Verordening van het algemeen bestuur van het waterschap Rijn en IJssel houdende regels omtrent de subsidiëring voor activiteiten van derden (Verordening subsidiëring activiteiten van derden waterschap Rijn en IJssel 2020)

Ondertekening

Toelichting op de Verordening subsidiëring activiteiten van derden waterschap Rijn en IJssel 2020

Algemeen

Aanleiding

De Verordening subsidiëring activiteiten van derden waterschap Rijn en IJssel 2020, (hierna te noemen: de verordening) is gebaseerd op de gelijknamige verordening uit 2001. Ten opzichte van haar voorganger zijn, op basis van praktijkervaringen, de criteria voor subsidieverlening aangepast om het college in staat te stellen flexibeler in te spelen op de diversiteit van ingediende aanvragen. Enkele procedurevoorschriften zijn ter verduidelijking van het kader aangevuld en andere artikelen zijn weer geschrapt, aangezien deze overbodig zijn gebleken of reeds in de subsidievoorschriften van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zijn opgenomen.

Criteria subsidieverlening

Het ‘landschap’ waarin het waterschap zich beweegt is constant aan verandering onderhevig. Daarbij past een wat ruimere beoordelingsvrijheid van het college. Zo zijn ten opzichte van 2001 onder meer natuurontwikkeling, het inspelen op klimaatverandering, recreatie en samenwerking met andere overheden onder invloed van de Omgevingswet belangrijker geworden. Ten opzichte van de oude verordening is daarom de stringente binding aan de traditionele taken van het waterschap (“activiteiten die duidelijk verband houden met…”) geschrapt en is het college de bevoegdheid gegeven te beoordelen of de aangevraagde activiteiten in voldoende mate verband houden met het beleid en de taakstelling van het waterschap. Ook is de eis dat subsidie uitsluitend wordt verstrekt aan rechtspersonen die werkzaam zijn op het gebied van natuur en milieu vervallen. Wel is richting gegeven aan de subsidieverstrekking door het opnemen van een (niet-limitatieve) omschrijving van activiteiten die voor subsidie in aanmerking komen. Deze omschrijving geeft een zekere afbakening aan het bereik van de regeling, maar laat voldoende ruimte om goede lokale initiatieven of innovatieve ideeën te ondersteunen. Dit past ook bij de aard van de subsidiepraktijk op grond van de verordening, waarbij relatief kleine bijdragen van doorgaans € 500 tot € 2000 voor kleinschalige projecten en initiatieven worden verstrekt.

Systematiek subsidieregels Awb

Artikel 4:23 van de Awb bevat de verplichting voor het verstrekken van subsidie een wettelijke grondslag vast te stellen. Deze verordening voorziet daarin voor zover nodig voor de subsidiëring van activiteiten van derden door het waterschap.

Titel 4.2 van de Awb bevat een uitvoerige regeling van het onderwerp subsidiëring. Deze titel bouwt, conform de systematiek van de Awb, voort op de algemene regelingen voor het nemen van besluiten. Voor de eisen waaraan een beschikking tot subsidieverstrekking moet voldoen, moet men dus niet alleen de bepalingen in titel 4.2 Awb raadplegen, maar ook titel 4.1 Awb (algemene bepalingen over beschikkingen), afdeling 3.2 Awb (zorgvuldigheid en belangenafweging) en afdeling 3.6 Awb (bekendmaking en mededeling van besluiten).

Vanwege de uitvoerige regeling in de Awb is ervoor gekozen om de (procedure)bepalingen niet in de verordening op te nemen. Slechts waar dat noodzakelijk is geacht en de Awb daartoe ruimte laat is, in aanvulling of in afwijking van de Awb, een voorschrift opgenomen over indieningsvereisten, termijnen, vaststelling en weigering. Voor het overige dient het college bij de verstrekking van subsidies derhalve de regels van de Awb in acht te nemen.

Artikelsgewijze toelichting

I.Algemene bepalingen

Artikel 1.2Inleiding

Titel 4.2 van de wet regelt uitvoerig de procedure bij subsidieverstrekking. Deze regels dient het college bij de verstrekking van subsidies derhalve in acht te nemen. De verordening geldt dan ook als aanvulling op de wet.

Artikel 1.3Reikwijdte

In dit artikel wordt duidelijk op welke subsidies deze verordening van toepassing is. Deze verordening geldt dan ook niet voor andere subsidies zoals begrotingssubsidies (vaak structurele subsidies) met één specifieke ontvanger.

Artikel 1.4 Subsidieplafond

Lid 1

De vaststelling van het subsidieplafond vindt plaats in de begroting dat jaarlijks door het algemeen bestuur wordt vastgesteld. Hierdoor voorkomt men open-einde regelingen en wordt de beheersbaarheid van subsidie-uitgaven door het waterschap gewaarborgd.

Lid 2

Hiermee wordt voorkomen dat bij een nog niet vastgestelde begroting geen subsidies kunnen worden verstrekt.

Artikel 1.5Systematiek verdeling

Op grond van artikel 4:26 Awb moet de wijze van verdeling van het beschikbare subsidiebedrag worden geregeld bij wettelijk voorschrift of door het bestuursorgaan dat de bevoegdheid daartoe aan een wettelijk voorschrift ontleent. Het waterschap heeft gekozen voor een systeem van ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Bij het waterschap worden het hele jaar door, voor uiteenlopende activiteiten, subsidieverzoeken ingediend. Hierdoor is het niet mogelijk een prioriteitsvolgorde naar aard of soort in de subsidieverzoeken aan te brengen. In het artikel is het tijdstip van aanvang bepaald op de start van het begrotingsjaar.

Artikel 1.6 Doelgroep

Onder het regime van de vorige verordening kwamen natuurlijke personen in principe niet voor subsidie in aanmerking. Dit bleek in sommige gevallen een ongewenst en onbedoeld obstakel bij de subsidieverlening. Daarom is ervoor gekozen subsidieverlening aan natuurlijke personen ook mogelijk te maken. Afhankelijk van de aard van de aanvraag is het redelijk dat waarborgen worden gevraagd met het oog op het juiste gebruik van het subsidiegeld. Daartoe kunnen voorschriften aan de vaststellingsbeschikking worden verbonden.

Artikel 1.7Criterium

Het wel of niet toekennen van subsidies behoort tot de bevoegdheid van het college. De mogelijkheid van subsidietoekenning houdt in het algemeen verband met de taakstelling van het waterschap: beheer en bescherming van de oppervlaktewateren en het (water)milieu, het beheer van waterkeringen en de vaarwegenzorg. Zie ook het algemeen deel van de toelichting over dit onderwerp.

Artikel 1.8Uitsluiting

Lid 1

Als reeds direct of indirect een bijdrage door het waterschap wordt verstrekt, komt men niet in aanmerking voor subsidie op grond van de verordening. Daarbij kan gedacht worden aan initiatieven die door de Unie van Waterschappen financieel worden ondersteund of evenementen of projecten waarin de afdeling Communicatie participeert vanwege de educatieve doelstelling ervan. Ook aanvragen die voor een bijdrage uit het Gelders Waterschapsfonds in aanmerking komen zijn uitgesloten om dubbele subsidiëring te voorkomen.

Subsidies op grond van het Gelders Waterschapsfonds vallen niet onder deze verordening. Dit fonds faciliteert, binnen de door de deelnemende waterschappen gestelde kaders, bijdragen aan ‘meerlaagse’ projecten waarin natuur, cultuur en water ervaren kunnen worden. Deze activiteiten vallen doorgaans niet binnen het bereik van deze verordening. Vanuit dit fonds kunnen bovendien meer substantiële bijdragen worden verleend dan op grond van de eigen verordening mogelijk zou zijn.

Lid 2

Deze wijze van subsidiëren leent zich niet voor structurele (meerjarige) subsidies aan dezelfde ontvanger. Wanneer een subsidie meer structureel wordt met een specifieke ontvanger, kan dit - indien van toepassing- via een begrotingssubsidie en niet op basis van deze verordening.

II.De aanvraag

Artikel 2.1

Lid 1

De termijn van acht weken vóór uitvoering van de activiteiten komt overeen met de in artikel 3.2 opgenomen beslistermijn. Deze termijn volstaat doorgaans voor een beslissing op de aanvraag, zodat de aanvrager duidelijkheid heeft over subsidieverstrekking voordat hij ter uitvoering van het initiatief kosten maakt.

Lid 2

In artikel 4:37, eerste lid, onderdeel c, van de wet wordt het bestuursorgaan de mogelijkheid geboden om aan de subsidieontvanger verplichtingen op te leggen met betrekking tot het vóór de subsidievaststelling verstrekken van gegevens en bescheiden die nodig zijn voor een beslissing omtrent de subsidie. In lid 2 van dit artikel wordt vermeld welke gegevens en bescheiden dat zijn. Artikel 4:5 van de wet geeft het college de mogelijkheid om subsidieaanvragen die niet aan alle (indienings)vereisten voldoen buiten behandeling te laten.

Lid 3

Met het oog op de in artikel 1.7 genoemde uitsluitingen om dubbele subsidiëring te voorkomen dient de aanvrager te vermelden of ook bij andere instanties of organisaties een bijdrage is of wordt aangevraagd.

Lid 4

Het kan voorkomen dat meer informatie nodig is voor de beoordeling van de aanvraag dan in lid 2 is opgenomen.

III.De beslissing op de aanvraag

Artikel 3.1

Het college is op grond van de verordening het orgaan dat bevoegd is beslissingen te nemen omtrent de subsidieverstrekking.

Subsidies kunnen via een eentrapssysteem maar ook via een tweetrapssysteem worden verstrekt. In deze verordening is bepaald dat een subsidie door het waterschap volgens het eentrapssysteem wordt verstrekt. Dit houdt in dat er niet met beschikkingen tot subsidieverlening wordt gewerkt en dat er op een subsidieaanvraag meteen een beschikking tot vaststelling van de subsidie volgt. Deze manier van subsidieverstrekking sluit het best aan bij de hoogte van het subsidiebedrag, de doelgroep, het doel dat met de subsidieverstrekking wordt nagestreefd en de wenselijk geachte controle-intensiteit.

In beginsel wordt de subsidie pas overgemaakt indien voldoende zekerheid bestaat over uitvoering van de activiteit waarvoor die is verleend. Daartoe kunnen ook voorschriften aan de subsidiebeschikking worden verbonden, op grond waarvan de initiatiefnemer verantwoording aflegt over de besteding van de gelden. Overigens biedt artikel 4:49, eerste lid, onder b, van de Awb een vangnet in de vorm van een grondslag voor het intrekken of wijzigen van de hoogte van de subsidie indien de activiteit waarvoor subsidiegelden zijn verstrekt niet of niet volledig wordt uitgevoerd. Dit biedt het college in voorkomende gevallen de mogelijkheid onterecht verstrekte bedragen terug te vorderen.

Artikel 3.2

In artikel 4:13 van de wet wordt vermeld dat een beschikking dient te worden gegeven binnen de in de verordening bepaalde termijn of, bij het ontbreken van zulk een termijn, binnen een redelijke termijn na ontvangst van de aanvraag. In het tweede lid van dat artikel wordt onder redelijke termijn een termijn van acht weken verstaan. Deze termijn is hier overgenomen, met de mogelijkheid om éénmalig met (ten hoogste) acht weken te verdagen.

In artikel 4:15 van de wet is bepaald dat indien de aanvraag niet compleet is de beslistermijn wordt opgeschort totdat het verzuim conform artikel 4:5 van de wet is hersteld. Een onvolledige aanvraag leidt daardoor niet tot overschrijding van de beslistermijn, mits tijdig een termijn is gesteld voor herstel van het verzuim.

In artikel 4:87 van de wet is bepaald dat het (subsidie)bedrag betaald wordt binnen zes weken nadat de beschikking op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. In de verordening heeft het waterschap niet anders bepaald, zodat de betaling binnen zes weken moet plaatsvinden.

In artikel 4:53 van de wet wordt het waterschap de mogelijkheid gelaten om het subsidiebedrag in gedeelten te voldoen. In de verordening maakt het waterschap geen gebruik van deze mogelijkheid omdat de te betalen subsidiebedragen niet groot zijn. Het waterschap betaalt het subsidiebedrag dus in één keer uit.

Artikel 3.3

Lid 1

Hier is bepaald wat in de beschikking tot toekenning in ieder geval moet zijn opgenomen zodat voor de ontvanger duidelijk is hoe het bedrag tot stand is gekomen en waarvoor het bedrag is verstrekt.

Het waterschap wil initiatieven uit het beheergebied in beginsel met beperkte bijdragen ondersteunen. Bij het vaststellen van de hoogte van het bedrag wordt daarom ook bekeken, afhankelijk van de activiteit, of een cofinanciering meer of minder in de rede ligt en hoe dit in verhouding staat tot de subsidie.

Lid 2

Het gaat om verplichtingen die nodig zijn om het doel van de subsidie te realiseren. De verplichtingen kunnen betrekking hebben op de gesubsidieerde activiteit. De verplichtingen kunnen ook ondersteunend zijn. Voorbeeld: de verplichting om een overzichtelijke administratie bij te houden.

Lid 3

Zoals onder 3.1 is toegelicht, worden subsidies direct vastgesteld. Met dit artikel wordt een verplichting aan de subsidieontvanger opgelegd dat binnen 2 maanden na afloop van de activiteit inzicht wordt gegeven in de verrichte activiteiten waarvoor de subsidie is toegekend. Dit kan ook per e-mail door de ontvanger worden gemeld.

IV.Slotbepalingen

Artikel 4

De verordening is van toepassing op alle subsidies die worden aangevraagd na de inwerkingtreding ervan. De oude verordening blijft van toepassing op de voordien (aangevraagde en) verstrekte subsidies.