorganisator routebordjes wenst op te hangen dient hij dit mede te delen aan de desbetreffende gemeenten door de onderdelen 1 en 2 (’Algemene informatie’ en ‘Specifieke informatie’) van het ’Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ in te vullen.

• •

  Indien geen gebruik wordt gemaakt van door de rijksoverheid aangestelde motards en/of verkeersregelaars dienen de vragen van de onderdelen 1 en 3 (‘Algemene informatie’ en ‘Uniform format routebeschrijving’) van het ‘Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ te worden ingevuld. Indien daarvan wel gebruik wordt gemaakt hoeft u verder niets te doen.

Categorie 3, 4 en 5

• •

  Vanaf 251 deelnemers dient er een evenementenvergunning aangevraagd te worden. Hoewel de voorwaarden voor categorie 3, 4 en 5 hetzelfde zijn, is er een differentiatie aangehouden, omdat de overlast en impact bij categorie 3, 4 en 5 evenementen het grootste is.

1.5. Maximering aantal wielertoertochten

Voor categorie 3, 4 en 5 is er door de gemeenten Vaals, Valkenburg a/d Geul, Gulpen-Wittem, Eijsden-Margraten en Voerendaal vastgesteld welke / hoeveel wielertoertochten op jaarbasis regionaal maximaal in aanmerking komen voor vergunningverlening; daarnaast hebben de deelnemende gemeenten aanvullend lokaal beleid vastgesteld.

Categorie 1: Hier is geen maximum aantal wielertoertochten per jaar aan verbonden

Categorie 2: Hier is geen maximum aantal wielertoertochten per jaar aan verbonden

Categorie 3: Hier is een maximum aantal wielertoertochten van 20 per jaar vastgesteld tenzij een individuele gemeente hier aangepast beleid voor heeft (zie bijlagen)

Categorie 4: Hier is een maximum aantal van 9* wielertoertochten per jaar vastgesteld tenzij een individuele gemeente hier aangepast beleid voor heeft (zie bijlagen)

* De 9 vastgestelde wielertoertochten zijn:

• •

  Klimclassic

• •

  Boogies Extreme

• •

  Volta Limburg Classic

• •

  Klimmen-Banneux-Klimmen

• •

  La Phillipe Gilbert

• •

  Bart Brentjens Challenge

• •

  ODS Classic

• •

  Omloop Math Salden

• •

  Grenslandklassieker

Categorie 5: Hier is een maximum aantal van 3** vastgestelde wielertoertochten per jaar aan verbonden tenzij een individuele gemeente hier aangepast beleid voor heeft (zie bijlagen)

** De 3 vastgestelde wielertoertochten zijn:

• •

  Limburgs Mooiste

• •

  Amstel Gold Race toerversie

• •

  Mergelheuvelland2Daagse

1.6. Uitzonderingen toelatingen t.a.v. wielertoertochten

Er zijn 2 typen wielertoertochten die buiten de maximering van het aantal wielertoertochten vallen, maar waarvoor verder wel dezelfde voorwaarden gelden. Dit zijn:

• 1.

  Wielertoertochten gekoppeld aan mondiale wedstrijden

• Een aantal potentiële wielertoertochten gekoppeld aan een wedstrijd vallen (indien éénmalig georganiseerd) buiten het ‘Beleid wielertoertochten Zuid-Limburg - Euregio’ vanwege hun incidentele karakter en mondiale uitstraling voor de gemeenten en (Eu)regio. Het gaat om:

• •

  Wielertoertocht Vuelta d’Espana (Ronde van Spanje)

• •

  Wielertoertocht Giro d’Italia (Ronde van Italië)

• •

  Wielertoertocht Tour de France (Ronde van Frankrijk)

• •

  Wielertoertocht UCI World Road Championship (WK Wielrennen)

• 2.

  Wielertoertochten zonder racefiets en/of mountainbike

• Wielertoertochten die zich met name richten op de gewone fiets of hybride fiets vallen buiten het ‘Beleid Wielertoertochten Zuid-Limburg- Euregio’.

1.7. Toelatingscriteria

• •

  Categorie 3

Indien het aantal inschrijvingen in categorie 3 voor het algemeen of aanvullende gemeentelijk beleid wordt overschreden krijgen wielertoertochten met de langste historie voorrang op nieuwere wielertoertochten. Bij een gelijk aantal voorgaande edities krijgen lokale organisatoren uit Zuid-Limburg voorrang op organisaties buiten Zuid-Limburg.

• •

  Categorie 4

Indien een wielertoertocht in categorie 4 wegvalt bestaat de mogelijkheid dat een wielertoertocht uit categorie 3 deze plaats inneemt. Wielertoertochten met de langste historie krijgen voorrang op nieuwere wielertoertochten. Bij een gelijk aantal voorgaande edities krijgen lokale organisatoren uit Zuid-Limburg voorrang op organisaties buiten Zuid-Limburg.

• •

  Categorie 5

Indien een wielertoertocht uit categorie 5 wegvalt worden er geen nieuwe wielertoertochten in deze categorie toegelaten.

1.8. Overige kaders

• •

  Indien de route van een wielertoertocht in conflict komt met een traditioneel evenement (bijvoorbeeld een processie), heeft het traditioneel evenement altijd voorrang op de wielertoertocht.

• •

  Het is niet toegestaan om wielertoertochten over voetpaden te laten gaan, dit geldt ook voor mountainbike tochten.

• •

  In zeer bijzondere omstandigheden kan de burgemeester dan wel het college van burgemeester en wethouders gemotiveerd afwijken van het vorengenoemde beleid (hardheidsclausule).

• •

  Wielertoertochten door stiltegebieden en Natura 2000 gebieden buiten de openbare weg zijn alleen toegestaan indien ze over een officiële mountainbike route gaan en/of toestemming c.q. vergunning is verleend door de betreffende eigenaar en het bevoegd gezag. Bovendien is gemotoriseerd verkeer in stiltegebieden en Natura 2000 gebieden, buiten de voor deze voertuigen openstaande wegen en terreinen, verboden.

• •

  Toestemming voor het betreden van terreinen van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Limburgs Landschap en particuliere grondeigenaren dient rechtstreeks bij de desbetreffende organisatie/persoon gevraagd te worden

• •

  Kijk voor meer informatie en aanvragen ook op S(up)port for Nature www.supportfornature.nl

1.9 Voorwaarden

Een organisator van een wielertoertocht die een vergunning aanvraagt dient minimaal te voldoen aan onderstaande voorwaarden om in aanmerking te kunnen komen voor vergunningverlening:

1.10 Sancties bij het niet naleven voorwaarden

Bij overtreding van de voorwaarden van het Beleid Wielertochten Zuid-Limburg’- Euregio’ en/of het bewust opgeven van lagere deelnemersaantallen, ontvangt de organisator van de betreffende wielertoertocht een officiële schriftelijke waarschuwing van de gemeente(n).

Jaarlijks zal het ‘Beleid Wielertochten Zuid-Limburg- Euregio’ geëvalueerd worden met organisatoren van wielertoertochten via Velo-t, gemeenten, Provincie en het coördinatiepunt.

2.1 Inleiding

Zoals reeds eerder vastgesteld in het ‘Adviesdocument Grensoverschrijdend Wielerbeleid’ d.d. 23-04-2012 is het noodzakelijk om een vast coördinatiepunt te hebben dat de contacten heeft met wielertoertochtorganisatoren en gemeenten. In dit hoofdstuk worden de taken van het coördinatiepunt Zuid-Limburg vastgelegd en wordt tevens vastgesteld welke financiële bijdrage wielertoertochten moeten leveren en welke diensten ze daarvoor terugkrijgen.

2.2. Taken coördinatiepunt

• •

  Aanschrijven organisatoren wielertoertochten m.b.t. vergunningaanvraag/melding

• •

  Verzamelen, controleren en verwerken aanvragen/meldingen en doorsturen naar de betrokken gemeenten, politie Zuid-Limburg en de Veiligheidsregio

• •

  Eerste aanspreekpunt voor organisatoren van wielertoertochten m.b.t. de routes. Afspraken m.b.t. de start/finish locatie worden met de gemeente gemaakt.

• •

  Initiëren evaluatie met wielertoertochtorganisatoren en stakeholders

• •

  Up-to-date houden van gegevens publiekswebsite omtrent wielertoertochten (lange termijn)

• •

  Faciliteren bijeenkomsten wielertoertochten met de onderwerpen samenwerking, kwaliteitsimpuls, afstemming.

• •

  Ondersteunen in het oplossen van knelpunten van wielertoertochten

• •

  Controleren kwaliteit en afspraken wielertoertochten

• •

  Controleren afspraken gemeenten

• •

  Steekproefsgewijs controle opgave deelnemersaantallen

• •

  Contacten onderhouden en afstemming zoeken met grensoverschrijdende gemeenten en Provincies omtrent wielerbeleid ten aanzien van wielertoertochten

• •

  Signaleringsfunctie ten aanzien van routeproblemen voor wielertoertochten

2.3. Financiële bijdrage wielertoertochten aan coördinatiepunt

• •

  Elke organisatie die een vergunning voor een wielertoertocht moet aanvragen (>250 deelnemers) in één of meerdere deelnemende gemeenten in Zuid-Limburg draagt € 0,50 per deelnemer af aan het coördinatiepunt met een maximum van € 4.000,-

• •

  Het aantal kilometers route dat de wielertoertocht in één of meerdere deelnemende gemeenten Zuid-Limburg wenst af te leggen speelt hierbij geen rol

• •

  Het aantal gemeenten waar de organisator van de wielertoertocht in één of meerdere deelnemende gemeenten in Zuid-Limburg een vergunning wenst aan te vragen speelt hierbij geen rol

2.4. Service wielertoertochten

Voor de bijdrage aan het coördinatiepunt wordt de organisator van de wielertoertocht de volgende service geboden:

• •

  1 Centraal aanspreekpunt voor de vergunningaanvragen of meldingen

• •

  Vanaf 2015 één uniform aanvraagformulier voor de organisatie van een wielertoertocht voor de Zuid-Limburgse gemeenten Gulpen-Wittem, Voerendaal, Eijsden-Margraten, Valkenburg a/d Geul, Vaals, Beek, Stein, Maastricht, Schinnen, Simpelveld, Sittard-Geleen, Nuth en de Belgische gemeente Voeren.

• •

  Organisatie en facilitering van informatiebijeenkomsten door het coördinatiepunt

• •

  Intermediair bij geschillen met Zuid-Limburgse gemeenten door het coördinatiepunt

• •

  Lobbyist bij grensoverschrijdende gemeenten t.b.v. wielertoertochten door het coördinatiepunt

• •

  Controle van de route op andere wielerevenementen, wegafsluitingen en wegwerkzaamheden in samenwerking met gemeenten (met uitzondering van onvoorziene omstandigheden)

2.5. Overige kosten

• •

  Eventuele legeskosten per gemeente in Zuid-Limburg of de gemeente Voeren blijven van kracht en worden (indien van toepassing) rechtstreeks door de gemeenten in rekening gebracht bij de organisator van de wielertoertocht

• •

  Een eventuele bijdrage aan S(up)port for Nature door wielertoertochtorganisatoren wordt in mindering gebracht op de bijdrage van €0,50 per deelnemer tot maximaal de hoogte van de te betalen bijdrage aan S(up)port for Nature

2.6 Ambitie

• •

  Bij de uitbreiding van het ‘Beleid Wielertoertochten Zuid-Limburg – Euregio’ in de toekomst naar alle 18 Zuid-Limburgse gemeenten wordt door de deelnemende gemeenten de ambitie uitgesproken om de mogelijkheden van 1 centrale vergunningverlening voor een wielertoertocht (via een mandaat) mogelijk te maken in plaats van separate vergunningverlening per gemeente

3.1 Inleiding

Het is alleen mogelijk om te handhaven en beleid te voeren als wielertoertochtorganisatoren bij elke gemeente aan dezelfde voorwaarden moeten voldoen en er afstemming is over termijnen.

3.2. Algemene Plaatselijke Verordening (APV)

In de 12 samenwerkende Zuid-Limburgse gemeenten moeten wielertoertochten met meer dan 250 deelnemers verplicht een vergunning aanvragen waar verschillende voorwaarden aan zijn verbonden. Wielertoertochten tussen de 101 en 250 deelnemers hebben alleen een meldingsplicht. De APV’s met betrekking tot wielertoertochten zijn/worden hier uuniform in aangepast.

3.3. Routebordjes en motards en/of verkeersregelaars

a. Routebordjes

Organisatoren van een wielertoertocht met minder dan 250 deelnemers, die wel routebordjes wensen op te hangen moeten dit wel mededelen aan de desbetreffende gemeenten door de onderdelen 1 en 2 (‘Algemene informatie’ en ‘Specifieke informatie’) van het ’Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ in te vullen.

b. Motards en/of verkeersregelaars

Indien geen gebruikt wordt gemaakt van de door de rijksoverheid aangestelde motards en/of verkeersregelaars dienen de vragen van de onderdelen 1 en 3 (‘Algemene informatie’ en ‘Uniform format routebeschrijving’) van het ‘Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ ingevuld te worden. Indien daarvan wel gebruik wordt gemaakt hoeft u verder niets te doen.

3.4. Termijnen

Er worden verschillende termijnen gehanteerd voor het aanleveren van informatie door organisatoren van vergunningplichtige wielertoertochten:

Wielertoertochten die plaatsvinden tussen 1 januari t/m 30 juni

Wielertoertochten die plaatsvinden tussen 1 juli t/m 31 december

3.5 Meldingsplichtige wielertoertochten

Meldingsplichtige wielertoertochten dienen uiterlijk 6 weken voorafgaand aan het evenement de melding via het ‘Aanvraagformulier wielertoertocht Euregio’ door te geven.

Let op: In Belgisch Limburg is deze termijn 12 weken voorafgaand aan het evenement.